جماعت دعوت و اصلاح

📌پرسشگری‌های بیدارگر و دل‌انگیز قرآن

✍️ #فرزان_خاموشی

❓چه کسی بندگان را از مکر و تدبیر خدا بیمه کرده است؟

✨ {أَفَأَمِنَ أَهْلُ الْقُرَىٰ أَن يَأْتِيَهُمْ بَأْسُنَا بَيَاتًا وَهُمْ نَائِمُونَ (۹۷) أَوَأَمِنَ أَهْلُ الْقُرَىٰ أَن يَأْتِيَهُمْ بَأْسُنَا ضُحًى وَهُمْ يَلْعَبُونَ (۹۸) أَفَأَمِنُوا مَكْرَ اللَّهِ فَلَا يَأْمَنُ مَكْرَ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخَاسِرُونَ (۹۹) أَوَلَمْ يَهْدِ لِلَّذِينَ يَرِثُونَ الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِ أَهْلِهَا أَن لَوْ نَشَاءَ أَصَبْنَاهُمْ بِذُنُوبِهِمْ وَنَطْبَعُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ (۱۰۰)}[سوره الأعراف: ۹۷-۱۰۰]

🌸 ترجمه:
«آیا مردم این شهرها آسوده (خاطر) شده‌اند از اینکه عذاب ما شبانه، در حالی که آنان خفته باشند، به آنان برسد؟ ○ آیا مردم این شهرها آسوده (خاطر) شده‌اند از اینکه عذاب ما چاشتگاه، در حالی که آنان سرگرم بازی‌اند، به آنان برسد؟ ○ آیا از تدبیر خدا ایمنی یافته‌اند؟ حال آنکه جز قوم زیانکار (کسی) خود را از تدبیر خدا ایمن نمی‌داند.○ آیا برای کسانی که زمین را پس از ساکنان (پیشین) آن (اکنون) به ارث می‌برند، روشن نشده است که اگر بخواهیم آنان را به (کیفر) گناهانشان گرفتار سازیم (و کیفر دهیم) و بر دل‌هایشان مهر نهیم، آنگاه (دیگر) آنان (هیچ اندرزی را) نمی‌شنوند.»

🔹نوع پرسش در این آیات، استفهام انکاری است.⚠️ هشدار و بیدار باشی برای بندگان است.

🔹پیام پرسش:

🌿 اشاره دارد به پیوند تنگاتنگ بین سنت‌های الهی و ارزش‌های ایمانی یا کفر.
💥 اعتراف به خدا و پیروی از او آثار و برکاتی دارد؛ و ناسپاسی و نافرمانی زمینه‌ساز عذاب و نابودی فرد یا جامعه است.

🕰 عذاب خدا به یکباره و بدون مقدمات نیست، بلکه ابتدا مهلت داده، نعمت‌ها را می‌افزاید و سپس با سختی‌ها و رنج‌ها بیدار می‌کند تا بندگان توبه کنند. اگر نکنند، دوباره مهلت می‌دهد و نعمت‌ها را فراوان می‌سازد،
👈 اما اگر باز هم در گمراهی و فساد ادامه دهند، ناگهان عذابی سخت و نابودکننده سراغشان می‌آید و نسلشان را نابود می‌کند.

💠 این همان مکر خداست:
مهلت دادن، آزاد گذاشتن و نعمت دادن به نادانان و کافران که نهایتاً گرفتار عذاب می‌شوند و زیان‌کارترین خلق می‌گردند.
🌪حتی در جهنم نیز در عین عذاب، در حال خوش‌گذرانی بودند، اما در زمین فساد کردند و به عذاب الهی گرفتار شدند. در روز قیامت، عذاب سوزان و ابدی در انتظارشان است.
📚 (معارج التفکر، المیدانی، ج ۴، ص ۴۴۵)

🌾 آیات دیگر قرآن نیز به همین معنا اشاره دارند:
✨{ إِنَّ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا وَرَضُوا بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَاطْمَأَنُّوا بِهَا وَالَّذِينَ هُمْ عَنْ آيَاتِنَا غَافِلُونَ} [یونس: ۷]
🌸 ترجمه:
«هر آیینه کسانی که به لقای ما امید (و باور) ندارند و به زندگانی دنیا خشنود شده و به آن دل نهاده‌اند، و کسانی که از آیات ما غافلند.»

✨{أَفَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُوا السَّيِّئَاتِ أَن يَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الْأَرْضَ أَوْ يَأْتِيهِمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لَا يَشْعُرُونَ} [نحل: ۴۵]
🌸 ترجمه:
«پس آیا کسانی که (ضد پیامبر و یارانش تدابیر) بد اندیشیدند، ایمن شده‌اند از اینکه خداوند (به کیفر نافرمانیشان)، آنان را به زمین فروبَرَد، یا از جایی که گمانش را نمی‌برند، عذاب به سراغشان آید؟»

🌿 توضیح واژه‌ها:
🔹 (مکر) به معنای تدبیر و چاره‌اندیشی پنهانی است که گاهی در کار خیر و گاهی در شر به کار می‌رود. خداوند بهترین مکر کنندگان است، زیرا تدبیر او برای مجازات مجرمان، خیر است.

🌸 «و [دشمنان] مکر می‌ورزند و خدا هم مکر می‌ورزد، و خداوند بهترین مکر کنندگان است.»
📚 (معارج التفکر و دقائق التدبر، ج ۴، ص ۴۴۶)

🔹 اشاره به مکر و تدبیر خدا استعاره است؛ یعنی خداوند با سنت استدراج، بدون اینکه بنده متوجه شود، او را به عذاب سخت گرفتار می‌کند.
📚 (صفوه التفاسیر، صابونی، ج ۲، ص ۷۳)

🔹 مکر خدا همچنین نشان‌دهنده سیطره نهایی خداوند بر همه رویدادهاست.
📚 (تفسیر معاصرانه، ج ۳، ص ۱۶۶)

💫 پیام نهایی:
🚫 این آیات تهدیدی جدی‌اند که هیچ بنده‌ای از ایمن بودن ایمان خود مطمئن نباشد و همواره از خدا بخواهد:

🌸 «ای گرداننده دل‌ها، دلم را بر دینت استوار گردان.»
⚠️ و به هر وسیله‌ای که نجات‌بخش است چنگ زند؛ زیرا هیچ تضمینی برای سالم ماندن از فتنه‌ها وجود ندارد.
📚 (تفسیر راستین، ج ۱، ص ۶۷۷)

👤 حسن بصری می‌گوید:
مؤمن در حال عبادت، فروتن و بیمناک است؛ و گنهکار وقتی معصیت می‌کند، مطمئن و خود را در امان می‌بیند.
📚 (صفوه التفاسیر، ص ۶۵)

➣ T.me/Islahweb