📃 سقوط دولت ساسانیان(۱-۴) | وضعیت سیاسی-اجتماعی ایران در هنگام حمله مسلمانان

❈ فقدان ثبات سیاسی در عهد ساسانیان از علل تسخیر ایران توسط مسلمین است، که در اثبات نابسامانی سیاسی دولت ساسانی میتوان به روی کار آمدن ۱٣ پادشاه تنها در طی ۴ سال اشاره کرد که اسامی این پادشاهان به شرح زیر میباشد:

۱_شیرویه (۶٢٨_۶٢٩ میلادی) | ٢_اردشیر سوم(۶٢٩) | ٣_شهرباز(۶٢٩) | ۴_خسرو سوم(۶٢٩) | ۵_جوانشیر(۶٢٩_۶٣۰) | ۶_پوران دخت(۶٣۱_۶٣۰) | ٧_گشتاسب(۶٣۱) | ٨_آذرمی دخت(۶٣۱) | ٩_هرمز پنجم(۶٣۱) | ۱۰_خسرو چهارم(۶٣۱) | ۱۱_فیروز دهم(۶٣۱) | ۱٢_خسرو پنجم(۶٣۱_۶٣٢) | ۱٣_یزدگرد سوم(۶٣٢_۶۵٣ میلادی)

❈ تهاجم مسلمین به ایران از سال ۶٣٣ با حمله خالد بن ولید به حیره در وضعیتی که شرایط داخلی ایران به اشوبناکی وضعیت سیاسی دولت ساسانیان بود آغاز گردید:

❈ در سال ۶٣۱ هرج و مرج سراسر ایران را فراگرفته بود، قدرت مرکزی حکومت تحت الشعاع حکمرانان ایالات مختلف در نهایت ضعف قرار داشت و دشمنان خارجی، با اطلاع از وضع داخلی ایران؛ هریک درصدد هجوم و حمله بر آمده بودند، در شمال شرق هپتال ها و هون ها در غرب رومی ها و در مرزهای جنوب غربی به تازگی اعراب به جنب و جوش افتاده بودند.
وضعیت بد اقتصادی مردم، کشتار زیادی که بر اثر جنگ های ایران و روم و درگیری های داخلی به بار آمده بود ملت را به شدت ضعیف و مردم را ناراضی ساخته بود. ارتش ایران به علت کشمکش بین اشراف لشکری و کشوری در وضع نامطلوبی قرار داشت. وجود ادیان متعدد مسیحی، بودایی، مانوی و... با اختلافات و کینه آنها نسبت به یکدیگر وحدت ملی را متزلزل کرده بود. شکسته شدن سدهای دجله و فرات؛ خطر سیل و باتلاقی شدن بسیاری از زمین های کشاورزی در غرب ایران و شیوع ناگهانی طاعون در کشور به علاوه زلزله های اخیر بر تضعیف روحیه و قدرت سازماندهی مردم اثر نهاده بود، همینطور خزانه خالی قدرت هرنوع تحرک و تصمیم گیری را از حکومت گران سلب کرده بود که این وضعیت به علاوه تصمیمات اشتباه متعدد طی این ۴ سال زمینه را برای شکست دولت ساسانیان آماده میساخت:

❈ شیرویه که ۴ سال قبل از حمله اعراب، بر تخت حمکرانی تکیه زده بود با کشتن تمام برادران خود سلسله ساسانیان در حیث سیاسی به شدت تضعیف کرده بود. به گونه ای که پس از مرگ وی به واسطه طاعون، کودکی ٧ ساله به اسم اردشیر سوم بر تخت حکمرانی نشست که توان بازسازی ارتش جنگ زده و اقتصاد نابود شده کشور تحت تاثیر سیاست های شیرویه را نداشت.....

#دولت_ملی #ساسانیان #مقاومت #پایداری #تظاهر_به_اسلام #ایران #وضعیت_سیاسی #وضعیت_اقتصادی #شیرویه

🏴@ISLIE

📃 سقوط دولت ساسانیان (٢-۴) | تحلیل تاریخی از علل سقوط ساسانیان

شایان اویسی

❈... اواخر ساسانیان اوج سهل‌انگاری شاهان ساسانی در قبال مردم بود، با خلع ید خسرو پرویز توسط پسرش شیرویه و کمک مردم به او آغاز دوره بخشش مالیات، کاهش بودجه نظامی و قتل عام درباریان شروع شد.

❈ خسرو پرویز توسط پسرش شیرویه با کمک واتحاد مردم از سریر قدرت پایین کشیده‌می‌شود. وعده شیرویه به مردم برای رسیدن به تخت٬ بخشش و کاهش مالیات‌ها بود که به طبع باعث ضعف بخش‌های نظامی و قدرت مرکزی می‌گشت. طبری در بخش مربوط به خسروان ایران مکالمه‌ای حیرت‌آور که میان پرویز و پسرش شیرویه رخ‌داده٬ می‌آورد و آن می‌تواند یاری‌گر ما در درک علل سقوط ساسانیان باشد. شیرویه پیکی پیش پدر پس از پیروزی‌اش بر وی می‌فرستد و به پیک می‌گوید که به پدرش بگوید:

▫️{تاریخنامه طبری/ جلد دوم /بخش شیرویه}_ [پیش پادشاه پدر ما شو و با وی بگوی که نه ما و نه هیچکس از رعیت ما سبب این بلیه که بدان دچار شدی نبوده‌ایم. این قضای خدا بود که به کیفر اعمال بد به تو رسید... در کار گرفتن خراج با همه‌ی رعیت بد کردی و با خشونت و سنگدلی حرمت کسان ببردی و آن مال که به ستم از مردم بستدی برای خویش فراهم آوردی و مردم را به تباهی کشاندی و به بلیه و خسارت افکندی و در مرز روم و دیگر مرزها سپاهیان فراوان بداشتی و آن‌ها را از خانه و خانواده دور نگه داشتی]

❈ اما پاسخ خسروپرویز به شیرویه در قبال مالیات سنگین و لشکریان بسیار! اینگونه است:

▪️[بدان ای نادان که ملک پادشاهان پس از خدای به مال و سپاه استوار ماند خاصه پادشاهی دیار پارسیان که دشمنان از هر سوی آن‌را در میان گرفته‌اند و برای بلعیدن آن‌چه شاه به دست دارد آماده‌اند و دفع و رد دشمن جز با سپاه فراوان و سلاح و لوازم بسیار میسَّر نباشد و سپاه فراوان و لوازم بسیار جز به مال فراوان فراهم نشود و مال فراوان جز به کوشش و تلاش در کار گرفتن خراج به دست نیاید]

❈علاوه بر مطالب بالا از زمان شیرویه بلای طاعون هم شیوع یافت و نفس ایرانیان را بریده بود:

▫️{طبری/جلد دوم/ص۲۶۹}_[شیرویه به هرکس از خاندان خویش را که به دست آورد بکشت و به روزگار وی طاعون آمد و پارسیان به جز اندکی هلاک شدند]

❈ مسلمین در زمانی که شیرویه هیچ شاهزاده‌ ای به جا نگذاشته‌بود و هیچ بودجه نظامی درکار نبود و بیماری و خشک سالی نفس ایران را بریده بود حمله کردند. هیچ سندی در کار نیست که ایرانی‌ها در جا مسلمان شده‌باشند یا در برابر مسلمین ایستادگی نکرده باشند.

#دولت_ملی #ساسانیان #مقاومت #پایداری #تظاهر_به_اسلام #ایران #وضعیت_سیاسی #وضعیت_اقتصادی #شیرویه

🏴@ISLIE

📃 سقوط دولت ساسانیان (٣-۴) | تاریخ مبارزه ایرانیان در برابر مسلمین

❈ با این همه ایرانیان پس از حمله مسلمین در جنگ های منظم از سال ۶۳۳ تا ۶۵۶ به مدت ٢٣ سال علی رغم بیماری طاعون و نبود حاکمیت سیاسی مقتدر در برابر مسلمین جنگیدند و پس از کشته شدن آخرین پادشاه ساسانی یعنی یزدگرد سوم شروع به جنگ های نامنظم و شورش های شهری کردند که این جنگ های آزادی خواهانه پس از سال ۶۵۶ شروع شد، مایکل مورونی در دانشنامه ایرانیکا چنین آورده است:

▪️[در حالی که در سال‌های ۶۶۱–۶۵۶ میلادی، مسلمانان مشغول جنگهای داخلی بودند، اکثر مناطق ایران از کنترل امپراتوری عرب خارج شد.]

❈ حکومت مسلمین در استخر سقوط کرد. خراسان، نیشابور، کرمان، بر علیه حکومت اشغالگر مسلمین شورش کردند و از پرداخت جزیه و خراج امتناع جستند، در سیستان {بنابر نقشه آن دوران منطقه وسیعی در افغانستان و شرق خراسان تا پاکستان را شامل میشود} حتی یکی از نوادگان ساسانیان در دوران خلافت علی بن ابی طالب تاج گذاری کرد. پس از کشته شدن علی به دست ابن ملجم نیز ایندقیام ها فروکش نکرد و در دوران امویان نیز شورش ها و قیام های بزرگی در ایران برای آزادی وطن از چنگال مسلمین انجام گرفت لذا در اکثر جنگها و شورش هایی که بر علیه امویان رخ میداد مشارکت میجستند؛ و شهر به شهر تا پایان سلسله امویان با مسلمین جنگیدند، تا اینکه ابومسلم خراسانی در جنبش سیاه‌جامگان بساط حکومت امویان را نیز برچید و توانست ایران را به عنوان یک کلیت در سیر سیاسی مطرح کند هرچند که متاسفانه توسط خلیفه فریب خورد و با رفتن به دارالخلافه جان خودش را از دست که کشته شدن مسلم باعث قیام ها و نهضت های فراگیر ملی زیادی شد.

❈ همینطور در این بین اسناد بسیار زیادی در تظاهر به اسلام توسط ایرانیان و مشارکت در جنگ های بین مسلمین به جهت تضعیف حکومت مرکزی ثبت گردیده است....

#دولت_ملی #ساسانیان #مقاومت #پایداری #تظاهر_به_اسلام #ایران #وضعیت_سیاسی #وضعیت_اقتصادی #شیرویه

🏴@islie

📃 سقوط دولت ساسانیان (۴-۴)
تحلیل تاریخی از علل سقوط ساسانیان، شایان اویسی

❈یکی از مورخان نامدار عصر مغول که دل پری از اسماعیلیان داشت و آنها را مسبب ضعف سلاجقه و خوارزمشاهیان در برابر مغول‌ها می‌دانست این گونه درباره اسلام آوردن ایرانی‌ها سخن می‌گوید:

▪️{(تاریخ جهانگشای جوینی/جلد سوم/آغاز ذکر مذهب باطنیان و اسماعیلیان}[در ابتدای ملت اسلام بعد از ایام خلفای راشدین در میان اسلام جماعتی پیدا شدند که ضمایر ایشان را با دین اسلام الفتی نبود و عصبیت مجوس در دل‌های این طایفه رسوخی داشت از جهت تشکیک و تضلیل در میان خلایق سخنی انداختند که ظاهر شریعت را باطنی هست که بر اکثر مردم پوشیده‌است و کلماتی که از فلاسفه یونانیان بدیشان رسیده‌بود در تصرف آن اباطیل ایراد می‌کردند و از مذهب مجوس نیز نکته‌ای چند درج تا اهل اسلام را بر ایشان مجال تشنیع نرسد]

❈ عموم روایات به جا مانده از تاریخ گواه ایستادگی جانانه مردم در برابر مسلمانان را دارد و کوچک‌ترین سندی در دست نیست که مردم حتی یک ولایت از ولایات ایران در برابر تهاجم سستی به خرج داده‌باشند. اتفاقا برخلاف دوران مغول که هیچ مقاومت مردمی مهمی در برابر تهاجم خارجی از سوی مردم صورت نگرفت {چیزی که بانی خشم افرادی اعم از ابن تیمه عالم سلفی‌ها که معاصر آن دوران در شام می‌زیست تا مورخ توانای مشروطه‌خواهی همچون کسروی در ایران معاصر گردید} در این دوره اوج ایستادگی مردم بود.

❈ به طور کلی ایرانیان بعد از ناکامی در مبارزه عریان در برابر مسلمانان به مبارزه زیر پرچم اسلام رو آوردند. اولین تلاش‌ آنها برای کسب قدرت در زیر پرچم اسلام، پیوستن به خلیفه چهارم در جنگ با معاویه بود. معاویه مردم شام را گرد خود جمع کرد و سپاهی قوی ایجاد کرد اما خلیف چهارم تن به این کار با همکاری ایرانیان نداد...

▫️{تاریخ یعقوبی/ جلد۲/ص۸۸} [علی خبر یافت که معاویه برای نبرد آماده گشته و مردم شام بر او گرد آمده‌اند پس همراه مهاجران و انصار رهسپار شد تا به مدائن رسید دهقانان با هدیه‌ها نزد وی آمدند لیکن هدیه‌ها را نپذیرفت. پس گفتند: ای امیر مؤمنان چرا هدیه‌های ما را نمی‌پذیری؟ گفت: ما براستی از شما بی‌نیازتر و به افاضه بر شما سزاوارتریم}

❈ایرانی‌ها بلافاصله گرد خوارج جمع شدند و اولین قیام مسلحانه تحت نام اسلام ایرانی‌ها درین زمان رقم خورد:

▪️{تاریخ یعقوبی/جلد دوم/ص۱۴۹} [و دسته‌ای از موالی (عجم‌ها) زیر فرمان ابوعلی کوفی مولای بنی حارث ابن کعب خروج کردند و اینان نخستین رسته‌ای از خوارج بودند که موالی در آن خروج کرده بودند، پس مغیره مردی از بجیلیه را بر سر ایشان فرستاد و در بادوریا با هم روبه‌رو شدند، پس بجلی آنان را فریاد زد که ای گروه عجم‌ها این عرب است که به نام دین با ما نبرد می‌کند، شما را چه می‌شود؟ پس بر او فریاد زدند که ای جابر همانا قرآنی شگفت را شنیدیم که به سوی راست دی رهبری می‌کند پس ایمان آوردیم و هرگز کسی را با پروردگار خویش انباز نگیریم و خدا و پیامبر ما را برای همه مردم برانگیخته و او را از هیچکس دریغ نداشته‌است}

❈ همینطور مبارزه ایرانیان با مسلمانان تنها محدود به مبارزه مسلحانه با ایشان نبود و ایرانیان برای حفظ هویت ملی و زنده نگاه داشتن نام ایران با امکانات محدود تلاش های زیاد و فراگیری جهت حفظ سنت های پیشین و رسومات گذشتگان کردند که در این بین میتوان به ترجمه آثار گذشتگان به زبان روز، نشر کتاب های مختلف جهت بازیابی هویت ملی، تالیف کتب جدید بر علیه سران مسلمان و بزرگداشت ایرانیان پرداختند در این بین نهضت های ادبی و مذهبی و فکری بزرگی نیز ایجاد شد لذا ایرانیان هرگز دست از تلاش برای بازستانی آزادی و شکوه ایران برنداشتند و ما نیز هرگز دست از مبارزه برنخواهیم داشت.

#دولت_ملی #ساسانیان #مقاومت #پایداری #تظاهر_به_اسلام #ایران #وضعیت_سیاسی #وضعیت_اقتصادی #شیرویه

@islie

‌‌📃رسالت ملّت ایران در طول تاریخ چیست؟ | محمدعلی فروغی

❃ حال تصور می‌کنم هرکس به احوال ایرانیان درست معرفت یابد تصدیق خواهد کرد که این قوم در وظیفه‌ی خود در عالم انسانیت کوتاهی نکرده بلکه نسبت به بسیاری از اقوام دیگر در راه وظیفه‌شناسی پیش‌قدم است و مداومت‌اش در این راه نیز از اکثر ملل بیشتر بوده است.

❃ هر چند برای ملّت ایرانی به اقتضای طبیعت روزگار متاسفانه دوره‌های تنزل و انحطاط نیز پیش آمده که در آن دوره‌ها از ابراز استعداد و مایه‌ی خداداد ممنوع و محروم گردیده است، ولیکن ظلمت آن ایام همه وقت عارضی و قهری و موقتی بوده و با این همه هیچ‌گاه تندباد حوادث که بر ایران و مردم آن هجوم آورده چراغ معرفت را در آن مملکت و آتش ذوق و شور را در دل ایرانیان به کلی خاموش ننموده و به قول خواجه حافظ شیرازی:
از آن به دیرِ مُغانَم عزیز می‌دارند
که آتشی که نَمیرد، همیشه در دلِ ماست

❃ قوم ایرانی هر وقت شوکت و سیادت داشته قدرت خود را برای استقرار امنیت روح آسایش و رفاه مردم به کار برده، اقوام زیردست خویش را به ملاطفت و رأفت اداره کرده، مزاحم آداب و رسوم و زبان و خصوصیات قومیت آن‌ها نشده، هرگز به هدم و تخریب آبادی‌ها و قتل‌عام نفوس نپرداخته و با آن‌که از طرف دشمنان مکرر به بلیات نهب و حرق و قتل و چپاول گرفتار گردیده هنگام قدرت درصدد تلافی برنیامده است.

❃ کیش باستانی ما ویرانی و درندگی را مانند بیماری و تاریکی از آثار شیطان و اهریمن خوانده و ایجاد وسایل آبادی و روشنایی و تندرستی را مایه‌ی تقرب یزدان دانسته است.

📓 | مقالات فروغی، محمدعلی فروغی، تهران: توس، ۱۳۸۴

#ایران #ایرانشهر #دولت_ملی
#محمدعلی_فروغی #آزادی

🏴@ISLIE