ادب‌سار
14.8K subscribers
4.95K photos
123 videos
21 files
860 links
آرمان ادب‌سار
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی

instagram.com/AdabSar

گردانندگان:
بابک
مجید دُری @MajidDorri
پریسا امام‌وردیلو @New_View

فروشگاه ادبسار: @AdabSar1
Download Telegram
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

🔅آشنایی با نام‌های ایرانی

«مینا»

"مینا" نام دخترانه‌ی ماندگار و خوش‌آهنگی است که در فرهنگ و پیشینه ایران کاربردهای گوناگون دارد ولی درباره ریشه آن دیدگاه‌ها گوناگون‌اند.

🤔برجسته‌ترین گمان این است که نام "مینا" ریشه‌ی سانسکریت یا هندی دارد. ولی برخی هم به ایرانی بودن آن باور دارند. چنانچه این نام ایرانی نباشد، دیرزمانی است که به واژگان ادبسار ایران افزوده شده و در سروده‌های بزرگان جایگاه دارد.

مینا یک نام ساده است و در فرهنگ ایران چندین چم دارد.
🕊گونه‌ای پرنده‌ی سخن‌گوی گرمسیری و زیبا با پرهای رنگانگ است.
شعله در سایه‌ی زلفت گل شب بو گردد
بط می پیش تو مینای سخنگو گردد
#شاهد_گیلانی

🌱گونه‌ای گل سپیدرنگ است. همچنین نام گیاهی با برگ‌های دندانه‌دار که ۲۰۰ گونه دارد.
به محفلی که سخن گویم از عقیق لبش
مرا چو غنچه‌ی مینا گل از دهن ریزد
#مفید_بلخی

👑در هنر، شیشه‌ای رنگین است که برای زیباسازی کاشی است. این هنر در کاشی‌کاری ساختمان‌های کهن ایران به زیبایی خودنمایی می‌کند. واژه‌ی "میناگون" کنایه از همین چم است. "مینا خانه" نیز به خانه‌‌ی آیینه‌کاری شده گفته می‌شود.

💎خرده شیشه‌های رنگی و بیشتر به رنگ سبز-آبی است که در هنر ساخت آوندها(ظروف) کاربرد دارد.
نزیبد تخت را هر تن نشاید تاج را هر سر
نه هر سرخی بود مرجان نه هر سبزی بود مینا
#قطران

🍷آبگینه، پیاله و شیشه‌ی مِی(شراب) است. "خنده‌ی مینا" نیز کنایه از پیاله است.
نه نرم شود دلت به سد لابه(التماس)
نه گرم شود سرت به سد مینا
#مسعود_سعد

🔷آمیخته‌ای از لاژِوَرد(لاجورد) و زر(طلا) که برای آذین(تزیین) آوَندها و کاشی به کار می‌رود.

👸🏻زیبا و بلندبالا، پاکدامن

در گذشته کنایه از ماتوَرزی(کیمیا) بود.

🌍کنایه از جهان گذراست.
اگر مریم برفت از دیر مینا
به گیتی زنده جان بادا مسیحا
#نظامی

🌈کنایه از آسمان و رنگ آبی آن است. مانند چرخ مینا، چتر مینا، چنبر مینا، گنبد مینا...
گفتم این جام جهان‌بین به تو کی داد حکیم
گفت آن روز که این گنبد مینا می‌کرد!
#حافظ

👀کنایه از سپیدی چشم!
دو مرواریدش از مینا بریدند
بجای رشته در سوزن کشیدند
#نظامی

فَرتور(عکس) پیوست: نمونه‌هایی از هنر بسیار زیبای میناکاری و ریزه‌کاری‌های آن بر روی آوند.

#پریسا_امام_وردی
#نام_دخترانه_ایرانی
#مینا
goo.gl/An40v8
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

🔅آشنایی با نام‌های ایرانی

«مه‌آفرید» و «گُردآفرید»
نام‌های دوبخشی "مه‌آفرید" یا "ماه‌آفرید" و "گُردآفرید" با آنکه نام‌هایی تبارمند(اصیل) هستند ولی بیشتر کیستی(هویت) خود را از شاهنامه‌ی فردوسی می‌گیرند و می‌توان آن‌ها را نام‌های شاهنامه‌ای به شمار آورد.

🌕🌕 بیشتر نام‌هایی که بخش دوم آن‌ها "آفرید" است، نام‌های هنباز(مشترک) دخترانه و پسرانه هستند و چمار آن‌ها وابسته و پیوسته به پسوند "آفرید" است.
برای نمونه "مه‌آفرید" یا "ماه‌آفرید" (مه+آفرید) به چم آفریده شده مانند ماه و آفریده شده از ماه است. زیبارو و دل‌انگیز، دیگر چم‌های این نام هستند.
"گُردآفرید"(گُرد+آفرید) نیز به مانی پهلوان‌زاده شده و زاینده‌ی پهلوان است. در برخی بن‌مایه‌ها چم "نگهبان نیرومند" نیز برای آن نوشته‌اند.

🌙🌙 "ماه" (مانگ در پارسی باستان) به چم سرزمین و ماه آسمان بود. "ماه" ایزد روز دوازدهم هر ماه خورشیدی، نگهبان جانوران و پرورش‌دهنده‌ی گیاهان و رستنی‌ها است.
- گشت روشن چو ماه بزم که گشت
نام این روز ماه و روی تو ماه!
#مسعود_سعد

💪🏻💪🏻 "گُرد" (در زبان تپوری جُرد و در زبان پهلوی Gurt) به ماناک(معنی) جنگجو و دلاور، پسر گژدهم و دلاوری در زمان کی‌خسرو بود. او پس از کشته شدن شاپور، سپاه ایران را رهبری کرد.
- طلایه به پیش اندرون چون قباد
کمین‌ور چو "گُرد" تلیمان‌نژاد!
فردوسی

🌍🌏 "آفرید" دگرگون شده‌ی فری/افری(fri/afri) در زبان اوستایی و به چم خوشنود کردن و آرزوی خوب است. "آفریدن" در زبان پهلوی "آفریتن" و "آفرینش" نیز "آفرش" به مانی نیست را هست کردن و پدید آوردن بود.
واژگان آفرین، آفرینش، آفریدن و آوردن هم‌ریشه هستند. در این نام‌ها "آفرید" کوتاه‌شده‌ی "آفریده" است.
- بر او آفرین، کآفرین آفرید
مکان و زمان و زمین آفرید!
فردوسی

🌙⭐️ "مه‌آفرید" نام سه زن در شاهنامه‌ی فردوسی است:
۱- نام دختر کشاورزی که یکی از زنان بهرام‌گور بود. نام او در برخی از ویرایش‌های شاهنامه "مهرآفرید" آمده است:
- مهین‌دخت را نام "ماه‌آفرید"
فرانک دگر بُد، دگر شنبلید!

۲- نام دختر تور:
- کجا دختر تور "ماه‌آفرید"
که چون او کَس اندر زمانه ندید!

۳- نام کنیز ایرج(پسر فریدون) که دلداده‌ی او هم بود که از پیوند او و ایرج دختری زاده شد:
- یکی خوب چهر پرستنده دید
کجا نام او بود "ماه‌آفرید"!

- چو هنگامه‌ی زادن آمد پدید
یکی دختر آمد ز "ماه‌آفرید"!

🏹🏹 "گُردآفرید" در شاهنامه‌ی فردوسی:
نام دختر گژدهم، مرزدار ایرانی. او زنی دلاور بود و در کنار دژ سپید با سهراب جنگید ولی توانست با نیرنگ بگریزد.
- کجا نام او بود "گُردآفرید"
که چون او به جنگ اندرون کس ندید!
#شاهنامه #فردوسی

🤼‍♂🤼‍♂ "گُردآفرید" در گرشاسپ‌نامه، نام پهلوانی ایرانی نامدار در سپاه گرشاسپ بود.

🇮🇷🇮🇷 شماری از نام‌های ایرانی دخترانه و پسرانه‌ی هم‌آوا:
👧🏻 به‌آفرید، نوش‌آفرید، مهرآفرید، شادآفرید، مهین، مه‌گل و...
👦🏻 دادآفرید، کی‌آفرید، گرشا، گردیا و...


#پریسا_امام_وردی
#نام_دخترانه_ایرانی #نام_پسرانه_ایرانی
#مه_آفرید #ماه_آفرید #گردآفرید #گرد_آفرید
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸