✳️ روش درج کدهای مربوط به پست‌های قبلی.
🔻 لازم نیست کدها را حفظ کنیم. کافی است که روی قسمتی که با خط قرمز مشخص کرده‌ام کلیک کنیم تا منو باز شود. آنجا در قسمت Match هر چهار حالت هست. معنی‌هایشان هم این است.
Posetive
یعنی کاراکتر مورد نظر «باشد»

Negative
یعنی کاراکتر مورد نظر «نباشد»

Lookbehind
یعنی «قبل از آن»

Lookahead
یعنی «بعد از آن»

پس مثلاً برای حالتی که کاراکتر «قبل» از کلمه «باشد»، حالت
Posetive Lookbehind
را انتخاب می‌کنیم. بعد کد آن به این شکل در داخل پرانتز می‌آید
(?<=)
و اینجا قبل از بسته شدن پرانتز، آن علامت مورد نظر را می‌گذاریم یعنی با فرض این که علامت ما @ باشد، این می‌شود
(?<=@)

و برای سه حالت دیگر هم همین طور، کافی است که از همین منو استفاده کنیم، قبل یا بعد از کلمه.

#این_دیزاین
#گرپ
#آموزشی_کاظمی
@asarkazemi

✳️ یک نمونهٔ عملی از کاربرد این کدها
🔻 در اینجا من می‌خواهم فاصله‌های خالی انتهای پاراگراف را حذف کنم چون این‌ها گاهی مایهٔ دردسر می‌شود. یعنی می‌خواهم هر چه فاصله که بعد از آن علامت پاراگراف وجود دارد، پیدا شود و حذف شود.
🔻 یک روش بدون استفاده گرپ این است که در جستجو بگوییم هر چه «فاصله + علامت اینتر» را می‌بینی پیدا کن و با «اینتر» خالی تبدیل کن. ولی این مشکلی دارد. روی استایل پاراگراف بعد اثر می‌گذارد چون کاری که نرم‌افزار می‌کند این است که ابتدا در جستجو آن اینتر را برمی‌دارد و در جایگزینی یک اینتر دیگر به جایش می‌گذارد. در حین حذف اینتر و جایگزینی دوبارهٔ آن، پاراگراف بعد یک بار به پاراگراف قبل وصل می‌شود و استایل آن از بین می‌رود.
🔻 از این روی خوب است روشی را استفاده کنیم که در آن، اینتر انتخاب نشود و فقط فاصلهٔ قبل از اینتر انتخاب شود و حذف شود که در تصویر کد آن را می‌بینید.

#گرپ
#این_دیزاین
#آموزشی_کاظمی
@asarkazemi

✳️ دوستان گرامی
دربارهٔ نیم‌فاصلهٔ چکشی مختصری در این پست صحبت کرده بودم. ولی بسیار می‌بینم که دوستانی متن‌هایی با این کاراکتر به دستشان می‌رسد و برای جایگزین کردن آن‌ها بانیم‌فاصلهٔ واقعی مشکل دارند. به نظرم رسید که یک فیلم آموزشی در این مورد آماده کنم. این فیلم را ساختم و در پست بعدی آن را خدمت شما ارائه می‌کنم پیشنهاد می‌کنم کسانی که در کار تایپ و یا ویرایش متن در ورد هستند و با این مشکل روبه‌رو هستند، آن را حتماً ببینند.

✳️ روش جایگزینی نیم‌فاصلهٔ چکشی با نیم‌فاصلهٔ واقعی یا استاندارد، در این فیلم بیان شده است. دوستانی که در این موضوع مشکل دارند، می‌شود این را ببینند و به کار بندند.

#نیم_فاصله
#نیم_فاصله_چکشی
#آموزشی_کاظمی
#ورد
@asarkazemi

سلام بر دوستان گرامی. دیشب نسخه‌ای ۱۱ دقیقه‌ای از این فیلم منتشر کردم ولی بعد به خاطرم آمد که یک روش تبدیل این نیم‌فاصله، جا افتاده و آنجا بیان نشده است. چنین شد که آن قسمت را هم اضافه کردم و فیلم را دوباره بارگذاری کردم. فعلاً همین نسخهٔ ۱۵ دقیقه‌ای ملاک است و دوستان می‌توانند این را دانلود کنند.

✳️ از نکته‌های ویرایش و صفحه‌آرایی
🔻 گاهی اتفاق می‌افتد که اصلاحاتی بر اساس شماره صفحه و شمارهٔ سطر از سوی مؤلف یا ناشر برای کتابی ارائه شده است.
مشکلی که در این موارد داریم این است که وقتی اصلاحات یک صفحه را انجام دهیم، حذف و اضافه‌ای که روی متن رخ می‌دهد، در صفحات و سطرهای بعدی اثر می‌گذارد. یعنی شماره سطرها یا صفحات بعدی جابه‌جا می‌شود و یافتن موارد بعدی سخت می‌شود.
🔻 راه حل چیست؟ این که اصلاحات را از آخر کتاب به اول انجام دهیم. در این صورت اصلاحاتی که ابتدا انجام دادیم روی موارد بعدی اثر نمی‌گذارند چون ما از آخر به اول کتاب حرکت می‌کنیم.

🔻 تصور می‌کردید این قضیهٔ کلافه‌کننده چنین راه حل ساده‌ای داشته باشد؟

#آموزشی_کاظمی
#صفحه_آرایی
@asarkazemi

✳️ از نکته‌های ویرایش و صفحه‌آرایی

پیوسته به یادداشت قبلی، این را هم اضافه کنم.
🔻 وقتی اصلاحات کتاب بر حسب شماره صفحه و سطر به ما داده شده است، برای این که ناچار نشویم هر بار سطرها را بشماریم تا سطر مورد نظر را پیدا کنیم، می‌توانیم سطرها را موقتاً شماره‌دار کنیم.
🔻 در این‌دیزاین، در صفحات مستر، دو تا ستون باریک متن ایجاد می‌کنیم و در آن‌ها با همان فاصله سطر متن، شماره‌های سطرها را درج می‌کنیم. (در تصویر به رنگ قرمز می‌بینید).
🔻 در ورد هم اگر اشتباه نکنم دستوری برای شماره‌دار کردن سطرها داریم.
🔻بعد سطرهای متن کتاب در همه صفحات شماره‌دار می‌شود و یافتن آن‌ها آسان. در انتهای کار، آن شماره‌ها را از مستر حذف می‌کنیم.

#آموزشی_کاظمی
#صفحه_آرایی
#ویراستاری
@asarjkazemi

✳️ نکته‌های ویرایش
«مستمال»؟ نباید این «مشتمال» می‌بود؟ به خصوص که در کنارش «پایمال» هم آمده است؟ این از جاهای حساس و خطرناک است و خیلی از ما ویراستاران، به خصوص اگر کم‌تجربه باشیم، سریع آن را اصلاح می‌کنیم و خوشحال هم هستیم که یک خطای مهم یافتیم.
🔻 ولی این «مستمال» درست است. در همین متن بارها آمده است. به فرهنگ مراجعه می‌کنم، می‌بینم که «مستمال» به معنی «دلجویی‌شده» است. در واقع از مصدر «استمالت» می‌آید.

🔻 بله، خیلی باید محتاط بود در ویرایش. تا چیزی را یقین نداریم اصلاح نکنیم. اول به جاهای دیگر متن مراجعه کنیم (که من مراجعه کردم و دیدم که در این کتاب بارها آمده است.) بعد به فرهنگ لغت مراجعه کنیم. بعد اگر مؤلف زنده است، از او بپرسیم. نکند اصلاحی بکنیم که متن را خراب کند.

🔻 این که ویراستار اعتماد به نفس بالا داشته باشد خیلی خوب نیست. من سی سال است که ویراستاری می‌کنم و قریب به پنجاه سال است که کتاب می‌خوانم. ولی با کلمهٔ «مستمال» آشنا نبودم.

#آموزشی_کاظمی
#ویراستاری
@asarkazemi

✳️ پیوسته به پست گذشته.
🔻 شاهد از غیب رسید. در متنی که برای صفحه‌آرایی در دست دارم (و تصویر آن را منتشر نمی‌کنم از باب حفظ امانت) می‌بینم که ویراستار کتاب، کلمهٔ «یباب» را «بی‌آب» ساخته است. در متن «خراب و یباب» بوده و ایشان آن را «خراب و بی‌آب» ساخته است. البته به نظر خودش کار بیراهی هم نکرده است، چون در افغانستان، «بی‌آب» به معنی «بی‌آبرو» است.

🔻 ولی قضیه این است که «یباب» درست است. این کلمه به معنی «خراب» است و من باری در قصیده‌‌ای از خاقانی آن را دیده‌ام.

🔻 بله دوستان. حتی کلمهٔ عجیبی مثل «یباب» که با خود می‌گوییم «قطعاً این غلط است» ممکن است درست باشد. فقط دانش ما اندک است در برابر انبوه واژگان زبان فارسی و عربی که در متون قدیم ما آمده است. پس باید خیلی محتاط بود.

#آموزشی_کاظمی
#ویراستاری
@asarkazemi

✳️ معرفی سی و چهارمین فیلم آموزشی صفحه‌آرایی کتاب در این‌دیزاین.
🔸 فیلم شماره ۳۴ از سلسله فیلم‌های آموزشی صفحه‌آرایی کتاب در این‌دیزاین، در سایت شخصی من منتشر شد. در آن فیلم مطالب مفید و کاربردی‌ای دربارهٔ متن بیان شده است.
🔸 در این فیلم شش دقیقه‌ای که در اینجا می‌بینید، مطالب آن فیلم یک‌ساعته را معرفی کرده‌ام. اصل فیلم البته در سایت در دسترس و قابل خرید است، با این نشانی
https://www.mkkazemi.com/category/indesign-training/

#این_دیزاین
#آموزشی_کاظمی
#فیلم_آموزشی
@asarkazemi

✳️ نمونه‌ای از یک ماکرو در ورد
🔻 برای انتقال بخشی از متن به پاورقی

#ورد
#ماکرو
#آموزشی_کاظمی
@asarkazemi

✳️ نکته‌های ویرایش
🔻 «در ماه فروردین، کمونیست‌ها رئیس‌جمهور داوود را از قدرت به زیر کشیدند و حکومتش را به پایان رسانیدند.»

🔺 این سخن از یکی از شخصیت‌های سیاسی فرهنگی افغانستان در کتابی که از انگلیسی به فارسی ترجمه شده، نقل شده است.
ولی کودتای کمونیست‌ها در ماه اردیبهشت بود نه ماه فروردین. جریان مثل این است که کسی بگوید «انقلاب اسلامی ۲۲ دی‌ماه ایران».
یعنی آن شخصیت مهم این را نمی‌دانسته است که کودتای کمونیست‌ها در فروردین نبود و در هفتم اردیبهشت بود؟
قطعاً او می‌دانسته و درست هم بیان کرده است. ولی نویسندهٔ انگلیسی‌زبان کتاب، به اعتبار این که هفتم اردیبهشت در ماه اپریل میلادی واقع می‌شود، آن را در متن اصلی کتاب «کودتای اپریل» نوشته است. بعد مترجم فارسی، اپریل را فروردین ترجمه کرده است چون بیشتر ماه اپریل در فروردین است. به یک معنی نه نویسنده خطا کرده است و نه مترجم. ولی حاصل کار یک اشتباه تاریخی است.

🔸 ملاحظه می‌کنید که ویرایش متن‌های ترجمه، ظرایفی دارد و گاهی اتفاقاتی عجیب در این برگردان‌کردن‌ها می‌افتد. این است که به خصوص در کتاب‌های تاریخی باید جمله جملهٔ متن را با واقعیت‌های تاریخی مطابقت دهیم تا از چنین خطاهایی پیشگیری شود.

#ویرایش
@asarkazemi

🔸 پیوسته به یادداشت قبل.
🔻 اینجا ایراد کار در چیست؟

🔸 «مسعود هم یکی از کسانی بوده که به برنامهٔ ادبی رادیو افغانستان گوش می‌داده است. وقتی به من گفت او گوش می‌کرده و مخصوصاً از آهنگ شب که آمیزه‌ای بود از شعر و موسیقی بسیار خوشش آمده است، من پرسیدم: «پس تو به شعر علاقه داری؟» او جواب داد: «من بسیار به شعر علاقه دارم.»

✳️ بله قضیه این است که نام آن برنامهٔ رادیویی که آمیزه‌ای بود از شعر و موسیقی، «آهنگ شب» نبود، بلکه «زمزمه‌های شب‌هنگام» بود که برنامه‌ای معروف در رادیو افغانستان بود. مؤلف کتاب «زمزمه‌های شب‌هنگام» را به انگلیسی برگردان کرده و در ترجمه به فارسی، شده است «آهنگ شب».

🔸 حالا ویراستار مجبور است همه این موارد را بداند و اگر ندانست و اصلاح نکرد، باید برود خودش را در چاه بیندازد؟ نه نمی‌توان این انتظار را داشت. فقط می‌توان گفت که هر چه دایرهٔ مطالعات و معلومات عمومی ما بیشتر باشد، ویرایش بهتری انجام می‌دهیم.
اکنون هم من نمی‌دانم که چه مقدار دیگر از همین خطاها در متن هست که من از آن‌ها بی‌خبرم. ولی هر قدر مطالعه و شناخت بیشتری از موضوع داشته باشم، طبیعتاً این‌ها را بهتر غربال می‌کنم.

#ویرایش
@asarkazemi

✳️ روش درج ارجاع متقابل در این‌دیزاین
به بیان ساده

🔸 گاهی می‌خواهیم در جایی از یک سند، به صفحهٔ دیگری از همان سند ارجاع بدهیم ولی چون در حین کار هستیم و شماره صفحات تثبیت نشده است، نمی‌دانیم چه شماره صفحه‌ای وارد کنیم.

🔸 با ارجاع متقابل می‌توان کاری کرد که اگر در طی مسیر، محل آن ارجاع تغییر کرد، به صورت خودکار شمارهٔ صفحهٔ جدید آن درج شود.

🔸 من بحث ارجاع متقابل را در فیلم شماره ۳۱ از سلسله فیلم‌های آموزشی صفحه‌آرایی کتاب در این‌دیزاین به تفصیل و با جزئیات تمام بیان کرده‌ام. در این فیلم کوتاه، گام‌های اصلی به صورت خلاصه نشان داده‌ شده است.
#آموزشی_کاظمی
@asarkazemi

✳️ نمونه‌ای از استفاده از گرپ استایل در این‌دیزاین
🔻 مسئله این است. من در متن نقل قول‌های بسیاری دارم که در گیومه هستند. ولی گاهی ممکن است گیومه باز شده باشد ولی بسته نشده باشد یا برعکس. می‌خواهم این موارد را پیدا کنم.
🔻 با این گرپ استایل، دستور دادم که گیومه باز و گیومه بسته موقتاً رنگ زمینهٔ سبز بگیرند. و در عین حال هر جا که گیومه‌ها کامل است یعنی باز و بسته شده است، رنگ متن سرخ شود.
🔻 پس هر جا که علامت سبزرنگ دارم باید متن کنار آن هم به رنگ سرخ باشد. وگرنه یک گیومه جا افتاده است.
🔻 الان در پاراگراف دوم موردی داریم که گیومه باز شده و بسته نشده است. (مگه زن آدم بمیره...) و اینجا می‌بینید که هم گیومهٔ سبز فقط یک دانه داریم و هم متن کنار آن سیاه است. یعنی کار ایراد دارد.
🔻 به این ترتیب به صورت چشمی متن را بازبینی می‌کنم و بعد که موارد پیدا شد و اصلاح شد، گرپ استایل را حذف می‌کنم و متن به صورت عادی برمی‌گردد.
🔻 گرپ استایل امکان خیلی خوبی در این‌دیزاین است. من در یکی از فیلم‌های آموزشی این‌دیزاین خودم مفصل به این موضوع پرداخته‌ام.
#آموزشی_کاظمی
#این_دیزاین
@asarkazemi

✳️ سرصفحهٔ خودکار در این‌دیزاین
🔸 در پنج دقیقه
🔻 کتابی داریم که فصل‌های متعددی دارد. عنوان هر فصل در سرصفحه نیز درج می‌شود.
🔻 حالا می‌خواهیم هر زمان که به فصل جدید رسیدیم و عنوان فصل تغییر کرد، این عنوان جدید در سرصفحهٔ صفحات آن فصل درج شود.
🔻 یعنی به عبارت ساده‌تر، در صفحات هر فصل کتاب، به صورت خودکار، عنوان همان فصل در سرصفحه بیاید.
🔻 در این فیلم پنج‌دقیقه‌ای شما با اصول این کار آشنا می‌شوید. البته درج سرصفحه بعضی جزئیات هم دارد و آن‌ها را در فیلم آموزشی مفصل‌تری بیان کرده‌ام. آن فیلم در قسمت آموزش‌ صفحه‌آرایی کتاب در این‌دیزاین در سایت شخصی من عرضه شده است.

#آموزشی_کاظمی
#این_دیزاین
#سرصفحه
@asarkazemi

✳️ معرفی اسکریپت نمایه‌ساز
🔻 استخراج نمایه یا فهرست اعلام کاری است وقت‌گیر. شرکت نرم‌افزاری متن‌سافت یک اسکریپت کارآمد برای استخراج نمایه طراحی کرده است و من از آن استفاده کردم. در چند کتاب که نمایه‌های سنگینی داشتند، این اسکریپت خیلی کارآمد بود. حیفم آمد که آن را به دوستان دیگر هم معرفی نکنم.
🔻 این اسکریپت را می‌توانید از اینجا تهیه کنید. البته خریدنی است، ولی خیلی کارآمد است و در مقابل هزینه‌ای که می‌کنید وقت بسیاری صرفه‌جویی می‌شود.
https://matnsoft.ir/product/nemayesaz/

✳️ معرفی اسکریپت نمایه‌ساز
🔻 استخراج نمایه یا فهرست اعلام کاری است وقت‌گیر. شرکت نرم‌افزاری متن‌سافت یک اسکریپت کارآمد برای استخراج نمایه طراحی کرده است و من از آن استفاده کردم. در چند کتاب که نمایه‌های سنگینی داشتند، این اسکریپت خیلی کارآمد بود. حیفم آمد که آن را به دوستان دیگر هم معرفی نکنم.
🔻 این اسکریپت را می‌توانید از اینجا تهیه کنید. البته خریدنی است، ولی خیلی کارآمد است و در مقابل هزینه‌ای که می‌کنید وقت بسیاری صرفه‌جویی می‌شود.
🔻 بخشی از قابلیت‌های این اسکریپت را در این تصویر می‌بینید. چنان که ملاحظه می‌‌کنید کافی است که کلماتی را که قرار است نمایه شوند به شکلی در متن مشخص کنیم یا فهرستی از آن‌ها داشته باشیم و نرم‌افزار نمایه را برای ما استخراج کند.
https://matnsoft.ir/product/nemayesaz/

♻️ سه‌گانه‌های نگارش
🔻 متن اصلی
شهر توسط طالبان تحت محاصره قرارگرفته بود

✳️ نظر ویراستار
تا می‌توانیم ساده بنویسیم. تا می‌توانیم از عبارت‌هایی مثل «تحت چیزی قرار گرفتن» پرهیز کنیم. این‌ها در زبان گفتار رایج نیستند و زبان نوشتار باید مبتنی بر زبان گفتار باشد. زبان نوشتار در واقع شکل نوشتنیِ زبان گفتار است.

✅ حاصل ویرایش
شهر در محاصرهٔ طالبان بود.

#آموزشی_کاظمی
#نگارش
@asarkazemi

✳️ نکته‌های ویرایش
🔸 «ارتش سرخ در پنجشیر هشت بار بین سال‌های ۱۳۵۶ تا ۱۳۶۷ درهم‌شکسته شد.»
🔺 مشکل این عبارت چیست؟ ترتیب اجزای جمله خوب نیست؟ «درهم‌شکسته» با نیم‌فاصله است و اشتباه است؟ شاید این‌ها هم باشد. ولی مسئلهٔ مهم‌تری داریم. در سال ۱۳۵۶ ارتش سرخ شوروی اصلاً وارد افغانستان نشده بود. مترجم اشتباه کرده است. به متن اصلی مراجعه می‌کنم و می‌بینم که ۱۹۷۹ است یعنی ۱۳۵۸ و این درست است. من می‌دانم که روس‌ها در سال ۱۳۵۸ به افغانستان تجاوز کردند.
🔻 می‌خواهم این را بگویم که به متن دل بدهیم. فکر کنیم که کتاب را برای خواندن و حتی ارزیابی بر سر دست گرفته‌ایم. درست است که ممکن است سفارش‌دهنده این را از ما نخواسته باشد ولی وقتی این نوع خطاها را هم می‌گیریم، اعتبار کار ما بالا می‌رود.
🔻 تعریف از خود نباشد (که هست) ولی یک علت این که من این‌قدر سفارش برای ویراستاری دارم همین است. چون آدم‌ها می‌بینند که فقط رفع وظیفه نمی‌کنم. اگر کاری فراتر از آن هم لازم است و به نظرم می‌رسد، انجام می‌دهم.

#ویراستاری
#آموزشی کاظمی
@asarkazemi