🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

«می» و «همی» همواره جدا از واژه‌ی پس از خود نوشته می‌شوند:
می‌رود
می‌افکند
همی‌گوید

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

«هم» همواره جدا از واژه‌ی پس از خود نوشته می‌شود، مگر:

۱. واژه فراخ‌گونه(بسیط‌گونه) باشد:
همشهری، همشیره، همدیگر، همسایه، همین، همان، همچنین، همچنان

۲. بخش دوم واژه، تک‌آوایی باشد:
همدرس، همسنگ، همکار، همراه

۳. بخش دوم واژه با «آ» آغاز شود:
همایش، هماورد، هماهنگ
(اگر پیش از «آ» "همزه" در گویش نمایان شود، «هم» جدا نوشته می‌شود:
هم‌آرمان، هم‌آرزو، هم‌آرِش(هم‌معنی)

پی‌نوشت: «هم» بر سر واژگانی که با «الف» یا «م» آغاز می‌شود، جدا نوشته می‌شود:
هم‌اندیش، هم‌اندازه، هم‌مرز، هم‌میهن

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

"ها" نشانه‌ی چندینه(علامتِ جمع) است و در هم‌آمیزی(ترکیب) با واژه‌ها، به هر دو گونه‌ی پیوسته و جدا درست می‌باشد:
باغها / باغ‌ها
چاهها / چاه‌ها
کوهها / کوه‌ها
گرهها / گره‌ها

ولی در آیندگاه‌های(موارد) زیر باید جدا نوشته شود:
1. هنگامی که بخواهیم خودِ واژه را برجسته سازیم یا آموزش دهیم:
نسک‌ها(کتاب‌ها)، باغ‌ها، ایرانی‌ها

2. هرگاه واژه پُر دندانه(بیش از سه دندانه) شود و یا به «ط» یا «ظ»(در واژه‌های تازی) پایان پذیرد:
پیش‌بینی‌ها، استنباط‌ها، تلفظ‌ها

3. هرگاه پس از واژه‌های بیگانه‌ی نادَمساز(نامانوس) به‌کار رود:
مرکانتیلیست‌ها، پزیتیویست‌ها، فرمالیست‌ها

4. هرگاه بخواهیم نام‌های ویژه(اسامی خاص) را چندینه کنیم(جمع ببندیم):
کوروش‌ها، فردوسی‌ها، کزازی‌ها، خیام‌ها

5. هر گاه واژه به «ه» ناخواندنی(غیرملفوظ) پایان پذیرد:
میوه‌ها، خانه‌ها
یا به «ه» ناخواندنی‌ای پایان پذیرد که واتِ(حرف) پیش از آن، واتِ پیوسته باشد:
پیه‌ها، به‌ها، پَتِه‌ها(بلیت‌ها)

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

"همین" و "همان" همواره جدا از واژه‌ی پس از خود نوشته می‌شوند:
همین گونه، همان گونه
همین خانه، همان خانه
همین جا، همان جا

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

"هیچ" همواره جدا از واژه‌ی پس از خود نوشته می‌شود:
هیچ‌یک
هیچ‌کدام
هیچ‌کس

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

"چه" همواره به واژه‌ی پیش از خود می‌چسبد:
آنچه
کمانچه
چنانچه
خوانچه
ماهیچه

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

"چه" همواره جدا از واژه‌ی پس از خود نوشته می‌شود:
چه‌جور
چه کسی
چه شد

به‌جز "چرا"، "چگونه" و "چسان" که به واژه‌ی پس از خود می‌چسبند.

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

"را" همواره جدا از واژه‌ی پیش از خود نوشته می‌شود:
چه را؟ (چه چیز را؟)
که را؟ (چه کسی را؟)
کسی را
آنان را
من را

مگر در:
"چرا" به چم(معنی) "برای چه":
چرا گریه می‌کنی؟

"چرا" به چم(معنی) "آری" در پاسخ به پرسش نایی(منفی):
بابک: نمی‌خواهی بروی؟
پریسا: چرا، به‌زودی می‌روم.

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

واژه‌های "این" و "آن" همواره جدا از واژه‌ی پس از خود نوشته می‌شوند:
این‌چنین
این‌کاره
آن‌زمان
آن‌سو

مگر در:
آنچه، آنکه، اینکه، اینجا، آنجا، وانگهی

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

"ای" همیشه جدا از ندا شونده(منادا) نوشته می‌شود:
ای که
ای خدا
ای دوست
ای کسانی که

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

"که" جدا از واژه‌ی پس از خود نوشته می‌شود:
چنان‌که
آن‌که(آن‌کسی‌که): آن‌که لرزید و پسندید تو را، دل من بود نه من!

مگر در:
اینکه
آنکه: با آنکه ندیده بودمش، می‌شناختمش!

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

"بی" همواره جدا از واژه‌ی پس از خود نوشته می‌شود:
بی‌خدا
بی‌هدف
بی‌مرز
بی‌گمان

مگر در جایی که واژه فراخ‌گونه(بسیط‌گونه) باشد. بدین‌گونه که پس از چسباندن "بی" به آن واژه، چمی(معنایی) تازه و جدا از چم بندهای(اجزاء) واژه پیدا کند:
بیچاره
بیهوده
بیخود
بیراه
بینوا
بیجا

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

هرگاه «بای زیبِش(زینت)»، «نون نایش(نفی)» و «میم بازداری(نهی)» بر سر کارواژه‌هایی (افعالی) که با الف زِبَردار(فتحه‌دار) یا پیش‌دار(ضمه‌دار) آغاز می‌شوند (اَنداختن، اُفتادن، اَفکندن) بیاید، «الف» در نوشتن زدوده(حذف) می‌شود:
بـ + انداختن ... بینداز
نـ + افتادن ... نیفتاد
مـ + افکندن ...میفکن

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

«به» جدا از واژه‌ی پس از خود نوشته می‌شود:
به برادرت گفتم
به‌سر بردن
به آواز بلند
به‌سختی
خانه‌به‌خانه
به نام خدا

به‌جز:
1. هنگامی که بر سر کارواژه(فعل) یا کارریشه(مصدر) بیاید:
بگفتم، بروم، بنماید، بگفتن(=گفتن)

2. به‌گونه‌ی «بدین»، «بدان»، «بدو» و «بدیشان» به‌کار رود.
(گونه‌ی کهنِ افزون‌واژه‌ی(حرف اضافه‌ی) "به"، تنها در واژگان «بدین، بدان، بدو، بدیشان» به جا مانده است)

3. هرگاه زاب(صفت) بسازد:
بخرد، بشکوه، بهنجار، بنام(=نامدار)

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

«تر» و «ترین» همواره جدا از واژه‌ی پیش از خود نوشته می‌شود.
به‌جز:
بهتر
مهتر
کهتر
کمتر
بیشتر

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

«می» و «همی» همواره جدا از واژه‌ی پس از خود نوشته می‌شوند:
می‌رود
می‌افکند
همی‌گوید

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

«هم» همواره جدا از واژه‌ی پس از خود نوشته می‌شود، مگر:

۱. واژه فراخ‌گونه(بسیط‌گونه) باشد:
همشهری، همشیره، همدیگر، همسایه، همین، همان، همچنین، همچنان

۲. بخش دوم واژه، تک‌آوایی باشد:
همدرس، همسنگ، همکار، همراه

۳. بخش دوم واژه با «آ» آغاز شود:
همایش، هماورد، هماهنگ
(اگر پیش از «آ» "همزه" در گویش نمایان شود، «هم» جدا نوشته می‌شود:
هم‌آرمان، هم‌آرزو، هم‌آرِش(هم‌معنی)

پی‌نوشت: «هم» بر سر واژگانی که با «الف» یا «م» آغاز می‌شود، جدا نوشته می‌شود:
هم‌اندیش، هم‌اندازه، هم‌مرز، هم‌میهن

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

"ها" نشانه‌ی چندینه(علامتِ جمع) است و در هم‌آمیزی(ترکیب) با واژه‌ها، به هر دو گونه‌ی پیوسته و جدا درست می‌باشد:
باغها / باغ‌ها
چاهها / چاه‌ها
کوهها / کوه‌ها
گرهها / گره‌ها

ولی در آیندگاه‌های(موارد) زیر باید جدا نوشته شود:
1. هنگامی که بخواهیم خودِ واژه را برجسته سازیم یا آموزش دهیم:
نسک‌ها(کتاب‌ها)، باغ‌ها، ایرانی‌ها

2. هرگاه واژه پُر دندانه(بیش از سه دندانه) شود و یا به «ط» یا «ظ»(در واژه‌های تازی) پایان پذیرد:
پیش‌بینی‌ها، استنباط‌ها، تلفظ‌ها

3. هرگاه پس از واژه‌های بیگانه‌ی نادَمساز(نامانوس) به‌کار رود:
مرکانتیلیست‌ها، پزیتیویست‌ها، فرمالیست‌ها

4. هرگاه بخواهیم نام‌های ویژه(اسامی خاص) را چندینه کنیم(جمع ببندیم):
کوروش‌ها، فردوسی‌ها، کزازی‌ها، خیام‌ها

5. هر گاه واژه به «ه» ناخواندنی(غیرملفوظ) پایان پذیرد:
میوه‌ها، خانه‌ها
یا به «ه» ناخواندنی‌ای پایان پذیرد که واتِ(حرف) پیش از آن، واتِ پیوسته باشد:
پیه‌ها، به‌ها، پَتِه‌ها(بلیت‌ها)

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🪶📜 چند نمونه از واژه‌های تازی پرکاربرد که #ابوالفضل_بیهقی در نوشته‌های خود برای آن‌ها واژه‌گزینی کرده و برخی از آن‌ها امروز پذیرفته شده‌اند:

#تفحص = بازجُست
#حسود = بدسگال
#متهم = بدشناخته
#اهل_بیت = خانگیان
#معلوم = دانسته
#معروف = روی‌شناس
#عشرت = شادکاری
#قهرمان = کارفرمان
#نظایر = مانندگان
#التقا = هم‌دیدار شدن
#رضا = هم‌داستانی
#موافقت = هم‌سازی
#حمایت = سایه گرفتن

برگرفته از تارنمای #فرهنگستان زبان و ادب پارسی

📜🪶 @AdabSar

☂ در هزاره‌ی گذشته ادب‌وَران(ادیبان) بسیاری برای پاسداری از زبان پارسی کوشیدند. به دور از دادمندی(انصاف) است که زنده داشتن و بالندگی پارسی را تنها دستاورد کوشش چند اندیشمند و ادب‌مند(ادیب) بدانیم. در اینجا با نمونه‌هایی از واژه‌های پارسی که #نظامی_گنجوی در چامه‌های خود به‌کار برده است، آشنا می‌شویم. این واژه‌ها در نبیگ(کتاب) «گنجینه‌ی گنجه‌ای» چاپ و در تارنمای #فرهنگستان زبان و ادب پارسی هم‌رسانی شده است:


▫️اِستادگار: #خادم ، نگهبانی که ایستاده پاسبانی کند
▪️بخت‌گویی: #شانس و خوش‌شانسی، یاری بخت
▫️پیش‌خورد: #چاشنی_غذا ، #پیش_غذا
▪️جان‌درازی: #طول_عمر
▫️جهان‌درنگی: تاخیر جهان در انجام مقاصد
▪️شَه‌انگیز: کیش کردن شاه در بازی شترنگ(شطرنج)
▫️کَژمَژ زبان: کسی که #لکنت_زبان دارد ، کودکی که تازه زبان گشوده است
▪️نژاده: #اصیل

☂ @AdabSar