🌬🌾🍃🌿
@AdabSar
🔅 آشنایی با جشنهای ایرانی
⚡️ جشن فرورگان یا فروردگان
🍃🍃 "جشن فَروَرگان" که فَروَردگان، پَروَردگان، فَوَردگان، پَوَردگان و فَروَردیان (فرورتیکان در زبان پهلوی) خوانده میشود، در ایران باستان جشن شادی روان درگذشتگان و یادبود رفتگان بود. امروز، آیین سر زدن به آرامگاه درگذشتگان در روزهای پایانی سال، بهجا مانده از جشن فرورگان است که با آیینهای اسلامی درآمیخته است.
🍃🍃 ایرانیان باستان در این روز به کنار گور و یا گوردخمهی* رفتگانشان میرفتند و در آنجا خوراک میگذاشتند.
"فرورگان" در میان ایرانیان و هندوان هنباز(مشترک) بود. همسان چنین آیینی را کاتولیکها نیز دارند.
🍃🍃 بر پایهی گاهشمار کهن ایران، جشن فروردگان در "اشتاد روز" از اسپندماه(بیستم اسپند) آغاز میشد و تا پایان اسپند(۱۰ روز) دنباله داشت که در گاهشمار خیامی که ما امروز از آن بهره میگیریم، این زمان از بیست و ششم اسپند تا پنجم فروردین است.
🍃🍃 به باور ایرانیان در این روز روان درگذشتگان از بهشت و دوزخ به بازدید خانههایشان میآید. از اینرو میکوشیدند تا با پاکیزگی خود و خانههایشان آنها را خشنود کنند. آنها همچنین در بامها آتش میفروختند و سبزی، شیرینی و خوراک میگذاشتند، اگر با کسی دشمنی داشتند آشتی میکردند و از نیازمندان دستگیری میکردند تا درگذشتگان خود را شاد کنند.
🍃🍃 بر پایهی باور دیگری در این روز "فَرَوَهَر" درگذشتگان است که به خانه میآید. فروهر پیش از زاده شدن و پیش از آفرینش بوده و همیشه هست. فروهر نیرویی درونی، همیشه پایدار، جاوید و مایهی زندگی است. از این رو بر پایهی پژوهشها، فروردگان جشن آفرینش و یادبود هست شدن جهان نیز بود.
🍃🍃 فروردگان در میان گروههایی از پارسیان هند همچنان به شیوهای کهن برگزار میشود. آنان چوبهای خوشبو دود میکنند، پوشاک تازه و زیبا میپوشند، خود را خوشبو میکنند، در آتشکدهها نیایش میکنند و موبدانشان میان باشندگان(حضار) گل و میوه بخش(تقسیم) میکنند. زرتشتیان نیز همچنان این آیین را پاس میدارند.
🍃🍃 شمار اندکی از نویسندگان باور دارند که فروردگان پس از اسلام به جشن چهارشنبهسوری دگرگون شد ولی بیشتر پژوهشگران بر پاد(مخالف) این دیدگاه هستند.
🍃🍃 جشن فروردینگان در فروردینماه گونهی دیگری از همین جشن است و ابوریحان بیرونی هر دو را با یک نام خوانده است.
#پریسا_امام_وردی
___________________________
*پینوشت: گوردخمه گونهای آرامگاه بود که در دل کوهها و سنگهای بزرگ ساخته میشد. امروز گوردخمهها یکی از زیباییهای دیدنی و رازآمیز در استانهای باختری(غربی) کشور همچون کرمانشاه هستند.
برگرفته از:
۱- "اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی"
نویسنده: #رحیم_عفیفی
۲- واژهنامهی دهخدا
۳- "ایران باستان"
نویسنده: #موله برگردان: #ژاله_آموزگار
۴- گاهشماری و جشنهای ایران باستان
نویسنده: #هاشم_رضی
#فرهنگ_ایران #فرورگان #فروردگان #اسپندگان
@AdabSar
🌬🌾🌱🍃
@AdabSar
🔅 آشنایی با جشنهای ایرانی
⚡️ جشن فرورگان یا فروردگان
🍃🍃 "جشن فَروَرگان" که فَروَردگان، پَروَردگان، فَوَردگان، پَوَردگان و فَروَردیان (فرورتیکان در زبان پهلوی) خوانده میشود، در ایران باستان جشن شادی روان درگذشتگان و یادبود رفتگان بود. امروز، آیین سر زدن به آرامگاه درگذشتگان در روزهای پایانی سال، بهجا مانده از جشن فرورگان است که با آیینهای اسلامی درآمیخته است.
🍃🍃 ایرانیان باستان در این روز به کنار گور و یا گوردخمهی* رفتگانشان میرفتند و در آنجا خوراک میگذاشتند.
"فرورگان" در میان ایرانیان و هندوان هنباز(مشترک) بود. همسان چنین آیینی را کاتولیکها نیز دارند.
🍃🍃 بر پایهی گاهشمار کهن ایران، جشن فروردگان در "اشتاد روز" از اسپندماه(بیستم اسپند) آغاز میشد و تا پایان اسپند(۱۰ روز) دنباله داشت که در گاهشمار خیامی که ما امروز از آن بهره میگیریم، این زمان از بیست و ششم اسپند تا پنجم فروردین است.
🍃🍃 به باور ایرانیان در این روز روان درگذشتگان از بهشت و دوزخ به بازدید خانههایشان میآید. از اینرو میکوشیدند تا با پاکیزگی خود و خانههایشان آنها را خشنود کنند. آنها همچنین در بامها آتش میفروختند و سبزی، شیرینی و خوراک میگذاشتند، اگر با کسی دشمنی داشتند آشتی میکردند و از نیازمندان دستگیری میکردند تا درگذشتگان خود را شاد کنند.
🍃🍃 بر پایهی باور دیگری در این روز "فَرَوَهَر" درگذشتگان است که به خانه میآید. فروهر پیش از زاده شدن و پیش از آفرینش بوده و همیشه هست. فروهر نیرویی درونی، همیشه پایدار، جاوید و مایهی زندگی است. از این رو بر پایهی پژوهشها، فروردگان جشن آفرینش و یادبود هست شدن جهان نیز بود.
🍃🍃 فروردگان در میان گروههایی از پارسیان هند همچنان به شیوهای کهن برگزار میشود. آنان چوبهای خوشبو دود میکنند، پوشاک تازه و زیبا میپوشند، خود را خوشبو میکنند، در آتشکدهها نیایش میکنند و موبدانشان میان باشندگان(حضار) گل و میوه بخش(تقسیم) میکنند. زرتشتیان نیز همچنان این آیین را پاس میدارند.
🍃🍃 شمار اندکی از نویسندگان باور دارند که فروردگان پس از اسلام به جشن چهارشنبهسوری دگرگون شد ولی بیشتر پژوهشگران بر پاد(مخالف) این دیدگاه هستند.
🍃🍃 جشن فروردینگان در فروردینماه گونهی دیگری از همین جشن است و ابوریحان بیرونی هر دو را با یک نام خوانده است.
#پریسا_امام_وردی
___________________________
*پینوشت: گوردخمه گونهای آرامگاه بود که در دل کوهها و سنگهای بزرگ ساخته میشد. امروز گوردخمهها یکی از زیباییهای دیدنی و رازآمیز در استانهای باختری(غربی) کشور همچون کرمانشاه هستند.
برگرفته از:
۱- "اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی"
نویسنده: #رحیم_عفیفی
۲- واژهنامهی دهخدا
۳- "ایران باستان"
نویسنده: #موله برگردان: #ژاله_آموزگار
۴- گاهشماری و جشنهای ایران باستان
نویسنده: #هاشم_رضی
#فرهنگ_ایران #فرورگان #فروردگان #اسپندگان
@AdabSar
🌬🌾🌱🍃
March 16, 2017
☀️🌱☀️🌱
@AdabSar
🔅آشنایی با جشنهای ایرانی
🎁🎁جشن مانتره سپند
جشن "مانتره سپند" در ایران باستان در روز پایانی اسپند برگزار میشد و جشنی برای فرارسیدن نوروز، برابری روز و شب و برابری سرما و گرما بهشمار میرفت.
این جشن در شهرهای گوناگون ایران به چندین شیوه برگزار میشد که هنوز هم بسیاری از این آیینها برپاست.
شناختهشدهترین جشن "مانتره سپند" در آبادیهای نزدیک هیرمند و سیستان و بلوچستان برگزار میشد. در این بخش دختری را بر چهارپایی مینشاندند و به کنار رود هیرمند میبردند تا آبتنی کند. دیگران نیز همزمان به آبتنی و شادی میپرداختند. این دختر که در روز جشن به نام "اوشیدر" خوانده میشد، پس از پایان جشن با همان آیین به خانه برمیگشت. این جشن در آرزوی بازآمدن سوشیانت* برگزار میشد.
"پایبران" آیین پایانی اسپند در زنجان و شهرهای آذربادگان(آذربایجان) است. در این آیین در سینی مسی خوراک و پارچه و پیشکش برای خانوادههایی که فرزندانشان با آن پیوند زناشویی بسته میفرستادند و پیک نیز شادیانه دریافت میکرد.
در شهر خمین نیز در جشن "علفه"، علف برای آتش زدن گردآوری میکردند تا سراچه(اتاق)ها را گرم و روشن نگاه دارند.
🔥🔥جشن سور* باستان
جشن "سور باستان" در واپسین شب سال برگزار میشد. در این جشن تا سپیدهدم بر بامها آتش میافروختند و چشمبهراه برآمدن آفتاب بهار میماندند و از ایزد توانا میخواستند تا روشنایی و مهر و بخشش بر ایران بگستراند.
در این جشن هرکس به اندازهی توان خود سفرهی خوراک میگسترد و فردای آن روز هفتسین را جایگزین خوراکهای سفره میکرد. گفته میشود جشن چهارشنبهسوری دگرگون شدهی جشن سورباستان است ولی دربارهی درستی آن نمیتوان داوری کرد.
#پریسا_امام_وردی
___________
پینوشت:
سوشیانت یا سوشیانس (سودرسان، دانا) در کیش زرتشتی رهاییبخش نهایی زمین است.
___________
برگرفته از:
۱- "اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی"
نویسنده: #رحیم_عفیفی
۲- "ایران باستان"
نویسنده: #موله برگردان: #ژاله_آموزگار
۲- گاهشماری و جشنهای ایران باستان
نویسنده: #هاشم_رضی
#فرهنگ_ایران #اسپندگان
#سور_باستان #مانتره_سپند
@AdabSar
☀️🌱☀️🌱
@AdabSar
🔅آشنایی با جشنهای ایرانی
🎁🎁جشن مانتره سپند
جشن "مانتره سپند" در ایران باستان در روز پایانی اسپند برگزار میشد و جشنی برای فرارسیدن نوروز، برابری روز و شب و برابری سرما و گرما بهشمار میرفت.
این جشن در شهرهای گوناگون ایران به چندین شیوه برگزار میشد که هنوز هم بسیاری از این آیینها برپاست.
شناختهشدهترین جشن "مانتره سپند" در آبادیهای نزدیک هیرمند و سیستان و بلوچستان برگزار میشد. در این بخش دختری را بر چهارپایی مینشاندند و به کنار رود هیرمند میبردند تا آبتنی کند. دیگران نیز همزمان به آبتنی و شادی میپرداختند. این دختر که در روز جشن به نام "اوشیدر" خوانده میشد، پس از پایان جشن با همان آیین به خانه برمیگشت. این جشن در آرزوی بازآمدن سوشیانت* برگزار میشد.
"پایبران" آیین پایانی اسپند در زنجان و شهرهای آذربادگان(آذربایجان) است. در این آیین در سینی مسی خوراک و پارچه و پیشکش برای خانوادههایی که فرزندانشان با آن پیوند زناشویی بسته میفرستادند و پیک نیز شادیانه دریافت میکرد.
در شهر خمین نیز در جشن "علفه"، علف برای آتش زدن گردآوری میکردند تا سراچه(اتاق)ها را گرم و روشن نگاه دارند.
🔥🔥جشن سور* باستان
جشن "سور باستان" در واپسین شب سال برگزار میشد. در این جشن تا سپیدهدم بر بامها آتش میافروختند و چشمبهراه برآمدن آفتاب بهار میماندند و از ایزد توانا میخواستند تا روشنایی و مهر و بخشش بر ایران بگستراند.
در این جشن هرکس به اندازهی توان خود سفرهی خوراک میگسترد و فردای آن روز هفتسین را جایگزین خوراکهای سفره میکرد. گفته میشود جشن چهارشنبهسوری دگرگون شدهی جشن سورباستان است ولی دربارهی درستی آن نمیتوان داوری کرد.
#پریسا_امام_وردی
___________
پینوشت:
سوشیانت یا سوشیانس (سودرسان، دانا) در کیش زرتشتی رهاییبخش نهایی زمین است.
___________
برگرفته از:
۱- "اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی"
نویسنده: #رحیم_عفیفی
۲- "ایران باستان"
نویسنده: #موله برگردان: #ژاله_آموزگار
۲- گاهشماری و جشنهای ایران باستان
نویسنده: #هاشم_رضی
#فرهنگ_ایران #اسپندگان
#سور_باستان #مانتره_سپند
@AdabSar
☀️🌱☀️🌱
March 19, 2017
🌬🌧🌱🌿
@AdabSar
⛈ آشنایی با جشنهای ایرانی
⛈ آبانگان؛ جشن پاسداشت آب
🛁🛀 هرودت نوشته است که ایرانیان درهیچ رودی پیشاب(ادرار) نمیکنند، آب دهان و بینی نمیاندازند و دستهایشان را در آن نمیشویند. آنها دست شستن دیگران را هم در آب روان نمیپذیرند و به رودخانه ارج مینهند. استرابون نیز نوشته ایرانیان تن خود را در چارچوبی به نام آبزن میشویند تا آب بیهوده از دست نرود. آنها در آب روان مردار و هرچه ناپاک است، نمیاندازند!
⛈⛈ ایرانیان، هزاران سال پیش از این، ارزش آب را دریافته بودند و جشنهایی چون آبانگان، خوردادگان، تیرگان، آبریزگان، آبسالان و... که دستکم بیش از ۱۰ جشن بود، به بهانهی پاسداشت آب برگزار میشد. جشن آبانگان نیز جشن ارج نهادن و پاسداری از آب، آناهیتا (ایزدبانوی آب) و آبهای پاک زمین بود. واژهی "آبان" نماد آبهای پاک و به چم آبهای پاک و هنگام آب و باران است.
☔️☔️ این ارزشمندی تا جایی بود که گفته میشود تیرداد اشکانی برای جنگ با رومیان، بهجای راه آبی، راه دشوار زمینی را برگزید تا آب را نیالاید.
🌊🌊 ایرانیان در جشن آبانگان برای نکوداشت آب، در کنار رودها و دریاها شادی، پایکوبی و نیایش میکردند. پس از پیدایش کیش زرتشتی، خواندن سرودهی "آبانیشت" یا "آبزور" برای ارج نهادن به آب به آیینهای این جشن افزوده شد.
💧💧 در باور ایرانیان باستان، آب دومین پیشکش خداوند به زمین است و "آناهیتا" نگهبان آن. از اینرو آب و آناهیتا نمادهای پاکی تن و روان بودند و جشن آبانگان، جشن بزرگداشت پالایش تن و روان از زشتی و پلشتی بود. برپایهی نوشتههای نسک پهلوی بندهش، گل نیلوفر آبی یا سوسن خورآیی(شرقی) نشان ماه آبان و آناهیتا است.
🌦🌦 یکی از پایههای پیدایش جشن آبانگان این است که در پی جنگهای دراز ایران و توران، افراسیاب تورانی دستور داد تا کاریزها و نهرهای ایران را ویران کنند. پس از پایان جنگ، پسر تهماسب که "زو" نام داشت پیشنهاد کرد تا کاریزها و نهرهای ویران را لایروبی کنند. پس از این کار، بار دیگر آب در نهرها روان شد و مردم بالندگی آبها را جشن گرفتند.
همچنین گفته میشود پس از هشت سال خشکسالی در ایران، در ماه آبان باران بارید و خرمی و سرسبزی بازآمد. بیماری و نداری مردم به پایان رسید و از آن زمان جشن آبانگان با شادی بیشتری برپا شد.
☔️☔️ ایرانیان با ساختن کاریزها، آبانبار، پالایشگر آب زیگورات چغازنبیل و دهها آببند(سد)، کوشش خود را برای نگهداشت و بهرهبرداری بهینه از آب به کار بستند.
⛈⛈ جشن آبانگان در روز آبان از ماه آبان برابر با چهارم آبان در گاهشمار(تقویم) باستانی و دهم آبان در گاهشمار خیامی که امروز از آن بهره میبریم، برگزار میشد.
goo.gl/Fc44PQ
______________
برداشت آزاد از:
۱- از نوروز تا نوروز
نویسنده: #کورش_نیکنام
۲- اساتیر و فرهنگ ایران
نویسنده: #رحیم_عفیفی
۳- جشنهای ایران باستان
نویسنده: #هاشم_رضی
۴- هفته نامهی "امرداد"
______________
#فرهنگ_ایران #جشن_آبانگان #آبانگان
@AdabSar
🌬⛈☔️🌱
@AdabSar
⛈ آشنایی با جشنهای ایرانی
⛈ آبانگان؛ جشن پاسداشت آب
🛁🛀 هرودت نوشته است که ایرانیان درهیچ رودی پیشاب(ادرار) نمیکنند، آب دهان و بینی نمیاندازند و دستهایشان را در آن نمیشویند. آنها دست شستن دیگران را هم در آب روان نمیپذیرند و به رودخانه ارج مینهند. استرابون نیز نوشته ایرانیان تن خود را در چارچوبی به نام آبزن میشویند تا آب بیهوده از دست نرود. آنها در آب روان مردار و هرچه ناپاک است، نمیاندازند!
⛈⛈ ایرانیان، هزاران سال پیش از این، ارزش آب را دریافته بودند و جشنهایی چون آبانگان، خوردادگان، تیرگان، آبریزگان، آبسالان و... که دستکم بیش از ۱۰ جشن بود، به بهانهی پاسداشت آب برگزار میشد. جشن آبانگان نیز جشن ارج نهادن و پاسداری از آب، آناهیتا (ایزدبانوی آب) و آبهای پاک زمین بود. واژهی "آبان" نماد آبهای پاک و به چم آبهای پاک و هنگام آب و باران است.
☔️☔️ این ارزشمندی تا جایی بود که گفته میشود تیرداد اشکانی برای جنگ با رومیان، بهجای راه آبی، راه دشوار زمینی را برگزید تا آب را نیالاید.
🌊🌊 ایرانیان در جشن آبانگان برای نکوداشت آب، در کنار رودها و دریاها شادی، پایکوبی و نیایش میکردند. پس از پیدایش کیش زرتشتی، خواندن سرودهی "آبانیشت" یا "آبزور" برای ارج نهادن به آب به آیینهای این جشن افزوده شد.
💧💧 در باور ایرانیان باستان، آب دومین پیشکش خداوند به زمین است و "آناهیتا" نگهبان آن. از اینرو آب و آناهیتا نمادهای پاکی تن و روان بودند و جشن آبانگان، جشن بزرگداشت پالایش تن و روان از زشتی و پلشتی بود. برپایهی نوشتههای نسک پهلوی بندهش، گل نیلوفر آبی یا سوسن خورآیی(شرقی) نشان ماه آبان و آناهیتا است.
🌦🌦 یکی از پایههای پیدایش جشن آبانگان این است که در پی جنگهای دراز ایران و توران، افراسیاب تورانی دستور داد تا کاریزها و نهرهای ایران را ویران کنند. پس از پایان جنگ، پسر تهماسب که "زو" نام داشت پیشنهاد کرد تا کاریزها و نهرهای ویران را لایروبی کنند. پس از این کار، بار دیگر آب در نهرها روان شد و مردم بالندگی آبها را جشن گرفتند.
همچنین گفته میشود پس از هشت سال خشکسالی در ایران، در ماه آبان باران بارید و خرمی و سرسبزی بازآمد. بیماری و نداری مردم به پایان رسید و از آن زمان جشن آبانگان با شادی بیشتری برپا شد.
☔️☔️ ایرانیان با ساختن کاریزها، آبانبار، پالایشگر آب زیگورات چغازنبیل و دهها آببند(سد)، کوشش خود را برای نگهداشت و بهرهبرداری بهینه از آب به کار بستند.
⛈⛈ جشن آبانگان در روز آبان از ماه آبان برابر با چهارم آبان در گاهشمار(تقویم) باستانی و دهم آبان در گاهشمار خیامی که امروز از آن بهره میبریم، برگزار میشد.
goo.gl/Fc44PQ
______________
برداشت آزاد از:
۱- از نوروز تا نوروز
نویسنده: #کورش_نیکنام
۲- اساتیر و فرهنگ ایران
نویسنده: #رحیم_عفیفی
۳- جشنهای ایران باستان
نویسنده: #هاشم_رضی
۴- هفته نامهی "امرداد"
______________
#فرهنگ_ایران #جشن_آبانگان #آبانگان
@AdabSar
🌬⛈☔️🌱
October 25, 2017
🌬🌾🍃🌿
@AdabSar
🔅 آشنایی با جشنهای ایرانی
⚡️ جشن فرورگان یا فروردگان
🍃🍃 "جشن فَروَرگان" که فَروَردگان، پَروَردگان، فَوَردگان، پَوَردگان و فَروَردیان (فرورتیکان در زبان پهلوی) خوانده میشود، در ایران باستان جشن شادی روان درگذشتگان و یادبود رفتگان بود. امروز، آیین سر زدن به آرامگاه درگذشتگان در روزهای پایانی سال، بهجا مانده از جشن فرورگان است که با آیینهای اسلامی درآمیخته است.
🍃🍃 ایرانیان باستان در این روز به کنار گور و یا گوردخمهی* رفتگانشان میرفتند و در آنجا خوراک میگذاشتند.
"فرورگان" در میان ایرانیان و هندوان هنباز(مشترک) بود. همسان چنین آیینی را کاتولیکها نیز دارند.
🍃🍃 بر پایهی گاهشمار کهن ایران، جشن فروردگان در "اشتاد روز" از اسپندماه برابر با بیست و ششم اسپند آغاز میشد و تا ۱۰ روز دنباله داشت.
🍃🍃 به باور ایرانیان در این روز روان درگذشتگان از بهشت و دوزخ به بازدید خانههایشان میآید. از اینرو میکوشیدند تا با پاکیزگی خود و خانههایشان آنها را خشنود کنند. آنها همچنین در بامها آتش میفروختند و سبزی، شیرینی و خوراک میگذاشتند، اگر با کسی دشمنی داشتند آشتی میکردند و از نیازمندان دستگیری میکردند تا درگذشتگان خود را شاد کنند.
🍃🍃 بر پایهی باور دیگری در این روز "فَرَوَهَر" درگذشتگان است که به خانه میآید. فروهر پیش از زاده شدن و پیش از آفرینش بوده و همیشه هست. فروهر نیرویی درونی، همیشه پایدار، جاوید و مایهی زندگی است. از این رو بر پایهی پژوهشها، فروردگان جشن آفرینش و یادبود هست شدن جهان نیز بود.
🍃🍃 فروردگان در میان گروههایی از پارسیان هند همچنان به شیوهای کهن برگزار میشود. آنان چوبهای خوشبو دود میکنند، پوشاک تازه و زیبا میپوشند، خود را خوشبو میکنند، در آتشکدهها نیایش میکنند و موبدانشان میان باشندگان(حضار) گل و میوه بخش(تقسیم) میکنند. زرتشتیان نیز همچنان این آیین را پاس میدارند.
🍃🍃 شماری از نویسندگان باور دارند که فروردگان پس از اسلام به جشن چهارشنبهسوری دگرگون شد چرا که ایرانیان در فروردگان آتش در آتشدانها میافروختند و کندیل(شمع) روشن میکردند. این دیدگاه پادورزانی(مخالفانی) دارد.
🍃🍃 جشن فروردینگان در فروردینماه گونهی دیگری از همین جشن است و ابوریحان بیرونی هر دو را با یک نام خوانده است.
✍🏻✍🏻 گردآوری و نگارش #پریسا_امام_وردی
__________________
*پینوشت: گوردخمه گونهای آرامگاه بود که در دل کوهها و سنگهای بزرگ ساخته میشد. امروز گوردخمهها یکی از زیباییهای دیدنی و رازآمیز در استانهای خاوری(غربی) کشور همچون کرمانشاه هستند.
__________________
📚📚 برگرفته از:
۱- "اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی"
نویسنده: #رحیم_عفیفی
۲- واژهنامهی دهخدا
۳- "ایران باستان"
نویسنده: #موله برگردان: #ژاله_آموزگار
۴- گاهشماری و جشنهای ایران باستان
نویسنده: #هاشم_رضی
__________________
#فرهنگ_ایران #فرورگان #فروردگان #اسپندگان
@AdabSar
🌬🌾🌱🍃
@AdabSar
🔅 آشنایی با جشنهای ایرانی
⚡️ جشن فرورگان یا فروردگان
🍃🍃 "جشن فَروَرگان" که فَروَردگان، پَروَردگان، فَوَردگان، پَوَردگان و فَروَردیان (فرورتیکان در زبان پهلوی) خوانده میشود، در ایران باستان جشن شادی روان درگذشتگان و یادبود رفتگان بود. امروز، آیین سر زدن به آرامگاه درگذشتگان در روزهای پایانی سال، بهجا مانده از جشن فرورگان است که با آیینهای اسلامی درآمیخته است.
🍃🍃 ایرانیان باستان در این روز به کنار گور و یا گوردخمهی* رفتگانشان میرفتند و در آنجا خوراک میگذاشتند.
"فرورگان" در میان ایرانیان و هندوان هنباز(مشترک) بود. همسان چنین آیینی را کاتولیکها نیز دارند.
🍃🍃 بر پایهی گاهشمار کهن ایران، جشن فروردگان در "اشتاد روز" از اسپندماه برابر با بیست و ششم اسپند آغاز میشد و تا ۱۰ روز دنباله داشت.
🍃🍃 به باور ایرانیان در این روز روان درگذشتگان از بهشت و دوزخ به بازدید خانههایشان میآید. از اینرو میکوشیدند تا با پاکیزگی خود و خانههایشان آنها را خشنود کنند. آنها همچنین در بامها آتش میفروختند و سبزی، شیرینی و خوراک میگذاشتند، اگر با کسی دشمنی داشتند آشتی میکردند و از نیازمندان دستگیری میکردند تا درگذشتگان خود را شاد کنند.
🍃🍃 بر پایهی باور دیگری در این روز "فَرَوَهَر" درگذشتگان است که به خانه میآید. فروهر پیش از زاده شدن و پیش از آفرینش بوده و همیشه هست. فروهر نیرویی درونی، همیشه پایدار، جاوید و مایهی زندگی است. از این رو بر پایهی پژوهشها، فروردگان جشن آفرینش و یادبود هست شدن جهان نیز بود.
🍃🍃 فروردگان در میان گروههایی از پارسیان هند همچنان به شیوهای کهن برگزار میشود. آنان چوبهای خوشبو دود میکنند، پوشاک تازه و زیبا میپوشند، خود را خوشبو میکنند، در آتشکدهها نیایش میکنند و موبدانشان میان باشندگان(حضار) گل و میوه بخش(تقسیم) میکنند. زرتشتیان نیز همچنان این آیین را پاس میدارند.
🍃🍃 شماری از نویسندگان باور دارند که فروردگان پس از اسلام به جشن چهارشنبهسوری دگرگون شد چرا که ایرانیان در فروردگان آتش در آتشدانها میافروختند و کندیل(شمع) روشن میکردند. این دیدگاه پادورزانی(مخالفانی) دارد.
🍃🍃 جشن فروردینگان در فروردینماه گونهی دیگری از همین جشن است و ابوریحان بیرونی هر دو را با یک نام خوانده است.
✍🏻✍🏻 گردآوری و نگارش #پریسا_امام_وردی
__________________
*پینوشت: گوردخمه گونهای آرامگاه بود که در دل کوهها و سنگهای بزرگ ساخته میشد. امروز گوردخمهها یکی از زیباییهای دیدنی و رازآمیز در استانهای خاوری(غربی) کشور همچون کرمانشاه هستند.
__________________
📚📚 برگرفته از:
۱- "اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی"
نویسنده: #رحیم_عفیفی
۲- واژهنامهی دهخدا
۳- "ایران باستان"
نویسنده: #موله برگردان: #ژاله_آموزگار
۴- گاهشماری و جشنهای ایران باستان
نویسنده: #هاشم_رضی
__________________
#فرهنگ_ایران #فرورگان #فروردگان #اسپندگان
@AdabSar
🌬🌾🌱🍃
March 16, 2018
🌬🌧🌱🌿
@AdabSar
⛈ آشنایی با جشنهای ایرانی
⛈ آبانگان؛ جشن پاسداشت آب
🛁🛀 هرودت نوشته است که ایرانیان درهیچ رودی پیشاب(ادرار) نمیکنند، آب دهان و بینی نمیاندازند و دستهایشان را در آن نمیشویند. آنها دست شستن دیگران را هم در آب روان نمیپذیرند و به رودخانه ارج مینهند. استرابون نیز نوشته ایرانیان تن خود را در چارچوبی به نام آبزن میشویند تا آب بیهوده از دست نرود. آنها در آب روان مردار و هرچه ناپاک است، نمیاندازند!
⛈⛈ ایرانیان، هزاران سال پیش از این، ارزش آب را دریافته بودند و جشنهایی چون آبانگان، خوردادگان، تیرگان، آبریزگان، آبسالان و... که دستکم بیش از ۱۰ جشن بود، به بهانهی پاسداشت آب برگزار میشد. جشن آبانگان نیز جشن ارج نهادن و پاسداری از آب، آناهیتا (ایزدبانوی آب) و آبهای پاک زمین بود. واژهی "آبان" نماد آبهای پاک و به چم آبهای پاک و هنگام آب و باران است.
☔️☔️ این ارزشمندی تا جایی بود که گفته میشود تیرداد اشکانی برای جنگ با رومیان، بهجای راه آبی، راه دشوار زمینی را برگزید تا آب را نیالاید.
🌊🌊 ایرانیان در جشن آبانگان برای نکوداشت آب، در کنار رودها و دریاها شادی، پایکوبی و نیایش میکردند. پس از پیدایش کیش زرتشتی، خواندن سرودهی "آبانیشت" یا "آبزور" برای ارج نهادن به آب به آیینهای این جشن افزوده شد.
💧💧 در باور ایرانیان باستان، آب دومین پیشکش خداوند به زمین است و "آناهیتا" نگهبان آن. از اینرو آب و آناهیتا نمادهای پاکی تن و روان بودند و جشن آبانگان، جشن بزرگداشت پالایش تن و روان از زشتی و پلشتی بود. برپایهی نوشتههای نسک پهلوی بندهش، گل نیلوفر آبی یا سوسن خورآیی(شرقی) نشان ماه آبان و آناهیتا است.
🌦🌦 یکی از پایههای پیدایش جشن آبانگان این است که در پی جنگهای دراز ایران و توران، افراسیاب تورانی دستور داد تا کاریزها و نهرهای ایران را ویران کنند. پس از پایان جنگ، پسر تهماسب که "زو" نام داشت پیشنهاد کرد تا کاریزها و نهرهای ویران را لایروبی کنند. پس از این کار، بار دیگر آب در نهرها روان شد و مردم بالندگی آبها را جشن گرفتند.
همچنین گفته میشود پس از هشت سال خشکسالی در ایران، در ماه آبان باران بارید و خرمی و سرسبزی بازآمد. بیماری و نداری مردم به پایان رسید و از آن زمان جشن آبانگان با شادی بیشتری برپا شد.
☔️☔️ ایرانیان با ساختن کاریزها، آبانبار، پالایشگر آب زیگورات چغازنبیل و دهها آببند(سد)، کوشش خود را برای نگهداشت و بهرهبرداری بهینه از آب به کار بستند.
⛈⛈ جشن آبانگان، روز پاسداشت آبهای پاک و بزرگداشت ایزدبانوی آب "آناهیتا"، در روز آبان از ماه آبان برابر با دهم آبان در گاهشمار باستانی ایران برگزار میشد.
🌧🌱 در فرهنگ سرزمین ما، در جشنهای گوناگون، مردم بر پاسداشت زیستبوم گواهی میدادند؛ ارزش و جایگاه آب (این پیشکش بیمانند هستی) را میدانستند؛ سرسبزی، زندگی، پارههای پرهام (عناصر طبیعت) و پیشکشهای گیتی را میستودند و برای بالندگی خاک ایران میکوشیدند و نامهای فراوانی که برگرفته از سرسبزی و آبادنی زمین بود، برای فرزندان خود برمیگزیدند.
goo.gl/Fc44PQ
______________
برگرفته از:
۱- از نوروز تا نوروز #کورش_نیکنام
۲- اساتیر و فرهنگ ایران #رحیم_عفیفی
۳- جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
۴- هفته نامهی "امرداد"
______________
#فرهنگ_ایران #جشن_آبانگان #آبانگان
@AdabSar
🌬⛈☔️🌱
@AdabSar
⛈ آشنایی با جشنهای ایرانی
⛈ آبانگان؛ جشن پاسداشت آب
🛁🛀 هرودت نوشته است که ایرانیان درهیچ رودی پیشاب(ادرار) نمیکنند، آب دهان و بینی نمیاندازند و دستهایشان را در آن نمیشویند. آنها دست شستن دیگران را هم در آب روان نمیپذیرند و به رودخانه ارج مینهند. استرابون نیز نوشته ایرانیان تن خود را در چارچوبی به نام آبزن میشویند تا آب بیهوده از دست نرود. آنها در آب روان مردار و هرچه ناپاک است، نمیاندازند!
⛈⛈ ایرانیان، هزاران سال پیش از این، ارزش آب را دریافته بودند و جشنهایی چون آبانگان، خوردادگان، تیرگان، آبریزگان، آبسالان و... که دستکم بیش از ۱۰ جشن بود، به بهانهی پاسداشت آب برگزار میشد. جشن آبانگان نیز جشن ارج نهادن و پاسداری از آب، آناهیتا (ایزدبانوی آب) و آبهای پاک زمین بود. واژهی "آبان" نماد آبهای پاک و به چم آبهای پاک و هنگام آب و باران است.
☔️☔️ این ارزشمندی تا جایی بود که گفته میشود تیرداد اشکانی برای جنگ با رومیان، بهجای راه آبی، راه دشوار زمینی را برگزید تا آب را نیالاید.
🌊🌊 ایرانیان در جشن آبانگان برای نکوداشت آب، در کنار رودها و دریاها شادی، پایکوبی و نیایش میکردند. پس از پیدایش کیش زرتشتی، خواندن سرودهی "آبانیشت" یا "آبزور" برای ارج نهادن به آب به آیینهای این جشن افزوده شد.
💧💧 در باور ایرانیان باستان، آب دومین پیشکش خداوند به زمین است و "آناهیتا" نگهبان آن. از اینرو آب و آناهیتا نمادهای پاکی تن و روان بودند و جشن آبانگان، جشن بزرگداشت پالایش تن و روان از زشتی و پلشتی بود. برپایهی نوشتههای نسک پهلوی بندهش، گل نیلوفر آبی یا سوسن خورآیی(شرقی) نشان ماه آبان و آناهیتا است.
🌦🌦 یکی از پایههای پیدایش جشن آبانگان این است که در پی جنگهای دراز ایران و توران، افراسیاب تورانی دستور داد تا کاریزها و نهرهای ایران را ویران کنند. پس از پایان جنگ، پسر تهماسب که "زو" نام داشت پیشنهاد کرد تا کاریزها و نهرهای ویران را لایروبی کنند. پس از این کار، بار دیگر آب در نهرها روان شد و مردم بالندگی آبها را جشن گرفتند.
همچنین گفته میشود پس از هشت سال خشکسالی در ایران، در ماه آبان باران بارید و خرمی و سرسبزی بازآمد. بیماری و نداری مردم به پایان رسید و از آن زمان جشن آبانگان با شادی بیشتری برپا شد.
☔️☔️ ایرانیان با ساختن کاریزها، آبانبار، پالایشگر آب زیگورات چغازنبیل و دهها آببند(سد)، کوشش خود را برای نگهداشت و بهرهبرداری بهینه از آب به کار بستند.
⛈⛈ جشن آبانگان، روز پاسداشت آبهای پاک و بزرگداشت ایزدبانوی آب "آناهیتا"، در روز آبان از ماه آبان برابر با دهم آبان در گاهشمار باستانی ایران برگزار میشد.
🌧🌱 در فرهنگ سرزمین ما، در جشنهای گوناگون، مردم بر پاسداشت زیستبوم گواهی میدادند؛ ارزش و جایگاه آب (این پیشکش بیمانند هستی) را میدانستند؛ سرسبزی، زندگی، پارههای پرهام (عناصر طبیعت) و پیشکشهای گیتی را میستودند و برای بالندگی خاک ایران میکوشیدند و نامهای فراوانی که برگرفته از سرسبزی و آبادنی زمین بود، برای فرزندان خود برمیگزیدند.
goo.gl/Fc44PQ
______________
برگرفته از:
۱- از نوروز تا نوروز #کورش_نیکنام
۲- اساتیر و فرهنگ ایران #رحیم_عفیفی
۳- جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
۴- هفته نامهی "امرداد"
______________
#فرهنگ_ایران #جشن_آبانگان #آبانگان
@AdabSar
🌬⛈☔️🌱
October 31, 2018
Forwarded from ادبسار
🌬🌾🍃🌿
@AdabSar
🔅 آشنایی با جشنهای ایرانی
⚡️ جشن فرورگان یا فروردگان
🍃🍃 "جشن فَروَرگان" که فَروَردگان، پَروَردگان، فَوَردگان، پَوَردگان و فَروَردیان (فرورتیکان در زبان پهلوی) خوانده میشود، در ایران باستان جشن شادی روان درگذشتگان و یادبود رفتگان بود. امروز، آیین سر زدن به آرامگاه درگذشتگان در روزهای پایانی سال، بهجا مانده از جشن فرورگان است که با آیینهای اسلامی درآمیخته است.
🍃🍃 ایرانیان باستان در این روز به کنار گور و یا گوردخمهی* رفتگانشان میرفتند و در آنجا خوراک میگذاشتند.
"فرورگان" در میان ایرانیان و هندوان هنباز(مشترک) بود. همسان چنین آیینی را کاتولیکها نیز دارند.
🍃🍃 بر پایهی گاهشمار کهن ایران، جشن فروردگان در "اشتاد روز" از اسپندماه برابر با بیست و ششم اسپند آغاز میشد و تا ۱۰ روز دنباله داشت.
🍃🍃 به باور ایرانیان در این روز روان درگذشتگان از بهشت و دوزخ به بازدید خانههایشان میآید. از اینرو میکوشیدند تا با پاکیزگی خود و خانههایشان آنها را خشنود کنند. آنها همچنین در بامها آتش میفروختند و سبزی، شیرینی و خوراک میگذاشتند، اگر با کسی دشمنی داشتند آشتی میکردند و از نیازمندان دستگیری میکردند تا درگذشتگان خود را شاد کنند.
🍃🍃 بر پایهی باور دیگری در این روز "فَرَوَهَر" درگذشتگان است که به خانه میآید. فروهر پیش از زاده شدن و پیش از آفرینش بوده و همیشه هست. فروهر نیرویی درونی، همیشه پایدار، جاوید و مایهی زندگی است. از این رو بر پایهی پژوهشها، فروردگان جشن آفرینش و یادبود هست شدن جهان نیز بود.
🍃🍃 فروردگان در میان گروههایی از پارسیان هند همچنان به شیوهای کهن برگزار میشود. آنان چوبهای خوشبو دود میکنند، پوشاک تازه و زیبا میپوشند، خود را خوشبو میکنند، در آتشکدهها نیایش میکنند و موبدانشان میان باشندگان(حضار) گل و میوه بخش(تقسیم) میکنند. زرتشتیان نیز همچنان این آیین را پاس میدارند.
🍃🍃 شماری از نویسندگان باور دارند که فروردگان پس از اسلام به جشن چهارشنبهسوری دگرگون شد چرا که ایرانیان در فروردگان آتش در آتشدانها میافروختند و کندیل(شمع) روشن میکردند. این دیدگاه پادورزانی(مخالفانی) دارد.
🍃🍃 جشن فروردینگان در فروردینماه گونهی دیگری از همین جشن است و ابوریحان بیرونی هر دو را با یک نام خوانده است.
✍🏻✍🏻 گردآوری و نگارش #پریسا_امام_وردی
__________________
*پینوشت: گوردخمه گونهای آرامگاه بود که در دل کوهها و سنگهای بزرگ ساخته میشد. امروز گوردخمهها یکی از زیباییهای دیدنی و رازآمیز در استانهای خاوری(غربی) کشور همچون کرمانشاه هستند.
__________________
📚📚 برگرفته از:
۱- "اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی"
نویسنده: #رحیم_عفیفی
۲- واژهنامهی دهخدا
۳- "ایران باستان"
نویسنده: #موله برگردان: #ژاله_آموزگار
۴- گاهشماری و جشنهای ایران باستان
نویسنده: #هاشم_رضی
__________________
#فرهنگ_ایران #فرورگان #فروردگان #اسپندگان
@AdabSar
🌬🌾🌱🍃
@AdabSar
🔅 آشنایی با جشنهای ایرانی
⚡️ جشن فرورگان یا فروردگان
🍃🍃 "جشن فَروَرگان" که فَروَردگان، پَروَردگان، فَوَردگان، پَوَردگان و فَروَردیان (فرورتیکان در زبان پهلوی) خوانده میشود، در ایران باستان جشن شادی روان درگذشتگان و یادبود رفتگان بود. امروز، آیین سر زدن به آرامگاه درگذشتگان در روزهای پایانی سال، بهجا مانده از جشن فرورگان است که با آیینهای اسلامی درآمیخته است.
🍃🍃 ایرانیان باستان در این روز به کنار گور و یا گوردخمهی* رفتگانشان میرفتند و در آنجا خوراک میگذاشتند.
"فرورگان" در میان ایرانیان و هندوان هنباز(مشترک) بود. همسان چنین آیینی را کاتولیکها نیز دارند.
🍃🍃 بر پایهی گاهشمار کهن ایران، جشن فروردگان در "اشتاد روز" از اسپندماه برابر با بیست و ششم اسپند آغاز میشد و تا ۱۰ روز دنباله داشت.
🍃🍃 به باور ایرانیان در این روز روان درگذشتگان از بهشت و دوزخ به بازدید خانههایشان میآید. از اینرو میکوشیدند تا با پاکیزگی خود و خانههایشان آنها را خشنود کنند. آنها همچنین در بامها آتش میفروختند و سبزی، شیرینی و خوراک میگذاشتند، اگر با کسی دشمنی داشتند آشتی میکردند و از نیازمندان دستگیری میکردند تا درگذشتگان خود را شاد کنند.
🍃🍃 بر پایهی باور دیگری در این روز "فَرَوَهَر" درگذشتگان است که به خانه میآید. فروهر پیش از زاده شدن و پیش از آفرینش بوده و همیشه هست. فروهر نیرویی درونی، همیشه پایدار، جاوید و مایهی زندگی است. از این رو بر پایهی پژوهشها، فروردگان جشن آفرینش و یادبود هست شدن جهان نیز بود.
🍃🍃 فروردگان در میان گروههایی از پارسیان هند همچنان به شیوهای کهن برگزار میشود. آنان چوبهای خوشبو دود میکنند، پوشاک تازه و زیبا میپوشند، خود را خوشبو میکنند، در آتشکدهها نیایش میکنند و موبدانشان میان باشندگان(حضار) گل و میوه بخش(تقسیم) میکنند. زرتشتیان نیز همچنان این آیین را پاس میدارند.
🍃🍃 شماری از نویسندگان باور دارند که فروردگان پس از اسلام به جشن چهارشنبهسوری دگرگون شد چرا که ایرانیان در فروردگان آتش در آتشدانها میافروختند و کندیل(شمع) روشن میکردند. این دیدگاه پادورزانی(مخالفانی) دارد.
🍃🍃 جشن فروردینگان در فروردینماه گونهی دیگری از همین جشن است و ابوریحان بیرونی هر دو را با یک نام خوانده است.
✍🏻✍🏻 گردآوری و نگارش #پریسا_امام_وردی
__________________
*پینوشت: گوردخمه گونهای آرامگاه بود که در دل کوهها و سنگهای بزرگ ساخته میشد. امروز گوردخمهها یکی از زیباییهای دیدنی و رازآمیز در استانهای خاوری(غربی) کشور همچون کرمانشاه هستند.
__________________
📚📚 برگرفته از:
۱- "اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی"
نویسنده: #رحیم_عفیفی
۲- واژهنامهی دهخدا
۳- "ایران باستان"
نویسنده: #موله برگردان: #ژاله_آموزگار
۴- گاهشماری و جشنهای ایران باستان
نویسنده: #هاشم_رضی
__________________
#فرهنگ_ایران #فرورگان #فروردگان #اسپندگان
@AdabSar
🌬🌾🌱🍃
March 17, 2019
☀️🌱 @AdabSar
🔅آشنایی با جشنهای ایرانی
جشن مانترهسپند یا اوشیدر جشن
🎁 جشن "مانترَه سپند" یا "اوشیدَر جشن" که گفته میشود همان جشن "گاهنبار چَهرهی هَمَسپَتمَدَم" بود، در ایران باستان در روز پایانی اسپند برگزار میشد. نام این گاهنبار به شیوههای هَمَسپَتمَیدیم، هَمَسْپَت مَدَم و هَمَسْپَث مَئیدَیه هم نوشته میشود. اوشیدر جشن، جشنی برای فرارسیدن نوروز، برابری روز و شب و برابری سرما و گرما بهشمار میرفت. این جشن در شهرهای گوناگون ایران به چندین روش برگزار میشد که هنوز هم بسیاری از این آیینها برپاست.
🔍 پیدایش گاهنبار را از روزگار پیشدادیان و جمشید پیشدادی میدانند. در بندهش آمدهاست: «اگر کسی در سال یکبار به گاهان بار برود بر کارهای نیکی که کردهاست افزوده خواهد شد.»
گاهنبارها با پیشهی ایرانیان که کشاورزی و دامداری بود، گره خورده بودند. گاهنبار در آغاز جشن کشاورزی بود. هریک از گاهنبارها برابر با زمانی است که دگرگونیهای بنیادین برای کشاورزان رخ میداد و این دگرگونیها با خود جشن و شادی میآورد.
🐎 شناختهشدهترین آیین جشن "مانترهسپند" در آبادیهای نزدیک هیرمند و سیستان و بلوچستان برگزار میشد. آنان دختری را بر چهارپایی مینشاندند و به کنار رود هیرمند میبردند تا آبتنی کند. سپس زنان و مردان جدا میشدند و هریک به آبتنی، پایکوبی و شادی میپرداختند. این دختر که در روز جشن به نام "اوشیدر" خوانده میشد، پس از پایان جشن با همان آیین به خانه برمیگشت. این جشن در آرزوی بازآمدن سوشیانت برگزار میشد. سوشیانت یا سوشیانس (سودرسان، دانا) در کیش زرتشتی رهاییبخش نهایی زمین است. بر پایهی نوشتار پهلوی "گزیدههای زادسپَرَم"، زادروز زرتشت در این روز است.
🍹 "پایبران" آیین پایانی اسپند در زنجان و شهرهای آذربادگان(آذربایجان) است. در این آیین در تَشتی مسی خوراک و پارچه و پیشکش برای خانوادههایی که فرزندانشان با آن پیوند زناشویی بسته میفرستادند و پیک نیز شادیانه دریافت میکرد.
در شهر خمین نیز در جشن "علفه"، گیاه برای آتش زدن گردآوری میکردند تا سراچه(اتاق)ها را گرم و روشن نگاه دارند. گرامی داشتت یاد درگذشتگان در سُغد و بسیاری از شهرهای ایران از آیینهای این روز بود که تا امروز دنباله دارد.
🔥🔥جشن سور* باستان
جشن "سور باستان" در واپسین شب سال برگزار میشد. در این جشن تا سپیدهدم بر بامها آتش میافروختند و چشمبهراه برآمدن آفتاب بهار میماندند و از ایزد توانا میخواستند تا روشنایی و مهر و بخشش بر ایران بگستراند.
در این جشن هرکس به اندازهی توان خود خوانِ خوراک میگسترد و فردای آن روز هفتسین را جایگزین خوراکهای خوان میکرد. گفته میشود جشن چهارشنبهسوری دگرگون شدهی جشن سورباستان است ولی دربارهی درستی آن نمیتوان داوری کرد.
✍️ #پریسا_امام_وردی
________
📝 برای آشنایی با واژهی سور بنگرید به:
t.me/AdabSar/6088
________
📚 برگرفته از:
۱- "اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی" #رحیم_عفیفی
۲- "ایران باستان" #موله برگردان: #ژاله_آموزگار
۲- گاهشماری و جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
________
#جشن_های_ایرانی #اسپندگان
#سور_باستان #اوشیدرجشن #مانتره_سپند
☀️🌱 @AdabSar
🔅آشنایی با جشنهای ایرانی
جشن مانترهسپند یا اوشیدر جشن
🎁 جشن "مانترَه سپند" یا "اوشیدَر جشن" که گفته میشود همان جشن "گاهنبار چَهرهی هَمَسپَتمَدَم" بود، در ایران باستان در روز پایانی اسپند برگزار میشد. نام این گاهنبار به شیوههای هَمَسپَتمَیدیم، هَمَسْپَت مَدَم و هَمَسْپَث مَئیدَیه هم نوشته میشود. اوشیدر جشن، جشنی برای فرارسیدن نوروز، برابری روز و شب و برابری سرما و گرما بهشمار میرفت. این جشن در شهرهای گوناگون ایران به چندین روش برگزار میشد که هنوز هم بسیاری از این آیینها برپاست.
🔍 پیدایش گاهنبار را از روزگار پیشدادیان و جمشید پیشدادی میدانند. در بندهش آمدهاست: «اگر کسی در سال یکبار به گاهان بار برود بر کارهای نیکی که کردهاست افزوده خواهد شد.»
گاهنبارها با پیشهی ایرانیان که کشاورزی و دامداری بود، گره خورده بودند. گاهنبار در آغاز جشن کشاورزی بود. هریک از گاهنبارها برابر با زمانی است که دگرگونیهای بنیادین برای کشاورزان رخ میداد و این دگرگونیها با خود جشن و شادی میآورد.
🐎 شناختهشدهترین آیین جشن "مانترهسپند" در آبادیهای نزدیک هیرمند و سیستان و بلوچستان برگزار میشد. آنان دختری را بر چهارپایی مینشاندند و به کنار رود هیرمند میبردند تا آبتنی کند. سپس زنان و مردان جدا میشدند و هریک به آبتنی، پایکوبی و شادی میپرداختند. این دختر که در روز جشن به نام "اوشیدر" خوانده میشد، پس از پایان جشن با همان آیین به خانه برمیگشت. این جشن در آرزوی بازآمدن سوشیانت برگزار میشد. سوشیانت یا سوشیانس (سودرسان، دانا) در کیش زرتشتی رهاییبخش نهایی زمین است. بر پایهی نوشتار پهلوی "گزیدههای زادسپَرَم"، زادروز زرتشت در این روز است.
🍹 "پایبران" آیین پایانی اسپند در زنجان و شهرهای آذربادگان(آذربایجان) است. در این آیین در تَشتی مسی خوراک و پارچه و پیشکش برای خانوادههایی که فرزندانشان با آن پیوند زناشویی بسته میفرستادند و پیک نیز شادیانه دریافت میکرد.
در شهر خمین نیز در جشن "علفه"، گیاه برای آتش زدن گردآوری میکردند تا سراچه(اتاق)ها را گرم و روشن نگاه دارند. گرامی داشتت یاد درگذشتگان در سُغد و بسیاری از شهرهای ایران از آیینهای این روز بود که تا امروز دنباله دارد.
🔥🔥جشن سور* باستان
جشن "سور باستان" در واپسین شب سال برگزار میشد. در این جشن تا سپیدهدم بر بامها آتش میافروختند و چشمبهراه برآمدن آفتاب بهار میماندند و از ایزد توانا میخواستند تا روشنایی و مهر و بخشش بر ایران بگستراند.
در این جشن هرکس به اندازهی توان خود خوانِ خوراک میگسترد و فردای آن روز هفتسین را جایگزین خوراکهای خوان میکرد. گفته میشود جشن چهارشنبهسوری دگرگون شدهی جشن سورباستان است ولی دربارهی درستی آن نمیتوان داوری کرد.
✍️ #پریسا_امام_وردی
________
📝 برای آشنایی با واژهی سور بنگرید به:
t.me/AdabSar/6088
________
📚 برگرفته از:
۱- "اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی" #رحیم_عفیفی
۲- "ایران باستان" #موله برگردان: #ژاله_آموزگار
۲- گاهشماری و جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
________
#جشن_های_ایرانی #اسپندگان
#سور_باستان #اوشیدرجشن #مانتره_سپند
☀️🌱 @AdabSar
March 18, 2019
🌧 @AdabSar
آشنایی با جشنهای ایرانی
#جشن_آبانگان - استورهی آناهیتا
اینک آبها را میستاییم، آبهای فروچکیده و گردآمده و روان شده و خوب کـُنش اهورایی را!
برگرفته از نسک "یسنا"
☔️ جشن آپانگان یا #آبانگان برای ستایش آناهیتا، ایزدبانوی آبهای روان، ستایش ستارهی ناهید یا زهره و ستایش آمودریا(رود جیهون) و همه آبهای روی زمین در آبانروز از آبانماه برگزار میشد. آبانروز نام روز دهم هر ماه در ایران باستان بود. آبانگان، جشن بارانخواهی و پاسداشت آبهای روان و ایستای روی زمین همچون سرچشمهها، رودها، دریاها، دریاچهها، کاریزها، آبشارها و جویها بود.
🌧 "آبانیشت" بخش بزرگی از اوستا است که در آن آناهیتا، ایزدبانو و نگهبان آبها ستایش شده است. در آبانیشت، آناهیتا زنی جوان، خوشاندام، بلندبالا، زیباچهره و درخشان، با بازوان سپید، کمربند تنگ بر میان بسته، به گوهر آراسته، با گردنبند زرین، گوشواری چهارگوش در گوش، تاگ(تاج)ی با سد(صد) ستارهی هشتگوش بر سر، کفشهایی درخشان در پا، با بالاپوشی زرین و پرچینی از پوست سگ آبی است. او گردونهای با چهار اسب سپید دارد. این اسبها ابر، باران، برف و تگرگ هستند. خانهاش در بالاترین جایگاه آسمان است و بر کرانهی هر دریاچهای، خانهای آراسته، با سد پنجرهی درخشان و هزار ستون خوشتراش دارد. او از فراز ابرهای آسمان، به فرمان اهورامزدا، باران و برف و تگرگ را فرو میباراند.
🌊 از #آناهیتا با ویژگیهای چنگنواز، پاک و توانا نیز یاد شده است و این نام به مانک(معنی) پاک و بیآلایش است.
در آبانیشت آمده است: "اوست برومندی که در همهجا بلندآوازه است. من اهورهمزدا او را به نیروی خویش، هستی بخشیدم تا خانه و روستا و شهر و کشور را بپرورم و پشتیبان و پناهبخش و نگاهبان باشم."
آناهیتَ، اناهید یا آناهیتا در باور ایرانیان باستان مادر ایزد میترَ یا مهر، دلدادگی، دوستی و خوش پیمانی بوده است و میترَ نیز نماد خورشید، روشنایی و نیرومندی بود. ستایش آنان درایران به پیش از پیدایش کیش زرتشتی بازمیگردد.
☔️ در گذشتههای دور پادشاهان و مردم برای آناهیتا کُرپان(قربانی) میکردند. هوشنگ، جمشید، فریدون، گرشاسپ و آژیدهاک برخی از این پادشاهان بودند.
نیایشگاههای آناهیتا در کنار رودها و آبها ساخته میشد. گفته میشود نیایشگاههایی که امروز با نامهای دخترانه همچون بیبی شناخته میشوند، بازمانده نیایشگاههای آناهیتا است. برخی از پژوهشگران پَتیست(نذری)هایی چون بیبی سهشنبه را بازماندهی آیینهای بزرگداشت آناهیتا میدانند.
🎞 فرتور(عکس): ویرانههای یکی از پرستشگاههای آناهیتا - کنگاور، کرمانشاه
bit.ly/2NxSMCg
✍ #پریسا_امام_وردیلو
____________
📚 برگرفته از:
۱- آثارالباقیه #ابوریحان_بیرونی
۲- هفتهنامه امرداد
۳- گاهشماری و جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
۴- اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی #رحیم_عفیفی
۵- راهنمای زمان جشنها و گردهمایی ملی ایران باستان #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
۶- جشنها و آیینهای ایرانی #منصوره_میرفتاح
۷- جشن آبانگان، روز ملی پاسداشت آب #شاهین_سپنتا
📜 بیشتر بخوانید:
t.me/AdabSar/4912
t.me/AdabSar/15198
t.me/AdabSar/15199
🌂 @AdabSar
آشنایی با جشنهای ایرانی
#جشن_آبانگان - استورهی آناهیتا
اینک آبها را میستاییم، آبهای فروچکیده و گردآمده و روان شده و خوب کـُنش اهورایی را!
برگرفته از نسک "یسنا"
☔️ جشن آپانگان یا #آبانگان برای ستایش آناهیتا، ایزدبانوی آبهای روان، ستایش ستارهی ناهید یا زهره و ستایش آمودریا(رود جیهون) و همه آبهای روی زمین در آبانروز از آبانماه برگزار میشد. آبانروز نام روز دهم هر ماه در ایران باستان بود. آبانگان، جشن بارانخواهی و پاسداشت آبهای روان و ایستای روی زمین همچون سرچشمهها، رودها، دریاها، دریاچهها، کاریزها، آبشارها و جویها بود.
🌧 "آبانیشت" بخش بزرگی از اوستا است که در آن آناهیتا، ایزدبانو و نگهبان آبها ستایش شده است. در آبانیشت، آناهیتا زنی جوان، خوشاندام، بلندبالا، زیباچهره و درخشان، با بازوان سپید، کمربند تنگ بر میان بسته، به گوهر آراسته، با گردنبند زرین، گوشواری چهارگوش در گوش، تاگ(تاج)ی با سد(صد) ستارهی هشتگوش بر سر، کفشهایی درخشان در پا، با بالاپوشی زرین و پرچینی از پوست سگ آبی است. او گردونهای با چهار اسب سپید دارد. این اسبها ابر، باران، برف و تگرگ هستند. خانهاش در بالاترین جایگاه آسمان است و بر کرانهی هر دریاچهای، خانهای آراسته، با سد پنجرهی درخشان و هزار ستون خوشتراش دارد. او از فراز ابرهای آسمان، به فرمان اهورامزدا، باران و برف و تگرگ را فرو میباراند.
🌊 از #آناهیتا با ویژگیهای چنگنواز، پاک و توانا نیز یاد شده است و این نام به مانک(معنی) پاک و بیآلایش است.
در آبانیشت آمده است: "اوست برومندی که در همهجا بلندآوازه است. من اهورهمزدا او را به نیروی خویش، هستی بخشیدم تا خانه و روستا و شهر و کشور را بپرورم و پشتیبان و پناهبخش و نگاهبان باشم."
آناهیتَ، اناهید یا آناهیتا در باور ایرانیان باستان مادر ایزد میترَ یا مهر، دلدادگی، دوستی و خوش پیمانی بوده است و میترَ نیز نماد خورشید، روشنایی و نیرومندی بود. ستایش آنان درایران به پیش از پیدایش کیش زرتشتی بازمیگردد.
☔️ در گذشتههای دور پادشاهان و مردم برای آناهیتا کُرپان(قربانی) میکردند. هوشنگ، جمشید، فریدون، گرشاسپ و آژیدهاک برخی از این پادشاهان بودند.
نیایشگاههای آناهیتا در کنار رودها و آبها ساخته میشد. گفته میشود نیایشگاههایی که امروز با نامهای دخترانه همچون بیبی شناخته میشوند، بازمانده نیایشگاههای آناهیتا است. برخی از پژوهشگران پَتیست(نذری)هایی چون بیبی سهشنبه را بازماندهی آیینهای بزرگداشت آناهیتا میدانند.
🎞 فرتور(عکس): ویرانههای یکی از پرستشگاههای آناهیتا - کنگاور، کرمانشاه
bit.ly/2NxSMCg
✍ #پریسا_امام_وردیلو
____________
📚 برگرفته از:
۱- آثارالباقیه #ابوریحان_بیرونی
۲- هفتهنامه امرداد
۳- گاهشماری و جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
۴- اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی #رحیم_عفیفی
۵- راهنمای زمان جشنها و گردهمایی ملی ایران باستان #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
۶- جشنها و آیینهای ایرانی #منصوره_میرفتاح
۷- جشن آبانگان، روز ملی پاسداشت آب #شاهین_سپنتا
📜 بیشتر بخوانید:
t.me/AdabSar/4912
t.me/AdabSar/15198
t.me/AdabSar/15199
🌂 @AdabSar
November 1, 2019
🌧 @AdabSar
آشنایی با جشنهای ایرانی
پیدایش #جشن_آبانگان
☔️ ایرانیان، هزاران سال پیش از این، ارزش آب را دریافته بودند و جشنهایی چون آبانگان، خوردادگان، تیرگان، آبریزگان، آبسالان و... که دستکم بیش از ۱۰ جشن بود، به بهانهی پاسداشت آب برگزار میشد. تا جایی که گفته میشود تیرداد اشکانی برای جنگ با رومیان، بهجای راه آبی، راه دشوار زمینی را برگزید تا آب را نیالاید.
جشن #آبانگان نیز جشن ارج نهادن و پاسداری از آب، آناهیتا (ایزدبانوی آب) و آبهای پاک زمین بود.
💧 در استورههای ایرانی، آب دومین پیشکش خداوند به زمین است و "آناهیتا" نگهبان آن. از اینرو آب و آناهیتا نمادهای پاکی تن و روان بودند و جشن آبانگان، جشن بزرگداشت پالایش تن و روان از زشتی و پلشتی بود. برپایهی نوشتههای نسک پهلوی بندهش، گل نیلوفر آبی یا سوسن خورآیی(شرقی) نشان ماه آبان، جشن آبانگان و آناهیتا ایزدبانوی آبها است.
🌧 یکی از پایههای پیدایش جشن آبانگان این است که در پی جنگهای دراز ایران و توران، افراسیاب تورانی دستور داد تا کاریز(قنات)ها و نهرهای ایران را ویران کنند. پسر تهماسب که "زَو" نام داشت بر افراسیاب پیروز شد و او را از ایران راند. سپس دستور داد تا کاریزها و نهرهای ویران شده در جنگ لایروبی شوند. بار دیگر آب در نهرها روان شد و مردم بالندگی آبها را جشن گرفتند.
همچنین گفته میشود پس از هفت یا هشت سال خشکسالی در ایران، در ماه آبان باران بارید و خرمی و سرسبزی بازآمد. بیماری و نداری مردم به پایان رسید و از آن زمان جشن آبانگان با شادی بیشتری برپا شد.
🌂 ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه نوشته است: «...آبان روز دهم آبان ماه است و آن را عید میدانند که به جهت همراه بودن دو نام، آبانگان میگویند. در این روز زو پسر تهماسپ از سلسلهی پیشدادیان به شاهی رسید، مردم را به کندن کاریزها و نهرها و بازسازی آنها فرمان داد. در این روز به کشورهای هفتگانه خبر رسید که فریدون، بیوراسب [آژیدهاک یا همان ضحاک] را اسیر کرده، خود به پادشاهی رسیده و به مردم دستور داده است که خانه و زندگی خود را دارا شوند...»
🎞 فرتور(عکس): گل نیلوفر آبی یا خورایی(شرقی)
bit.ly/2C3XjqQ
✍ #پریسا_امام_وردیلو
____________
📚 برگرفته از:
۱- آثارالباقیه #ابوریحان_بیرونی
۲- هفتهنامه امرداد
۳- گاهشماری و جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
۴- اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی #رحیم_عفیفی
۵- راهنمای زمان جشنها و گردهمایی ملی ایران باستان #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
۶- جشنها و آیینهای ایرانی #منصوره_میرفتاح
۷- جشن آبانگان، روز ملی پاسداشت آب #شاهین_سپنتا
📖 بیشتر بخوانید:
t.me/AdabSar/4912
t.me/AdabSar/15197
t.me/AdabSar/15199
🌂 @AdabSar
آشنایی با جشنهای ایرانی
پیدایش #جشن_آبانگان
☔️ ایرانیان، هزاران سال پیش از این، ارزش آب را دریافته بودند و جشنهایی چون آبانگان، خوردادگان، تیرگان، آبریزگان، آبسالان و... که دستکم بیش از ۱۰ جشن بود، به بهانهی پاسداشت آب برگزار میشد. تا جایی که گفته میشود تیرداد اشکانی برای جنگ با رومیان، بهجای راه آبی، راه دشوار زمینی را برگزید تا آب را نیالاید.
جشن #آبانگان نیز جشن ارج نهادن و پاسداری از آب، آناهیتا (ایزدبانوی آب) و آبهای پاک زمین بود.
💧 در استورههای ایرانی، آب دومین پیشکش خداوند به زمین است و "آناهیتا" نگهبان آن. از اینرو آب و آناهیتا نمادهای پاکی تن و روان بودند و جشن آبانگان، جشن بزرگداشت پالایش تن و روان از زشتی و پلشتی بود. برپایهی نوشتههای نسک پهلوی بندهش، گل نیلوفر آبی یا سوسن خورآیی(شرقی) نشان ماه آبان، جشن آبانگان و آناهیتا ایزدبانوی آبها است.
🌧 یکی از پایههای پیدایش جشن آبانگان این است که در پی جنگهای دراز ایران و توران، افراسیاب تورانی دستور داد تا کاریز(قنات)ها و نهرهای ایران را ویران کنند. پسر تهماسب که "زَو" نام داشت بر افراسیاب پیروز شد و او را از ایران راند. سپس دستور داد تا کاریزها و نهرهای ویران شده در جنگ لایروبی شوند. بار دیگر آب در نهرها روان شد و مردم بالندگی آبها را جشن گرفتند.
همچنین گفته میشود پس از هفت یا هشت سال خشکسالی در ایران، در ماه آبان باران بارید و خرمی و سرسبزی بازآمد. بیماری و نداری مردم به پایان رسید و از آن زمان جشن آبانگان با شادی بیشتری برپا شد.
🌂 ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه نوشته است: «...آبان روز دهم آبان ماه است و آن را عید میدانند که به جهت همراه بودن دو نام، آبانگان میگویند. در این روز زو پسر تهماسپ از سلسلهی پیشدادیان به شاهی رسید، مردم را به کندن کاریزها و نهرها و بازسازی آنها فرمان داد. در این روز به کشورهای هفتگانه خبر رسید که فریدون، بیوراسب [آژیدهاک یا همان ضحاک] را اسیر کرده، خود به پادشاهی رسیده و به مردم دستور داده است که خانه و زندگی خود را دارا شوند...»
🎞 فرتور(عکس): گل نیلوفر آبی یا خورایی(شرقی)
bit.ly/2C3XjqQ
✍ #پریسا_امام_وردیلو
____________
📚 برگرفته از:
۱- آثارالباقیه #ابوریحان_بیرونی
۲- هفتهنامه امرداد
۳- گاهشماری و جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
۴- اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی #رحیم_عفیفی
۵- راهنمای زمان جشنها و گردهمایی ملی ایران باستان #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
۶- جشنها و آیینهای ایرانی #منصوره_میرفتاح
۷- جشن آبانگان، روز ملی پاسداشت آب #شاهین_سپنتا
📖 بیشتر بخوانید:
t.me/AdabSar/4912
t.me/AdabSar/15197
t.me/AdabSar/15199
🌂 @AdabSar
November 1, 2019
🌧 @AdabSar
آشنایی با جشنهای ایرانی
آیینهای #جشن_آبانگان
☔️ واژهی "آبان" نماد آبهای پاک و به چم (معنی) آبهای پاک و هنگام آب و باران و برگرفته از آپَه یا اپَه در پارسی باستان و آپ در پارسی پهلوی است. این آخشیج (عنصر) همراه آخشیجهای آتش، خاک و هوا پایههای چهارگانه زندگی بوده و مردم آنها را میستودند. آلوده کردن آنها هم گناه بزرگی بود. هریک از چهار آخشیج ایزدبانو یا ایزدی داشتند که با پیدایش کیش زرتشتی امشاسپند یا فرشته نامیده شدند.
🌧 هرودت نوشته است که ایرانیان درهیچ رودی پیشاب(ادرار) نمیکنند، آب دهان و بینی نمیاندازند و دستهایشان را در آن نمیشویند. آنها شستن دست و تن را در آب روان نمیپذیرند و آن را آلوده نمیکنند. زیرا به رودخانه و آب ارج مینهند. استرابون نیز نوشته ایرانیان تن خود را در چارچوبی به نام آبزن میشویند تا آب بیهوده از دست نرود. آنها در آب روان مردار و هرچه ناپاک است، نمیاندازند!
💧 ایرانیان در جشن آبانگان جامهی سپید میپوشیدند و در کنار رودها و دریاها نیایش میکردند و سپس به پایکوبی میپرداختند. پس از پیدایش کیش زرتشتی، خواندن سرودهی "آبانیشت" یا "آپزور/آبزور" به آیینهای این جشن افزوده شد. ساخت و نوسازی کاریز (قنات)، آبانبار، جوی، سرچشمه، چاه، آببند و پل از آیینهای دیگر نگهداشت و بهرهبرداری بهینه از آب بود. یک نمونه از این کوشش ساخت پالایشگر آب زیگورات چغازنبیل است.
☂ گفته میشود اگر در روز جشن آبانگان باران میبارید، مردان آبتنی میکردند و اگر نمیبارید، زنان تن به آب میسپردند.
مردم ایران به بهانههای گوناگون بر پاسداشت زیستبوم گواهی میدادند؛ ارزش و جایگاه آب، این پیشکش بیمانند هستی را میدانستند؛ سرسبزی، زندگی، پارههای پرهام (عناصر طبیعت) و پیشکشهای گیتی را میستودند و برای بالندگی خاک ایران میکوشیدند و نامهای فراوانی که برگرفته از سرسبزی و آبادنی زمین بود، برای فرزندان خود برمیگزیدند. چنانچه یکی از ویژگیهای سهگانهی رنگ، بو و مزهی آب دگرگون میشد، از آن برای آشامیدن و شستوشو بهره نمیبردند.
🍂 "جشن انار" یا "انارچینی" که در روزهای آبان در بخش تارم و روستاهای انبوده و رودبار الموت کاسپین(قزوین) برگزار میشود، ریشه در جشن آبانگان دارد. جشن انار همراه با شادی، پایکوبی و نواختن ساز و سرنا است. در گذشته چیدن انار پیش از آغاز جشن ناپسند شمرده میشد. انار، نشانهی آناهیتا ایزدبانوی آب و باروری است.
🌧 اکنون پیشنهاد چند تن از کنشگران زیستبوم(محیط زیست) این است که روز جشن آبانگان روز میهنی پاسداشت آب نامگذاری شود تا در کشور ما که همواره با کمبود آب روبرو است، به بهرهبرداری درست و ارجمندانه از آب که ریشه در گذشتهی دور ما دارد، نگاه ویژهای شود. شاید که بتوان دوباره بخشهایی از فرهنگ والای ایرانی را بازسازی کرد.
آبان روز است و ماه آبان
خرّم گردان به آب رَز، جان
مسعود سعد سلمان
🎞 فرتور(عکس): نگارهای نمادین از آناهیتا و جشن آبانگان
goo.gl/Fc44PQ
✍ #پریسا_امام_وردیلو
____________
📚 برگرفته از:
۱- آثارالباقیه #ابوریحان_بیرونی
۲- هفتهنامه امرداد
۳- گاهشماری و جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
۴- اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی #رحیم_عفیفی
۵- راهنمای زمان جشنها و گردهمایی ملی ایران باستان #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
۶- جشنها و آیینهای ایرانی #منصوره_میرفتاح
۷- جشن آبانگان، روز ملی پاسداشت آب #شاهین_سپنتا
📜 بیشتر بخوانید:
t.me/AdabSar/4912
t.me/AdabSar/15197
t.me/AdabSar/15198
🌂 @AdabSar
آشنایی با جشنهای ایرانی
آیینهای #جشن_آبانگان
☔️ واژهی "آبان" نماد آبهای پاک و به چم (معنی) آبهای پاک و هنگام آب و باران و برگرفته از آپَه یا اپَه در پارسی باستان و آپ در پارسی پهلوی است. این آخشیج (عنصر) همراه آخشیجهای آتش، خاک و هوا پایههای چهارگانه زندگی بوده و مردم آنها را میستودند. آلوده کردن آنها هم گناه بزرگی بود. هریک از چهار آخشیج ایزدبانو یا ایزدی داشتند که با پیدایش کیش زرتشتی امشاسپند یا فرشته نامیده شدند.
🌧 هرودت نوشته است که ایرانیان درهیچ رودی پیشاب(ادرار) نمیکنند، آب دهان و بینی نمیاندازند و دستهایشان را در آن نمیشویند. آنها شستن دست و تن را در آب روان نمیپذیرند و آن را آلوده نمیکنند. زیرا به رودخانه و آب ارج مینهند. استرابون نیز نوشته ایرانیان تن خود را در چارچوبی به نام آبزن میشویند تا آب بیهوده از دست نرود. آنها در آب روان مردار و هرچه ناپاک است، نمیاندازند!
💧 ایرانیان در جشن آبانگان جامهی سپید میپوشیدند و در کنار رودها و دریاها نیایش میکردند و سپس به پایکوبی میپرداختند. پس از پیدایش کیش زرتشتی، خواندن سرودهی "آبانیشت" یا "آپزور/آبزور" به آیینهای این جشن افزوده شد. ساخت و نوسازی کاریز (قنات)، آبانبار، جوی، سرچشمه، چاه، آببند و پل از آیینهای دیگر نگهداشت و بهرهبرداری بهینه از آب بود. یک نمونه از این کوشش ساخت پالایشگر آب زیگورات چغازنبیل است.
☂ گفته میشود اگر در روز جشن آبانگان باران میبارید، مردان آبتنی میکردند و اگر نمیبارید، زنان تن به آب میسپردند.
مردم ایران به بهانههای گوناگون بر پاسداشت زیستبوم گواهی میدادند؛ ارزش و جایگاه آب، این پیشکش بیمانند هستی را میدانستند؛ سرسبزی، زندگی، پارههای پرهام (عناصر طبیعت) و پیشکشهای گیتی را میستودند و برای بالندگی خاک ایران میکوشیدند و نامهای فراوانی که برگرفته از سرسبزی و آبادنی زمین بود، برای فرزندان خود برمیگزیدند. چنانچه یکی از ویژگیهای سهگانهی رنگ، بو و مزهی آب دگرگون میشد، از آن برای آشامیدن و شستوشو بهره نمیبردند.
🍂 "جشن انار" یا "انارچینی" که در روزهای آبان در بخش تارم و روستاهای انبوده و رودبار الموت کاسپین(قزوین) برگزار میشود، ریشه در جشن آبانگان دارد. جشن انار همراه با شادی، پایکوبی و نواختن ساز و سرنا است. در گذشته چیدن انار پیش از آغاز جشن ناپسند شمرده میشد. انار، نشانهی آناهیتا ایزدبانوی آب و باروری است.
🌧 اکنون پیشنهاد چند تن از کنشگران زیستبوم(محیط زیست) این است که روز جشن آبانگان روز میهنی پاسداشت آب نامگذاری شود تا در کشور ما که همواره با کمبود آب روبرو است، به بهرهبرداری درست و ارجمندانه از آب که ریشه در گذشتهی دور ما دارد، نگاه ویژهای شود. شاید که بتوان دوباره بخشهایی از فرهنگ والای ایرانی را بازسازی کرد.
آبان روز است و ماه آبان
خرّم گردان به آب رَز، جان
مسعود سعد سلمان
🎞 فرتور(عکس): نگارهای نمادین از آناهیتا و جشن آبانگان
goo.gl/Fc44PQ
✍ #پریسا_امام_وردیلو
____________
📚 برگرفته از:
۱- آثارالباقیه #ابوریحان_بیرونی
۲- هفتهنامه امرداد
۳- گاهشماری و جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
۴- اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی #رحیم_عفیفی
۵- راهنمای زمان جشنها و گردهمایی ملی ایران باستان #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
۶- جشنها و آیینهای ایرانی #منصوره_میرفتاح
۷- جشن آبانگان، روز ملی پاسداشت آب #شاهین_سپنتا
📜 بیشتر بخوانید:
t.me/AdabSar/4912
t.me/AdabSar/15197
t.me/AdabSar/15198
🌂 @AdabSar
November 1, 2019
🌬🌾 @AdabSar
🔅 آشنایی با جشنهای ایرانی
⚡️ جشن فرورگان یا فروردگان
🍃 "جشن فَروَرگان" که فَروَردگان، پَروَردگان، فَوَردگان، پَوَردگان و فَروَردیان (فرورتیکان در زبان پهلوی) خوانده میشود، در ایران باستان جشن شادی روان درگذشتگان و یادبود رفتگان بود. امروز، آیین سر زدن به آرامگاه درگذشتگان در روزهای پایانی سال، بهجا مانده از جشن فرورگان است که با آیینهای اسلامی درآمیخته است.
🍃 ایرانیان باستان در این روز به کنار گور و یا گوردخمهی* رفتگانشان میرفتند و در آنجا خوراک میگذاشتند.
"فرورگان" در میان ایرانیان و هندوان هنباز(مشترک) بود. همسان چنین آیینی را کاتولیکها نیز دارند.
🍃 بر پایهی گاهشمار کهن ایران، جشن فروردگان در "اشتاد روز" از اسپندماه برابر با بیست و ششم اسپند آغاز میشد و تا ۱۰ روز دنباله داشت.
🍃 به باور ایرانیان در این روز روان درگذشتگان از بهشت و دوزخ به بازدید خانههایشان میآید. از اینرو آنان میکوشیدند تا با پاکیزگی خود و خانههایشان، فروهر(روح) رفتگان را خشنود کنند. آنها همچنین در بامها آتش میفروختند و سبزی، شیرینی و خوراک میگذاشتند، اگر با کسی دشمنی داشتند آشتی میکردند و از نیازمندان دستگیری میکردند تا درگذشتگان خود را شاد کنند.
🍃 بر پایهی باور دیگری در این روز فَرَوَهَر درگذشتگان است که به خانه میآید. فروهر پیش از زاده شدن و پیش از آفرینش بوده و همیشه هست. فروهر نیرویی درونی، همیشه پایدار، جاوید و مایهی زندگی است. از این رو بر پایهی پژوهشها، فروردگان جشن آفرینش و یادبود هست شدن جهان نیز بود.
🍃 فروردگان در میان گروههایی از پارسیان هند همچنان به شیوهای کهن برگزار میشود. آنان چوبهای خوشبو دود میکنند، پوشاک تازه و زیبا میپوشند، خود را خوشبو میکنند، در آتشکدهها نیایش میکنند و موبدانشان میان باشندگان(حضار) گل و میوه بخش(تقسیم) میکنند. زرتشتیان نیز همچنان این آیین را پاس میدارند.
🍃 شماری از نویسندگان باور دارند که فروردگان پس از اسلام به جشن چهارشنبهسوری دگرگون شد چرا که ایرانیان در فروردگان آتش در آتشدانها میافروختند و کندیل(شمع) روشن میکردند. این دیدگاه پادورزانی(مخالفانی) دارد.
🍃 جشن فروردینگان در فروردینماه گونهی دیگری از همین جشن است و ابوریحان بیرونی هر دو را با یک نام خوانده است.
*پینوشت: گوردخمه گونهای آرامگاه بود که در دل کوهها و سنگهای بزرگ ساخته میشد. امروز گوردخمهها یکی از زیباییهای دیدنی و رازآمیز در استانهای خاوری(غربی) کشور همچون کرمانشاه هستند.
یادآوری: «خاور» دِگَریدهی خوربَر و برابرِِ پارسیِ مغرب است که بهنادرست بهجای مشرق و شرق بهکار میرود.
«باختر» دِگَریدهی اَپاختَر(=شمال) است که بهنادرست بهجای غرب و مغرب بهکار میرود.
بیشتر بخوانید:
t.me/AdabSar/8516
✍🏻 #پریسا_امام_وردیلو
______________
📚 برگرفته از:
۱- اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی #رحیم_عفیفی
۲- واژهنامهی دهخدا
۳- ایران باستان نویسنده: #موله برگردان: #ژاله_آموزگار
۴- گاهشماری و جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
______________
#جشن_های_ایرانی #فروردگان #فرورگان #اسپندگان
@AdabSar
🌬🌾🌱🍃
🔅 آشنایی با جشنهای ایرانی
⚡️ جشن فرورگان یا فروردگان
🍃 "جشن فَروَرگان" که فَروَردگان، پَروَردگان، فَوَردگان، پَوَردگان و فَروَردیان (فرورتیکان در زبان پهلوی) خوانده میشود، در ایران باستان جشن شادی روان درگذشتگان و یادبود رفتگان بود. امروز، آیین سر زدن به آرامگاه درگذشتگان در روزهای پایانی سال، بهجا مانده از جشن فرورگان است که با آیینهای اسلامی درآمیخته است.
🍃 ایرانیان باستان در این روز به کنار گور و یا گوردخمهی* رفتگانشان میرفتند و در آنجا خوراک میگذاشتند.
"فرورگان" در میان ایرانیان و هندوان هنباز(مشترک) بود. همسان چنین آیینی را کاتولیکها نیز دارند.
🍃 بر پایهی گاهشمار کهن ایران، جشن فروردگان در "اشتاد روز" از اسپندماه برابر با بیست و ششم اسپند آغاز میشد و تا ۱۰ روز دنباله داشت.
🍃 به باور ایرانیان در این روز روان درگذشتگان از بهشت و دوزخ به بازدید خانههایشان میآید. از اینرو آنان میکوشیدند تا با پاکیزگی خود و خانههایشان، فروهر(روح) رفتگان را خشنود کنند. آنها همچنین در بامها آتش میفروختند و سبزی، شیرینی و خوراک میگذاشتند، اگر با کسی دشمنی داشتند آشتی میکردند و از نیازمندان دستگیری میکردند تا درگذشتگان خود را شاد کنند.
🍃 بر پایهی باور دیگری در این روز فَرَوَهَر درگذشتگان است که به خانه میآید. فروهر پیش از زاده شدن و پیش از آفرینش بوده و همیشه هست. فروهر نیرویی درونی، همیشه پایدار، جاوید و مایهی زندگی است. از این رو بر پایهی پژوهشها، فروردگان جشن آفرینش و یادبود هست شدن جهان نیز بود.
🍃 فروردگان در میان گروههایی از پارسیان هند همچنان به شیوهای کهن برگزار میشود. آنان چوبهای خوشبو دود میکنند، پوشاک تازه و زیبا میپوشند، خود را خوشبو میکنند، در آتشکدهها نیایش میکنند و موبدانشان میان باشندگان(حضار) گل و میوه بخش(تقسیم) میکنند. زرتشتیان نیز همچنان این آیین را پاس میدارند.
🍃 شماری از نویسندگان باور دارند که فروردگان پس از اسلام به جشن چهارشنبهسوری دگرگون شد چرا که ایرانیان در فروردگان آتش در آتشدانها میافروختند و کندیل(شمع) روشن میکردند. این دیدگاه پادورزانی(مخالفانی) دارد.
🍃 جشن فروردینگان در فروردینماه گونهی دیگری از همین جشن است و ابوریحان بیرونی هر دو را با یک نام خوانده است.
*پینوشت: گوردخمه گونهای آرامگاه بود که در دل کوهها و سنگهای بزرگ ساخته میشد. امروز گوردخمهها یکی از زیباییهای دیدنی و رازآمیز در استانهای خاوری(غربی) کشور همچون کرمانشاه هستند.
یادآوری: «خاور» دِگَریدهی خوربَر و برابرِِ پارسیِ مغرب است که بهنادرست بهجای مشرق و شرق بهکار میرود.
«باختر» دِگَریدهی اَپاختَر(=شمال) است که بهنادرست بهجای غرب و مغرب بهکار میرود.
بیشتر بخوانید:
t.me/AdabSar/8516
✍🏻 #پریسا_امام_وردیلو
______________
📚 برگرفته از:
۱- اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی #رحیم_عفیفی
۲- واژهنامهی دهخدا
۳- ایران باستان نویسنده: #موله برگردان: #ژاله_آموزگار
۴- گاهشماری و جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
______________
#جشن_های_ایرانی #فروردگان #فرورگان #اسپندگان
@AdabSar
🌬🌾🌱🍃
March 16, 2020
☀️🌱 @AdabSar
🔅آشنایی با جشنهای ایرانی
جشن مانترهسپند یا اوشیدر جشن
🎁 جشن "مانترَه سپند" یا "اوشیدَر جشن" که گفته میشود همان جشن "گاهنبار چَهرهی هَمَسپَتمَدَم" بود، در ایران باستان در روز پایانی اسپند برگزار میشد. نام این گاهنبار به شیوههای هَمَسپَتمَیدیم، هَمَسْپَت مَدَم و هَمَسْپَث مَئیدَیه هم نوشته میشود. اوشیدر جشن، جشنی برای فرارسیدن نوروز، برابری روز و شب و برابری سرما و گرما بهشمار میرفت. این جشن در شهرهای گوناگون ایران به چندین روش برگزار میشد که هنوز هم بسیاری از این آیینها برپاست.
🔍 پیدایش گاهنبار را از روزگار پیشدادیان و جمشید پیشدادی میدانند. در بندهش آمدهاست: «اگر کسی در سال یکبار به گاهان بار برود بر کارهای نیکی که کردهاست افزوده خواهد شد.»
گاهنبارها با پیشهی ایرانیان که کشاورزی و دامداری بود، گره خورده بودند. گاهنبار در آغاز، جشن کشاورزی بود. هریک از گاهنبارها برابر با زمانی است که دگرگونیهای بنیادین برای کشاورزان رخ میداد و این دگرگونیها با خود جشن و شادی میآورد.
🐎 شناختهشدهترین آیین جشن "مانترهسپند" در آبادیهای نزدیک هیرمند و سیستان و بلوچستان برگزار میشد. آنان دختری را بر چهارپایی مینشاندند و به کنار رود هیرمند میبردند تا آبتنی کند. سپس زنان و مردان جدا میشدند و هریک به آبتنی، پایکوبی و شادی میپرداختند. این دختر که در روز جشن به نام "اوشیدر" خوانده میشد، پس از پایان جشن با همان آیین به خانه برمیگشت. این جشن در آرزوی بازآمدن سوشیانت برگزار میشد. سوشیانت یا سوشیانس (سودرسان، دانا) در کیش زرتشتی رهاییبخش نهایی زمین است. بر پایهی نوشتار پهلوی "گزیدههای زادسپَرَم"، زادروز زرتشت در این روز است.
🍹 "پایبران" آیین پایانی اسپند در زنجان و شهرهای آذربادگان(آذربایجان) است. در این آیین در تَشتی مسی خوراک و پارچه و پیشکش برای خانوادههایی که فرزندانشان با آن پیوند زناشویی بسته میفرستادند و پیک نیز شادیانه دریافت میکرد.
در شهر خمین نیز در جشن "علفه"، گیاه برای آتش زدن گردآوری میکردند تا سراچه(اتاق)ها را گرم و روشن نگاه دارند. گرامیداشت یاد درگذشتگان در سُغد و بسیاری از شهرهای ایران از آیینهای این روز بود که تا امروز دنباله دارد.
🔥 یکی از آیینهای واپسین روز اسپند این بود که تا سپیدهدم بر بامها آتش میافروختند و چشمبهراه برآمدن آفتاب بهار میماندند و از ایزد توانا میخواستند تا روشنایی و مهر و بخشش بر ایران بگستراند.
در این آیین هرکس به اندازهی توان خود خوانِ خوراک میگسترد و فردای آن روز هفتسین را جایگزین خوراکهای خوان میکرد. گفته میشود جشن چهارشنبهسوری دگرگون شدهی آن است ولی دربارهی درستیاش نمیتوان داوری کرد.
✍️ #پریسا_امام_وردیلو
____________
📚 برگرفته از:
۱- "اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی" #رحیم_عفیفی
۲- "ایران باستان" #موله برگردان: #ژاله_آموزگار
۲- گاهشماری و جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
____________
#جشن_های_ایرانی #اسپندگان #اوشیدرجشن #مانتره_سپند
☀️🌱 @AdabSar
🔅آشنایی با جشنهای ایرانی
جشن مانترهسپند یا اوشیدر جشن
🎁 جشن "مانترَه سپند" یا "اوشیدَر جشن" که گفته میشود همان جشن "گاهنبار چَهرهی هَمَسپَتمَدَم" بود، در ایران باستان در روز پایانی اسپند برگزار میشد. نام این گاهنبار به شیوههای هَمَسپَتمَیدیم، هَمَسْپَت مَدَم و هَمَسْپَث مَئیدَیه هم نوشته میشود. اوشیدر جشن، جشنی برای فرارسیدن نوروز، برابری روز و شب و برابری سرما و گرما بهشمار میرفت. این جشن در شهرهای گوناگون ایران به چندین روش برگزار میشد که هنوز هم بسیاری از این آیینها برپاست.
🔍 پیدایش گاهنبار را از روزگار پیشدادیان و جمشید پیشدادی میدانند. در بندهش آمدهاست: «اگر کسی در سال یکبار به گاهان بار برود بر کارهای نیکی که کردهاست افزوده خواهد شد.»
گاهنبارها با پیشهی ایرانیان که کشاورزی و دامداری بود، گره خورده بودند. گاهنبار در آغاز، جشن کشاورزی بود. هریک از گاهنبارها برابر با زمانی است که دگرگونیهای بنیادین برای کشاورزان رخ میداد و این دگرگونیها با خود جشن و شادی میآورد.
🐎 شناختهشدهترین آیین جشن "مانترهسپند" در آبادیهای نزدیک هیرمند و سیستان و بلوچستان برگزار میشد. آنان دختری را بر چهارپایی مینشاندند و به کنار رود هیرمند میبردند تا آبتنی کند. سپس زنان و مردان جدا میشدند و هریک به آبتنی، پایکوبی و شادی میپرداختند. این دختر که در روز جشن به نام "اوشیدر" خوانده میشد، پس از پایان جشن با همان آیین به خانه برمیگشت. این جشن در آرزوی بازآمدن سوشیانت برگزار میشد. سوشیانت یا سوشیانس (سودرسان، دانا) در کیش زرتشتی رهاییبخش نهایی زمین است. بر پایهی نوشتار پهلوی "گزیدههای زادسپَرَم"، زادروز زرتشت در این روز است.
🍹 "پایبران" آیین پایانی اسپند در زنجان و شهرهای آذربادگان(آذربایجان) است. در این آیین در تَشتی مسی خوراک و پارچه و پیشکش برای خانوادههایی که فرزندانشان با آن پیوند زناشویی بسته میفرستادند و پیک نیز شادیانه دریافت میکرد.
در شهر خمین نیز در جشن "علفه"، گیاه برای آتش زدن گردآوری میکردند تا سراچه(اتاق)ها را گرم و روشن نگاه دارند. گرامیداشت یاد درگذشتگان در سُغد و بسیاری از شهرهای ایران از آیینهای این روز بود که تا امروز دنباله دارد.
🔥 یکی از آیینهای واپسین روز اسپند این بود که تا سپیدهدم بر بامها آتش میافروختند و چشمبهراه برآمدن آفتاب بهار میماندند و از ایزد توانا میخواستند تا روشنایی و مهر و بخشش بر ایران بگستراند.
در این آیین هرکس به اندازهی توان خود خوانِ خوراک میگسترد و فردای آن روز هفتسین را جایگزین خوراکهای خوان میکرد. گفته میشود جشن چهارشنبهسوری دگرگون شدهی آن است ولی دربارهی درستیاش نمیتوان داوری کرد.
✍️ #پریسا_امام_وردیلو
____________
📚 برگرفته از:
۱- "اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی" #رحیم_عفیفی
۲- "ایران باستان" #موله برگردان: #ژاله_آموزگار
۲- گاهشماری و جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
____________
#جشن_های_ایرانی #اسپندگان #اوشیدرجشن #مانتره_سپند
☀️🌱 @AdabSar
March 18, 2020
⛈☔️ @AdabSar
آشنایی با جشنهای ایرانی
جشن آبانگان
بخش نخست: افسانهی آناهیتا
اینک آبها را میستاییم، آبهای فروچکیده و گردآمده و روان شده و خوب کـُنش اهورایی را!
برگرفته از «یسنا»
☔️ جشن آپانگان یا #آبانگان برای ستایش آناهیتا، ایزدبانوی آبهای روان، ستایش ستارهی ناهید یا زهره و ستایش آمودریا یارود جیهون و همهی آبهای روی زمین در آبانروز از آبانماه برگزار میشد. آبانروز نام روز دهم هر ماه در ایران باستان بود. آبانگان، جشن بارانخواهی و پاسداشت آبهای روان و ایستای روی زمین همچون سرچشمهها، رودها، دریاها، دریاچهها، کاریزها، آبشارها و جویها بود.
🌧 در «آبانیشت» (بخشی از اوستا)، آناهیتا، ایزدبانو و نگهبان آبها ستایش شده است. در آبانیشت، آناهیتا زنی جوان، خوشاندام، بلندبالا، زیباچهره و درخشان، با بازوان سپید، کمربند تنگ بر میان بسته، به گوهر آراسته، با گردنبند زرین، گوشواری چهارگوش در گوش، تاگ(تاج)ی با سد(صد) ستارهی هشتگوش بر سر، کفشهایی درخشان در پا، با بالاپوشی زرین و پرچینی از پوست سگ آبی است. او گردونهای با چهار اسب سپید دارد. این اسبها ابر، باران، برف و تگرگ هستند. خانهاش در بالاترین جایگاه آسمان است و بر کرانهی هر دریاچهای، خانهای آراسته، با سد پنجرهی درخشان و هزار ستون خوشتراش دارد. او از فراز ابرهای آسمان، به فرمان اهورامزدا، باران و برف و تگرگ را فرو میباراند.
🌊 از آناهیتا با ویژگیهای چنگنواز، پاک و توانا نیز یاد شده است و این نام به مانک(معنی) پاک و بیآلایش است.
در آبانیشت آمده است: «اوست برومندی که در همهجا بلندآوازه است. من اهورهمزدا او را به نیروی خویش، هستی بخشیدم تا خانه و روستا و شهر و کشور را بپرورم و پشتیبان و پناهبخش و نگاهبان باشم.»
آناهیتَ، اناهید یا آناهیتا در باور ایرانیان باستان مادر ایزد میترَ یا مهر، دلدادگی، دوستی و خوش پیمانی بوده است و میثرَه(میترَ/میترا) نیز نماد خورشید، روشنایی و نیرومندی بود. ستایش آنان درایران به پیش از پیدایش کیش زرتشتی بازمیگردد.
☔️ در گذشتههای دور پادشاهان و مردم برای آناهیتا کُرپان(قربانی) میکردند. هوشنگ، جمشید، فریدون، گرشاسپ و آژیدهاک برخی از این پادشاهان بودند.
نیایشگاههای آناهیتا در کنار رودها و آبها ساخته میشد. گفته میشود نیایشگاههایی که امروز با نامهای دخترانه همچون بیبی شناخته میشوند، بازمانده نیایشگاههای آناهیتا هستند. برخی از پژوهشگران پَتیست(نذری)هایی چون بیبی سهشنبه را بازماندهی آیینهای بزرگداشت آناهیتا میدانند.
🎞 فرتور(عکس): ویرانههای یکی از پرستشگاههای آناهیتا در کنگاور استان کرمانشاه
bit.ly/2NxSMCg
✍ #پریسا_امام_وردیلو
____________
📚 برگرفته از:
۱- آثارالباقیه #ابوریحان_بیرونی
۲- هفتهنامه امرداد
۳- گاهشماری و جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
۴- اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی #رحیم_عفیفی
۵- راهنمای زمان جشنها و گردهمایی ملی ایران باستان #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
۶- جشنها و آیینهای ایرانی #منصوره_میرفتاح
۷- #جشن_آبانگان روز ملی پاسداشت آب #شاهین_سپنتا
📜 دربارهی نام #آناهیتا بخوانید:
t.me/AdabSar/4912
⛈☔️ @AdabSar
آشنایی با جشنهای ایرانی
جشن آبانگان
بخش نخست: افسانهی آناهیتا
اینک آبها را میستاییم، آبهای فروچکیده و گردآمده و روان شده و خوب کـُنش اهورایی را!
برگرفته از «یسنا»
☔️ جشن آپانگان یا #آبانگان برای ستایش آناهیتا، ایزدبانوی آبهای روان، ستایش ستارهی ناهید یا زهره و ستایش آمودریا یارود جیهون و همهی آبهای روی زمین در آبانروز از آبانماه برگزار میشد. آبانروز نام روز دهم هر ماه در ایران باستان بود. آبانگان، جشن بارانخواهی و پاسداشت آبهای روان و ایستای روی زمین همچون سرچشمهها، رودها، دریاها، دریاچهها، کاریزها، آبشارها و جویها بود.
🌧 در «آبانیشت» (بخشی از اوستا)، آناهیتا، ایزدبانو و نگهبان آبها ستایش شده است. در آبانیشت، آناهیتا زنی جوان، خوشاندام، بلندبالا، زیباچهره و درخشان، با بازوان سپید، کمربند تنگ بر میان بسته، به گوهر آراسته، با گردنبند زرین، گوشواری چهارگوش در گوش، تاگ(تاج)ی با سد(صد) ستارهی هشتگوش بر سر، کفشهایی درخشان در پا، با بالاپوشی زرین و پرچینی از پوست سگ آبی است. او گردونهای با چهار اسب سپید دارد. این اسبها ابر، باران، برف و تگرگ هستند. خانهاش در بالاترین جایگاه آسمان است و بر کرانهی هر دریاچهای، خانهای آراسته، با سد پنجرهی درخشان و هزار ستون خوشتراش دارد. او از فراز ابرهای آسمان، به فرمان اهورامزدا، باران و برف و تگرگ را فرو میباراند.
🌊 از آناهیتا با ویژگیهای چنگنواز، پاک و توانا نیز یاد شده است و این نام به مانک(معنی) پاک و بیآلایش است.
در آبانیشت آمده است: «اوست برومندی که در همهجا بلندآوازه است. من اهورهمزدا او را به نیروی خویش، هستی بخشیدم تا خانه و روستا و شهر و کشور را بپرورم و پشتیبان و پناهبخش و نگاهبان باشم.»
آناهیتَ، اناهید یا آناهیتا در باور ایرانیان باستان مادر ایزد میترَ یا مهر، دلدادگی، دوستی و خوش پیمانی بوده است و میثرَه(میترَ/میترا) نیز نماد خورشید، روشنایی و نیرومندی بود. ستایش آنان درایران به پیش از پیدایش کیش زرتشتی بازمیگردد.
☔️ در گذشتههای دور پادشاهان و مردم برای آناهیتا کُرپان(قربانی) میکردند. هوشنگ، جمشید، فریدون، گرشاسپ و آژیدهاک برخی از این پادشاهان بودند.
نیایشگاههای آناهیتا در کنار رودها و آبها ساخته میشد. گفته میشود نیایشگاههایی که امروز با نامهای دخترانه همچون بیبی شناخته میشوند، بازمانده نیایشگاههای آناهیتا هستند. برخی از پژوهشگران پَتیست(نذری)هایی چون بیبی سهشنبه را بازماندهی آیینهای بزرگداشت آناهیتا میدانند.
🎞 فرتور(عکس): ویرانههای یکی از پرستشگاههای آناهیتا در کنگاور استان کرمانشاه
bit.ly/2NxSMCg
✍ #پریسا_امام_وردیلو
____________
📚 برگرفته از:
۱- آثارالباقیه #ابوریحان_بیرونی
۲- هفتهنامه امرداد
۳- گاهشماری و جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
۴- اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی #رحیم_عفیفی
۵- راهنمای زمان جشنها و گردهمایی ملی ایران باستان #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
۶- جشنها و آیینهای ایرانی #منصوره_میرفتاح
۷- #جشن_آبانگان روز ملی پاسداشت آب #شاهین_سپنتا
📜 دربارهی نام #آناهیتا بخوانید:
t.me/AdabSar/4912
⛈☔️ @AdabSar
October 30, 2020
ادبسار
⛈☔️ @AdabSar آشنایی با جشنهای ایرانی جشن آبانگان بخش نخست: افسانهی آناهیتا اینک آبها را میستاییم، آبهای فروچکیده و گردآمده و روان شده و خوب کـُنش اهورایی را! برگرفته از «یسنا» ☔️ جشن آپانگان یا #آبانگان برای ستایش آناهیتا، ایزدبانوی آبهای روان،…
🌧☔️ @AdabSar
آشنایی با جشنهای ایرانی
جشن آبانگان
بخش دوم پیدایش #جشن_آبانگان
☔️ ایرانیان، هزاران سال پیش از این، ارزش آب را دریافته بودند و جشنهایی چون آبانگان، خوردادگان، تیرگان، آبریزگان، آبسالان و... که دستکم بیش از ۱۰ جشن بود، به بهانهی پاسداشت آب برگزار میشد. تا جایی که گفته میشود تیرداد اشکانی برای جنگ با رومیان، بهجای راه آبی، راه دشوار زمینی را برگزید تا آب را نیالاید.
جشن #آبانگان نیز جشن ارج نهادن و پاسداری از آب، آناهیتا (ایزدبانوی آب) و آبهای پاک زمین بود.
💧 در استورههای ایرانی، آب دومین پیشکش خداوند به زمین است و «آناهیتا» نگهبان آن. از اینرو آب و آناهیتا نمادهای پاکی تن و روان بودند و جشن آبانگان، جشن بزرگداشت پالایش تن و روان از زشتی و پلشتی بود. برپایهی نوشتههای نسک پهلوی بندهش، گل نیلوفر آبی یا سوسن خورآیی(شرقی) نشان ماه آبان، جشن آبانگان و آناهیتا ایزدبانوی آبها است.
🌧 یکی از پایههای پیدایش جشن آبانگان این است که در پی جنگهای دراز ایران و توران، افراسیاب تورانی دستور داد تا کاریز(قنات)ها و نهرهای ایران را ویران کنند. پسر تهماسب که «زَو» نام داشت بر افراسیاب پیروز شد و او را از ایران راند. سپس دستور داد تا کاریزها و نهرهای ویران شده در جنگ لایروبی شوند. بار دیگر آب در نهرها روان شد و مردم بالندگی آبها را جشن گرفتند.
همچنین گفته میشود پس از هفت یا هشت سال خشکسالی در ایران، در ماه آبان باران بارید و خرمی و سرسبزی بازآمد. بیماری و نداری مردم به پایان رسید و از آن زمان جشن آبانگان با شادی بیشتری برپا شد.
🌂 ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه نوشته است: «...آبان روز دهم آبان ماه است و آن را عید میدانند که به جهت همراه بودن دو نام، آبانگان میگویند. در این روز زو پسر تهماسپ از سلسلهی پیشدادیان به شاهی رسید، مردم را به کندن کاریزها و نهرها و بازسازی آنها فرمان داد. در این روز به کشورهای هفتگانه خبر رسید که فریدون، بیوراسب [آژیدهاک یا همان ضحاک] را اسیر کرده، خود به پادشاهی رسیده و به مردم دستور داده است که خانه و زندگی خود را دارا شوند...»
🎞 فرتور(عکس): گل نیلوفر آبی یا خورایی(شرقی)
bit.ly/2C3XjqQ
✍ #پریسا_امام_وردیلو
______________
📚 برگرفته از:
۱- آثارالباقیه #ابوریحان_بیرونی
۲- هفتهنامه امرداد
۳- گاهشماری و جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
۴- اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی #رحیم_عفیفی
۵- راهنمای زمان جشنها و گردهمایی ملی ایران باستان #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
۶- جشنها و آیینهای ایرانی #منصوره_میرفتاح
۷- جشن آبانگان، روز ملی پاسداشت آب #شاهین_سپنتا
⛈🌂 @AdabSar
آشنایی با جشنهای ایرانی
جشن آبانگان
بخش دوم پیدایش #جشن_آبانگان
☔️ ایرانیان، هزاران سال پیش از این، ارزش آب را دریافته بودند و جشنهایی چون آبانگان، خوردادگان، تیرگان، آبریزگان، آبسالان و... که دستکم بیش از ۱۰ جشن بود، به بهانهی پاسداشت آب برگزار میشد. تا جایی که گفته میشود تیرداد اشکانی برای جنگ با رومیان، بهجای راه آبی، راه دشوار زمینی را برگزید تا آب را نیالاید.
جشن #آبانگان نیز جشن ارج نهادن و پاسداری از آب، آناهیتا (ایزدبانوی آب) و آبهای پاک زمین بود.
💧 در استورههای ایرانی، آب دومین پیشکش خداوند به زمین است و «آناهیتا» نگهبان آن. از اینرو آب و آناهیتا نمادهای پاکی تن و روان بودند و جشن آبانگان، جشن بزرگداشت پالایش تن و روان از زشتی و پلشتی بود. برپایهی نوشتههای نسک پهلوی بندهش، گل نیلوفر آبی یا سوسن خورآیی(شرقی) نشان ماه آبان، جشن آبانگان و آناهیتا ایزدبانوی آبها است.
🌧 یکی از پایههای پیدایش جشن آبانگان این است که در پی جنگهای دراز ایران و توران، افراسیاب تورانی دستور داد تا کاریز(قنات)ها و نهرهای ایران را ویران کنند. پسر تهماسب که «زَو» نام داشت بر افراسیاب پیروز شد و او را از ایران راند. سپس دستور داد تا کاریزها و نهرهای ویران شده در جنگ لایروبی شوند. بار دیگر آب در نهرها روان شد و مردم بالندگی آبها را جشن گرفتند.
همچنین گفته میشود پس از هفت یا هشت سال خشکسالی در ایران، در ماه آبان باران بارید و خرمی و سرسبزی بازآمد. بیماری و نداری مردم به پایان رسید و از آن زمان جشن آبانگان با شادی بیشتری برپا شد.
🌂 ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه نوشته است: «...آبان روز دهم آبان ماه است و آن را عید میدانند که به جهت همراه بودن دو نام، آبانگان میگویند. در این روز زو پسر تهماسپ از سلسلهی پیشدادیان به شاهی رسید، مردم را به کندن کاریزها و نهرها و بازسازی آنها فرمان داد. در این روز به کشورهای هفتگانه خبر رسید که فریدون، بیوراسب [آژیدهاک یا همان ضحاک] را اسیر کرده، خود به پادشاهی رسیده و به مردم دستور داده است که خانه و زندگی خود را دارا شوند...»
🎞 فرتور(عکس): گل نیلوفر آبی یا خورایی(شرقی)
bit.ly/2C3XjqQ
✍ #پریسا_امام_وردیلو
______________
📚 برگرفته از:
۱- آثارالباقیه #ابوریحان_بیرونی
۲- هفتهنامه امرداد
۳- گاهشماری و جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
۴- اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی #رحیم_عفیفی
۵- راهنمای زمان جشنها و گردهمایی ملی ایران باستان #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
۶- جشنها و آیینهای ایرانی #منصوره_میرفتاح
۷- جشن آبانگان، روز ملی پاسداشت آب #شاهین_سپنتا
⛈🌂 @AdabSar
October 31, 2020
ادبسار
🌧☔️ @AdabSar آشنایی با جشنهای ایرانی جشن آبانگان بخش دوم پیدایش #جشن_آبانگان ☔️ ایرانیان، هزاران سال پیش از این، ارزش آب را دریافته بودند و جشنهایی چون آبانگان، خوردادگان، تیرگان، آبریزگان، آبسالان و... که دستکم بیش از ۱۰ جشن بود، به بهانهی پاسداشت آب…
🌧🌂 @AdabSar
آشنایی با جشنهای ایرانی
جشن آبانگان
بخش سوم و پایانی: آیینهای آبانگان
☔️ واژهی «آبان» نماد آبهای پاک و به چم (معنی) آبهای پاک و هنگام آب و باران و برگرفته از آپَه یا اَپَه در پارسی باستان و آپ در پارسی پهلوی است. این آخشیج (عنصر) همراه آخشیجهای آتش، خاک و هوا پایههای چهارگانه زندگی بوده و مردم آنها را میستودند. آلوده کردنشان هم گناه بزرگی بود. هریک از چهار آخشیج ایزدبانو یا ایزدی داشتند که با پیدایش کیش زرتشتی امشاسپند یا فرشته نامیده شدند.
🌧 هرودت نوشته است که ایرانیان درهیچ رودی پیشاب(ادرار) نمیکنند، آب دهان و بینی نمیاندازند و دستهایشان را در آن نمیشویند. آنها شستن دست و تن را در آب روان نمیپذیرند و آن را آلوده نمیکنند. زیرا به رودخانه و آب ارج مینهند. استرابون نیز نوشته ایرانیان تن خود را در چارچوبی به نام آبزن میشویند تا آب بیهوده از دست نرود. آنها در آب روان مردار و هرچه ناپاک است، نمیاندازند!
💧 ایرانیان در جشن آبانگان جامهی سپید میپوشیدند و در کنار رودها و دریاها نیایش میکردند و سپس به پایکوبی میپرداختند. پس از پیدایش کیش زرتشتی، خواندن سرودهی «آبانیشت» یا «آپزور/آبزور» به آیینهای این جشن افزوده شد. ساخت و نوسازی کاریز (قنات)، آبانبار، جوی، سرچشمه، چاه، آببند و پل از آیینهای دیگر نگهداشت و بهرهبرداری بهینه از آب بود. یک نمونه از این کوشش ساخت پالایشگر آب زیگورات چغازنبیل است.
☂ گفته میشود اگر در روز جشن آبانگان باران میبارید، مردان آبتنی میکردند و اگر نمیبارید، زنان تن به آب میسپردند.
مردم ایران به بهانههای گوناگون بر پاسداشت زیستبوم گواهی میدادند؛ ارزش و جایگاه آب، این پیشکش بیمانند هستی را میدانستند؛ سرسبزی، زندگی، پارههای پرهام (عناصر طبیعت) و پیشکشهای گیتی را میستودند و برای بالندگی خاک ایران میکوشیدند و نامهای فراوانی که برگرفته از سرسبزی و آبادنی زمین بود، برای فرزندان خود برمیگزیدند. چنانچه یکی از ویژگیهای سهگانهی رنگ، بو و مزهی آب دگرگون میشد، از آن برای آشامیدن و شستوشو بهره نمیبردند.
🍂 «جشن انار» یا «انارچینی» که در روزهای آبان در بخش تارم و روستاهای انبوده و رودبار الموت کاسپین(قزوین) برگزار میشود، ریشه در جشن آبانگان دارد. جشن انار همراه با شادی، پایکوبی و نواختن ساز و سرنا است. در گذشته چیدن انار پیش از آغاز جشن ناپسند شمرده میشد. انار، نشانهی آناهیتا ایزدبانوی آب و باروری است.
🌧 اکنون پیشنهاد چند تن از کنشگران زیستبوم(محیط زیست) این است که روز جشن #آبانگان روز میهنی پاسداشت آب نامگذاری شود تا در کشور ما که همواره با کمبود آب روبرو است، به بهرهبرداری درست و ارجمندانه از آب که ریشه در گذشتهی دور ما دارد، نگاه ویژهای شود. شاید که بتوان دوباره بخشهایی از فرهنگ والای ایرانی را بازسازی کرد.
آبان روز است و ماه آبان
خرّم گردان به آب رَز، جان
مسعود سعد سلمان
🎞 فرتور(عکس): نگارهای نمادین از آناهیتا و جشن آبانگان
goo.gl/Fc44PQ
✍ #پریسا_امام_وردیلو
____________
📚 برگرفته از:
۱- آثارالباقیه #ابوریحان_بیرونی
۲- هفتهنامه امرداد
۳- گاهشماری و جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
۴- اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی #رحیم_عفیفی
۵- راهنمای زمان جشنها و گردهمایی ملی ایران باستان #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
۶- جشنها و آیینهای ایرانی #منصوره_میرفتاح
۷- #جشن_آبانگان روز ملی پاسداشت آب #شاهین_سپنتا
🌂 @AdabSar
آشنایی با جشنهای ایرانی
جشن آبانگان
بخش سوم و پایانی: آیینهای آبانگان
☔️ واژهی «آبان» نماد آبهای پاک و به چم (معنی) آبهای پاک و هنگام آب و باران و برگرفته از آپَه یا اَپَه در پارسی باستان و آپ در پارسی پهلوی است. این آخشیج (عنصر) همراه آخشیجهای آتش، خاک و هوا پایههای چهارگانه زندگی بوده و مردم آنها را میستودند. آلوده کردنشان هم گناه بزرگی بود. هریک از چهار آخشیج ایزدبانو یا ایزدی داشتند که با پیدایش کیش زرتشتی امشاسپند یا فرشته نامیده شدند.
🌧 هرودت نوشته است که ایرانیان درهیچ رودی پیشاب(ادرار) نمیکنند، آب دهان و بینی نمیاندازند و دستهایشان را در آن نمیشویند. آنها شستن دست و تن را در آب روان نمیپذیرند و آن را آلوده نمیکنند. زیرا به رودخانه و آب ارج مینهند. استرابون نیز نوشته ایرانیان تن خود را در چارچوبی به نام آبزن میشویند تا آب بیهوده از دست نرود. آنها در آب روان مردار و هرچه ناپاک است، نمیاندازند!
💧 ایرانیان در جشن آبانگان جامهی سپید میپوشیدند و در کنار رودها و دریاها نیایش میکردند و سپس به پایکوبی میپرداختند. پس از پیدایش کیش زرتشتی، خواندن سرودهی «آبانیشت» یا «آپزور/آبزور» به آیینهای این جشن افزوده شد. ساخت و نوسازی کاریز (قنات)، آبانبار، جوی، سرچشمه، چاه، آببند و پل از آیینهای دیگر نگهداشت و بهرهبرداری بهینه از آب بود. یک نمونه از این کوشش ساخت پالایشگر آب زیگورات چغازنبیل است.
☂ گفته میشود اگر در روز جشن آبانگان باران میبارید، مردان آبتنی میکردند و اگر نمیبارید، زنان تن به آب میسپردند.
مردم ایران به بهانههای گوناگون بر پاسداشت زیستبوم گواهی میدادند؛ ارزش و جایگاه آب، این پیشکش بیمانند هستی را میدانستند؛ سرسبزی، زندگی، پارههای پرهام (عناصر طبیعت) و پیشکشهای گیتی را میستودند و برای بالندگی خاک ایران میکوشیدند و نامهای فراوانی که برگرفته از سرسبزی و آبادنی زمین بود، برای فرزندان خود برمیگزیدند. چنانچه یکی از ویژگیهای سهگانهی رنگ، بو و مزهی آب دگرگون میشد، از آن برای آشامیدن و شستوشو بهره نمیبردند.
🍂 «جشن انار» یا «انارچینی» که در روزهای آبان در بخش تارم و روستاهای انبوده و رودبار الموت کاسپین(قزوین) برگزار میشود، ریشه در جشن آبانگان دارد. جشن انار همراه با شادی، پایکوبی و نواختن ساز و سرنا است. در گذشته چیدن انار پیش از آغاز جشن ناپسند شمرده میشد. انار، نشانهی آناهیتا ایزدبانوی آب و باروری است.
🌧 اکنون پیشنهاد چند تن از کنشگران زیستبوم(محیط زیست) این است که روز جشن #آبانگان روز میهنی پاسداشت آب نامگذاری شود تا در کشور ما که همواره با کمبود آب روبرو است، به بهرهبرداری درست و ارجمندانه از آب که ریشه در گذشتهی دور ما دارد، نگاه ویژهای شود. شاید که بتوان دوباره بخشهایی از فرهنگ والای ایرانی را بازسازی کرد.
آبان روز است و ماه آبان
خرّم گردان به آب رَز، جان
مسعود سعد سلمان
🎞 فرتور(عکس): نگارهای نمادین از آناهیتا و جشن آبانگان
goo.gl/Fc44PQ
✍ #پریسا_امام_وردیلو
____________
📚 برگرفته از:
۱- آثارالباقیه #ابوریحان_بیرونی
۲- هفتهنامه امرداد
۳- گاهشماری و جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
۴- اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی #رحیم_عفیفی
۵- راهنمای زمان جشنها و گردهمایی ملی ایران باستان #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
۶- جشنها و آیینهای ایرانی #منصوره_میرفتاح
۷- #جشن_آبانگان روز ملی پاسداشت آب #شاهین_سپنتا
🌂 @AdabSar
November 1, 2020
🌾🌬 جشن فرورگان، جشن شاد کردن روان درگذشتگان
🍃 «جشن فَروَرگان» که فَروَردگان، پَروَردگان، فَوَردگان، پَوَردگان و فَروَردیان (فرورتیکان در زبان پهلوی) خوانده میشود، در ایران باستان جشن شادی روان درگذشتگان و یادبود رفتگان بود. امروز آیین سر زدن به آرامگاه درگذشتگان در روزهای پایانی سال بهجا مانده از جشن فرورگان است که با آیینهای اسلامی درآمیخته است.
🍃 ایرانیان باستان در این روز به کنار گور و یا گوردخمهی* رفتگانشان میرفتند و در آنجا خوراک میگذاشتند.
«فرورگان» در میان ایرانیان و هندوان هنباز(مشترک) بود. همسان چنین آیینی را کاتولیکها نیز دارند.
🍃 بر پایهی گاهشمار کهن ایران، جشن فروردگان در «اشتاد روز» از اسپندماه برابر با بیست و ششم اسپند آغاز میشد و تا ۱۰ روز دنباله داشت.
🍃 به باور ایرانیان در این روز روان درگذشتگان از بهشت و دوزخ به بازدید خانههایشان میآید. از اینرو آنان میکوشیدند تا با پاکیزگی خود و خانههایشان، فروهر(روح) رفتگان را خشنود کنند. آنها همچنین در بامها آتش میفروختند و سبزی، شیرینی و خوراک میگذاشتند، اگر با کسی دشمنی داشتند آشتی میکردند و از نیازمندان دستگیری میکردند تا درگذشتگان خود را شاد کنند.
🍃 بر پایهی باور دیگری در این روز فَرَوَهَر درگذشتگان است که به خانه میآید. فروهر پیش از زاده شدن و پیش از آفرینش بوده و همیشه هست. فروهر نیرویی درونی، همیشه پایدار، جاوید و مایهی زندگی است. از این رو بر پایهی پژوهشها، فروردگان جشن آفرینش و یادبود هست شدن جهان نیز بود.
🍃 فروردگان در میان گروههایی از پارسیان هند همچنان به شیوهای کهن برگزار میشود. آنان چوبهای خوشبو دود میکنند، پوشاک تازه و زیبا میپوشند، خود را خوشبو میکنند، در آتشکدهها نیایش میکنند و موبدانشان میان باشندگان(حضار) گل و میوه بخش(تقسیم) میکنند. زرتشتیان نیز همچنان این آیین را پاس میدارند.
🍃 شماری از نویسندگان باور دارند که فروردگان پس از اسلام به جشن چهارشنبهسوری دگرگون شد چرا که ایرانیان در فروردگان آتش در آتشدانها میافروختند و کندیل(شمع) روشن میکردند. این دیدگاه پادورزانی(مخالفانی) دارد.
🍃 جشن فروردینگان در فروردینماه گونهی دیگری از همین جشن است. شاید این دو جشن در گذشته یکی بودند. ابوریحان بیرونی هر دو را با یک نام خوانده است.
*پینوشت: گوردخمه گونهای از آرامگاه شاهان بود که در دل کوهها و سنگهای بزرگ ساخته میشد. امروز گوردخمهها یکی از زیباییهای دیدنی و رازآمیز در استانهای خاوری(غربی) کشور همچون کرمانشاه هستند. فرتور (عکس) پیوست، چند گوردخمه بهجا مانده است.
B2n.ir/Farvargan
*یادآوری: «خاور» دِگَریدهی خوربَر و برابرِِ پارسیِ مغرب است که بهنادرست بهجای مشرق و شرق بهکار میرود.
«باختر» دِگَریدهی اَپاختَر(=شمال) است که بهنادرست بهجای غرب و مغرب بهکار میرود.
برای آگاهی بیشتر برچسب #غرب را دنبال کنید.
✍🏻 #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #فروردگان #فرورگان #اسپندگان
📚 برگرفته از:
۱- اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی #رحیم_عفیفی
۲- واژهنامهی دهخدا
۳- ایران باستان نویسنده: #موله برگردان: #ژاله_آموزگار
۴- گاهشماری و جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
🌬🌾 @AdabSar
🍃 «جشن فَروَرگان» که فَروَردگان، پَروَردگان، فَوَردگان، پَوَردگان و فَروَردیان (فرورتیکان در زبان پهلوی) خوانده میشود، در ایران باستان جشن شادی روان درگذشتگان و یادبود رفتگان بود. امروز آیین سر زدن به آرامگاه درگذشتگان در روزهای پایانی سال بهجا مانده از جشن فرورگان است که با آیینهای اسلامی درآمیخته است.
🍃 ایرانیان باستان در این روز به کنار گور و یا گوردخمهی* رفتگانشان میرفتند و در آنجا خوراک میگذاشتند.
«فرورگان» در میان ایرانیان و هندوان هنباز(مشترک) بود. همسان چنین آیینی را کاتولیکها نیز دارند.
🍃 بر پایهی گاهشمار کهن ایران، جشن فروردگان در «اشتاد روز» از اسپندماه برابر با بیست و ششم اسپند آغاز میشد و تا ۱۰ روز دنباله داشت.
🍃 به باور ایرانیان در این روز روان درگذشتگان از بهشت و دوزخ به بازدید خانههایشان میآید. از اینرو آنان میکوشیدند تا با پاکیزگی خود و خانههایشان، فروهر(روح) رفتگان را خشنود کنند. آنها همچنین در بامها آتش میفروختند و سبزی، شیرینی و خوراک میگذاشتند، اگر با کسی دشمنی داشتند آشتی میکردند و از نیازمندان دستگیری میکردند تا درگذشتگان خود را شاد کنند.
🍃 بر پایهی باور دیگری در این روز فَرَوَهَر درگذشتگان است که به خانه میآید. فروهر پیش از زاده شدن و پیش از آفرینش بوده و همیشه هست. فروهر نیرویی درونی، همیشه پایدار، جاوید و مایهی زندگی است. از این رو بر پایهی پژوهشها، فروردگان جشن آفرینش و یادبود هست شدن جهان نیز بود.
🍃 فروردگان در میان گروههایی از پارسیان هند همچنان به شیوهای کهن برگزار میشود. آنان چوبهای خوشبو دود میکنند، پوشاک تازه و زیبا میپوشند، خود را خوشبو میکنند، در آتشکدهها نیایش میکنند و موبدانشان میان باشندگان(حضار) گل و میوه بخش(تقسیم) میکنند. زرتشتیان نیز همچنان این آیین را پاس میدارند.
🍃 شماری از نویسندگان باور دارند که فروردگان پس از اسلام به جشن چهارشنبهسوری دگرگون شد چرا که ایرانیان در فروردگان آتش در آتشدانها میافروختند و کندیل(شمع) روشن میکردند. این دیدگاه پادورزانی(مخالفانی) دارد.
🍃 جشن فروردینگان در فروردینماه گونهی دیگری از همین جشن است. شاید این دو جشن در گذشته یکی بودند. ابوریحان بیرونی هر دو را با یک نام خوانده است.
*پینوشت: گوردخمه گونهای از آرامگاه شاهان بود که در دل کوهها و سنگهای بزرگ ساخته میشد. امروز گوردخمهها یکی از زیباییهای دیدنی و رازآمیز در استانهای خاوری(غربی) کشور همچون کرمانشاه هستند. فرتور (عکس) پیوست، چند گوردخمه بهجا مانده است.
B2n.ir/Farvargan
*یادآوری: «خاور» دِگَریدهی خوربَر و برابرِِ پارسیِ مغرب است که بهنادرست بهجای مشرق و شرق بهکار میرود.
«باختر» دِگَریدهی اَپاختَر(=شمال) است که بهنادرست بهجای غرب و مغرب بهکار میرود.
برای آگاهی بیشتر برچسب #غرب را دنبال کنید.
✍🏻 #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #فروردگان #فرورگان #اسپندگان
📚 برگرفته از:
۱- اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی #رحیم_عفیفی
۲- واژهنامهی دهخدا
۳- ایران باستان نویسنده: #موله برگردان: #ژاله_آموزگار
۴- گاهشماری و جشنهای ایران باستان #هاشم_رضی
🌬🌾 @AdabSar
March 15, 2024