🏖🏝 @AdabSar

🏖 آشنایی با جشن‎های ایرانی
🏝 جشن "نوروز رودها"

🏖🏝 جشن "نوروز رودها"، جشن لایروبی و پاک‌سازی رودخانه‌ها، کاریزها و چشمه‌ها در ایران باستان بود.
هنگامی که برف‎ها آب شده و رودها روان می‌شدند، ایرانیان به بهانه‌ی روان‌شدن دوباره‌ی آب‎ها به کنار رودخانه‎ها می‌رفتند و با جشنی شاد رودها را پاک‎سازی و آنها را برای فرارسیدن بهار آماده می‌کردند و پس از پایان این کار به دست‎افشانی و پایکوبی می‎پرداختند. در این جشن، پس از لایروبی، در رودها و پیرامون آن گل، گلبرگ، گلاب و خوشبویه(عطر) می‌ریختند و با این کار از رودها برای روان‌شدن دوباره‎شان سپاسداری می‌کردند. شاید این کار نمادی از آرزوی داشتن سالی پرباران و داشتن آب گوارا بود.

🏖🏝 جشن "نوروز رودها" در فروردین‌روز از اسپندماه، برابر با نوزدهم اسپند در ایران باستان برگزار می‌شد. این جشن همچون بسیاری دیگر از جشن‏‌های ایرانی، نمایانگر مهر نیاگان ما به زمین و زیست‎بوم بود.

🏖🏝 درباره‎ی پیدایش این جشن گفته شده که در افسانه‏‌های ایرانی، هوشنگ پیشدادی، نخستین شهرساز، با ساختن شهرها، مردمان بسیاری را یک‎جانشین کرد. زندگی یکجانشینی وابستگی بسیاری با کشاورزی داشت. آب نیز پیش‌نیاز کشاورزی بوده و است. ازاین‌رو، مردم در نوزدهم اسپندماه جشن "نوروز رودها" را برگزار می‎کردند و با لایروبی رودها و بهسازی راه جوی‎ها و چشمه‎ها، برای کشاورزی آماده می‌شدند و با آیینی نمادین از پروردگار، آب فراوان و گوارا و فرآورده‌ی کشاورزی پربار می‎خواستند.

🏖🏝 نگاه نویسندگان کهن ایرانی درباره جشن "نوروز رودها":
ابوریحان بیرونی: «روز ۱۹ سپندارمذ را به نام "انهار و میاه جاری" جشن می‌گرفتند و آن هنگامی بود که آب در رودخانه‌ها جاری می‌شد و گل‎ها شکوفه می‌کردند و فضا عطرافشان می‌شد. در این روز مردم به دشت و صحرا و جاهایی که جوی‌های روان و چشمه‎سارها بوده، می‌رفتند و طیّ مراسم و تشریفاتی گلاب و عطر در آب می‌ریختند.»
مکمونی: «نوزدهم این روز را فروردین خوانند و این روز را نوروز خوانند و انهار و میاه جاری سازند و ماء‌ورد و طیب‎ها در آن ریزند.» با نگاه به اینکه اسپندارمذ، واپسین ماهی است که مکمونی پیش از این بریده درباره‌اش سخن گفته است، می‌بایست فردید(منظور) او نوزدهم اسپندماه باشد.
گردیزی: «و اندرین روز، جای‌ها را آب زنند که این روز نام فرشته‌ای است که بر آب موکل است.»

🏖🏝 تا چنددهه پیش از این، جشن "بیل‌گردانی" در نیمه‌وَر یا نیموَر یکی از روستاهای پیرامون شهرستان محلات برگزار می‌شد که جشن پایان لایروبی و آماده‌سازی زمین‎های کشاورزی بود و با آیین‎های شاد و نمایشی همراه بود. این آیین در روزی میان آغاز نوروز تا سیزده‌بدر برگزار می‌شد. شیوه‎های دیگری از جشن‎های بجا مانده از "نوروز رودها" در برخی شهرها و روستاهای استان کرمانشاه برگزار می‌شود.

🏖🏝 فرتور(عکس) پیوست را ببینیم و بسنجیم که کدام یک بهتر است! بیاییم در نوروز پیش رو، کاری کنیم که نه تنها برای ما، که برای زمین و زیبایی‎های آن هم نوروز باشد.
goo.gl/0VQrUD

✍🏻 گردآوری و نگارش: #پریسا_امام_وردی
_________________
📚📚 برگرفته از:
۱- آثار الباقیه و التفهیم #ابوریحان_بیرونی
۲- پنج جشن اسپندماه، یادگارانی از ایران باستان #محمدتقی_یونسی_رستمی
۳- فرهنگنامه ایران #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
_________________
#اسپندگان #جشن_نوروز_رودها #نوروز_رودها #فرهنگ_ایران
🏖🏝 @AdabSar

🌬🌾🍃🌿
@AdabSar

🔅 آشنایی با جشن‌های ایرانی
⚡️ جشن فرورگان یا فروردگان

🍃🍃 "جشن فَروَرگان" که فَروَردگان، پَروَردگان، فَوَردگان، پَوَردگان و فَروَردیان (فرورتیکان در زبان پهلوی) خوانده می‌شود، در ایران باستان جشن شادی روان درگذشتگان و یادبود رفتگان بود. امروز، آیین سر زدن به آرامگاه درگذشتگان در روزهای پایانی سال، به‌جا مانده از جشن فرورگان است که با آیین‌های اسلامی درآمیخته است.

🍃🍃 ایرانیان باستان در این روز به کنار گور و یا گوردخمه‌ی* رفتگان‌شان می‌رفتند و در آنجا خوراک می‌‌گذاشتند.
"فرورگان" در میان ایرانیان و هندوان هنباز(مشترک) بود. همسان چنین آیینی را کاتولیک‌ها نیز دارند.

🍃🍃 بر پایه‌ی گاهشمار کهن ایران، جشن فروردگان در "اشتاد روز" از اسپندماه برابر با بیست و ششم اسپند آغاز می‌شد و تا ۱۰ روز دنباله داشت.

🍃🍃 به باور ایرانیان در این روز روان درگذشتگان از بهشت و دوزخ به بازدید خانه‌هایشان می‌آید. از این‌رو می‌کوشیدند تا با پاکیزگی خود و خانه‌هایشان آن‌ها را خشنود کنند. آن‌ها همچنین در بام‌ها آتش می‌فروختند و سبزی، شیرینی و خوراک می‌گذاشتند، اگر با کسی دشمنی داشتند آشتی می‌‌کردند و از نیازمندان دستگیری می‌کردند تا درگذشتگان خود را شاد کنند.

🍃🍃 بر پایه‌ی باور دیگری در این روز "فَرَوَهَر" درگذشتگان است که به خانه می‌آید. فروهر پیش از زاده شدن و پیش از آفرینش بوده و همیشه هست. فروهر نیرویی درونی، همیشه پایدار، جاوید و مایه‌ی زندگی است. از این رو بر پایه‌ی پژوهش‌ها، فروردگان جشن آفرینش و یادبود هست شدن جهان نیز بود.

🍃🍃 فروردگان در میان گروه‌هایی از پارسیان هند همچنان به شیوه‌ای کهن برگزار می‌شود. آنان چوب‌های خوشبو دود می‌کنند، پوشاک تازه و زیبا می‌پوشند، خود را خوشبو می‌کنند، در آتشکده‌ها نیایش می‌کنند و موبدانشان میان باشندگان(حضار) گل و میوه بخش(تقسیم) می‌کنند. زرتشتیان نیز همچنان این آیین را پاس می‌دارند.

🍃🍃 شماری از نویسندگان باور دارند که فروردگان پس از اسلام به جشن چهارشنبه‌سوری دگرگون شد چرا که ایرانیان در فروردگان آتش در آتشدان‌ها می‎افروختند و کندیل(شمع) روشن می‌کردند. این دیدگاه پادورزانی(مخالفانی) دارد.

🍃🍃 جشن فروردینگان در فروردین‌ماه گونه‌ی دیگری از همین جشن است و ابوریحان بیرونی هر دو را با یک نام خوانده است.

✍🏻✍🏻 گردآوری و نگارش #پریسا_امام_وردی
__________________

*پی‌نوشت: گوردخمه گونه‌ای آرامگاه بود که در دل کوه‌ها و سنگ‌های بزرگ ساخته می‌شد. امروز گوردخمه‌ها یکی از زیبایی‌های دیدنی و رازآمیز در استان‌های خاوری(غربی) کشور همچون کرمانشاه هستند.
__________________
📚📚 برگرفته از:
۱- "اساطیر و فرهنگ ایران در نوشته‌های پهلوی"
نویسنده: #رحیم_عفیفی
۲- واژه‌نامه‌ی دهخدا
۳- "ایران باستان"
نویسنده: #موله برگردان: #ژاله_آموزگار
۴- گاهشماری و جشن‌های ایران باستان
نویسنده: #هاشم_رضی
__________________
#فرهنگ_ایران #فرورگان #فروردگان #اسپندگان
@AdabSar
🌬🌾🌱🍃