«حرام‌زاده» و «نطفه‌خراب»!
رمزگشایی از یک توهین تکراری

چند روز پیش، نماینده‌ی علی خامنه‌ای در یکی از سخنرانی‌هایش با صراحت گفت: «هرکس از ولی‌فقیه تنفر داشته باشد، حرام‌زاده است.» این اولین بار نیست که چنین الفاظی از زبان مقامات یا حامیان جمهوری اسلامی شنیده می‌شود. در فضای مجازی نیز این نوع توهین از سوی آنان رایج است: افراد مذهبی که مخالفان را «حرام‌زاده»، «نطفه‌خراب» یا چنین الفاظی خطاب می‌کنند.

این ادبیات، محصول خشم، تحقیر و درماندگی‌ست. وقتی نظامی هر روز با شکست در سطوح سیاسی، نظامی و اجتماعی روبه‌رو می‌شود، وقتی انزجار عمومی از آن رو به افزایش است و قدرت اقناع آن رو به زوال، به توهین‌های بدوی و بی‌منطق روی می‌آورد. این حرف‌ها نشانه‌ی قدرت نیست، بلکه سندی‌ست بر پایان سرمایه‌ی اخلاقی و فکری گویندگان آن.

اما پشت این اصطلاحات، نکات عمیق‌تری نهفته است که می‌تواند رمزگشایی شود:

۱. فهم پوچ و سطحی از ارزش‌های انسانی: در این نوع گفتمان، عقل خود انسان هیچ‌جایگاهی ندارد. نیکی و بدی نه بر اساس خرد، بلکه با رجوع به دستورها و نظرات هزار و چهارصد ساله یک رهبر دینی سنجیده می‌شود. در این دیدگاه، هر تصمیمی، از خوردن و یا نخوردن چیزی گرفته تا موارد دیگر، حق یا لیاقت یک انسان نیست، بلکه باید به یک «بزرگتر» واگذار شود.

۲. کژفهمی از مفهوم انسان بودن: از منظر این افراد، ارزش یک انسان نه به کردار یا گفتار یا پندار او، بلکه به «نحوه‌ی تولد» و «رعایت احکام شرعی والدین» وابسته است. در چنین جهان‌بینی‌ای، اخلاق به شکلی صغیرانه فهم می‌شود، و فردیت و مسئولیت انسانی در آن جایی ندارد.

۳. جنسیت‌زدگی و زن‌ستیزی پنهان: این ادبیات تنها مخاطب را هدف نمی‌گیرد؛ بلکه به‌طور غیرمستقیم بدن و انتخاب‌های مادر او را نیز تحقیر می‌کند. زنی که باید «نطفه‌ی درست» مورد تایید خدای رسمی را تولید کند تا فرزندی «مشروع» به دنیا بیاید.

۴. بازتاب یک ساختار فاشیستی: توهین به مخالفان با عباراتی چون «حرام‌زاده» و «نطفه‌خراب» تنها یک بی‌ادبی شخصی نیست، بلکه نشانه‌ای از گفتمان فاشیستی حاکم بر ساختار جمهوری اسلامی‌ست. در چنین نظام‌هایی، فردِ منتقد نه‌تنها دشمن سیاسی، بلکه «عنصر ناپاک» و «غیراصیل» قلمداد می‌شود که باید طرد، تحقیر یا حذف گردد.

#توهین_جنسیتی #زن_ستیزی #فاشیست_اسلامی #دیگری_ستیزی #گفتگو_توانا

@Dialogue1402

گسست نسلی و دین‌گریزی
در سایه دین حکومتی


پیام همراهان

در جامعه‌ای سنتی و سیاست‌زده مانند ایران، گسست نسلی و دین‌گریزی نتیجه فرآیندی طولانی و عمیق است؛ فرآیندی که از دل پیوند ناهمگون دین حکومتی، سنت فرهنگی و قدرت سیاسی سر برآورده است.

هنگامی‌که دین در جایگاه ابزار مشروعیت سیاسی قرار می‌گیرد، اعتماد عمومی به‌تدریج فرسوده می‌شود و نسل‌های جوان‌تر دین رسمی را نه معنویت، بلکه ساختار کنترل و اجبار می‌بینند.

در چنین فضایی، رفتار و ناکارآمدی حکومت به نام دین ثبت می‌شود و این وضع، فاصله افراد با باورهای رسمی را افزایش می‌دهد.

در کنار این مساله، جامعه همچنان ریشه در سنت دارد اما نسل جدید با جهان مدرن و شبکه‌های جهانی پرورش یافته است.

این نسل پرسش‌گر و آگاه است و در برابر روایت‌های تک‌صدایی و ایدئولوژیک مقاومت می‌کند.

همین تفاوت تجربه و جهان‌بینی میان نسل‌ها، شکاف ارزشی و فرهنگی را عمیق‌تر می‌سازد.

از سوی دیگر، سیاست‌زدگی مفرط باعث شده همه چیز حتی ایمان شخصی رنگ و بوی سیاسی بگیرد.

آمیختگی دین و قدرت، دین را از حوزه خصوصی بیرون کشیده و آن را به ابزاری برای قانون‌گذاری، نظارت و سرکوب تبدیل کرده است؛ نتیجه اینکه دین از پناهگاه معنوی به مساله‌ای مناقشه‌برانگیز بدل می‌شود.

با این‌حال دین‌گریزی در ایران الزاما به معنای بی‌دینی نیست؛ اغلب نوعی اعتراض مدنی، فاصله‌گیری از دین رسمی، یا جست‌وجوی معنویت شخصی خارج از چهارچوب حکومتی است.

به‌این‌ترتیب، هرچه ساختار قدرت بیشتر بر نسخه خودساخنه و رسمی دین تاکید کند، جامعه بیشتر به‌سوی معنویت فردی و دین‌گریزی اجتماعی حرکت می‌کند.

این روند نشان می‌دهد که گسست نسلی و دین‌گریزی نه پدیده‌هایی مقطعی، بلکه نشانه‌هایی از دگرگونی عمیق در فهم دین و هویت در جامعه‌ای تحت سلطه دین حکومتی است.

#دین_گریزی #گسست_نسلی #دین_حکومتی #گفتگو_توانا

@Dialogue1402