💢 دین یا انسانیت؟ 💢

❇️ دومین جلسه از گفتگوهای آزاد اعتقادی در کلاب هاوس به پاسخ این پرسش اختصاص یافت که آیا با رشد عقلانی بشر و پایبندی او به اصول اخلاق و انسانیت، جایی برای پیروی از ادیانی که به اسم آنها این همه جنایت می‌شود باقی می‌ماند؟

🔺بیست دقیقهٔ ابتدایی این جلسه (که متأسفانه صوت آن به علت مشکلات فنی ضبط نشد) به تبیین این نکته گذشت که اگر دین را روش درست و حساب‌شدهٔ زندگی بدانیم و وجدان انسانی را معیار تشخیص درست و غلط قرار دهیم، دیگر جایی برای این سؤال باقی نمی‌ماند؛ چون دینداری حقیقی مفهومی جز پایبندی به انسانیت نخواهد داشت و هر کس با هر مرام و آیینی اگر وجدان و اخلاق انسانی را مبنای زندگی خود قرار دهد پیرو دین حق و اهل نجات خواهد بود.

🔸البته پس بیان این نکته که منظور از وجدان انسانی همان چیزی است که آدمی پس از شنیدن سخنان مختلف و تلاش لازم برای کسب آگاهی آن را درست تشخیص می‌دهد، دو پرسش مهم مطرح شد. نخست اینکه اگر پایبندی به عقل و وجدان کافی است پس دیگر چه نیازی به وحی و پیامبران الهی خواهیم داشت و دوم اینکه اگر میان حکم عقل و آنچه از وحی دریافت می‌کنیم تضادی به‌وجود آمد تکلیف ما چیست؟

🔹در پاسخ به پرسش اول گفته شد مأموریت و ادعای اصلی پیامبران خدا دعوت به وجدان و اخلاق انسانی بود و از آنجا که انسان از حکم وجدانش غافل و اسیر شهواتش می‌شود، پیامبران آمده‌اند تا با یادآوری ارزش‌های فطری و در اختیار گذاشتن آگاهی‌هایی که در دسترس انسان نیست، روش تقویت و شکوفا کردن وجدان را به او آموزش دهند و ضمانت‌هایی برای پایبندی به این ارزش‌ها ایجاد کنند.

🔹اما نکته‌ای که در پرسش دوم مطرح شده صحیح نیست؛ زیرا عقل و وحی هر دو پیام خداست و هرگز منافاتی میان آن دو رخ نمی‌دهد. البته ما هم در برداشت از حکم عقل و هم در برداشت از پیام وحی ممکن است دچار خطا شویم و احساس کنیم میان آن دو تعارض وجود دارد، که در این صورت وظیفه داریم در برداشت‌های خود تجدید نظر کنیم و اگر همچنان آن تعارض رفع نشد، هم عقل و هم نقل به ما می‌گوید چاره‌ای نداریم جز اینکه آنچه را در وجدان انسانی می‌یابیم بر ظواهر متون دینی ترجیح دهیم؛ زیرا مبنای اصلی زندگی عقل ماست و وجود خدا و حقانیت پیامبران را هم با همین عقل به‌دست آورده‌ایم و در هیچ شرایطی حق نداریم آن را نادیده بگیریم.

✅ این پاسخ و نکات دیگری که در کنار آن بیان شد، پرسش‌ها و گفتگوهای دیگری را به‌دنبال داشت که در فایل صوتی جلسه قابل پیگیری است و ان شاء الله با نقد و نظر شما در جلسات آیندهٔ این کلاب که دوشنبه‌ها ساعت ۲۰ برگزار می‌شود به بحث گذاشته خواهد شد.

⭕️ @hamidhossaini

🔺وقتی معلمان حقیقی حکمت و معرفت را صرفاً وسیله‌هایی برای حاجت گرفتن معرفی می‌کنیم و منبر و مداحی‌ را به میدان مسابقه‌ای برای نقل خواب و کرامت مبدل می‌سازیم، انتظار داریم پلیس و دادستانی مانع از گسترش جهل و خرافه شود؟

⭕️ @hamidhossaini

📅 #جمعه #روز۱۶ #مهر #سال۱۴۰۰