💢 اصل اصول عقاید چیست؟ 💢

❇️ ذهن و دل همهٔ انسان‌ها‌ با باورهایی عمیق گره خورده است و ‌‌کسی را نمی‌توان یافت که به هیچ چیزی ‌‌اعتقاد نداشته باشد. چه آنها که وجود خدا و ماورای جهان مادی را پذیرفته‌اند و چه کسانی که چنین اموری را انکار می‌کنند یا رسیدن به نتیجه‌ای قطعی در این باره را غیر ممکن می‌دانند و حتی آنها که از نسبی‌گرایی یا بی‌اهمیت بودن اعتقادات دم می‌زنند، به هر حال عقیده‌ای را برگزیده‌اند و همین برخورد و سخنشان بر اساس باوری است که به آن دل بسته‌اند.

🔺البته ارزش و اهمیت این باورها یکسان نیست و در میان آنها مسائلی وجود دارد که جهت‌گیری‌ زندگی را مشخص و نگرش‌، روش‌ و حتی سرنوشت‌ آدمی را دگرگون می‌کند. با این حال اغلب ما در همین باورهای مهم و اساسی، از خانواده، مدرسه، بزرگان و مانند آن تقلید می‌کنیم. زیرا یا اساساً حوصله و فرصتی برای نقد و بررسی و نکته‌سنجی نداریم، یا با مطالعه‌ای ناقص و اکتفا به سخن و استدلال همفکران خود، گمان می‌کنیم به تحقیق و انتخابی آگاهانه دست یافته‌ایم.

🔸آنچه پیمودن این مسیر سرنوشت‌ساز را دشوارتر می‌کند این است که هر فرقه و گروهی عقاید خود را منطقی‌تر از دیگران می‌داند و برای اثباتش چندین دلیل و برهان ارائه می‌دهد، ولی ما فرصت مطالعهٔ یک درصد آنها را هم نداریم و بر فرض اگر تصمیم بگیریم بخشی از دلایل برخی از مکاتبی که می‌شناسیم را بررسی کنیم، از بحث و جدل‌های بی‌پایانی که با پرداختن به هر نکته آغاز می‌شود، رهایی نخواهیم یافت.

🔻جالب اینجاست که وقتی این مشکل با متولیان و مبلغان هر یک از مکاتب مذهبی یا ضد مذهب در میان گذاشته می‌شود، آنها در پاسخ می‌گویند: حقیقت بسیار روشن است و هر کس به سخن و استدلال ما دل بسپارد حتماً قانع می‌شود و کسانی که به چنین نتایجی نمی‌رسند، افرادی لجباز و متعصب یا بی‌اطلاع و ساده‌دل‌اند که حقایقی روشن را نمی‌بینند. اگر هم به آنها بگوییم دیگران نیز همین ادعا را دارند، می‌گویند: ادعای دیگران بی‌دلیل و باطل است.

✅ توجه به این شرایط پیچیده نشان می‌دهد سرگرم شدن به بررسی دلایل یک مکتب خاص نمی‌تواند مبنای مطمئنی برای یافتن باورهایی درست باشد؛ همان‌گونه که مشخص می‌شود راهی برای بررسی همهٔ مکاتب یا انکار و بی‌اهمیت خواندن اعتقادات نداریم. اینجاست که ارزش و اهمیت در اختیار داشتن یک یا چند اصل بنیادین و غیر قابل تردید که هیچ اختلاف نظری دربارهٔ آن متصور نباشد و با اطمینان بتوان آن را مبنای زندگی و پذیرش دیگر باورها قرار داد روشن می‌شود.

🔹اما آیا واقعاً گزارهٔ روشن و تردیدناپذیری وجود دارد که صلاحیت قرار گرفتن در جایگاه «اصل همهٔ اصول عقاید» و «زیربنای همهٔ باورهای درست» معرفی کرد؟ شما در این‌باره چه فکر و پیشنهادی دارید؟

#باورها
⭕️ @hamidhossaini

💢 تأملی در بی‌نیازی خدا 💢

✅ دوازدهمین جلسه «گفتگوی آزاد اعتقادی» در کلاب هاوس

🔸۱ آذر ۱۴۰۰

🔺در این جلسه بنا داشتیم دربارهٔ معقول بودن خدای معرفی‌شده از سوی ادیان آسمانی گفتگو کنیم، اما با توجه به برخی پرسش‌ها و انتقادات ناچار شدیم همچنان بر موضوع بی‌نیاز و مطلق بود خدای هستی توقف کنیم و دلایل موافقان و مخالفان عقلانی بودن اعتقاد به چنین خدایی را بشنویم.

#باورها #گفتگو

⭕️ @hamidhossaini

💢 مسیر انسانیت 💢

❇️ اخیراً دکتر صدیقه وسمقی با نگارش و انتشار کتاب مسیر پیامبری یکی از چالشی‌ترین رهیافت‌های جریان روشنفکری دینی را صریح‌تر از آنچه تا کنون گفته شده بود، مطرح کرده و فرصتی ارزشمند را برای تأمل بیشتر در مباحث بنیادین الهیات فراهم آورده است.

🔺اگرچه پرسش‌هایی جدی دربارهٔ برخی پیش‌فرض‌های مبهم و ادعاهای بی‌دلیل این کتاب وجود دارد که باید در فرصتی دیگر به آنها پرداخت، اما پاره‌ای از نقدهای این نویسنده به تبیینی که معمولاً از دین و پیامبری ارائه می‌شود، حاوی نکاتی مهم و قابل توجه است که پاسخ به آن بر اساس مبانی مشهور بسیار دشوار به‌نظر می‌رسد.

🔸زیرا وقتی دین را دستورالعملی آسمانی بدانیم که نجات و سعادت جز در پرتو آن ممکن نیست و دلایلی چون قاعدهٔ لطف، ابلاغ آن را بر خدا واجب کرده باشد، توجیه قابل قبولی برای ابهام‌ها، محرومیت‌ها و برداشت‌های متناقضی که در این زمینه وجود دارد پیدا نمی‌کنیم.

🔸اما مشکل اینجاست که نویسنده به‌جای ارائهٔ مستدل راه حلی علمی، دست خدا را از هر فرمانی خالی و پیامبران را افرادی عادی معرفی می‌کند که نتیجهٔ تلاش‌های معنوی خود را پیامی از جانب خدا تصور کرده‌ و با نیتی نیک و اصلاح‌طلبانه آنچه برای آنها منکشف شده است را فرمان خدا دانسته‌اند.

🔸وی این تبیین را بهترین روش برای تنزیه ساحت الهی از تناقضات و خطاهای علمی و اخلاقی موجود در متون مقدس می‌داند و این‌گونه، خدا را از اتهام ناکامی در رساندن سالم و شفاف فرمانی سعادت‌بخش تبرئه و اعلام می‌کند اساساً نباید برای خدا وظیفه‌ و انگیزه‌ای در این زمینه در نظر گرفت.

🔸این در حالی است که حتی با نگاهی مستقل از متون مقدس، همچنان راه‌هایی برای حل این مشکل وجود دارد که با ادعای گزاف ناتوانی خدا از داشتن فرمان و هدایت همراه نباشد و احتمال صادق بودن پیامبران در تبیینی که از فرایند پیامبری خود ارائه می‌دادند را بدون دلیلی روشن تکذیب نکند.

🔻برای این منظور کافی است دین حقیقی و هدایت و فرمان خدا را همان ندای وجدان بدانیم که در نهاد همهٔ انسان‌ها قرار داده شده و بسته به تلاش‌ها و اراده‌ها با وضوح و شفافیتی متفاوت در اختیار همگان است و پیامبری چیزی جز رسیدن به صلاحیت‌های لازم برای دریافت کامل‌تر همان هدایت همگانی نیست.

✅ در این نگاه نه فقط مسیر پیامبری، بلکه مسیر انسانیت، از بالا به پایین جریان پیدا می‌کند و مبنای محکم‌تری برای نقد و مردود شمردن ظواهر و برداشت‌های نامعقولی که به هر دلیل به متون مقدس راه یافته یا به آن نسبت داده شده است در اختیار خواهیم داشت.

#باورها #دین_حنیف
⭕️ @hamidhossaini

💢 تأملی در شناخت ویژگی‌های خدا 💢

✅ سیزدهمین جلسه «گفتگوی آزاد اعتقادی» در کلاب هاوس

🔸۸ آذر ۱۴۰۰

🔺در این جلسه نیز گفتگو دربارهٔ صلاحیت عقل انسان در شناخت ویژگی‌های خالق و پدیدآورندهٔ هستی با حضور موافقان و مخالفان ادامه یافت و توضیح داده شد که آگاهی از ویژگی‌های ثبوتی خدا ممکن نیست، ولی می‌توانیم ویژگی‌های سلبی او را بر اساس بی‌نیازی مطلق او تشخیص دهیم و هر گونه نقصی را از او دور بدانیم.

#باورها #گفتگو

⭕️ @hamidhossaini

💢 چندخدایی، تک‌خدایی یا بی‌خدایی؟ 💢

✅ چهاردهمین جلسه «گفتگوی آزاد اعتقادی» در کلاب هاوس

🔸۱۵ آذر ۱۴۰۰

🔺پس از بیان دلیل منطقی وجود منشأ مستقل و بی‌نیاز هستی به ویژگی‌های این حقیقت که نامش را خدا گذاشتیم پرداختیم. در این جلسه گفتگوها دربارهٔ یگانگی خدا و مفهوم و دلایل عقلانی آن ادامه یافت و دلایل موافقان و مخالفان این باور مطرح شد.

#باورها #گفتگو

⭕️ @hamidhossaini

💢 کمال خدا و معمای شرور 💢

✅ پانزدهمین جلسه «گفتگوی آزاد اعتقادی» در کلاب هاوس

🔸۲۲ آذر ۱۴۰۰

🔺در ادامهٔ بررسی ویژگی‌های خدا به‌عنوان منشأ و تکیه‌گاه هستی به موضوع نقص‌ها و بدی‌های جهان و تأثیر آن بر باور به خدایی دانا، توانا و نیک‌خواه پرداخته شد و با توجه به گفتگوهایی که دربارهٔ اصل وجود خدا در گرفت، مناظره‌ای با یکی از خداناباوران آغاز و مقرر شد در جلسات آینده این گفتگو پیگیری شود.

#باورها #گفتگو

⭕️ @hamidhossaini

💢 آیا هستی زشت و ناقص و بی‌هدف است؟ 💢

✅ شانزدهمین جلسه «گفتگوی آزاد اعتقادی» در کلاب هاوس

🔸۲۹ آذر ۱۴۰۰

🔺با اعلام جناب وریا امیری مبنی پیش آمدن مشکلی غیرمنتظره برای ایشان، گفتگویی که این جلسه برای برگزاری آن تنظیم شده بود به هفتهٔ آینده موکل شد، ولی گفتگو با دیگر ناخداباوران ادامه یافت و دلایل وجود خدایی حکیم که بهترین جهان ممکن را پدید آورده است تشریح گردید.

#باورها #گفتگو

⭕️ @hamidhossaini

💢 مناظره‌ای دربارهٔ وجود خدا 💢

✅ هفدهمین جلسه «گفتگوی آزاد اعتقادی» در کلاب هاوس

🔸۱۴ دی ۱۴۰۰

🔺در این جلسه پس از مرور مباحث گذشته و توضیح مقدمات و تعاریف، بر اساس قرار قبلی گفتگویی مفصل با جناب وریا امیری انجام شد و دلایل وی دربارهٔ نادرستی باور به خدا و دلایل خداباوران دربارهٔ غیرمنطقی بودن انکار کمال و علم مطلق در هستی با وجود پذیرش خوداتکایی جهان در معرض قضاوت شنوندگان این مناظره قرار گرفت.

#باورها #گفتگو

⭕️ @hamidhossaini

💢 خدا و حقیقت وجود 💢

✅ هجدهمین جلسه «گفتگوی آزاد اعتقادی» در کلاب هاوس

🔸۲۸ دی ۱۴۰۰

🔺در این جلسه با ارائهٔ تقریری ساده و همگانی از برهان صدیقین تلاش شد توجه مخاطبان به این نکته جلب گردد که خوداتکا و نامحدود بودن هستی که هیچ‌کس نمی‌تواند آن را انکار کند نشان می‌دهد هر نوع کمالی به‌صورت مطلق در حقیقت وجود نهفته است و هستی فاقد شعور و دانایی و برنامه نیست. البته هر یک از این نکات با مقاومت و پرسش مخالفان مواجه شد و گفتگوهایی جدی از این زمینه شکل گرفت.

#باورها #گفتگو

⭕️ @hamidhossaini

💢 خدایی که سخن و هدایت دارد 💢

✅ نوزدهمین جلسه «گفتگوی آزاد اعتقادی» در کلاب هاوس

🔸۴ بهمن ۱۴۰۰

🔺پس از بررسی دلایل وجود خدا، مهم‌ترین باوری که دربارهٔ ویژگی‌های تکیه‌گاه هستی محل بحث قرار می‌گیرد، معقول بودن خدایی است که ادیان ابراهیمی از آن خبر می‌دهند. چرا که خدا در نگاه این ادیان، مداخله‌گر است، با انسان سخن می‌گوید و برای او پیام هدایت می‌فرستد.
این جلسه از این سلسله نشست‌ها به گفتگو دربارهٔ مفهوم و امکان این ویژگی، که پیش‌نیاز مباحث نبوت نیز قرار می‌گیرد، اختصاص یافت.

#باورها #گفتگو

⭕️ @hamidhossaini