اصلاح‌وب | islahweb.org

حکم پرداخت قیمت فدیه‌ی روزه ماه رمضان به جای غذا

✍️دکتر یوسف قرضاوی - مظهر نعمتی دزاوری

سؤال: در زمان بیماری همسرم، دو رمضان بر او گذشت و نتوانست در هیچکدام از آن دو، روزه بگیرد. همسرم برای فدیه‌ی رمضان اولی، مبلغ سیصد جنی مصری پرداخت نمود امّا برای رمضان دوم، تصمیم گرفتیم کفّاره را به پرورشگاه بدهیم وقتی از مسؤولان آن‌جا سؤال کردیم، به ما گفتند که آنان به مقدار کافی، لباس و غذا دارند و تنها نیازمند فرش و پرده و از این قبیل وسایلند، ما هم این اقلام را برایشان تهیّه کردیم. پس از آن از یک عالم دینی در مورد این کارمان سؤال کردیم. وی گفت: برای کفّاره‌ی روزه حتماً باید طعام یا لباس پرداخت شود و من پس از وفات همسرم با اطعام مساکین دوباره کفّاره‌ی او را پرداخت نمودم تا دَینی بر گردنش نماند، حال سؤالم این است آیا در کفّاره‌ی روزه حتماً و لزوماً باید طعام و لباس به مسکین داده شود یا پرداخت پول هم کفایت می‌کند؟

جواب: الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه ومن تبع هداه

در جواب این برادر عزیزم می‌گویم که اصل در کفّاره‌ی روزه، اطعام(غذا دادن به فقیران) است نه کسوت(لباس پوشاندن بر مسکین) زیرا کسوت، کفّاره‌ی سوگند است که کفّاره‌ی آن اطعام یا لباس پوشاندنِ ده مسکین است؛ همان‌طور که در سوره‌ی مائده بدان تصریح شده است: «لا يُؤاخِذُكُمُ اللّهُ بِاللّغْوِ فِي أيْمانِكُمْ ولكِنْ يُؤاخِذُكُمْ بِما عقّدْتُمُ الْأيْمان فكفّارتُهُ إِطْعامُ عشرةِ مساكِين مِنْ أوْسطِ ما تُطْعِمُون أهْلِيكُمْ أوْ كِسْوتُهُمْ أوْ تحْرِيرُ رقبةٍ فمنْ لمْ يجِدْ فصِيامُ ثلاثةِ أيّامٍ ذلِك كفّارةُ أيْمانِكُمْ إِذا حلفْتُمْ»(المائدة:٨٩)؛ خدا شما را به سوگندهاى بيهوده‌‏تان مؤاخذه نمی‌‏كند ولى به سوگندهايى كه از روى اراده مى‏خوريد و مى‏شكنيد شما را مؤاخذه مى‏كند و كفّاره‏‌اش خوراك دادن به ده بينواست از غذاهاى متوسّطى كه به كسان خود می‌خورانيد يا پوشانيدن آنان يا آزاد كردن بنده‌‏اى و كسى كه هيچ‌يك از اينها را نيابد بايد سه روز روزه بدارد اين است كفّاره‌ی سوگندهاى شما وقتى كه سوگند خورديد.

در مذهب حنفی پرداخت قیمت غذا برای زکات و فدیه و کفّاره اجازه داده شده است و ما نیز با تمسّک به این مذهب به جهت آسانگیری به حال مردم پرداخت مبلغ نقدی خوراک یا لباس را جایز می‌دانیم؛ علاوه بر این، پرداخت پول نقدی برای نیازمندان و فقرا نیز بهتر است زیرا گاهی فقیر خوراک نمی‌خواهد و بدان نیازی ندارد، برخی فقیهان اصرار می‌ورزند که حتماً باید یک صاع(٢٤٠٠ گرم) گندم یا جو به فقیر داده شود؛ در حالیکه شخص فقیر، نیازی به گندم وجو ندارد. به همین خاطر است که ما بر پرداخت قیمت نقدی فتوا می‌دهیم و همین را با مقاصد شریعت خداوندی همگام و موافق می‌دانیم؛ زیرا فقیر پول نقدی را گرفته و با آن هر نوع غذایی که بخواهد و یا هر چیز دیگری که احتیاج داشته باشد تهیّه می‌کند.

به هر حال اگر این برادر ارجمند، دوباره برگردد و برای فدیه‌ی همسرش فقیران را اطعام دهد، خداوند به او جزای خیر دهد، امّا اگر چنین نکرد پرداخت قیمت، کافی است.

لازم می‌دانم این نکته را هم تذکّر دهم که پرداخت قیمت یک صاع گندم یا جو به تنهایی، پولی نیست که خوراک یک انسان باشد و او را سیر نماید بلکه به نظر من براساس این فرموده‌ی خداوند: «مِنْ أوْسطِ ما تُطْعِمُون أهْلِيكُمْ»(المائدة: ٨٩) از غذاهاى متوسّطى كه به كسان خود مى‏خورانيد. یا باید قیمت یک وعده غذا پرداخت شود، یعنی وعده‌ای که شامل نان، گوشت، سبزیجات و مقداری برنج و کمی هم شیرینی است. و این همان خوراک متوسّط برای انسان امروزی و مورد نظر قرآن است که بدان اشارت فرموده است و یا باید طعامی به این کیفیت تهیّه شود. الله اعلم
#فقه #روزه #فدیه #کفاره #یوسف_قرضاوی
@islahweb

Telegraph

حکم پرداخت قیمت فدیه‌ی روزه ماه رمضان به جای غذا

سؤال: در زمان بیماری همسرم، دو رمضان بر او گذشت و نتوانست در هیچکدام از آن دو، روزه بگیرد. همسرم برای فدیه‌ی رمضان اولی، مبلغ سیصد جنی مصری پرداخت نمود امّا برای رمضان دوم، تصمیم گرفتیم کفّاره را به پرورشگاه بدهیم وقتی از مسؤولان آن‌جا سؤال کردیم، به ما گفتند…

1.6K viewsedited 10:12