عالم بزرگ لاله‌آبادی

#شیخ_محمود_فائز_مرزبالی

🔺در پایان کتاب #ریاض‌القدس وقف‌نامه‌ای است به خط #فائز که خود را #محمود_بن_رمضان_مرزبالی
جلال‌ازرکی [1] مازندرانی معرفی می‌کند.

🔺طاهری شهاب وی را از اهالی دهکده [شهر] امیرکلای بابل معرفی می‌کند و او را شاعری بلیغ می‌داند. طاهری همچنین از سفری یاد می‌کند که #فائز در سال 1322 هجری با پای پیاده به #مشهد مقدس داشته و شرح حال کاروان را در قصیده ای شرح داده است. وی تاریخ درگذشت فائز را سال 1328 و محل دفن او را #امیرکلا می‌داند.[2]

🔺یوسف الهی در شرح حال #فائز می‌نویسد: « شیخ محمود فرزند رمضان بارفروشی متخلص به فائز در 1237 هجری شمسی در روستای #مرزبال بابل زاده شد.
تحصیلات خود را در محضر عالم بزرگوار #شیخ_کبیر، #محمدحسن، به اتمام رسانده و در قریه #مرزبال به ارشاد مردم و امور کشاورزی روزگار می‌گذراند و یکبار برای زیارت عتبات مقدسه ائمه هدی به #عراق عرب سفر نمود.
🔺 #فائز از شعرای نامی و توانا در عرصة سرایش مدح و مراثی آل الله بود و دو دیوان جامع او به چاپ رسیده است که عبارتند از:
ا- #بیت‌العزاء که مجموعه مدایح و مصائب که در دو تاریخ 1332 قمری و 1373 قمری در تهران به چاپ رسید.
2- #مظهرالاسرار_فی_مصائب‌الابرار که به سفارش حاج مهدی بابااُف طبرستانی در 1342 قمری به چاپ رسید.
این دو مجموعه کمیاب در عصر خود مورد استقبال دوستداران اهل بیت و ادبا قرار گرفت. فائز در یک مثنوی در این باره می سراید:
دیدم که جهان وفا ندارد
با ما سرِ مدعا ندارد
پس دامن دهر آفرین را
بگرفته فشاندن آستین را
بر ذیل ولای آل یاسین
آویختم از صفای آیین
در مدح رسول آل اطهار
اشعار نوشته‌ام دُر بار
از خامه عنبرین شمامه
گردید رقم بسی چکامه
در مرثیه حسین بی یار
آن تشنه لب شهید اشرار
بس نوحه غم‌فزا نوشتم
آن جمله به خونِ دل سرشتم...

🔺فائز در سرودن مخمس، مستزاد، قصیده و مثنوی دستی توانا داشت و علاوه بر اشعار مذهبی، سروده های چندی چون پند و اندرز، مثنوی بلند سفرنامه خراسان و شیوع وبا و نیز سروده های طنز و شکایت از جور زمانه و وضع نابسامان مردم آن روزگار دارد که در کتاب #بیت‌العزا آورده شده است. میرزا #محمود_فائز در 1312 شمسی در زادگاه خود درگذشت و بنا به وصیتش، او را با احترام تشییع و در کنار #امامزاده_محسن (ع) #آردکلا به خاک سپردند. »[3]

🔺بر سنگ مزار فائز، تاریخ تولد و وفات وی به ترتیب 1195 و 1270 [شمسی] حک شده است که نادرست است. اسنادی به خط فائز موجود است که نشان می‌دهد وی حداقل تا سال 1298 خورشیدی در قید حیات بوده است. وقف‌نامه مورد اشاره در همین مطلب نیز در سال 1324 قمری ( 1285-1284 خورشیدی ) نوشته شده است. بنابراین نظر آقای یوسف الهی در رابطه با تاریخ تولد (1237 خورشیدی) و وفات (1312 خورشیدی) فائز درست به نظر می‌رسد.


🔺اشعار و مرثیه‌های #فائز در ایام سوگواری سیدالشهداء (ع) توسط مداحان محلی خوانده می¬شود، امّا از آنجا که در دفاتر قدیمی مداحان نامی از شاعر این مراثی نیامده، شیخ محمود فائز نیز مانند بسیاری از بزرگان منطقه، گمنام مانده است.
خوشبختانه دیوان اشعار #فائز توسط محقق و شاعر لاله ¬آبادی، آقای #علی_کفشگر، در دست تصحیح و تدوین است.
پی نوشت ها
[1]. جلال ¬ازرک نام یکی از دهستان ¬های بخش لاله ¬آباد است که در قسمت شمالی این بخش واقع شده و از
دهة 60 خورشیدی به کاری ¬پی تغییر نام داده است. روستای مرزبال در مسیر سه راهی سپاه دانش به بابلسر
و در حدود 3 کیلومتری زرگرشهر قرار دارد.
[2]. طاهری شهاب، محمد، تاریخ ادبیات مازندران، ج2، به کوشش زین العابدین درگاهی، تهران، رسانش، 1381، صص 568-567.
[3]. الهی، یوسف، سخنوران بابل، تهران، نشر رسانش، 1380، صص 104-103.

تحقیق: #علی_ایمانی_ایمنی

#کانال_لاله_آباد_نیوز
🔡 @laleh_abad