💢 دین حنیف در قرآن ـ جلسهٔ پنجم 💢

❇️ با توجه به اینکه در جلسات گذشته مشخص شد دین حق از نظر قرآن، تبعیت از عقل و وجدان آدمی است، این جلسه به توضیح تقدم اخلاق بر ظواهر دینی به‌عنوان مهم‌ترین لازمهٔ این ادعا اختصاص داشت و ضمن تشریح پایبندی و تأکید قرآن بر این اولویت، به خطاها و افراط و تفریط‌های رایج در این زمینه نیز اشاره شد.

🔺این جلسات روزهای چهارشنبه ساعت ۲۱ در لایو اینستاگرام برگزار می‌شود.

#دین_حنیف ۵
#اخلاق_دین
⭕️ @hamidhossaini

💢 دین حنیف در قرآن ـ جلسهٔ پنجم 💢

📣 فایل صوتی

❇️ با توجه به اینکه در جلسات گذشته مشخص شد دین حق از نظر قرآن، تبعیت از عقل و وجدان آدمی است، این جلسه به توضیح تقدم اخلاق بر ظواهر دینی به‌عنوان مهم‌ترین لازمهٔ این ادعا اختصاص داشت و ضمن تشریح پایبندی و تأکید قرآن بر این اولویت، به خطاها و افراط و تفریط‌های رایج در این زمینه نیز اشاره شد.

🔺این جلسات روزهای چهارشنبه ساعت ۲۱ در لایو اینستاگرام برگزار می‌شود.

#دین_حنیف ۵
#اخلاق_دین
⭕️ @hamidhossaini

💢 دین اخلاقی 💢

❇️ فطری و انسانی دانستن دین حق (روم، ۳۰) و اعلام عقل و فکر آدمی به‌عنوان تنها ملاک پذیرش درست و غلط (بقره، ۱۷۰ و انعام، ۵۰)، پیامدهای مهمی دارد که قرآن کریم در همهٔ آیاتش به آن ملتزم مانده و به بیان‌هایی گوناگون در تأیید آن سخن گفته است.

🔺مهم‌ترین لازمهٔ عقل‌گرایی واقعی پذیرش تقدم اخلاقِ برآمده از وجدان بر ظواهر و متون دینی است. زیرا اگر چه سرچشمهٔ عقل و وحی یکی است و در واقع، تضادی ندارند، ولی گاهی برداشت‌ها‌ از این دو متفاوت و متضاد می‌شود. اخلاقی یا غیراخلاقی بودن مکاتب، متأثر از شیوهٔ برخورد و انتخاب آنها در همین موقعیت‌هاست.

🔸کسانی که اساس دینداری را بر ایمان به وحی الهی و تعبد به متون دینی قرار می‌دهند، در مواجهه با اعتراض به سنت‌های غیراخلاقی، فوراً آن را به خدا و مقدسات منتسب می‌کنند و این‌گونه عذر خود را موجه می‌پندارند. ولی قرآن که عقل و فطرت را مبنا قرار داده و ارزش وحی را نیز در پرتو آن تبیین کرده است، حکم وجدان را برای بطلان دین غیر اخلاقی کافی می‌داند. (اعراف، ۲۸)

🔸ضرورت مقدم داشتن عقل و اخلاق بر ظواهر دینی مختصّ مرحلهٔ شناسایی و انتخاب دین نیست و اگر این اولویت در هنگام فهم آموزه‌های آیین برگزیده استمرار نیابد، همان متونی که قرار بود هدایت‌بخش باشد، نتیجه‌ای جز خسارت و گمراهی نخواهد داشت. (بقره، ۲۶ و اسراء، ۸۲)

🔸در دین اخلاقی بر ارزش‌های انسانی تأکید (نحل، ۹۰) و بر مشترکات تکیه می‌شود (آل‌عمران، ۶۴) و از رفتارهای شایسته، فارغ از عقاید و هویت‌های مذهبی تجلیل به‌عمل می‌آید. (بقره، ۱۱۲) تمجید قرآن از امانتداری (آل‌عمران، ۷۵) فروتنی (مائده، ۸۲) و روحیهٔ عبادی (آل‌عمران، ۱۱۳) گروهی از پیروان مکاتبی که با عقاید آنها مبارزه می‌کند، ریشه در همین رویکرد دارد.

🔸البته معنای عقلانیت این نیست که تعبد به وحی و فرمان معتبر فرستادگان خدا را به دانستن حکمت و جوانب آن مشروط کنیم؛ زیرا هر وجدان سالمی درک می‌کند که آگاهی‌های ما بسیار اندک است (اسراء، ۸۵) و تن ندادن به حکم کسی که مصالح ما را می‌داند بدترین بی‌اخلاقی است. (مائده، ۴۵)

🔻مهم این است که برای اخلاقی ماندن دینداری، در کنار تعبد به آنچه از وحیانی بودنش مطمئن شده‌ایم، هر آنچه به پیشوایان دین نسبت داده می‌شود را در معرض داوری وجدان بشری قرار دهیم و نقل‌ها یا برداشت‌های خلاف عقل متعارف را نپذیریم و بر فرض صحت سند، علمش را به اهلش برگردانیم.

❇️ این پافشاری بر فهمی که با تکیهٔ منطقی بر دانسته‌ها به‌دست می‌آید، همان چیزی است که قرآن بارها بر آن تأکید کرده و حتی در داستان موسی و خضر (علیهما‌ السلام) که مستند برخی عقل‌ستیزان قرار گرفته، به‌عنوان رفتار پیامبر بزرگ خدا و اقدامی غیر قابل اجتناب مطرح شده است. (کهف، ۶۸)

#دین_حنیف ۵
#اخلاق_دین
⭕️ @hamidhossaini

💢 نه بپذیرید و نه انکار کنید 💢

❇️ امام باقر (علیه‌السلام):

🔸قالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و آله: إِنَّ حَدِيثَ آلِ مُحَمَّدٍ صَعْبٌ مُسْتَصْعَبٌ، لَا يُؤْمِنُ بِهِ إِلَّا مَلَكٌ مُقَرَّبٌ، أَوْ نَبِيٌّ مُرْسَلٌ، أَوْ عَبْدٌ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِيمَانِ، فَمَا و رَدَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَدِيثِ آلِ مُحَمَّدٍ فَلَانَتْ لَهُ قُلُوبُكُمْ و عَرَفْتُمُوهُ، فَاقْبَلُوهُ؛ و مَا اشْمَأَزَّتْ مِنْهُ قُلُوبُكُمْ و أَنْكَرْتُمُوهُ، فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ و إِلَى الرَّسُولِ و إِلَى الْعَالِمِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ إِنَّمَا الْهَالِكُ أَنْ يُحَدَّثَ أَحَدُكُمْ بِشَيْ‏ءٍ مِنْهُ لَايَحْتَمِلُهُ، فَيَقُولَ: و اللَّهِ مَا كَانَ هذَا، وَ اللَّهِ مَا كَانَ هذَا؛ و الْإِنْكَارُ هُوَ الْكُفْرُ.

🔺رسول خدا (که درود خدا بر او خاندانش باد) فرمود: به‌راستى حديث آل محمد دشوار و پیچیده است و به آن ايمان نياورد جز فرشته‏اى مقرب يا پيغمبرى مرسل يا بنده‏اى كه خدا دلش را به ايمان آزموده باشد. پس آنچه از حديث آل محمد به شما رسيد و دلتان بر آن نرم شد و آن را فهميديد، پس آن را بپذيريد. اما آنچه را که دل شما زشت شمرد و آن را نفهميديد، به خدا و رسولش و به عالم از آل محمد برگردانيد، و هلاكت در اين است كه حدیثی براى شما نقل شود که تحملش را ندارد و او بگويد به‌خدا اين نمى‌شود، به‌خدا اين نمى‏شود. و انكار همان كفر است.

📚 اصول کافی، ج ۲، ص ۳۳۱، کتاب الحجة، باب ۱۰۲.

⬅️ در این رابطه: t.me/hamidhossaini/779

#باورها #اخلاق_دین

💢 از عفاف تا حجاب 💢

💠 حکم پوشش بانوان در همان آغاز بعثت اعلام نشد. سیزده سال تلاش فکری و فرهنگی در مکه و چند سال زمینه‌سازی تربیتی در مدینه لازم بود تا این قانون به احکام اسلامی راه یابد. جالب اینجاست که قرآن در هنگام اعلام وجوب حجاب، حکمت آن را «شناخته شدن زنان باایمان» و درنتیجه، «آسودگی و آزار ندیدن» آنان اعلام می‌کند و نه حفظ یا گسترش عفاف و حیا.

💠 اکنون پس از حدود چهل سال حجاب اجباری در ایران،‌ بهتر از هر زمان دیگر می‌توان این نکته را درک کرد که تحمیل پوشش و ظواهر، اگر عفت و حیا و ایمان مردم را کاهش ندهد، آن را افزایش نخواهد داد و تنها راه، همان است که پیامبر خدا پیمود: ترویج خداباوری و گسترش کرامت و اخلاق انسانی. وقتی این بذر در جان‌ها به شکوفایی رسید، قطعاً ثمرات و نشانه‌هایش در حفظ حجاب و پایبندی به ظواهر نیز آشکار خواهد شد.

#اخلاق_دین
⭕️ t.me/hamidhossaini

💢 دینداری بی‌ارزش 💢

✳️ حسن بن جَهم می‌گوید در حضور امام رضا (علیه‌السلام) از اوضاع شیعیان سخن به‌میان آمد؛ آن حضرت فرمود:

🔻لايُعْبَأُ بِأَهْلِ الدِّينِ مِمَّنْ لَاعَقْلَ لَهُ.

📚 اصول کافی، ج۱، ص ۶۳.

🔺دیندارانی که عقل نداشته باشند ارزش چندانی ندارند.

✳️ با وجود چنین رهنمودهایی هرگز نمی‌توان برداشت‌های نامعقول از دین را با این توجیه که عقل ما ناقص است توجیه کرد.

#اخلاق_دین
⭕️ @hamidhossaini

✳️ ریشهٔ ایمان و کفر چیزی جز خوش‌اخلاقی و بداخلاقی نیست!

💢 توضیح بیشتر: aparat.com/hosseini

#اخلاق_دین
⭕️ @hamidhossaini

💢 كتَبَ اللَّـهُ لَأَغْلِبَنَّ أَنَا وَرُسُلِي 💢

❇️ جناب پناهیان که مدت‌هاست ترویج قرائتی اقتدارگرا و سیاسی از اسلام را محور فعالیت‌های تبلیغی خود قرار داده، این بار پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) را در رسیدن به اهداف سیاسی خود ناموفق و مشکل اعراب جاهلی را نه در توحید و معنویت، بلکه در رشد سیاسی اعلام کرده است.

🔻وی سه سال پیش نیز با صراحتی عجیب اعلام کرده بود هدف بعثت پیامبر، سیاست است و نه اخلاق! همان زمان در یادداشتی کوتاه با عنوان «سیاست‌زدگی تا کجا؟» ضمن نقد این رویکرد نوشتم:

🔸«در اینکه سیاست‌ورزی عادلانه و مبارزه با زورگویان در برنامهٔ انبیای الهی قرار داشته تردیدی نیست، ولی برجسته کردن موضوعی که خودش مقدمه‌ای برای زندگی اخلاقی‌تر جامعه بوده و انکار آن همه آیات و روایاتی که تزکیهٔ اخلاقی را هدف اصلی پیامبران و اخلاق را زیربنای دین معرفی می‌کند، چه مبنایی جز سیاست‌زدگی و چه نتیجه‌ای جز دورتر شدن جامعه از دین و اخلاق خواهد داشت؟»

🔸اکنون نیز ضمن یادآوری آیهٔ ۲۱ سورهٔ مجادله که از موفقیت و پیروزی همهٔ انبیای الهی در انجام مأموریت و رسیدن آنها به اهدافشان سخن می‌گوید، باید بار دیگر این پرسش را مطرح کرد که آیا اهمیت قدرت سیاسی تا جایی است که به‌خاطر آن حاضریم برترین پیامبر خدا را فردی شکست‌خورده و ناکام معرفی کنیم؟!

🔸آری اگر هدف انبیا را در حد نزاع‌ها و بازی‌هایی سیاسی و جناحی که به اسم دین انجام می‌گیرد پایین آوریم، ناچاریم آنها را در موفقیت‌هایی که برای خود توهم می‌کنیم ناتوان بدانیم؛ ولی اگر به ده‌ها آیه از قرآن توجه کنیم که با بی‌ارزش شمردن دینی که در سایهٔ قدرت و زور گسترش یابد، وظیفهٔ پیامبران را ابلاغ حقیقت و فراهم ساختن فرصت انتخاب آزادانهٔ ارزش‌های اخلاقی برمی‌شمارد، اذعان خواهیم کرد که فرستادگان خدا مأموریت خود را به بهترین شکل به انجام رسانده‌اند.

🔺اگرچه رسول خدا برای دفاع از مظلومان و مقابله با بی‌اخلاقی ستمگران، شمشیر و قدرت سیاسی را نیز به‌کار گرفته است، ولی آنچه به او قدرتی اعجازآمیز داد تا جامعه‌ای غرق در فساد و جنگ و تعصب را به کانون شکل‌گیری تمدنی بزرگ تبدیل کند، مهربانی، گذشت و صلح‌طلبی او بود و نه اقتدارگرایی و سیاستش.

✅ تحلیل دقیق انحراف بزرگی که پس از ارتحال آن حضرت رخ داد نیز نشان می‌دهد آنچه بیش از هر عاملی به بازگشت جاهلیت دامن زد و فجایعی چون شهادت و اسارت خاندان ایشان را به بار آورد، بهانه‌هایی چون تأکید بر جنبه‌های اجتماعی اسلام و فدا کردن ارزش‌های اخلاقی به پای اقتدار و حفظ نظام سیاسی بود.

#اخلاق_دین

⭕️ @hamidhossaini

💢 دین یعنی اخلاق 💢

❇️ ابومالک می‌گوید به علی بن الحسین (علیه‌السلام) عرض کردم: مرا از کلّ دستورهای دین آگاه کنید. آن حضرت فرمود:

🔻قوْلُ الْحَقِّ وَ الْحُكْمُ بِالْعَدْلِ وَ الْوَفَاءُ بِالْعَهْدِ.

📚 خصال صدوق، ج ۱،‌ص ۱۱۳.

🔺(کلّ دین این است:) حق‌ گفتن، قضاوت عادلانه و وفای به عهد.

❇️ این یعنی اساس دین اخلاق است و عقاید و احکام به این خاطر اهمیت پیدا می‌کند که اخلاق، تبعیت از حق را لازم می‌داند.

#اخلاق_دین
⭕️ @hamidhossaini

🔺شادمانی پدر در وداع با پسران داعشی پیش از حمله‌ای انتحاری که گفته می‌شود مربوط به کشتار اخیر ده‌ها تن از مردم بی‌گناه بغداد است.

🔻ریشهٔ این جهالت و توهم در مقدّم دانستن عشق و ایمان نسبت به اخلاق و وجدان است و راه حلّی جز پذیرش کرامت ذاتی انسان و حقوق طبیعی بشر به‌عنوان پیش‌فرض شناخت دین ندارد.

#اخلاق_دین

⭕️ @hamidhossaini