✳️ فیلم‌های آموزشی «صفحه‌آرایی کتاب در این‌دیزاین» با قیمت جدید و تخفیف بیشتر

🔻 طی توافقی که با «استدیو آرنگ» انجام داده‌ایم و با همراهی و همکاری دوستان، مجموعهٔ فیلم‌های «آموزش صفحه‌آرایی کتاب در این‌دیزاین» من در سایت استدیو آرنگ و با یک تخفیف قابل توجه عرضه شده است. علاقه‌مندان این فیلم‌ها می‌توانند آن‌ها را از سایت استدیو آرنگ نیز تهیه کنند.

🔻 این فیلم‌ها ۳۴ قسمت است و هر قسمت حدود ۳۰ دقیقه است. در آن‌ها شیوهٔ صفحه‌آرایی کتاب با این‌دیزاین از صفر تا صد آموزش داده شده است.

🔻 این فیلم‌ها تا کنون فقط در سایت شخصی من منتشر می‌شد. البته در سایت من هر قسمت به صورت تک تک نیز قابل خریداری است، ولی در سایت استدیو آرنگ، همه ۳۴ قسمت به صورت مجموعی و با تخفیف ۴۰ درصد عرضه شده است.

https://arangweb.com/product/indesign-book/

.

گفتگو دربارۀ دوره و ثبت‌نام:
@RazaviKasra

پیامی که دوست گرامی ما جناب کسری رضوی دربارهٔ آموزش ویرایش و صفحه‌آرایی در ورد و این‌دیزاین منتشر کرده است.

‌
✳️ دربارهٔ فیلم‌های آموزشی اصول صفحه‌آرایی کتاب
🔻 تصویر اولی که می‌بینید، صفحهٔ برنامهٔ کمتازیا است که برنامه‌ای است برای تدوین فیلم‌ها، به خصوص فیلم‌های آموزشی.

🔻 این روزها مشغول آماده‌ساختن یک دوره فیلم آموزشی اصول صفحه‌آرایی هستم. البته قبلاً من ۳۴ فیلم آموزشی صفحه‌آرایی کتاب با این‌دیزاین داشته‌ام، ولی آن‌ها مربوط به اجرای صفحه‌آرایی در محیط این‌دیزاین و امکانات این برنامه برای صفحه‌آرایی بود، با این فرض که شخص، با اصول و مقدمات صفحه‌آرایی آشناست.

🔻 بعد حس کردم که خیلی از دوستان کار صفحه‌آرایی را تازه شروع کرده‌اند و نیاز به دانستن کلیاتی در این امر دارند. مثلاً این که چه نوع فونتی برای کتاب انتخاب کنند؛ حاشیهٔ صفحات چقدر باشد؛ پاورقی‌ها چه خصوصیاتی داشته باشد؛ سرصفحه دارای چه محتوایی باشد؛ صفحات اول کتاب چه مقتضیاتی دارد؛ فهرست مندرجات باید چگونه مرتب شود؛ صفحات آخر کتاب چگونه کار می‌شود؛ شعرها در کتاب چگونه درج می‌شوند؛ تصویر و جدول چه خصوصیاتی داشته باشند و بسیار بحث‌های کارآمد دیگر.

🔻 چنین شد که آماده‌سازی ده فیلم آموزشی دیگر دربارهٔ خود صفحه‌آرایی (صرف نظر از نرم‌افزار) را سر دست گرفتم. تصور من این است که با این ده فیلم و آن مجموعهٔ این‌دیزاین که قبلاً آماده شده است، هر شخصی که مختصر استعدادی در کار با نرم‌افزار داشته باشد، می‌تواند یک کتاب را از صفر تا صد کار کند و برای این امر در حد معمول، به دورهٔ آموزشی یا کتاب دیگری نیاز نخواهد داشت. البته با شرط یادگیری دقیق بر اساس این فیلم‌ها و تمرین که لازمهٔ هر کاری است.

🔻 و این را هم اضافه کنم که این دو مجموعه از هم مستقل و در عین حال مکمل همدیگر هستند. یکی از آن‌ها، کاربر را از دیگری بی‌نیاز نمی‌کند.

🔻 باری، این ده قسمت جدید، این مباحث را در خود دارد.
فیلم اول. مقدمات و کلیات
فیلم دوم: برش، حاشیه و سرصفحه
فیلم سوم: انتخاب قلم و فاصله سطر
فیلم چهارم: فصل‌ها و عنوان‌ها
فیلم پنجم: تصویر و جدول
فیلم ششم: صفحات پیش از متن
فیلم هفتم: صفحات پس از متن
فیلم هشتم: کتاب‌های شعر
فیلم نهم: کتاب‌های خاص
فیلم دهم: مدیریت کار

🔻 گفتنی است که فیلم‌های صفحه‌آرایی کتاب در این‌دیزاین که قبلاً آماده شده است، در سایت شخصی من و هم‌چنین سایت مؤسسهٔ آرنگ قابل تهیه است. قیمت آن‌ها هم نسبت به قدیم، به مقدار زیادی تقلیل یافته است تا تهیه‌شان برای دوستان، آسان‌تر باشد. مجموعهٔ‌ جدید هم به مجردی که آماده شود به امید خدا در همین دو سایت عرضه خواهد شد.
🔗 نشانی‌ها:
https://arangweb.com/product/indesign-book/
https://www.mkkazemi.com/category/indesign/

🔹 تصویرها: محیط کمتازیا موقع تدوین فیلم‌های جدید. صفحهٔ مربوط به سایت محمدکاظم کاظمی و صفحهٔ مربوط به استدیو آرنگ.

@asarkazemi

‌
‌
✳️ لزوم فاصله بین متن و عدد

🔻 چنان که در تصویر می‌بینید، بهتر است عددها با متن قبل و بعد خود فاصله داشته باشند. در اینجا در سطر اول که علامت زده‌ام فاصله هست و در سطرهای بعد نیست. می‌بینید که عدد داخل کلمهٔ «از» رفته و در مجموع متن دشوارخوان شده است.

🔻 این قضیه در فونت‌های قلم برتر که تورفتگی کلمات میان آن‌ها بیشتر است، بیش از فونت‌های دیگر آزاردهنده می‌شود.

🔻 بعضی از شیوه‌نامه‌های نگارش فاصلهٔ بین عدد و متن را در مواردی توصیه نمی‌کنند. شاید برای این که در انتهای سطر این‌ها از هم جدا نشوند. ولی من به دلیلی که در همین تصویر می‌بینید با این روش سخت مخالفم.

🔻 اگر می‌خواهیم در انتهای سطر عدد و متن ما از هم جدا نشوند، راه آن این نیست که بدون فاصله درج کنیم. راه آن استفاده از فاصلهٔ جامد است که متأسفانه بیشتر نویسندگان و حتی گاه ویراستاران با آن آشنا نیستند.

🔻 فاصلهٔ جامد یا فاصلهٔ نشکستنی، بین دو عبارت فاصله ایجاد می‌کند ولی در عین حال نمی‌گذارد که در انتهای سطر از هم جدا شوند. دربارهٔ فاصلهٔ جامد من متن آموزشی در همین کانال دارم. آن را ببینید و رستگار شوید. وگرنه شب خواب گرگ ببینید.

@asrakkazemi

✳️ باز هم جستجوی گرپ در این‌دیزاین

🔻 من می‌خواهم که همه عبارت‌هایی را پیدا کنم که در آن قالب که با زمینهٔ سیاه می‌بینید نوشته شده‌اند، یعنی یک سال شمسی، یک تاریخ میلادی و حرف «م» و همه هم داخل پرانتز.

🔻 این کد گرپ، همه این عبارت‌ها را جستجو می‌کند. انتظار ندارم که آن را حفظ کنیم. می‌خواهم بگویم که حتی عبارت‌هایی چنین پیچیده را هم می‌شود پیدا کرد در صورتی که یک قالب مشخص داشته باشند.

🔻 نوشتن کد هم آسان است. از یک سمت شروع می‌کنیم و قسمت به قسمت جلو می‌رویم و با سعی و خطا عبارت را پیدا می‌کنیم و کامل می‌کنیم.
می‌شود از گرپ‌های ساده شروع کنید و بعد به گرپ‌هایی چنین خوفناک برسید.

#آموزشی_کاظمی
#این_دیزاین
#گرپ
@asarkazemi

‌
✳️ یک کارکرد خوب گرپ استایل در این‌دیزاین

🔻 مسئله: در اینجا من می‌خواهم پرانتزهای متن به رنگی دیگر درآیند تا بتوانم سریع آن‌ها را پیدا کنم و تشخیص دهم، چون بعضی پرانتزها از نظر نگارش درست نیست و باید حذف شود. راحت‌ترین روش برای رنگی‌ساختن موقتی پرانتزها چیست؟
🔸 همه بگویید: «گرپ استایل»

🔻 به کمک این قابلیت، می‌شود بدون نیاز به جستجو و جایگزینی، بخش‌هایی از متن را که ساختار مشخصی دارد، به یک استایل دیگر درآورد. هم لازم نیست جستجو و جایگزینی انجام دهی و هم هر وقت هم لازم نداشتی آن را غیرفعال می‌کنی.

🔻 من برای استفادهٔ بیشتر امت اسلام، دربارهٔ گرپ استایل در فیلم آموزشی شماره ۳۴ از سلسلهٔ «صفحه‌آرایی کتاب در این‌دیزاین» توضیح داده‌ام. توضیحات بیشتر را می‌توانید آنجا بیابید. در آن فیلم البته چند موضوع بیان شده است از جمله گرپ استایل.

✅ این‌دیزاین را خوب یاد بگیریم تا رستگار شویم.

#آموزشی_کاظمی
#این_دیزاین
#گرپ_استایل

@asarkazemi

✳️ پرانتزهای غیرلازم
🔻 من در یادداشت قبل گفتم که متنی دارم که بعضی پرانتزهایش لازم نیست. می‌خواهم در این مورد توضیحی بدهم.

🔻 پرانتز باید حالت توضیح عبارت را داشته باشد و اگر محتوای داخل پرانتز را در نظر نگیریم، عبارت سالم باشد.

🔻 در این متن، پرانتز مورد سوم لازم است. این «نورالحرم» در واقع توضیح برای «زن چهارم محبوب سلطان» است. پس باید در پرانتز باشد.

🔻 ولی موارد اول و دوم و چهارم در واقع حالت توضیحی ندارند بلکه جنبهٔ برجسته‌سازی دارند. اینجا پرانتز نباید گذاشت. اگر خواستیم عبارت را مشخص و برجسته بسازیم در گیومه می‌گذاریم یا بولد می‌کنیم. اگر نه، هیچ.

🔻 آسان‌ترین روش تشخیص هم همین است. متن داخل پرانتز را در نظر نگیریم و بعد ببینیم که عبارت ناقص می‌شود یا نمی‌شود. اگر جمله ناقص می‌شود، نباید از پرانتز استفاده کرد.

🔻 مثلاً در همان مورد اول، اگر متن داخل پرانتز را برداریم، عبارت می‌شود «ملقب به که بعداً به ترکیه مهاجرت کرد...»

✅ یک نکته. در افغانستان پرانتز را «قوس» یا «ناخنک» می‌گویند. این جالب است. استفاده از کلماتی بومی، به جای واژگان فرنگی.

#آموزشی_کاظمی
#نگارش
#پرانتز

@asarkazemi

‌
✳️ یک مورد محسوس خطا در کاربرد پرانتز (پیوسته به یادداشت گذشته)

🔸 در این اثنا پیش‌روی روس‌ها در تعقیب مقاومت‌گران تاجیک به منظور قلع‌وقمع کردنِ به گفتۀ روس‌ها (باسمچی‌ها) در ختلان، درواز، قراتگین بلجوان انگلیس را دچار تشویش کرده بود.

🔹 اینجا «باسمچی‌ها» در پرانتز گذاشته شده است و طبق اصول، به نظر می‌رساند که باید «باسمچی‌ها» توضیحی یا معادلی برای «روس‌ها» باشد و این یک خطای مهم است. «باسمچی‌ها» در واقع مبارزان علیه روس‌ها بودند. منظور نویسنده چنین است: «قلع و قمع کردن باسمچی‌ها (به گفتهٔ روس‌ها) در ختلان...»

🔹 در واقع اینجا باید «به گفتهٔ روس‌ها» در پرانتز بیاید یعنی این کلمه را روس‌ها برای باسمچی‌ها به کار می‌بردند. و خود «باسمچی‌ها» در گیومه می‌آید.

🔹 می‌بینید که کاربرد نابه‌جای یک پرانتز، چقدر به متن آسیب زده است؟

🔹 پرانتز و گیومه را درست بشناسیم تا رستگار شویم.

#آموزشی_کاظمی
#نگارش
#پرانتز

@asarkazemi

‌
✳️ تاریخ‌های داخل پرانتز

یکی از موارد خطا در کاربرد پرانتز که من بسیار دیده‌ام، در تاریخ‌هاست. گاهی سال‌ها را باید در پرانتز بیاوریم و گاهی نه. خیلی وقت‌ها این‌ها اشتباه می‌شود، چون قضیه یک مقدار ظریف است. حالا توضیح می‌دهم.

🔻 گاهی سال‌هایی که ذکر می‌شود، توضیحی برای یک واقعه است و این در پرانتز می‌آید. مثل مورد بالا. نویسنده از جنگ اول جهانی می‌گوید و در پرانتز توضیح می‌دهد که این جنگ در چه سال‌هایی جریان داشت.

🔻 اما گاهی این سال‌ها درواقع بخشی از خود متن است. شخص می‌گوید از این سال تا این سال این رویداد اتفاق افتاد. اینجا دیگر پرانتز لازم نیست (مورد پایین)

✅ باز همان قاعده اینجا هم به کار می‌آید. پرانتز و سال‌های داخل آن را حذف کنید. ببینید که جمله سالم می‌ماند یا نه. اگر سالم ماند پرانتز درست است؛ اگر نماند، نیست. همین را در دو مورد بالایی و پایینی امتحان کنید.

#آموزشی_کاظمی
#نگارش
#پرانتز

@asarkazemi

✳️ نمونه‌ای از پاورقی دوستونی در این‌دیزاین
🔻 یک دشواری معمول در صفحه‌آرایی کتاب در این‌دیزاین، جایی است که پاورقی‌های دوستونی داریم. این کار وقتی دشوارتر می‌شود که تعداد پاورقی‌ها هم زیاد باشد و بعضی از آن‌ها در یک ستون بیایند و بعضی در دو ستون.

🔻 وقتی پاورقی‌ها زیاد هستند یک مشکل دیگر هم روی می‌نماید و آن این است که یک قسمت از صفحه خالی می‌ماند که باید با تدبیری آن را پر کرد. چون گاهی یک سطر مطلب چند پاورقی دارد و این‌ها سبب می‌شوند که آن سطر ناخواسته به صفحهٔ بعد برود.

🔻 متأسفانه این نرم‌افزار تا جایی که من می‌دانم روشی خودکار برای چیدن پاورقی‌های دوستونی ندارد و به شکلی که می‌بینید این کار باید با تعریف استایل‌های متعدد و اعمال استایل به هر پاورقی انجام شود که کاری است سخت وقت‌گیر. در این سه دقیقه که مشغول این دو صفحه بودم، برای یک کتاب عادی می‌توانستم ده صفحه را تنظیم کنم.

🔻 تعیین این استایل‌ها و شیوهٔ اعمال آن‌ها هم البته ظرایف خاص خود را دارد. من در یک فیلم آموزشی قرار است همه جزئیات و نکات این قضیه را بازگو کنم. فقط باید فرصتی به دست بیاید تا آن فیلم را آماده کنم.

#این_دیزاین
@asarkazemi

✳️ نکته‌های ویرایش

🔻 کتابی در دست صفحه‌آرایی دارم. ویراستار آن «برفزونست» را علامت زده و به «برفزون است» تغییر داده است.

🔻 در حالت عادی کارش درست است، چون ما «فزونست» نمی‌نویسیم و «فزون است» می‌نویسیم. ولی اینجا یک نکته هست. وزن شعر ایجاب می‌کند که حرف «ن» به صورت ساکن خوانده شود. یعنی به صورت استثنایی، کل «ـونست» یک هجای کشیده است. پس اینجا نباید کلمه را جدا کنیم. فقط روی حرف «ن» یک علامت سکون می‌گذاریم.

🔻 شبیه این مورد را در مثنوی معنوی هم داریم آنجا که می‌گوید «دو دهان داریم گویا همچو نی / یک دهان پنهانست در لب‌های وی» اینجا هم کلمه به صورت «پنهان است» خوانده نمی‌شود و کل «نست» یک هجای کشیده است. پس باید به صورت استثنایی، سر هم نوشته شود.

🔻 بهتر است کسی که کتاب شعر ویرایش می‌کند، با وزن و قافیه و آرایه‌های شعر یک مقدار آشنا باشد. گاهی به ضرورت همین وزن و قافیه و آرایه‌ها، لازم است که از قوانین عدول کنیم.

🔻 و به همین دلایل است که ویراستاری کاری است ظریف و حساسیت‌ها و استثناهای بسیار دارد. ویراستار خیلی امور را باید در نظر بگیرد که در ابتدا به نظر آدم نمی‌آید.

#آموزشی_کاظمی
#ویرایش
@asarkazemi

✳️ نکته‌های ویرایش
🔻 این کتاب نوشتهٔ یک نویسندهٔ افغانستانی است و یک ویراستار عزیز ایرانی آن را ویرایش کرده است. آن را به من سپرده‌اند که مواردی را که لازم نیست در متن اعمال شود، مشخص کنم.

🔻 یکی از این موارد، همین «خانه‌جنگی» است به معنی «جنگ داخلی». ویراستار محترم آن را اصلاح کرده و «جنگ داخلی» ساخته است. ولی نظر من این است که اینجا باید «خانه‌جنگی» را به عنوان یک اصطلاح که مربوط به یک جغرافیای زبانی خاص است، حفظ کنیم.

🔻 اتفاق می‌افتد که نویسندگان از واژگان یا اصطلاحات زیبای فارسی که در منطقه یا کشورشان رایج است استفاده می‌کنند و این از نظر زبانی حتی گاهی ارزش دارد. ما به این وسیله واژه‌ای را به هم‌زبانان پیشنهاد می‌کنیم. ویراستار نباید در پی یکدست‌سازی متن، این تمایزهای زبانی و سبکی را از بین ببرد.

🔻 اتفاقاً یکی از دلایلی که بعضی ناشران ویرایش متن‌های تاریخ و ادبیات افغانستان را به من می‌سپارند، همین است که با این اصطلاحات آشنایم و می‌دانم که کدام را به عنوان یک خطا یا اشتباه، باید اصلاح کرد و کدام را به عنوان یک ارزش زبانی باید حفظ کرد.

#آموزشی_کاظمی
#ویرایش

@asarkazemi

‌
✳️ نکته‌های ویرایش

🔻 پیوسته به یادداشت قبلی، اینجا موردی را می‌بینیم که متن ایراد دارد و ویراستار به درستی اصلاح کرده است. او به جای «گفته آمدیم»، «گفتیم» پیشنهاد کرده است و این درست است.

🔻 البته می‌شود «گفته آمد» را به معنی «گفته شد» به کار برد. یعنی «شد» به جای «آمد» بیاید. ولی «گفته آمدیم» غلط است، چون به همان قیاس، معنایش می‌شود «گفته شدیم».

🔻 گاهی اتفاق می‌افتد که نویسنده برای این که فاخرتر و باستانگرایانه‌تر بنویسد، عبارتی اشتباه به کار می‌برد و این از همان موارد است.

#آموزشی_کاظمی
#ویرایش

@asarkazemi