گفتار عرفانی

شرح غزل شمارهٔ ۲۲۱۵ (تو مرو)
فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)

محمدامین مروتی

این غزل هم درخواستی عاشقانه و صمیمانه از شمس است که مولانا را ترک نکند.

گر رَود دیده و عقل و خرد و جان، تو مرو
که مرا دیدنِ تو بهتر از ایشان، تو مرو
مولانا می گوید چشم و عقل و زندگی بی تو برایم بی ارزش اند. ترجیح می دهم تو بمانی و همه این ها بروند.

آفتاب و فلک اندر کَنَفِ سایهٔ توست
گر رَود این فلک و اختر تابان، تو مرو
آسمان با همه ستارگان زیبایش، از تو-که شمسی- نور می گیرند. آن ها در سایه تو می زیند. اگر آسمان و ستارگانش رفتند تو بمان.

ای که دُردِ سخنت صاف‌تر از طبعِ لطیف
گر رَود صَفوَتِ این طبعِ سخندان، تو مرو
شمس زبان گویای ملانا را نداشت. مولانا می گوید نارساترین سخنانت از طبع لطیف من صاف تر است و من طبع خود را فدای نازل ترین سخنان تو می کنم.

اهل ایمان همه در خوفِ دَمِ خاتمتند
خوفم از رفتنِ توست ای شهِ ایمان، تو مرو
مومنان همه می ترسند که دم آخر بی ایمان از دنیا بروند. خوف من بیشتر از این است که تو بروی که ایمان منی.

تو مرو، گر برَوی جانِ مرا با خود بر
ور مرا می‌نبری با خود از این خوان، تو مرو
اگر می روی، جان مرا هم از سفره دنیا، با خودت ببر و گرنه خودت هم مرو.

با تو هر جزو جهان باغچه و بُستان‌ست
در خزان گر برود رونقِ بُستان، تو مرو
تو هر جا باشی، آنجا را سبز و خرم می کنی. پس در این خزان تنهایم مگذار.

هجر خویشم منما، هجر تو بس سنگدل‌ست
ای شده لعل ز تو سنگ بدخشان، تو مرو
دوریت برایم دشوار است. تویی که سنگ بی ارزش و بیرحم را به لعل تبدیل می کنی.

کی بود ذرّه که گوید: «تو مرو» ای خورشید؟
کی بود بنده که گوید به تو سلطان: «تو مرو»؟
من که باشم که به تو بگویم نروی؟ ذره و بنده چه حدی دارند که به خورشید و سلطان امر کنند؟

لیک تو آبِ حیاتی، همه خَلقان ماهی
از کمالِ کرم و رحمت و احسان، تو مرو
اما اگر می گویم مرو برای ان است که وجود ما به تو وابسته است چنان که وجود ماهی به آب و تو هم سرچشمه رحمت و احسانی.

هست طومارِ دلِ من به درازیِ ابد
برنوشته ز سرش تا سویِ پایان، تو مرو
اگر دل مرا باز کنی، طوماری به درازای ابدیت یعنی طوماری بی انتها می بینی که همه جایش عبارت "تو مرو" نوشته شده است.

گر نترسم ز ملالِ تو بخوانم صد بیت
که ز صد بهتر و ز هجده هزاران، تو مرو
اگر نمی ترسیدم که ملول و خسته شوی، برایت صد بیت از این طومار می خواندم که از هزاران بیت بهتر باشد.

3 شهریور 1404

نکته:

چیزهایی که به آنها فکر می کنید، کیفیت روح و شخصیت شما را تعیین می کنند. (مارکوس اورلیوس‌‌)

درختِ دوستی بنشان که کامِ دل به بار آرد
نهالِ دشمنی بَرکَن که رنج بی‌شمار آرد
شبِ صحبت غنیمت دان که بعد از روزگارِ ما
بسی گردش کُنَد گردون، بسی لیل و نهار آرد (حافظ)

زنگ تفریح

سرنخ طبیعت: دنیا از آگاهی ساخته شده؟

طبیعت یه جورایی بهمون سرنخ داده؛ وقتی شب‌ها خوابت می‌بره، فعالیت‌های ذهنت به شکل یه دنیای فیزیکی ظاهر می‌شن، از دید یه موجود جداگونه که داره اون دنیا رو تجربه می‌کنه. 🌌🧠

حالا فقط یه لول بیا بالاتر و در نظر بگیر که چیزی که ما به عنوان یه دنیای فیزیکی می‌بینیم، در واقع فعالیت‌های یه ذهن یا آگاهی جهانیه — که ماهیتش آگاهیه نه ماده. ✨ فقط وقتی از طریق حس‌های ادراکی یه موجود جداگونه توی اون دنیا درک بشه، به شکل ماده فیزیکی به نظر می‌رسه. 💫

این نگاه پیامدهای جالبی داره: مرز بین خیال و واقعیت تار میشه، و نقش ادراک در «ساختن» جهان پررنگ می‌شه. تو چطور این ایده رو می‌بینی؟ آیا آگاهی جهانی می‌تونه توضیح‌دهندهٔ تجربه‌های درونی و رازِ احساسِ «واقعی» بودن دنیا باشه؟
نظر و مثال‌هات رو بنویس و بفرست برای کسی که باید این بحث رو ببینه و منشن کن. 👇🗣

#آگاهی #فلسفه #م...

@rupertspira1

اگر شما هم از بلوای افراطی‌گری خسته‌اید، تنها نیستید. اگر شما هم از تماشای هیاهو‌گرانی که هر روز بر طبل واگرایی می‌کوبند مستاصل شده‌اید، تنها نیستید.
اگر شما هم از خواندن هجویاتی که تنها شعار‌های تو خالی را تکرار می‌کند، از شنیدن جملاتی که وطن شدن وطن را منوط به کفن شدن دیگران می‌دانند، از تماشای آدم‌هایی که به دنبال تبدیل هر اتفاق ساده به دوگانه دوست و دشمن هستند شگفت زده‌اید، تنها نیستید.

سال‌ها پیش یادگرفتم که راه خاموش کردن نفرت هر چه باشد، هیزم ریختن داخل آتش آن نیست، بنزین ریختن روی آتش نیست، دمیدن به آتش نیست. نفرت دیر یا زود خاموش می‌شود، اهل نفرت فراموش می‌شوند. فاشیست‌های اسپانیا می‌گفتند زنده‌باد مرگ. فاشیست‌ها مردند، زندگی ادامه پیدا کرد. زندگی قدبلندتر از فاشیست‌ها، پرزورتر از مرگ پرستان، ماندنی‌تر از هیجانات زودگذر است.
زندگی قلدرتر از این حرف‌هاست… (امیرعلی بنی اسدی)

گفتار فلسفی

تری ایگلتون (زاده ۱۹۴۳)

محمد امین مروتی

تری ایگلتون نظریه‌پرداز ادبی مارکسیست و اهل بریتانیاست. وی همزمان منتقد سرمایه داری و منتقد سوسیالیسم ارتدوکس و استالینی است.
به نظر ایگلتون کار مارکس همسنگ عمل نیوتن در کشف گرانش یا کشف ناخودآگاه توسط فروید است. مارکس هم نقاب از ماهیت پنهان شیوه تولید سرمایه‌داری برداشت.

نقد سوسیالیسم توتالیتر:
به نظر ایگلتون، مارکس قائل به موفقیت سوسیالیسم در فقدان رشد نیروهای مولده نبود و در «ایدئولوژی آلمانی» می گوید نتیجه‌ی یک انقلاب در چنین شرایطی نه ابزار و تولیدِ اجتماعی‌شده بلکه «کمبود» و فلاکتِ اجتماعی شده است.
به همین دلیل مارکس و انگلس، لنین و تروتسکی، برغم استالین قائل به پیروزی انقلاب سوسیالیستی در یک کشور نبودند و معتقد به انقلاب های مکمل و مداوم در کشورهای مختلف برای پشتیبانی از یکدیگر بودند. در حالت محاصره اقتصادی و جنگی، سوسیالیسم قابل تحقق نیست. به نظر ایگلتون، در فقدان منابع مادی، سوسیالیسم به کاریکاتوری نظیر استالینیسم ختم می شود.
« اگر ملت شما تحت هجوم قدرت‌های خصمانه سرمایه‌داری باشد،‌ همانطور که روسیه در زمان پیدایش انقلاب بلشویکی بود، وجود یک دولت مطلقه گریزناپذیر است. بریتانیا در دوره جنگ دوم جهانی، نه تنها یک دولت مطلقه بود بلکه به هیچ وجه یک کشور آزاد نبود و نمی‌توان چنین توقع داشت.»
وی می گوید:
از آنجا که مارکس نیک می‌دانست سوسیالیسم نمی‌تواند در کشورهای فقرزده شکوفا شود، اگر زنده می ماند به خوبی درک می کرد که از چه رو کار انقلاب روسیه به شکست انجامید.
به واقع به معنایی متناقض نما می توان گفت استالینیسم نه فقط کار مارکس را از اعتبار نمی‌اندازد، بلکه خود گواهی است بر صحت و اعتبار آن.
ایگلتون به دو بدیل "سوسیالیسم بازار" و "مدل مشارکتی" اشاره می‌کند که جریان‌های مارکسیستی به آنها اعتقاد داشتند. هر دوی اینها با وجود اختلافات، دارای یک وجه تشابه هستند: آنها به دور از دولت‌ها و بخش‌های خصوصی سرمایه‌داری هستند و تکیه آنها بر نوعی مشارکت جمعی در بازار و تولید است.

معنای زندگی:
تری ايگلتون، در کتاب «معنای زندگی»، می گوید معنای زندگی منشاء خارجی ندارد و ماییم که بدان معنای مورد نظرمان را می بخشیم:
«اگر زندگی های ما معنايی داشته باشد،آن معنا همان است که ما به زندگی می بخشيم.»
به نظر او معنای زندگی آدمی را بيش از هرچه در «عشق» است و عشق هم «فراهم آوردن فضا برای شکوفائی ديگری» است.

چگونه ادبیات بخوانیم:
ایگلتون در کتاب «چگونه ادبیات بخوانیم» ضمن تاکید بر «آهسته‌خوانی»،کوشیده مفاهیمی مثل روایت، پی‌رنگ، شخصیت، زبان ادبی، ماهیت ادبیات داستانی، تفسیر انتقادی، نقش خواننده و مسئله ارزش- داوری و برخی جریان‌های ادبی مثل کلاسی‌سیسم، رمانتیسم، مدرنیسم و رئالیسم را تا حدودی روشن کند.

آثار:
ایگلتون آثار متعددی دارند که بسیاری از آن ها به فارسی هم ترجمه شده اند. من جمله:
شکسپیر و جامعه، ۱۹۶۷.
معنای زندگی، تری ایگلتون، عباس مخبر (مترجم)، تهران: آگه
پیش‌درآمدی بر نظریه ادبی، تری ایگلتون، عباس مخبر (مترجم)، تهران: نشر مرکز
اسطوره‌های قدرت: پژوهشی در خواهران برونته، ۱۹۷۵.
انتقاد و ایدئولوژی: پژوهشی در نظریه ادبی مارکسیستی،۱۹۷۶.
مارکسیسم و نقد ادبی،۱۹۷۶.
والتر بنیامین یا به سوی نقدی انقلابی، 1981. محسن ملکی، مهدی امیرخانلو (مترجم)، تهران: نشر مرکز، سال ۱۳۹۷.
کارکرد نقد، ۱۹۸۴.
درآمدی بر نظریه ادبی،۱۹۸۶.
ویلیام شکسپیر، تری ایگلتون، محسن ملکی، مهدی امیرخانلو (مترجم)، تهران: نشر مرکز، سال ۱۳۹۵
ایدئولوژی زیبایی‌شناسی،۱۹۹۰.
درآمدی بر ایدئولوژی،۱۹۹۱.
هیت کلیف و گرسنگی بزرگ، ۱۹۹۵.
نظریه ادبی مارکسیستی،۱۹۹۶.
اسکار وایلد و دیگر نمایشنامه‌ها،۱۹۹۷.
پژوهندگان و شورشیان در ایرلند سده نوزدهم،۱۹۹۹.
ایده فرهنگ، ۲۰۰۰.
آثار ادبی را چگونه باید خواند، تری ایگلتون، محسن ملکی، بهزاد صادقی (مترجم)، تهران: نشر هرمس، سال ۱۳۹۵
چگونه شعر بخوانیم، تری ایگلتون، پیمان چهرازی (مترجم)، تهران: نشرآگه،سال ۱۳۹۶، ۲۸۱ صفحه
چرا مارکس حق داشت؟
«چگونه ادبیات بخوانیم» ترجمه مشیت علایی ، نشر لاهیتا

منبع:
چرا مارکس حق داشت، نگاهی به کتاب تری ایگلتون، حشمت حکمت

نکته:

وقتی ببینم واقعیات تغییر کرده اند، من هم نظرم را تغییر می دهم. شما چطور؟ (منسوب به جان مینارد کینز)

افسانه‌ای ژاپنی می‌گوید:

اگر سوار قطار اشتباهی شدی، در نزدیک‌ترین ایستگاه پیاده شو.
هرچه دیرتر پیاده شوی، هزینه‌ی بازگشت گران‌تر خواهد بود.

اشکالی ندارد اگر وقتی فهمیدی در مسیر دلخواهت نیستی، راهت را عوض کنی.
خرد در این است که زودتر بازایستی، دوباره بیندیشی و مسیرت را اصلاح کنی.

توقف یا تغییر جهت نشانه‌ی شکست نیست،
بلکه راهی است برای پاسداری از انرژی، زمان و آرامشت.

به یاد داشته باش: شجاعت در تغییر مسیر، نخستین گام به‌سوی جایی است که واقعاً باید باشی.

@HONARBARTTAR💎

.

ترانه لری «سیت بیارم»(هِیوله)

خواننده و نوازنده کمانچه: #محمد_باجلاوند
=========================


یکی از مقام‌های معروف خطه‌ی لرستان به نام «هِيوله»(heivele) است که در شادی‌ها و مراسم عروسی به صورت دسته‌جمعی و بعضی مواقع بدون همراهی ساز خوانده می‌شود.
اگرچه ملودی و حال و هوای این مقام مخصوص عروسی خلق شده، اما در ژرفای ابیات و موسیقی آن حزن و اندوهی نهفته است.حزنی که گمان می‌رود ریشه در جدایی دختر از خانواده پدری داشته باشد.
در «هيوله»، مردم پاک‌ترين احساسات و زلال‌ترین عاشقانه‌ها را برای عروس و داماد می‌خوانند که با ترجمه اشعار می‌توان به آمیختگی شگفت‌انگیز و هنرمندانه واژه‌هایی مانند کوه،سرنا،دهل،اسب،طلا، مخمل،انار و....در اشعارشان پی برد.

کانال ترانه های ماندگار

🆔@mosighiasilvaclasiic

خودشناسی و سبک زندگی

اضطراب و هنر


اضطراب و اختلال:
اضطراب کارکرد طبیعی روان ما برای احتراز از خطراتی است که ممکن است تهدیدکننده باشند. اما همین اضطراب اگر از حدی بگذرد، می تواند به اختلال و تروما تبدیل شود. به این معنی که روند عادی زندگی فرد را مختل کند.
در زندگی هر انسانی خاطرات بدی وجود دارد که می تواند تبدیل به ترومایی روانی گردد. به این معنی که تاثیری منفی و کلی بر روند زندگی او بگذارد.

انواع اضطراب:
این تروماها می توانند حاد یا مزمن و همچنین فردی یا جمعی باشند. تروماهای حاد طی حوادث ناگهانی به وجود می آیند مثل ترومای ناشی از سوء استفاده جنسی یا کتک خوردن شدید در کودکی.
تروماهای مزمن در طی زمان ایجاد می شوند. مثل ترومای ناشی از زندگی در یک محیط متشنج خانوادگی که علاوه بر کودکان بی گناه و بی تقصیر، خود والدین را هم درگیر می کند. کودکان از همه جهت از بزرگسالان آسیب پذیرترند چرا که توقع دارند بزرگترها و به خصوص والدین، پشت و پناه شان باشند نه عامل اذیت و آزارشان.
تروماهای سیاسی هم جمعی اند و هم مزمن. این تروما ناشی از زندگی تحقیر آمیز تحت دیکتاتوری ها هستند که با اعمال زور فرد و جامعه را تحقیر می کنند یا اختلال ناشی از زندانی بودن و زیر حکم های سنگین بودن که سالها بعد از آزادی هم در خواب و بیداری، دست از سر انسان برنمی دارد. یا ترومای ناشی از جنگ های طولانی که با از دست دادن نزدیکان و تخریب خانه و اموال همراه باشد.
از دیگر اختلالات سیاسی و اجتماعی، زیستن در کشورهایی با نرخ بیکاری و فقر بالاست که زندگی را از همان دوران نوجوانی تحت تاثیر قرار می دهد. بدترین نتیجه روحی زندگی در یک دیکتاتوری، احساس زورگیری و تحقیر شدن و بی پناهی است. مثل کودکی که گرفتار یک بزرگسال دیوانه و قلدر افتاده و می ترسد و می لرزد و تنها دشنام می دهد. در واقع خشم و عصبیت آن سوی سکه ترس و ناامنی است. انسان نسبت به چیزی که از آن می ترسد، خشم می گیرد.

ترس از جمع و ترس از دیده شدن و قضاوت شدن، هم اختلالی است که هم در کودکان و هم در بزرگسالان وجود دارد. راه چاره اش مواجهه با جمع و شکستن تابوی آن است.
تروماهای فردی ناشی از حوادث هم مدتها در زندگی انسان نقش بازی می کنند. مثل ترومای ناشی از تصادف سخت رانندگی یا حوادث طبیعی مثل سیل و زلزله.

تحقیر بچه توسط همسن و سالان، ترومایی است که سال های طولانی و تا بزرگسالی در روح و روان او می ماند.
اضطراب شدید در کودکان معمولا به شکل شب ادراری و در بزرگسالان به شکل بی خوابی و بدخوابی و خودخوری تظاهر می کند.

هنردرمانی:
سخن گفتن و درد دل کردن می تواند به آرامش و کاهش اضطراب کمک کند ولی کودکان که قدرت بیان کمتری دارند، معمولا با نقاشی یا مجسمه سازی یعنی هنرهای غیر کلامی خود را بیان می کنند. بزرگترها با مراجعه با روانشناس و سخن گفتن می توانند آرام شوند. به علاوه با قرار گرفتن در محیط های سالم هنری و فرهنگی و اجتماعی و خانوادگی و مشارکت در انجمن ها و ان جی او ها می توانند بر اضطراب خود فائق آیند.
هنردرمانی از طریق خواندن رمان و دیدن فیلم، می تواند به کسانی که در بیان خود ضعیفند کمک کند تا با افراد قصه و فیلم همذات پنداری کنند و حرف دلشان را از زبان نویسنده بشنوند و بزنند. مولانا این ویژگی هنردرمانی را چنین بیان کرده است:
بهتر آن باشد که سر دلبران
گفته آید در حدیث دیگران
یعنی تو در سرگذشت شخصیت های قصه و فیلم خودت را پیدا و بیان می کنی.
هنر می تواند به بیمار کمک کند خود را بیان کند. با محیط ارتباط برقرار نماید. ذهنش را از دردی که در آن لانه کرده تخلیه و تصفیه و والایش و پالایش نماید و اعتماد به نفسش را تقویت کند.

منبع:
هنردرمانی در درمان اضطراب و تروما/ یلدا زندگندمی/ نشر منظومه خردپژوهان

7 شهریور 1404

نکته:

تنها کسی که نمی شود به او کمک کرد، فردی است که دیگران را مقصر اشتباهاتش می داند. (کارل راجرز)