🏹 مرز را پرواز تیری می‌دهد سامان؛

گر به نزدیکی فرود آید
خانه‌هامان تنگ
آرزومان کور؛

آه،
کو بازوی پولادین و کو سر پنجه‌ی ایمان؟

از سروده‌ی بلند #آرش_کمانگیر
#سیاوش_کسرایی

🏹 @AdabSar 🏹

🏹🏔🌏🗺
@AdabSar

🏹 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🏹 جشن تیرگان - آرش کمانگیر


از آن خوانند آرش را کمانگیر
که از ساری به مرو انداخت او تیر!
#فخرالدین_گرگانی


🗺🏹 "جشن تیرگان" در روز سیزدهم تیر، تیر روز از تیرماه، یکی از بزرگ‌ترین و فرازمندترین جشن‌های کهن ایران است.
"جشن تیرگان" نماد پاسداری از خاک و یکپارچگی میهنی(تمامیت ارضی) است.

🗺🏹 ابوریحان بیرونی نوشته است در ایران باستان جنگ منوچهر، پادشاه پیشدادی با افراسیاب تورانی سال‌ها به درازا کشید و ایرانیان بسیاری جان سپردند. تورانیان تا نزدیکی تپورستان(مازندران) پیشروی کرده بودند و مردم در بند بودند. منوچهر از افراسیاب خواست که به اندازه‌ی پرتاب تیری مرزهای کشور را گسترش دهد و افراسیاب پذیرفت. آن‌ها پیمان‌نامه‌ای نوشتند و سپس تیر و کمانی در اندازه‌ی که فرشته‌ی اسپندارمذ خواسته بود، ساختند و برای پرتاب تیر، "آرش" را که پهلوانی راستین، تندرست و میهن‌دوست بود برگزیدند تا تیر را پرتاب کند.
او به پادشاه و مردم گفت من کسی با توان بالای تن و بی هیچ کژی هستم و می‌دانم که با پرتاب این تیر پاره پاره خواهم شد؛ ولی جان خود را در راه آزادی می‌سپارم.

🗺🏹 "آرش"، این دردانه‌ی افسانه‌های ایران، نیروی جان بر تیر گذاشت و کمان کشید...
خداوند به باد دستور داد که تیر را از کوه رویان بردارد و به دورترین جای خراسان پرتاب کند.
"آرش" جان سپرد و تیرش با یاری ایزد باد یک نیمروز از تپورستان تا آنسوی تخارستان به تندی راه پیمود و سپس بر درخت گردویی فرود آمد. درختی که در بزرگی در جهان بی‌مانند بود.(التفهیم و آثارالباقیه)

🗺🏹 در نامه‌های اوستا و پهلوی از اَرَخش(آرش) بسیار یاد شده و او را مایه‌ی پیروزی ایران بر توران دانسته‌اند. در مجمل‌التوایخ نیز نام او را "شیواتیر" از خاندان "آرش" دانسته‌اند. همچنین برنام(لقب) کمانگیر را نخستین‌بار فخرالدین گرگانی در سروده ویس و رامین برای آرش نهاده است.

🗺🏹 در تاریخ تبری نوشته که منوچهر و افراسیاب پیمان‌نامه‌ای نوشتند. آرش بر کوهی شد که از آن بلندتر نیست و تیری بینداخت که در کنار آمودریا(جیحون) فرود آمد.

🗺🏹 در "تیریَشت" درباره پرواز تیر آرش آمده: "ستاره درخشان و شکوهمند تشتر را می‌ستایم که تند به سوی دریای فَراخکَرت تازد که گویی تیری است که آرش، بهترین تیرانداز آریایی، در هوا به پرواز درآورد..."

🗺🏹 یکی از گمانزدها درباره‌ی تیرگان این است که پرتاب تیر آرش در تیرروز از تیرماه(تیرگان کوچک) رخ داد و روز چهاردهم(تیرگان بزرگ) روزی است که پیام‌آوران، پیام فرود تیر در کنار آمودریا را آوردند و مردم برای رهایی از بند افراسیاب تورانی و پایان جنگ، جشن گرفتند.

🕯🕯 از گذشته‌های دور تاکنون در چنین روزی، زرتشتیان آیین بزرگداشتی را برای شادی روان پاک جانسپاران میهن و به یاد کشته‌شدگان فراوان جنگ هفت ساله‌ی منوچهر و افراسیاب برگزار می‌کردند که به نام "روز جانبازی" نیز شناخته می‌شود.(پیک موبدان تهران)
@AdabSar
🗺🏹 آری آری، جان خود در تیر کرد آرش؛
کار سد[صد]ها سد هزاران تیغه‌ی شمشیر کرد آرش!
#سیاوش_کسرایی
______________________
برگرفته از:
۱- هفته نامه‌ی "امرداد"
۲- آیین برگزاری جشن‌های ایران باستان
نویسنده: #اردشیر_آذرگشسب
۳- یشت‌ها
نویسنده: #ابراهیم_پورداوود به کوشش #بهرام_فره‌وشی
۴- جشن تیرگان
از پیک کنکاش موبدان تهران
۵- تیرگان روز صلح و آشتی در ایران باستان
نویسنده: #میترا_مرادپور
__________________
goo.gl/294i8U
#پریسا_امام_وردی
__________________
#فرهنگ_ایران #تیرگان #آبریزگان #جشن_تیرگان #آرش_کمانگیر

@AdabSar
🏹🏔🌏🗺

🏔🏔 @AdabSar

🏹 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🏹 جشن تیرگان
بخش سوم - آرش کمانگیر


آری آری، جان خود در تیر کرد آرش؛
کار سد[صد]ها سد هزاران تیغه‌ی شمشیر کرد آرش!
#سیاوش_کسرایی

🇮🇷 "جشن تیرگان" یکی از بزرگ‌ترین و فرازمندترین جشن‌های کهن ایران است.
"جشن تیرگان" نماد پاسداری از خاک و یکپارچگی میهنی(تمامیت ارضی) است.

🗺 ابوریحان بیرونی نوشته است در ایران باستان جنگ منوچهر پادشاه پیشدادی با افراسیاب تورانی سال‌ها به درازا کشید و ایرانیان بسیاری جان سپردند. تورانیان تا نزدیکی تبرستان(مازندران) پیشروی کرده بودند و مردم در بند بودند. منوچهر از افراسیاب خواست که به اندازه‌ی پرتاب تیری مرزهای کشور را گسترش دهد و افراسیاب پذیرفت. آن‌ها پیمان‌نامه‌ای نوشتند و سپس تیر و کمانی در اندازه‌ای که فرشته‌ی اسپندارمذ خواسته بود، ساختند و برای پرتاب آن «آرش» را که پهلوانی راستین، تندرست و میهن‌دوست بود برگزیدند.
او به پادشاه و مردم گفت من کسی با توان بالای تن و بی هیچ کژی هستم و می‌دانم که با پرتاب این تیر پاره پاره خواهم شد ولی جان خود را در راه آزادی می‌سپارم.

🌬 آرش این دردانه‌ی افسانه‌های ایران نیروی جان بر تیر گذاشت و کمان کشید...
خداوند به باد دستور داد که تیر را از کوه رویان بردارد و به دورترین جای خراسان پرتاب کند.
آرش جان سپرد و تیرش با یاری ایزد باد یک نیمروز از تبرستان تا آنسوی تخارستان به تندی راه پیمود و سپس بر درخت گردویی فرود آمد. درختی که در بزرگی در جهان بی‌مانند بود.(التفهیم و آثارالباقیه)
در باور ایرانیان پرواز تیر آرش در آسمان همچون پرواز تیشتر یا ایزد باران بود.

⛰ در نامه‌های اوستا و پهلوی از اَرَخش(آرش) بسیار یاد شده و او را مایه‌ی پیروزی ایران بر توران دانسته‌اند. در مجمل‌التوایخ نیز نام او را «شیواتیر» از خاندان آرش دانسته‌اند. همچنین برنام(لقب) کمانگیر را نخستین‌بار فخرالدین گرگانی در سروده ویس و رامین برای آرش نهاده است.

🌠 در تاریخ تبری نوشته که منوچهر و افراسیاب پیمان‌نامه‌ای نوشتند. آرش بر کوهی شد که از آن بلندتر نیست و تیری بینداخت که در کنار آمودریا(جیحون) فرود آمد.
در "تیریَشت" درباره پرواز تیر آرش آمده: «ستاره درخشان و شکوهمند تشتر را می‌ستایم که تند به سوی دریای فَراخکَرت تازد که گویی تیری است که آرش، بهترین تیرانداز آریایی، در هوا به پرواز درآورد...»

🇮🇷 یکی از افسانه‌های تیرگان این است که پرتاب تیر آرش در تیرروز از تیرماه(تیرگان کوچک) رخ داد و روز چهاردهم(تیرگان بزرگ) روزی است که پیام‌آوران پیام فرود تیر در کنار آمودریا را آوردند و مردم برای رهایی از بند افراسیاب تورانی و پایان جنگ جشن گرفتند.

🕯 از گذشته‌های دور تاکنون در چنین روزی زرتشتیان آیین بزرگداشتی را برای شادی روان پاک جانسپاران(شهیدان) میهن و به یاد کشته‌شدگان فراوان جنگ هفت ساله‌ی منوچهر و افراسیاب برگزار می‌کردند که به نام "روز جانبازی" نیز شناخته می‌شود.(پیک موبدان تهران)

🌸 گل بنفشه‌ی ایرانی نماد گیاهی جشن تیرگان است. سرایندگان پارسی‌گوی لب، گیسو و جامه‌ی کبود یار را به کبود بنفشه و تاب و شکن گیسو را به تاب بنفشه همانند کرده‌اند. از آنجا که دُمگل یا ساگ(ساقه) نرم بنفشه خمیده است، این سربه‌زیری را با خواب‌آلودگی، افتادگی و خماری از باده همانند می‌دانند.
goo.gl/F4aMUY

✍🏻 #پریسا_امام_وردیلو
________________
📚 برگرفته از:
۱- هفته نامه‌ی "امرداد"
۲- گل بنفشه، نماد جشن تیرگان #شاهین_سپنتا - تارنمای ایران‌نامه
۳- آیین برگزاری جشن‌های ایران باستان #اردشیر_آذرگشسب
۴- یشت‌ها #ابراهیم_پورداوود به کوشش #بهرام_فره‌وشی
۵- "جشن تیرگان"؛ از پیک کنکاش موبدان تهران
۶- تیرگان روز صلح و آشتی در ایران باستان #میترا_مرادپور
________________
#جشن_های_ایرانی #جشن_تیرگان #تیرگان #آرش_کمانگیر

🏹🏔 @AdabSar

استوره‌ی #آرش_کمانگیر
سراینده #سیاوش_کسرایی
با نوای زیبای بانو #پریسا_سیمین_مهر


#جشن_های_ایرانی #جشن_تیرگان #تیرگان
🏹 @AdabSar

🔷💠🔹🔹
🔅پیام شما


شاهنامه و آرش
چیزی که در شکوهمندترین‌ها هم دیده می‌شود

سه شَوَند بنیادین كه پژوهشگران باور دارند انگیزه‌ی نبودِ آرش در شاهنامه است:
١-ستیهندگی (تعصب) فرزانه‌ی توس بر رستم
٢-خردگرایی فرزانه‌ی توس
٣-نبود آرش در بن‌مایه‌های فرزانه‌ی توس

برخی از شاهنامه‌پژوهان نبودِ داستان را ستیهش فرزانه‌ی توس بر رستم می‌دانند كه درست نمی‌آید چرا كه اين ستیهندگی می‌توانست داستان پهلوانان بسیاری را از شاهنامه پاک كند با این همه ما امروز داستان پهلوانانی چون گيو را در شاهنامه داريم. گيو هم دارای داستانی رازآمیز است .او به سرزمينِ دشمن كه در نمادشناسی‌ها سرزمینی است اهریمنی و سرشار از ترفند و رنج و تباهی و ستم در پی يافتنِ كیخسرو می‌رود و او را يافته و همراهِ مادرش فرنگيس به ايران می‌آورد. اين سفر كه هفت سال به درازا می‌انجامد با دلاوري گيو به پايان می‌رسد. داستانِ گيو هم سرشار از نمادهای رادمردی و وفای به پیمان است. اگر بخواهيم خردگرایی فردوسی را هم نشانه‌ای بر نبود اين داستان بدانيم باز به بيراهه رفته.ايم چرا كه فردوسی در شاهنامه بازگو کننده‌ی بسياری از داستان‌هایی است كه بن‌مايه‌ا ناسازخوی (خرق عادت) دارند پس تنها راهِ پاسخ دادن به اين پرسش بررسی و واکاوی شاهنامه‌ی بومنصوری است كه برجسته‌ترین بن‌مایه‌ی فرزانه‌ی توس است. داستان آرش در اين شاهنامه نيامده است هرچند نبود این داستان در شاهنامه‌ی بومنصوری هم کاوش برانگيز است ولی از آنجایی كه آرش پهلوانی اشكانی است و اشكانيان تبار خود را برآمده از او می‌دانند، شايد نشانه‌ی از بین بردن و ستردن‌اش از شاهنامه‌ی بومنصوری را در برگردان آبشخورهای كهن از زبانِ پهلوی بتوان يافت. همانگونه كه می‌دانيم خدای‌نامه از بن‌مایه‌های فردوسی است. نوشتاری كه به فرمان يزدگرد، واپسین شهريار ساساني گردآوری شده است و گمانه می‌رود داستانِ بلند آوازه‌ی آرش به شوند پادورزی‌های نهاني و آشكارِ ساسانيان با اشكانيان پاک شده باشد. چرا كه ساسانيان همواره می‌کوشیدند تا نامِ اشكانيان را از تاريخ ايران پاک كنند كه فرزانه‌ی توس آن هنگام که به اشكانيان می‌رسد به اينكه از آن‌ها جز نامی نشنيده‌ام نمارش (اشاره) دارد. با اين همه در می‌یابيم كه نبودِ آرش زنجیروار از كينه سرچشمه می‌گيرد و سرانجام در شاهنامه‌ی فرزانه‌ی توس هم خدشه انداخته است.

فرستنده #بزرگمهر_صالحی

♤ برداشتی آزاد از سخنان دکتر لیلا رخش، اُستاد زبان پارسی در دانشگاه و هموند کانون نویسندگان فراتاب

#جشن_های_ایرانی #آرش_کمانگیر #تیرگان
@AdabSar
🔷💠🔹🔹

🏔🏔 @AdabSar

🏹 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🏹 جشن تیرگان
بخش سوم - آرش کمانگیر


آری آری، جان خود در تیر کرد آرش؛
کار سد[صد]ها سد هزاران تیغه‌ی شمشیر کرد آرش!
#سیاوش_کسرایی

🇮🇷 "جشن تیرگان" یکی از بزرگ‌ترین و فرازمندترین جشن‌های کهن ایران است.
"جشن تیرگان" نماد پاسداری از خاک و یکپارچگی میهنی(تمامیت ارضی) است.

🗺 ابوریحان بیرونی نوشته است در ایران باستان جنگ منوچهر پادشاه پیشدادی با افراسیاب تورانی سال‌ها به درازا کشید و ایرانیان بسیاری جان سپردند. تورانیان تا نزدیکی تبرستان(مازندران) پیشروی کرده بودند و مردم در بند بودند. منوچهر از افراسیاب خواست که به اندازه‌ی پرتاب تیری مرزهای کشور را گسترش دهد و افراسیاب پذیرفت. آن‌ها پیمان‌نامه‌ای نوشتند و سپس تیر و کمانی در اندازه‌ای که فرشته‌ی اسپندارمذ خواسته بود، ساختند و برای پرتاب آن «آرش» را که پهلوانی راستین، تندرست و میهن‌دوست بود برگزیدند.
او به پادشاه و مردم گفت من کسی با توان بالای تن و بی هیچ کژی هستم و می‌دانم که با پرتاب این تیر پاره پاره خواهم شد ولی جان خود را در راه آزادی می‌سپارم.

🌬 آرش این دردانه‌ی افسانه‌های ایران نیروی جان بر تیر گذاشت و کمان کشید...
خداوند به باد دستور داد که تیر را از کوه رویان بردارد و به دورترین جای خراسان پرتاب کند.
آرش جان سپرد و تیرش با یاری ایزد باد یک نیمروز از تبرستان تا آنسوی تخارستان به تندی راه پیمود و سپس بر درخت گردویی فرود آمد. درختی که در بزرگی در جهان بی‌مانند بود.(التفهیم و آثارالباقیه)
در باور ایرانیان پرواز تیر آرش در آسمان همچون پرواز تیشتر یا ایزد باران بود.

⛰ در نامه‌های اوستا و پهلوی از اَرَخش(آرش) بسیار یاد شده و او را مایه‌ی پیروزی ایران بر توران دانسته‌اند. در مجمل‌التوایخ نیز نام او را «شیواتیر» از خاندان آرش دانسته‌اند. همچنین برنام(لقب) کمانگیر را نخستین‌بار فخرالدین گرگانی در سروده ویس و رامین برای آرش نهاده است.

🌠 در تاریخ تبری نوشته که منوچهر و افراسیاب پیمان‌نامه‌ای نوشتند. آرش بر کوهی شد که از آن بلندتر نیست و تیری بینداخت که در کنار آمودریا(جیحون) فرود آمد.
در "تیریَشت" درباره پرواز تیر آرش آمده: «ستاره درخشان و شکوهمند تشتر را می‌ستایم که تند به سوی دریای فَراخکَرت تازد که گویی تیری است که آرش، بهترین تیرانداز آریایی، در هوا به پرواز درآورد...»

🇮🇷 یکی از افسانه‌های تیرگان این است که پرتاب تیر آرش در تیرروز از تیرماه(تیرگان کوچک) رخ داد و روز چهاردهم(تیرگان بزرگ) روزی است که پیام‌آوران پیام فرود تیر در کنار آمودریا را آوردند و مردم برای رهایی از بند افراسیاب تورانی و پایان جنگ جشن گرفتند.

🕯 از گذشته‌های دور تاکنون در چنین روزی زرتشتیان آیین بزرگداشتی را برای شادی روان پاک جانسپاران(شهیدان) میهن و به یاد کشته‌شدگان فراوان جنگ هفت ساله‌ی منوچهر و افراسیاب برگزار می‌کردند که به نام "روز جانبازی" نیز شناخته می‌شود.(پیک موبدان تهران)

🌸 گل بنفشه‌ی ایرانی نماد گیاهی جشن تیرگان است. سرایندگان پارسی‌گوی لب، گیسو و جامه‌ی کبود یار را به کبود بنفشه و تاب و شکن گیسو را به تاب بنفشه همانند کرده‌اند. از آنجا که دُمگل یا ساگ(ساقه) نرم بنفشه خمیده است، این سربه‌زیری را با خواب‌آلودگی، افتادگی و خماری از باده همانند می‌دانند.
goo.gl/F4aMUY

✍🏻 #پریسا_امام_وردیلو
________________
📚 برگرفته از:
۱- هفته نامه‌ی "امرداد"
۲- گل بنفشه، نماد جشن تیرگان #شاهین_سپنتا - تارنمای ایران‌نامه
۳- آیین برگزاری جشن‌های ایران باستان #اردشیر_آذرگشسب
۴- یشت‌ها #ابراهیم_پورداوود به کوشش #بهرام_فره‌وشی
۵- "جشن تیرگان"؛ از پیک کنکاش موبدان تهران
۶- تیرگان روز صلح و آشتی در ایران باستان #میترا_مرادپور
________________
#جشن_های_ایرانی #جشن_تیرگان #تیرگان #آرش_کمانگیر

🏹🏔 @AdabSar

دوستان گرامی برای خواندن پیام‌های پرشمار ادب‌سار درباره‌ی «جشن تیرگان» به این راهنما بنگرید:

تیرگان، بزرگداشت نویسندگان و دبیران
t.me/AdabSar/16623

تیرگان‌و داستان آرش کمانگیر
t.me/AdabSar/16615

آیین‌های ایرانیان در جشن تیرگان
t.me/AdabSar/16603

تیرگان و جشن آبریزان
t.me/AdabSar/14256

نبرد افسانه‌ای ایزد تیر و دیو اپوش
t.me/AdabSar/13428

داستان جشن تیرگان از زبان میرجلال‌الدین کزازی
t.me/AdabSar/16614

شاهنامه و آرش
t.me/AdabSar/16593

آرش کماندار، سروده و آوای هما ارژنگی
t.me/AdabSar/16599
t.me/AdabSar/16600

جشن تیرگان سروده‌ی توران شهریاری
t.me/AdabSar/16609

نماهنگ تیرگان
t.me/AdabSar/16621

سروده‌ی آرش کمانگیر از سیاوش کسرایی با نوای پریسا سیمین‌مهر
t.me/AdabSar/16604

سروده‌ی آرش کمانگیر از سیاوش کسرایی با نوای سراینده
t.me/AdabSar/16601

همچنین می‌توانید برچسب‌های #جشن_تیرگان #تیرگان و #آرش_کمانگیر را دنبال کنید.

... برآ ای آفتاب، ای توشه‌ی اميد؛
برآ ای خوشه‌ی خورشيد،
تو جوشان چشمه‌ای، من تشنه‌ای بی‌تاب...
برآ سر ريز کن تا جان شود سيراب!

چو پا در کام مرگی تندخو دارم
چو در دل جنگ با اهریمنی پرخاش‌جو دارم
به موج[خیز] روشنایی شست‌وشو خواهم
ز گلبرگ تو ای زرينه گل
من رنگ‌وبو خواهم...


بریده‌ای از سروده‌ی بلند #آرش_کمانگیر
#سیاوش_کسرایی
#چکامه_پارسی

☀️🍀 @AdabSar

🌟☔️ تیرگان، جشن ستاره‌ی باران


🌟 «تیر»، تیشتَریَه در اوستایی و تِشتَر در پهلوی، نام درخشان‌ترین ستاره‌ی آسمان، ستاره‌ی باران و به گفته‌ی ابوریحان بیرونی ستاره‌ی یمانی بود. این ستاره در میان ایرانیان سَروَر و نگهبان ستارگان بود. (کورش نیکنام)

☔️ ستاره‌ی تیر همچون فرشته‌ی باران و فرشته‌ی روزی‌دهنده شمرده می‌شد که بالا آمدن آن مایه‌ی افزایش بارندگی و ناپدید شدنش شَوَند (دلیل) کاهش بارندگی بود. (ابراهیم پورداوود)

☔️ جشن‌های باران همچون #جشن_تیرگان و سیزده به‌در افسانه‌ای خواندنی از نبرد ایزد باران با دیو خشکسالی دارند. در این نبرد ایزد باران با یاری ایزدان باد، هوم، بهمن، فَرَوَهَر پاک رفتگان، مینوی خرد و… بر دیو اپوش یا دیو خشکسالی پیروز می‌شود. داستان آن در «تیریَشت» (ابراهیم پورداوود) آمده و می‌توانید در این پیام نیز بخوانید:
t.me/AdabSar/20672

🌟 پیدایش جشن تیرگان دو بهانه دارد.
نخست پرتاب تیر به دست #آرش_کمانگیر برای پاسداری از خاک ایران و دوم بارش باران پس از هفت سال خشکسالی بود. (ابوریحان بیرونی)

☔️ در زمان پادشاهی پیروز ساسانی (نیای انوشیروان دادگر) هفت سال در کشور باران نبارید، شمار فراوانی از مردم مردند و خشکسالی مایه‌ی تنگدستی و افسردگی شد. پس از هفت سال در تیر روز از تیر ماه (سیزدهم تیر) آسمان پوشیده از ابر شد و باران فراوانی بارید. مردم از شادی جشن گرفتند و به یکدیگر آب پاشیدند و جشن آن‌ها «آبریزان، «آبریزگان» و «آب‌پاشان» نام گرفت. (دهخدا و اردشیر آذرگشسب)
جشن آبریزگان در روزهای سیزده به‌در و سیزدهم مهر (روز تیر این دو ماه) هم برگزار می‌شود.

🌟 باز هم درباره‌ی پیدایش جشن آبریزان گفته می‌شود که کیخسرو، پادشاه کیانی هنگام بازگشت از جنگ با افراسیاب، در کنار چشمه‌ای به خواب رفت و بیژن پور گیو (بیژن پسر گیو) که او را همراهی می‌کرد، برای بیدار کردنش به روی او آب پاشید. (ابوسعید گردیزی)
این بهانه‌ای برای جشن آبریزان در تیرماه شد. هرچند که گمان‌ها درباره‌ی روز آن گوناگون است. گروهی آن را یکم تیر می‌دانند.


✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #تیرگان #آبریزگان

☀️☔️ @AdabSar

‍ 🏔🏹 آری آری جان خود در تیر کرد آرش
کار سد[صد]ها سد هزاران تیغه‌ی شمشیر کرد آرش!
#سیاوش_کسرایی


🏹 «جشن تیرگان» یکی از بزرگ‌ترین و فرازمندترین جشن‌های کهن ایران است. #جشن_تیرگان نماد پاسداری از خاک و یکپارچگی میهنی (تمامیت ارضی) است.


🏹 ابوریحان بیرونی نوشته است در ایران باستان جنگ منوچهر پادشاه پیشدادی با افراسیاب تورانی سال‌ها به درازا کشید و ایرانیان بسیاری جان سپردند. تورانیان تا نزدیکی تبرستان(مازندران) پیشروی کرده بودند و مردم در بند بودند. منوچهر از افراسیاب خواست که به اندازه‌ی پرتاب تیری مرزهای کشور را گسترش دهد و افراسیاب پذیرفت. آن‌ها پیمان‌نامه‌ای نوشتند و سپس تیر و کمانی در اندازه‌ای که ایزدبانو اسپندارمذ خواسته بود ساختند و برای پرتاب آن «آرش» را که پهلوانی راستین، تندرست و میهن‌دوست بود برگزیدند.
او به پادشاه و مردم گفت من کسی با توان بالای تن و بی هیچ کژی هستم و می‌دانم که با پرتاب این تیر پاره پاره خواهم شد ولی جان خود را در راه آزادی می‌سپارم.

🏹 آرش این دُردانه‌ی استوره‌های ایران نیروی جان بر تیر گذاشت و کمان کشید…
اهورامزدا به باد دستور داد که تیر را از کوه رویان بردارد و به دورترین جای در خراسان پرتاب کند.
آرش جان سپرد و تیرش با یاری ایزد باد یک نیمروز از تبرستان تا آنسوی تخارستان به تندی راه پیمود و سپس بر درخت گردویی فرود آمد. درختی که در بزرگی در جهان بی‌مانند بود. (بیرونی)
در باور ایرانیان پرواز تیر آرش در آسمان همچون پرواز تیشتر یا ایزد باران بود.

🏹 در نامه‌های اوستا و پهلوی از اَرَخش (آرش) بسیار یاد شده و او را مایه‌ی پیروزی ایران بر توران دانسته‌اند. در مجمل‌التوایخ نیز نام او را «شیپاک‌تیر/شیواتیر» (به مانک کمانگیر) از خاندان آرش دانسته‌اند. همچنین برنام (لقب) کمانگیر را نخستین‌بار فخرالدین گرگانی در سروده‌ی «ویس و رامین» برای آرش نهاده است.

🏹 در تاریخ تبری نوشته که منوچهر و افراسیاب پیمان‌نامه‌ای نوشتند. آرش بر کوهی شد که از آن بلندتر نیست و تیری بینداخت که در کنار آمودریا(جیحون) فرود آمد.
در «تیریَشت» درباره‌ی پرواز تیر آرش آمده: «ستاره درخشان و شکوهمند تشتر را می‌ستایم که تند به سوی دریای فَراخکَرت تازد که گویی تیری است که آرش، بهترین تیرانداز آریایی، در هوا به پرواز درآورد...»

🏹 یکی از افسانه‌های #تیرگان این است که پرتاب تیر آرش در تیرروز از تیرماه (تیرگان کوچک) رخ داد و روز چهاردهم (تیرگان بزرگ) روزی است که پیام‌آوران پیام فرود تیر در کنار آمودریا را آوردند و مردم برای رهایی از بند افراسیاب تورانی و پایان جنگ جشن گرفتند.

🏹 از گذشته‌های دور تاکنون در چنین روزی زرتشتیان آیین بزرگداشتی را برای شادی روان پاک جانسپاران (شهیدان) میهن و به یاد کشته‌شدگان فراوان جنگ هفت ساله‌ی منوچهر و افراسیاب برگزار می‌کردند که به نام «روز جانبازی» نیز شناخته می‌شود. (پیک موبدان تهران)

🏹 «البرز می‌گوید: من چگونه توانستم او را بر دوش خود نگه دارم.
و زبان او شعله‌های آتش بود.
و خروش از گیهانیان برخاست چه بر بلندترین بلندی‌ها آرش دگر نبود و تیر او بر دورترین دوری‌ها می‌رفت و ابرها را خروشی چند، غریوی چند.
و خورشید پنهان و آسمان ناپدید»
(بهرام بیضایی)


✍🏻 #پریسا_امام_وردیلو
📸 «هربرت کریم‌مسیحی»
#جشن_های_ایرانی #آرش_کمانگیر
B2n.ir/ArashIran

📚 برگرفته از:
- هفته نامه‌ی «امرداد»
- آیین برگزاری جشن‌های ایران باستان #اردشیر_آذرگشسب
- یشت‌ها #ابراهیم_پورداوود به کوشش #بهرام_فره‌وشی
- «جشن تیرگان» از پیک کنکاش موبدان تهران
- تیرگان روز صلح و آشتی در ایران باستان #میترا_مرادپور

🏹🏔 @AdabSar