مدیریت اختلاف بین متن و واقعیت
✍مروان عبد الرحمن القادری ـ اصلاحوب
به گمانم مدیریت اختلاف مهم‌ترین و دقیق‌ترین نکته در زندگی امت مسلمان به ویژه در حوزه‌ی فعالیت‌های اسلامی است؛ زیرا اختلاف یک بیماری تاریخی است که از دیرباز دامنگیر امت اسلام بوده است و نزاع و درگیری‌های گوناگونی در پی داشته است.
#فرهنگی #ادب_اختلاف #اخلاق_گفت‌وگو
@islahweb
✍مروان عبد الرحمن القادری ـ اصلاحوب
به گمانم مدیریت اختلاف مهم‌ترین و دقیق‌ترین نکته در زندگی امت مسلمان به ویژه در حوزه‌ی فعالیت‌های اسلامی است؛ زیرا اختلاف یک بیماری تاریخی است که از دیرباز دامنگیر امت اسلام بوده است و نزاع و درگیری‌های گوناگونی در پی داشته است.
#فرهنگی #ادب_اختلاف #اخلاق_گفت‌وگو
@islahweb
Telegraph
مدیریت اختلاف بین متن و واقعیت
به گمانم مدیریت اختلاف مهم‌ترین و دقیق‌ترین نکته در زندگی امت مسلمان به ویژه در حوزه‌ی فعالیت‌های اسلامی است؛ زیرا اختلاف یک بیماری تاریخی است که از دیرباز دامنگیر امت اسلام بوده است و نزاع و درگیری‌های گوناگونی در پی داشته است. خروجی فعالیت‌های حیاتی امت…
مفاهیم تربیتی در مدرسه‌ی دعوت در برخورد با مخالفان فکری
✍️شيخ محمّد عبدالله خطيب - مظهر نعمتی دزآوری
مسلمانان راستین، دارای سجایا و خصوصیّاتی هستند که در مکتب قرآن کریم و سنّت پیامبر اعظم(صلّی‌الله علیه وسلّم) آموخته و با این ویژگی‌ها شناخته می‌شدند؛ به‌گونه‌ای که زندگی و روابط آنان با هم، بازخوردی از پیروی و تطبیق این مفاهیم در زندگیشان بود تا جاییکه مسائل جنجال‌برانگیز و بحث‌های جدلی، از مجالس و نشستهایشان، رخت بربست و به کلّی به کار و جهاد در راه خدا و برای خدا روی آوردند.
#دین #دعوت #گفت‌وگو #گفتگو #ادب_اختلاف #عبدالله_خطیب
@islahweb
✍️شيخ محمّد عبدالله خطيب - مظهر نعمتی دزآوری
مسلمانان راستین، دارای سجایا و خصوصیّاتی هستند که در مکتب قرآن کریم و سنّت پیامبر اعظم(صلّی‌الله علیه وسلّم) آموخته و با این ویژگی‌ها شناخته می‌شدند؛ به‌گونه‌ای که زندگی و روابط آنان با هم، بازخوردی از پیروی و تطبیق این مفاهیم در زندگیشان بود تا جاییکه مسائل جنجال‌برانگیز و بحث‌های جدلی، از مجالس و نشستهایشان، رخت بربست و به کلّی به کار و جهاد در راه خدا و برای خدا روی آوردند.
#دین #دعوت #گفت‌وگو #گفتگو #ادب_اختلاف #عبدالله_خطیب
@islahweb
Telegraph
مفاهیم تربیتی در مدرسه‌ی دعوت در برخورد با مخالفان فکری
مسلمانان راستین، دارای سجایا و خصوصیّاتی هستند که در مکتب قرآن کریم و سنّت پیامبر اعظم(صلّی‌الله علیه وسلّم) آموخته و با این ویژگی‌ها شناخته می‌شدند؛ به‌گونه‌ای که زندگی و روابط آنان با هم، بازخوردی از پیروی و تطبیق این مفاهیم در زندگیشان بود تا جاییکه مسائل…
💢جایگاه گفت‌وگو در قرآن چگونه است؟
✍️محمد حامدی
انسان موجودی اجتماعی است و این امر بدین معنی است که ایشان به تنهایی قادر به تأمین نیازهای مادی و معنوی خویش نمی‌باشد. بدین خاطر خداوند حکیم استعدادات مادی و معنوی لازم برای اداره‌ی زندگی اجتماعی انسان را در میان انسان‌ها تقسیم نمود.
🔗 ادامهی مطلب
#دین #دعوت #گفتگو #گفت‌وگو #اخلاق_گفت‌وگو #فرهنگ_اختلاف #ادب_اختلاف #اختلاف_نظر #همبستگی
🌐 www.islahweb.org
🆔 @islahweb
✍️محمد حامدی
انسان موجودی اجتماعی است و این امر بدین معنی است که ایشان به تنهایی قادر به تأمین نیازهای مادی و معنوی خویش نمی‌باشد. بدین خاطر خداوند حکیم استعدادات مادی و معنوی لازم برای اداره‌ی زندگی اجتماعی انسان را در میان انسان‌ها تقسیم نمود.
🔗 ادامهی مطلب
#دین #دعوت #گفتگو #گفت‌وگو #اخلاق_گفت‌وگو #فرهنگ_اختلاف #ادب_اختلاف #اختلاف_نظر #همبستگی
🌐 www.islahweb.org
🆔 @islahweb
💢واکاوی مفهوم «گفت‌وگو» در گفت‌وگوی اختصاصی با دکتر جوانمیر محمّدی
گفت‌وگو از: اصلاحوب
اشاره: يكی از عوامل زمينه‌ساز بروز خشونت، اختلاف ديدگاه‌هاست. بر اساس منطق قرآنی «گفت‌وگو» مناسب‌ترين راهكار برای ارتقای سطح تفاهم متقابل صاحبان انديشه‌های متفاوت است. بديهی است گفت‌وگو زمانی مثمر ثمر خواهد بود، كه در فضای احترام متقابل، امكانات برابر و به دور از تعصّب، پيشداوری و هرگونه تهديد و اجبار صورت گيرد.
جهت واکاوی این مفهوم و بررسی ادب اختلاف و اخلاق گفت‌وگو، پرسش‌هایی را با دکتر «جوانمیر محمّدی» (۱۳۵۲ کرمانشاه) دکتری فقه امام شافعی و صاحب دو کتاب «جنین‌شناسی از دیدگاه دین و علوم تجربی» و «مطالعه‌ی تطبیقی ارتداد (با بررسی ادلّه‌ی فقهی آن)» درمیان نهاده‌ایم؛ پاسخ‌های این دانش‌پژوه فقه را با هم می‌خوانیم:
🔗 ادامهی مطلب
#گفتگو #مصاحبه #گفت‌وگو #اخلاق_گفت‌وگو #ادب_اختلاف
🌐 www.islahweb.org
🆔 @islahweb
گفت‌وگو از: اصلاحوب
اشاره: يكی از عوامل زمينه‌ساز بروز خشونت، اختلاف ديدگاه‌هاست. بر اساس منطق قرآنی «گفت‌وگو» مناسب‌ترين راهكار برای ارتقای سطح تفاهم متقابل صاحبان انديشه‌های متفاوت است. بديهی است گفت‌وگو زمانی مثمر ثمر خواهد بود، كه در فضای احترام متقابل، امكانات برابر و به دور از تعصّب، پيشداوری و هرگونه تهديد و اجبار صورت گيرد.
جهت واکاوی این مفهوم و بررسی ادب اختلاف و اخلاق گفت‌وگو، پرسش‌هایی را با دکتر «جوانمیر محمّدی» (۱۳۵۲ کرمانشاه) دکتری فقه امام شافعی و صاحب دو کتاب «جنین‌شناسی از دیدگاه دین و علوم تجربی» و «مطالعه‌ی تطبیقی ارتداد (با بررسی ادلّه‌ی فقهی آن)» درمیان نهاده‌ایم؛ پاسخ‌های این دانش‌پژوه فقه را با هم می‌خوانیم:
🔗 ادامهی مطلب
#گفتگو #مصاحبه #گفت‌وگو #اخلاق_گفت‌وگو #ادب_اختلاف
🌐 www.islahweb.org
🆔 @islahweb
ادب اختلاف
✍️محمد حامدی
مهم‌ترین راهکارهای قرآن برای تعامل درست و همزیستی محترمانه‌ی علمای اسلامی با یکدیگر با وجود تنوع آرا و اختلافات فکری و عملی
🔗ادامهی نوشتار
#دین #اندیشه #اختلاف #ادب_اختلاف
🌐 در شبکه‌های اجتماعی همراه ما باشید:
🔸Instagram🔸Telegram 🌐Web 🔸Aparat
✍️محمد حامدی
مهم‌ترین راهکارهای قرآن برای تعامل درست و همزیستی محترمانه‌ی علمای اسلامی با یکدیگر با وجود تنوع آرا و اختلافات فکری و عملی
🔗ادامهی نوشتار
#دین #اندیشه #اختلاف #ادب_اختلاف
🌐 در شبکه‌های اجتماعی همراه ما باشید:
🔸Instagram🔸Telegram 🌐Web 🔸Aparat
از اختلاف عقلها تا ائتلاف قلبها
✍️دکتر سید احمد هاشمی
یکی از قوانین حاکم بر نظام آفرینش خداوند، تنوع و اختلاف است، قانون تنوع و اختلاف، بر تمام مخلوقات ازجمله انسان جاری است تا جایی که هیچ دو انسانی را نمی‌توان یافت که صد درصد مانند هم و کپی برابر اصل باشند، تا آنجا که گفته‌شده:«اصل در مخلوقات بر تنوع و اختلاف، و اصل در خالق بر وحدت و یگانگی است».
🔗ادامهی متن
#دین_و_دعوت #دعوت_الی_الله #فرهنگ_اختلاف #اخلاق_اختلاف #ادب_اختلاف #گفت‌وگو
🌐 در شبکه‌های اجتماعی همراه ما باشید:
🔸Instagram🔸Telegram 🌐Web 🔸Aparat
✍️دکتر سید احمد هاشمی
یکی از قوانین حاکم بر نظام آفرینش خداوند، تنوع و اختلاف است، قانون تنوع و اختلاف، بر تمام مخلوقات ازجمله انسان جاری است تا جایی که هیچ دو انسانی را نمی‌توان یافت که صد درصد مانند هم و کپی برابر اصل باشند، تا آنجا که گفته‌شده:«اصل در مخلوقات بر تنوع و اختلاف، و اصل در خالق بر وحدت و یگانگی است».
🔗ادامهی متن
#دین_و_دعوت #دعوت_الی_الله #فرهنگ_اختلاف #اخلاق_اختلاف #ادب_اختلاف #گفت‌وگو
🌐 در شبکه‌های اجتماعی همراه ما باشید:
🔸Instagram🔸Telegram 🌐Web 🔸Aparat
📌اختلاف در فروع، انسجام در اصول؛ راهبردی برای وحدت امت
✍️گردآوری: عادل علیمرادی
اختلاف در مسائل فقهی و اجتهادی، واقعیتی طبیعی، ریشه‌دار و پذیرفته‌شده در سنت اسلامی است؛ پدیده‌ای برخاسته از تلاش صادقانه‌ی علما برای فهم دقیق شریعت بر اساس قرآن، سنت و اصول اجتهاد. این اختلافات، نه نشانه تفرقه، بلکه جلوه‌ای از پویایی علمی، وسعت شریعت، و رحمت الهی است.
پذیرش این تنوع، نشانه‌ی بلوغ فکری و دینی و مقدمه‌ای برای تقویت دگرپذیری، همبستگی، انسجام درونی و وحدت امت اسلامی است؛ مشروط بر آنکه با فهم درست، مرز میان "اختلاف در اصول عقیده" و "اختلاف در فروع فقهی" را تشخیص دهیم
📌 تفاوت بنیادین میان اختلاف عقیدتی و اختلاف فقهی
یکی از خطاهای رایج در فضای دینی، خلط میان اختلاف در عقاید و اصول دین با اختلاف در احکام فقهی و مسائل اجتهادی است. این اشتباه می‌تواند پیامدهای خطرناکی همچون تهمت، افترا، طعن، تفسیق و حتی تکفیر را در پی داشته باشد.
در حالی که علما تصریح کرده‌اند:
اختلاف در اصول عقیده و توحید، در محدوده‌ی مشخصی قرار دارد و خروج از آن می‌تواند منجر به انحراف شود.
اما اختلاف در مسائل فقهی، مانند اختلاف در احکام نماز، طهارت، معاملات، حدود و غیره، همواره میان صحابه، تابعین و مذاهب معتبر وجود داشته و خواهد داشت.
بنابراین لازم است هر مسلمان، به ویژه اهل علم، در این زمینه آگاهی و دانش کافی داشته باشد تا بتواند تشخیص دهد که اختلافی که با آن مواجه است، مربوط به اصول اعتقادی است یا فروع فقهی؛ زیرا برخورد با این دو حوزه، کاملاً متفاوت است.
📖 شواهد قرآنی و نبوی بر پذیرش اختلاف فقهی
خداوند در قرآن می‌فرماید:
> «وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَا يَزَالُونَ مُخْتَلِفِينَ»(سوره هود، آیه ۱۱۸)
اگر پروردگارت می‌خواست، همه مردم امت واحدی می‌بودند، ولی همواره در اختلاف خواهند بود.
این آیه نشان می‌دهد که تنوع و تفاوت در دیدگاه‌ها و فهم‌ها، بخشی از نظام حکیمانه الهی است و در محدوده مسائل ظنی و فقهی، طبیعی و پذیرفته‌شده است.
در ماجرای بنی‌قریظه نیز پیامبر اسلام صلى‌الله‌عليه‌وسلم اختلاف اجتهادی دو گروه از صحابه را پذیرفت و هیچ‌یک را نکوهش نکرد؛ نشان از آنکه اجتهاد در چارچوب اصول، مایه‌ی اجر و رحمت است، نه تفرقه.
🕌 سیره سلف و بزرگان دین در مواجهه با اختلاف
علما و امامان بزرگ مانند امام ابوحنیفه، شافعی، مالک و احمد بن حنبل رحمهم‌الله، هرچند در بسیاری از فتاوا اختلاف داشتند، اما هرگز به تفسیق، تحقیر یا تکفیر یکدیگر دست نزدند. بلکه با ادب علمی، تواضع و دگرپذیری فقهی، نظرات یکدیگر را محترم می‌شمردند.
ابن تیمیه رحمه‌الله تصریح می‌کند:
«ولا يجوز الإنكار على من أخذ بأحد القولين في المسائل الاجتهادية»
در مسائل اجتهادی، نکوهش کسی که یکی از دو نظر معتبر را پذیرفته، جایز نیست. (مجموع الفتاوی)
و عمر بن عبدالعزیز رحمه‌الله با حکمت فرمود:
دوست ندارم اصحاب پیامبر در همه چیز یک‌دل می‌بودند، زیرا اگر چنین می‌شد، هر که مخالفت می‌کرد گمراه بود؛ اما اکنون که اختلاف کردند، هر کسی به یکی از نظرات عمل کند، در کار گشایش است.
در این میان، بسیار ضروری است که در مواجهه با اختلافات فقهی یا فکری، از هرگونه حمله، طعن، بی‌احترامی یا تخریب شخصیت علما و چهره‌های دینی مورد اعتماد جامعه ،از هر طیف و نحله فکری که باشند ، خودداری شود.
زیرا این‌گونه رفتارها، افزون بر آنکه خلاف اخلاق اسلامی و سنت سلف صالح است، به جریحه‌دار شدن احساسات و عواطف طیف وسیعی از مردم مؤمن و صادق می‌انجامد و زمینه‌ساز تفرقه، بدبینی و چنددستگی در امت خواهد شد.
✅ نتیجه و توصیه عملی
ما امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند تقویت روحیه‌ی دگرپذیری، انسجام درونی، گفتگو، و پرهیز از تفرقه و افراط هستیم. باید بیاموزیم که:
اختلاف در فقه، طبیعی و مشروع است.
اختلاف در اصول عقیده، جایگاه خود را دارد و با ملاک‌های دقیق سنجیده می‌شود.
تشخیص این دو حوزه، نیازمند علم و بصیرت است.
و هرگز نباید به دلیل اختلاف فقهی، دیگران را مورد طعن، لعن، تحقیر، تفسیق یا تکفیر قرار داد؛ که این رویکرد، مخالف قرآن، سیره پیامبر صلى‌الله‌عليه‌وسلم، سنت سلف صالح و موجب فروپاشی همبستگی امت است.
#وحدت_امت
#اختلاف_فقهی
#دگرپذیری
#سیره_سلف
#اختلاف_در_فروع
#انسجام_در_اصول
#تقریب_مذاهب
#ادب_اختلاف
#رحمت_اختلاف
#اسلام_وحدت
📲 در شبکه‌های اجتماعی همراه ما باشید:
🔸 اینستاگرام 🔸 تلگرام 🔸 وب‌سایت 🔸 آپارات
✍️گردآوری: عادل علیمرادی
اختلاف در مسائل فقهی و اجتهادی، واقعیتی طبیعی، ریشه‌دار و پذیرفته‌شده در سنت اسلامی است؛ پدیده‌ای برخاسته از تلاش صادقانه‌ی علما برای فهم دقیق شریعت بر اساس قرآن، سنت و اصول اجتهاد. این اختلافات، نه نشانه تفرقه، بلکه جلوه‌ای از پویایی علمی، وسعت شریعت، و رحمت الهی است.
پذیرش این تنوع، نشانه‌ی بلوغ فکری و دینی و مقدمه‌ای برای تقویت دگرپذیری، همبستگی، انسجام درونی و وحدت امت اسلامی است؛ مشروط بر آنکه با فهم درست، مرز میان "اختلاف در اصول عقیده" و "اختلاف در فروع فقهی" را تشخیص دهیم
📌 تفاوت بنیادین میان اختلاف عقیدتی و اختلاف فقهی
یکی از خطاهای رایج در فضای دینی، خلط میان اختلاف در عقاید و اصول دین با اختلاف در احکام فقهی و مسائل اجتهادی است. این اشتباه می‌تواند پیامدهای خطرناکی همچون تهمت، افترا، طعن، تفسیق و حتی تکفیر را در پی داشته باشد.
در حالی که علما تصریح کرده‌اند:
اختلاف در اصول عقیده و توحید، در محدوده‌ی مشخصی قرار دارد و خروج از آن می‌تواند منجر به انحراف شود.
اما اختلاف در مسائل فقهی، مانند اختلاف در احکام نماز، طهارت، معاملات، حدود و غیره، همواره میان صحابه، تابعین و مذاهب معتبر وجود داشته و خواهد داشت.
بنابراین لازم است هر مسلمان، به ویژه اهل علم، در این زمینه آگاهی و دانش کافی داشته باشد تا بتواند تشخیص دهد که اختلافی که با آن مواجه است، مربوط به اصول اعتقادی است یا فروع فقهی؛ زیرا برخورد با این دو حوزه، کاملاً متفاوت است.
📖 شواهد قرآنی و نبوی بر پذیرش اختلاف فقهی
خداوند در قرآن می‌فرماید:
> «وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَا يَزَالُونَ مُخْتَلِفِينَ»(سوره هود، آیه ۱۱۸)
اگر پروردگارت می‌خواست، همه مردم امت واحدی می‌بودند، ولی همواره در اختلاف خواهند بود.
این آیه نشان می‌دهد که تنوع و تفاوت در دیدگاه‌ها و فهم‌ها، بخشی از نظام حکیمانه الهی است و در محدوده مسائل ظنی و فقهی، طبیعی و پذیرفته‌شده است.
در ماجرای بنی‌قریظه نیز پیامبر اسلام صلى‌الله‌عليه‌وسلم اختلاف اجتهادی دو گروه از صحابه را پذیرفت و هیچ‌یک را نکوهش نکرد؛ نشان از آنکه اجتهاد در چارچوب اصول، مایه‌ی اجر و رحمت است، نه تفرقه.
🕌 سیره سلف و بزرگان دین در مواجهه با اختلاف
علما و امامان بزرگ مانند امام ابوحنیفه، شافعی، مالک و احمد بن حنبل رحمهم‌الله، هرچند در بسیاری از فتاوا اختلاف داشتند، اما هرگز به تفسیق، تحقیر یا تکفیر یکدیگر دست نزدند. بلکه با ادب علمی، تواضع و دگرپذیری فقهی، نظرات یکدیگر را محترم می‌شمردند.
ابن تیمیه رحمه‌الله تصریح می‌کند:
«ولا يجوز الإنكار على من أخذ بأحد القولين في المسائل الاجتهادية»
در مسائل اجتهادی، نکوهش کسی که یکی از دو نظر معتبر را پذیرفته، جایز نیست. (مجموع الفتاوی)
و عمر بن عبدالعزیز رحمه‌الله با حکمت فرمود:
دوست ندارم اصحاب پیامبر در همه چیز یک‌دل می‌بودند، زیرا اگر چنین می‌شد، هر که مخالفت می‌کرد گمراه بود؛ اما اکنون که اختلاف کردند، هر کسی به یکی از نظرات عمل کند، در کار گشایش است.
در این میان، بسیار ضروری است که در مواجهه با اختلافات فقهی یا فکری، از هرگونه حمله، طعن، بی‌احترامی یا تخریب شخصیت علما و چهره‌های دینی مورد اعتماد جامعه ،از هر طیف و نحله فکری که باشند ، خودداری شود.
زیرا این‌گونه رفتارها، افزون بر آنکه خلاف اخلاق اسلامی و سنت سلف صالح است، به جریحه‌دار شدن احساسات و عواطف طیف وسیعی از مردم مؤمن و صادق می‌انجامد و زمینه‌ساز تفرقه، بدبینی و چنددستگی در امت خواهد شد.
✅ نتیجه و توصیه عملی
ما امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند تقویت روحیه‌ی دگرپذیری، انسجام درونی، گفتگو، و پرهیز از تفرقه و افراط هستیم. باید بیاموزیم که:
اختلاف در فقه، طبیعی و مشروع است.
اختلاف در اصول عقیده، جایگاه خود را دارد و با ملاک‌های دقیق سنجیده می‌شود.
تشخیص این دو حوزه، نیازمند علم و بصیرت است.
و هرگز نباید به دلیل اختلاف فقهی، دیگران را مورد طعن، لعن، تحقیر، تفسیق یا تکفیر قرار داد؛ که این رویکرد، مخالف قرآن، سیره پیامبر صلى‌الله‌عليه‌وسلم، سنت سلف صالح و موجب فروپاشی همبستگی امت است.
#وحدت_امت
#اختلاف_فقهی
#دگرپذیری
#سیره_سلف
#اختلاف_در_فروع
#انسجام_در_اصول
#تقریب_مذاهب
#ادب_اختلاف
#رحمت_اختلاف
#اسلام_وحدت
📲 در شبکه‌های اجتماعی همراه ما باشید:
🔸 اینستاگرام 🔸 تلگرام 🔸 وب‌سایت 🔸 آپارات
