🔥🔥 @AdabSar 🔥
و شهریورت باد پیروزگر
به نام و بزرگی و فرّ و هنر!
#شاهنامه #فردوسی
🔥 آشنایی با جشنهای ایرانی
🔥 بخش نخست - جشن شهریورگان یا آذرجشن
🍃🍂 شهریورگان یکی از جشنهای بسیار کهنِ ده روزِ نخستِ شهریور از دستهی جشنهای دوازدگانهی سال در ایران باستان بود که پس از پیدایش کیش زرتشتی ریخت دینی یافت. این جشن در گاهشمار کهن ایرانی برابر با روز چهارم شهریور(شهریور روز از شهریور ماه) برگزار میشد.
واژهی شهریور برگرفته از واژهی اوستایی «خشَترَه وَئیریَه»(کشور یا شهریاری + آرزو) به چمار(معنی) شهر و شهریاری شایسته، آرزو شده و نیرومند و همچنین آرمانشهر داری است. این واژه در پارسی پهلوی «خشتریور» بود.
🍃🍂 شهریور نام یکی از فرشتگان است که در جهان مینوی نمایندهی شهریاری نیرومند و باشکوه خدا بود که بخت و دارایی به مردم ارزانی میداشت و در جهان گیتایی یا زمین نگاهبان توپالها(فلزات) و جنگابزارها بود و سیم و زر را چنان در میان آدمیان بخش (تقسیم) میکرد که دیو فتنه و آشوب نتواند بر زمین رخنه کند. در افسانهها او خواهان فرّ و بزرگی و نیرومندی برای مردمان و دستگیری از نیازمندان است.
شهریور میان ایزدان که با پیدایش کیش زرتشتی امشاسپند یا فرشته نامیده شدند پس از بهمن جایگاه دوم را دارد. او نمود توانایی و شکوه خدا است.
🍃🍂 «بیرونی» شهریورگان را که روز دستگیری از تهیدستان بود روز دوستی و آرزو نامید و آن را آذرجشن یا جشن آتش خواند. جشنهای آذرگان، سده و سوری دیگر جشنهای آتش هستند، هرچند که آتشافروزی آیین بیشتر جشنها در ایران بود.
بیرونی از زبان «زادویه»(موبد زرتشتی که آگاهی بسیاری از آیینهای ایرانی به بیرونی داده) نوشته که شهریورگان جشنی خانگی است. این جشن در گذشته آغازگر زمستان و سرما بود که آتشهای بزرگ در خانهها میافروختند و خدا را میستودند و برای خوردن خوراک و برپایی جشن و شادمانی گرد هم میآمدند. آنها باور داشتند این آتش سرمای زمستان و چیزهایی را که برای گیاهان زیانآور است از میان میبرد.
🍃🍂 با این گفتار، باز هم چندان آشکار نیست که چرا به شهریورگان جشن آتش میگویند. در گذشتههای دور سال دو بخش تابستان بزرگ و زمستان بزرگ داشت. بهار و پاییز هم بیش از سه هزار سال درازا ندارند. یک گمان این است که شهریورگان همان آذرگان است که در پایان تابستان بزرگ برگزار میشد و با دگرگونی در گاهشماری(تقویم) به چهار وَرشیم(فصل)، به دو جشن بخش شده است.
🍃🍂 در شاهنامه دو جا از شهریور نام برده شده؛ یکی آنجا که رستم نزد کیخسرو میرود و آغاز به بزرگداشت و ارجمند شمردن شاه میکند.
دیگری داستان رفتن بهرام گور به شکارگاه و کشتن شیران است که بر پایهی شاهنامه روزی بود که «ابر شهریور» برآمد و همهجا پر از سیاهی شد.
🍃🍂 شهریور شهریاری آرمانیِ خرد، رها و آزاد از روش و کیش است.
در گاتها پس از ستایش شهریور از شهریاری مینویی، ویژگیهای اینگونه شهریاری و کشورداری سخن رفته است:
«مرتو(انسان) از میان آن دو همچون راستکردار و پیشرفتدهنده و افزاینده منش پاک را برای خود برمیگزیند. ای مزدا پس هیچگاه پاسبان و رهبر دروغین و فریبکار با خودنمایی و مردم فریبی به پاکی از برای نام نیک و یاد نیک بهرهمند نگردد.»
در نسک(کتاب) دینکرد آمده که بدترین پادشاه آن بددین و بدکنشی است که کُشندهی بیگناهان باشد و پادافره(مجازات) یا کیفر سزای آن کسی است که چنین دروغگویی را پادشاه کند.
🍃🍂 در نسک پهلوی بندهش آمده که گیاه شاهسپرغم یا شاهسپرم(ریحان) گیاه ویژهی شهریور و آرامشبخش روان اندوهناک آدمی است. بوی شادیآفرین آن اندوه روان را میپالاید و چونان بوی پادشاهی است.
ابوالقاسم آخته نوشته است که شهریورگان جشن کشاورزان بود. در پایان تابستان و هنگام برداشت فراوردههای کشاورزی، کشاورزان دسترنج خود را میدیدند و شاد میشدند. از سویی برای کشت پاییزه آماده میشدند که با نیایش و آیینهای شاد همراه بود.
🍃🍂 شهریور فرشتهی نرینه بهشمار میرفت و امروز زرتشتیان روز شهریورگان را به شوند(دلیل) نماد شهریاری بر درون، خرد و رفتار، روز پدر نامیدهاند. در ایران باستان روز نخست دیماه روز خواهر و برادر(پیوند خواهر و برادری پادشاهان با مردم)، جشن بهمنگان در بهمنماه روز مردان نیکاندیش و اسپندگان(سپندارمذگان) روز زن و زمین بود.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
____________
📚 بنمایهها:
۱- جشنها و آیینهای ایرانی #منصوره_میرفتاح
۲- گاهشماری و جشن های ایران باستان #هاشم_رضی
۳- جشنها و آیینهای شادمانی در ایران #ابوالقاسم_آخته
____________
#جشن_های_ایرانی #جشن_شهریورگان #شهریورگان #آذرجشن
🔥🔥 @AdabSar 🔥
و شهریورت باد پیروزگر
به نام و بزرگی و فرّ و هنر!
#شاهنامه #فردوسی
🔥 آشنایی با جشنهای ایرانی
🔥 بخش نخست - جشن شهریورگان یا آذرجشن
🍃🍂 شهریورگان یکی از جشنهای بسیار کهنِ ده روزِ نخستِ شهریور از دستهی جشنهای دوازدگانهی سال در ایران باستان بود که پس از پیدایش کیش زرتشتی ریخت دینی یافت. این جشن در گاهشمار کهن ایرانی برابر با روز چهارم شهریور(شهریور روز از شهریور ماه) برگزار میشد.
واژهی شهریور برگرفته از واژهی اوستایی «خشَترَه وَئیریَه»(کشور یا شهریاری + آرزو) به چمار(معنی) شهر و شهریاری شایسته، آرزو شده و نیرومند و همچنین آرمانشهر داری است. این واژه در پارسی پهلوی «خشتریور» بود.
🍃🍂 شهریور نام یکی از فرشتگان است که در جهان مینوی نمایندهی شهریاری نیرومند و باشکوه خدا بود که بخت و دارایی به مردم ارزانی میداشت و در جهان گیتایی یا زمین نگاهبان توپالها(فلزات) و جنگابزارها بود و سیم و زر را چنان در میان آدمیان بخش (تقسیم) میکرد که دیو فتنه و آشوب نتواند بر زمین رخنه کند. در افسانهها او خواهان فرّ و بزرگی و نیرومندی برای مردمان و دستگیری از نیازمندان است.
شهریور میان ایزدان که با پیدایش کیش زرتشتی امشاسپند یا فرشته نامیده شدند پس از بهمن جایگاه دوم را دارد. او نمود توانایی و شکوه خدا است.
🍃🍂 «بیرونی» شهریورگان را که روز دستگیری از تهیدستان بود روز دوستی و آرزو نامید و آن را آذرجشن یا جشن آتش خواند. جشنهای آذرگان، سده و سوری دیگر جشنهای آتش هستند، هرچند که آتشافروزی آیین بیشتر جشنها در ایران بود.
بیرونی از زبان «زادویه»(موبد زرتشتی که آگاهی بسیاری از آیینهای ایرانی به بیرونی داده) نوشته که شهریورگان جشنی خانگی است. این جشن در گذشته آغازگر زمستان و سرما بود که آتشهای بزرگ در خانهها میافروختند و خدا را میستودند و برای خوردن خوراک و برپایی جشن و شادمانی گرد هم میآمدند. آنها باور داشتند این آتش سرمای زمستان و چیزهایی را که برای گیاهان زیانآور است از میان میبرد.
🍃🍂 با این گفتار، باز هم چندان آشکار نیست که چرا به شهریورگان جشن آتش میگویند. در گذشتههای دور سال دو بخش تابستان بزرگ و زمستان بزرگ داشت. بهار و پاییز هم بیش از سه هزار سال درازا ندارند. یک گمان این است که شهریورگان همان آذرگان است که در پایان تابستان بزرگ برگزار میشد و با دگرگونی در گاهشماری(تقویم) به چهار وَرشیم(فصل)، به دو جشن بخش شده است.
🍃🍂 در شاهنامه دو جا از شهریور نام برده شده؛ یکی آنجا که رستم نزد کیخسرو میرود و آغاز به بزرگداشت و ارجمند شمردن شاه میکند.
دیگری داستان رفتن بهرام گور به شکارگاه و کشتن شیران است که بر پایهی شاهنامه روزی بود که «ابر شهریور» برآمد و همهجا پر از سیاهی شد.
🍃🍂 شهریور شهریاری آرمانیِ خرد، رها و آزاد از روش و کیش است.
در گاتها پس از ستایش شهریور از شهریاری مینویی، ویژگیهای اینگونه شهریاری و کشورداری سخن رفته است:
«مرتو(انسان) از میان آن دو همچون راستکردار و پیشرفتدهنده و افزاینده منش پاک را برای خود برمیگزیند. ای مزدا پس هیچگاه پاسبان و رهبر دروغین و فریبکار با خودنمایی و مردم فریبی به پاکی از برای نام نیک و یاد نیک بهرهمند نگردد.»
در نسک(کتاب) دینکرد آمده که بدترین پادشاه آن بددین و بدکنشی است که کُشندهی بیگناهان باشد و پادافره(مجازات) یا کیفر سزای آن کسی است که چنین دروغگویی را پادشاه کند.
🍃🍂 در نسک پهلوی بندهش آمده که گیاه شاهسپرغم یا شاهسپرم(ریحان) گیاه ویژهی شهریور و آرامشبخش روان اندوهناک آدمی است. بوی شادیآفرین آن اندوه روان را میپالاید و چونان بوی پادشاهی است.
ابوالقاسم آخته نوشته است که شهریورگان جشن کشاورزان بود. در پایان تابستان و هنگام برداشت فراوردههای کشاورزی، کشاورزان دسترنج خود را میدیدند و شاد میشدند. از سویی برای کشت پاییزه آماده میشدند که با نیایش و آیینهای شاد همراه بود.
🍃🍂 شهریور فرشتهی نرینه بهشمار میرفت و امروز زرتشتیان روز شهریورگان را به شوند(دلیل) نماد شهریاری بر درون، خرد و رفتار، روز پدر نامیدهاند. در ایران باستان روز نخست دیماه روز خواهر و برادر(پیوند خواهر و برادری پادشاهان با مردم)، جشن بهمنگان در بهمنماه روز مردان نیکاندیش و اسپندگان(سپندارمذگان) روز زن و زمین بود.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
____________
📚 بنمایهها:
۱- جشنها و آیینهای ایرانی #منصوره_میرفتاح
۲- گاهشماری و جشن های ایران باستان #هاشم_رضی
۳- جشنها و آیینهای شادمانی در ایران #ابوالقاسم_آخته
____________
#جشن_های_ایرانی #جشن_شهریورگان #شهریورگان #آذرجشن
🔥🔥 @AdabSar 🔥
ادبسار
🔥🔥 @AdabSar 🔥 و شهریورت باد پیروزگر به نام و بزرگی و فرّ و هنر! #شاهنامه #فردوسی 🔥 آشنایی با جشنهای ایرانی 🔥 بخش نخست - جشن شهریورگان یا آذرجشن 🍃🍂 شهریورگان یکی از جشنهای بسیار کهنِ ده روزِ نخستِ شهریور از دستهی جشنهای دوازدگانهی سال در ایران باستان…
🔥🔥 @AdabSar 🔥
🔥 آشنایی با جشنهای ایرانی
🔥 بخش دوم - آیینهای جشن شهریورگان
🍃🍂 شهریورگان در افسانهها زمانی است که امشاسپند شهریور یا شهریاری شایسته با «سروَه» یا «سئوروَ» که دیو شهریاری بد و ستمکار بود به ستیز برخاست. شهریورگان با کشاورزی نیز در پیوند بود و با آغاز برداشت پاییزی فراوردههای کشاورزی همزمان میشد. از اینرو گمان میرود که یکی از آیینهای شهریورگان، داد و دَهِش میان مردم بود.
🍃🍂 #فردوسی در #شاهنامه دربارهی داد و دهش سروده است:
فریدون فرخ فرشته نبود
ز مشک و ز انبر سرشته نبود
به داد و دهش یافت آن نیکویی
تو داد و دهش کن فریدون تویی
🍃🍂 ایرانیان در جشن شهریورگان پس از نیایش اهورامزدا و دادن خوراک به تهیدستان، برای شادباشگویی نزد پادشاه میرفتند. همچنین توپال(فلز)های کهنه را از انبارها بیرون آورده و سپید و نو میکردند. سپس به شادی و پایکوبی میپرداختند. از آنجا که شهریورگان یکی از جشنهای آتش در ایران بود، آتشافروختن نیز از آیینهای همیشگی آن بود.
🍃🍂 در سدههای دیرتر زنان ایرانی نیمتنه(جلیقه)هایی داشتند که روی آن دانگ(سکه) دوخته و آذین شده بود و در این روز آن را بر تن میکردند. گفته میشود دانگ(سکه) در هفتسین نوروزی برای «سین» داشتن سکه نیست. دانگ نماد امشاسپند شهریور در هفتسین است، چرا که این امشاسپند نگهبان توپال(فلز)های جهان بود.
🍃🍂 همزمان با روز شهریورگان روز جشن بمو و گرامیداشت جان سپردن مانی پیامبر کیش مزدیسنا در میان مانویان برگزار میشد.
🍃🍂 امروز در شهرهای کویری و گرم چون یزد و کرمان جشن شهریورگان را گرامی میدارند.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
____________
📚 بنمایهها:
۱- جشنها و آیینهای ایرانی با تکیه بر استوره و مردمشناسی #حسام_الدین_مهدوی
۲- جشنها و آیینهای ایرانی #منصوره_میرفتاح
____________
#جشن_های_ایرانی #جشن_شهریورگان #شهریورگان #آذرجشن
🔥🔥 @AdabSar 🔥
🔥 آشنایی با جشنهای ایرانی
🔥 بخش دوم - آیینهای جشن شهریورگان
🍃🍂 شهریورگان در افسانهها زمانی است که امشاسپند شهریور یا شهریاری شایسته با «سروَه» یا «سئوروَ» که دیو شهریاری بد و ستمکار بود به ستیز برخاست. شهریورگان با کشاورزی نیز در پیوند بود و با آغاز برداشت پاییزی فراوردههای کشاورزی همزمان میشد. از اینرو گمان میرود که یکی از آیینهای شهریورگان، داد و دَهِش میان مردم بود.
🍃🍂 #فردوسی در #شاهنامه دربارهی داد و دهش سروده است:
فریدون فرخ فرشته نبود
ز مشک و ز انبر سرشته نبود
به داد و دهش یافت آن نیکویی
تو داد و دهش کن فریدون تویی
🍃🍂 ایرانیان در جشن شهریورگان پس از نیایش اهورامزدا و دادن خوراک به تهیدستان، برای شادباشگویی نزد پادشاه میرفتند. همچنین توپال(فلز)های کهنه را از انبارها بیرون آورده و سپید و نو میکردند. سپس به شادی و پایکوبی میپرداختند. از آنجا که شهریورگان یکی از جشنهای آتش در ایران بود، آتشافروختن نیز از آیینهای همیشگی آن بود.
🍃🍂 در سدههای دیرتر زنان ایرانی نیمتنه(جلیقه)هایی داشتند که روی آن دانگ(سکه) دوخته و آذین شده بود و در این روز آن را بر تن میکردند. گفته میشود دانگ(سکه) در هفتسین نوروزی برای «سین» داشتن سکه نیست. دانگ نماد امشاسپند شهریور در هفتسین است، چرا که این امشاسپند نگهبان توپال(فلز)های جهان بود.
🍃🍂 همزمان با روز شهریورگان روز جشن بمو و گرامیداشت جان سپردن مانی پیامبر کیش مزدیسنا در میان مانویان برگزار میشد.
🍃🍂 امروز در شهرهای کویری و گرم چون یزد و کرمان جشن شهریورگان را گرامی میدارند.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
____________
📚 بنمایهها:
۱- جشنها و آیینهای ایرانی با تکیه بر استوره و مردمشناسی #حسام_الدین_مهدوی
۲- جشنها و آیینهای ایرانی #منصوره_میرفتاح
____________
#جشن_های_ایرانی #جشن_شهریورگان #شهریورگان #آذرجشن
🔥🔥 @AdabSar 🔥
ادبسار
🔥🔥 @AdabSar 🔥 🔥 آشنایی با جشنهای ایرانی 🔥 بخش دوم - آیینهای جشن شهریورگان 🍃🍂 شهریورگان در افسانهها زمانی است که امشاسپند شهریور یا شهریاری شایسته با «سروَه» یا «سئوروَ» که دیو شهریاری بد و ستمکار بود به ستیز برخاست. شهریورگان با کشاورزی نیز در پیوند بود…
🔥🔱 @AdabSar
🔥 آشنایی با جشنهای ایرانی
🔥 بخش سوم - افسانهی جشن شهریورگان
🔱 افسانهی شهریورگان بازگوی نبرد نخستین آدم روی زمین «گیومرت»/«گیومرتن» (کیومرث) با اهریمن است. در این افسانه گیومرت با یاری فرشتهی شهریور بر اهریمن پیروز شده و دوران پیروزی و شهریاری آدمیان بر زمین آغاز میشود.
🔱 گیومرت در اوستا «گیهمرتن» و در پهلوی «گیومرت/گیومرد» به چمار(معنای) «زندهی میرا» یا «جان نیستیپذیر» است. گیومرت نخستین کسی است که اندیشید و آموزش و منش اهورامزدا(خدا) را دریافت و از این روی با نام «نخستاندیش» از وی یاد شده است. درباره او در فروردینیشت از نیپیک(کتاب) یشتها نوشته شده: «فَرَوَشی گیومرت اَشَون را میستاییم، نخستین کسی که به گفتار و آموزش اهورهمزدا گوش فرا داد و از او خانواده و سرزمینهای ایرانی و نژاد ایرانیان پدید آمد.»
🔱 در بخش چهارم نیپیک(کتاب) «بندهش» میخوانیم: «اهورامزدا همهی فرشتگان را به همکاری در نبرد آفریدگان چنان گمارَد و ایستانَد که چون اهریمن آید هرکس آن دشمن خویش را به نبرد فراز گیرد»!
سپس به خویشکاری(وظیفه) هر یک از فرشتگان در این نبرد مینوی پرداخته و دربارهی شهریور نوشته: «چهارم از مینویان شهریور است. او از آفرینش ماتکیک(مادی)، توپال(فلز) را به خویش گرفت.[…] توپال را استواری از آسمان است.[…] اهریمن را توانِ از میان بردنِ توپال نباشد.»
در بخش پنجم به تازش اهریمن بر آفرینش و چگونگی نبرد گیومرت با اهریمن پرداخته و در بخش هشتم ناراسته(غیرمستقیم) دربارهی نبرد آفریدگان گیتی با اهریمن و پیوند شهریور با شهریاری گیومرت سخن گفته است: «ششم نبرد را گیومرت کرد. از آن جا که بر سپهر گیومرت پیدا بود، در تازش اهریمن به نبرد اختران و اباختران سی سال زیست». ولی نبرد گیومرت و اهریمن با مرگ گیومرت به پایان نرسید و پس از مرگ او فرزندانش با اهریمن جنگیدند که به نابودی دیوان و از کار افتادگی اهریمن انجامید. این آغاز شهریاری مردمان بر جهان بود. از آن جا که تن گیومرت از توپال(فلز) ساخته شده بود از تن او هفت گونه توپال پدید آمد.
🔱 نشان این هفت گونه توپال را که در بندهش از آنها و پیوندشان با گیومرت سخن رفته میتوان در «آثارالباقیه» نوشتهی «ابوریحان بیرونی» یافت. بیرونی نوشته است که شهریور روز چهارم از شهریورماه است و برای همزمان شدن دو نام جشن است و آن را شهریورگان گویند. شهریور فرشتهای است که به گوهر هفتگانه مانند زر(طلا)، سیم(نقره) و دیگر توپالها که ساختاوری(صنعت) و پایداری جهان و مردم به آنها بستگی دارد نگهبان است.
🔱 در داستان هوشنگ پیشدادی و دومین پادشاه افسانهای ایران پس از گیومرس/گیومرت بخش پیدایش آهن در پیوند با شهریورگان است:
هوشنگ نخستین مرتوی(انسان) زمین بود که با دانش خود آهن را از دل سنگ بیرون آورد و با شناخت آن پیشهی آهنگری بنیاد نهاد و بدان تبر، اره و تیشه ساخت. سپس با ساختن جویها بر سر دریاها آنها را به دشتها کشاند و کشاورزی را پدید آورد شد. پس زندگی کوچی نیز به یکجانشینی و شهرنشینی دگرگون شد.
🔱 با نگر(توجه) به این داستانهای افسانهای گفته میشود جشن شهریورگان در ایران باستان ویژهی سپاهیان بوده و در آن زمان جشن شهریورگان را در پادگانها و دژها برگزار میکردند و برای ارزشی که توپالها داشتند ابزار جنگی را پاک نگه میداشتند.
🔱 بر پایهی آگاهیهای بهجا مانده از ساسانیان پاک نگاه نداشتن توپال و رها کردن آنها در جای نمناک گناه شمرده میشد.
«داراب پالتن» در «فرضیاتنامه» نوشته است که شادی کردن، روزی دادن به لشکریان، بخشودن گنهکاران، دَهِشمندی به نیازمندان، دیدار با بزرگان و فرماندهان از آیینهای شهریورگان است.
🔱 با اینهمه گفتنی است بخش بزرگی از آگاهی ما دربارهی جشن شهریورگان با گذر زمان و تازشهای پیدرپی از میان رفته و آنچه میدانیم ناچیز است که شاید هم کمی دستخوش دگرگونی شده باشد.
افسانهی شهریورگان با اندکی دگرگونی به کیش مانوی نیز راه یافت.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
____________
📚 برگرفته از:
۱- تارنمای ایرانبوم
۲- جشنها و آیینهای شادمانی در ایران #ابوالقاسم_آخته
۳- اوستا به گزارش #جلیل_دوستخواه
۴- بندهش به گزارش #مهرداد_بهار
___________
#جشن_های_ایرانی #جشن_شهریورگان #شهریورگان #آذرجشن
🔥🔱 @AdabSar
🔥 آشنایی با جشنهای ایرانی
🔥 بخش سوم - افسانهی جشن شهریورگان
🔱 افسانهی شهریورگان بازگوی نبرد نخستین آدم روی زمین «گیومرت»/«گیومرتن» (کیومرث) با اهریمن است. در این افسانه گیومرت با یاری فرشتهی شهریور بر اهریمن پیروز شده و دوران پیروزی و شهریاری آدمیان بر زمین آغاز میشود.
🔱 گیومرت در اوستا «گیهمرتن» و در پهلوی «گیومرت/گیومرد» به چمار(معنای) «زندهی میرا» یا «جان نیستیپذیر» است. گیومرت نخستین کسی است که اندیشید و آموزش و منش اهورامزدا(خدا) را دریافت و از این روی با نام «نخستاندیش» از وی یاد شده است. درباره او در فروردینیشت از نیپیک(کتاب) یشتها نوشته شده: «فَرَوَشی گیومرت اَشَون را میستاییم، نخستین کسی که به گفتار و آموزش اهورهمزدا گوش فرا داد و از او خانواده و سرزمینهای ایرانی و نژاد ایرانیان پدید آمد.»
🔱 در بخش چهارم نیپیک(کتاب) «بندهش» میخوانیم: «اهورامزدا همهی فرشتگان را به همکاری در نبرد آفریدگان چنان گمارَد و ایستانَد که چون اهریمن آید هرکس آن دشمن خویش را به نبرد فراز گیرد»!
سپس به خویشکاری(وظیفه) هر یک از فرشتگان در این نبرد مینوی پرداخته و دربارهی شهریور نوشته: «چهارم از مینویان شهریور است. او از آفرینش ماتکیک(مادی)، توپال(فلز) را به خویش گرفت.[…] توپال را استواری از آسمان است.[…] اهریمن را توانِ از میان بردنِ توپال نباشد.»
در بخش پنجم به تازش اهریمن بر آفرینش و چگونگی نبرد گیومرت با اهریمن پرداخته و در بخش هشتم ناراسته(غیرمستقیم) دربارهی نبرد آفریدگان گیتی با اهریمن و پیوند شهریور با شهریاری گیومرت سخن گفته است: «ششم نبرد را گیومرت کرد. از آن جا که بر سپهر گیومرت پیدا بود، در تازش اهریمن به نبرد اختران و اباختران سی سال زیست». ولی نبرد گیومرت و اهریمن با مرگ گیومرت به پایان نرسید و پس از مرگ او فرزندانش با اهریمن جنگیدند که به نابودی دیوان و از کار افتادگی اهریمن انجامید. این آغاز شهریاری مردمان بر جهان بود. از آن جا که تن گیومرت از توپال(فلز) ساخته شده بود از تن او هفت گونه توپال پدید آمد.
🔱 نشان این هفت گونه توپال را که در بندهش از آنها و پیوندشان با گیومرت سخن رفته میتوان در «آثارالباقیه» نوشتهی «ابوریحان بیرونی» یافت. بیرونی نوشته است که شهریور روز چهارم از شهریورماه است و برای همزمان شدن دو نام جشن است و آن را شهریورگان گویند. شهریور فرشتهای است که به گوهر هفتگانه مانند زر(طلا)، سیم(نقره) و دیگر توپالها که ساختاوری(صنعت) و پایداری جهان و مردم به آنها بستگی دارد نگهبان است.
🔱 در داستان هوشنگ پیشدادی و دومین پادشاه افسانهای ایران پس از گیومرس/گیومرت بخش پیدایش آهن در پیوند با شهریورگان است:
هوشنگ نخستین مرتوی(انسان) زمین بود که با دانش خود آهن را از دل سنگ بیرون آورد و با شناخت آن پیشهی آهنگری بنیاد نهاد و بدان تبر، اره و تیشه ساخت. سپس با ساختن جویها بر سر دریاها آنها را به دشتها کشاند و کشاورزی را پدید آورد شد. پس زندگی کوچی نیز به یکجانشینی و شهرنشینی دگرگون شد.
🔱 با نگر(توجه) به این داستانهای افسانهای گفته میشود جشن شهریورگان در ایران باستان ویژهی سپاهیان بوده و در آن زمان جشن شهریورگان را در پادگانها و دژها برگزار میکردند و برای ارزشی که توپالها داشتند ابزار جنگی را پاک نگه میداشتند.
🔱 بر پایهی آگاهیهای بهجا مانده از ساسانیان پاک نگاه نداشتن توپال و رها کردن آنها در جای نمناک گناه شمرده میشد.
«داراب پالتن» در «فرضیاتنامه» نوشته است که شادی کردن، روزی دادن به لشکریان، بخشودن گنهکاران، دَهِشمندی به نیازمندان، دیدار با بزرگان و فرماندهان از آیینهای شهریورگان است.
🔱 با اینهمه گفتنی است بخش بزرگی از آگاهی ما دربارهی جشن شهریورگان با گذر زمان و تازشهای پیدرپی از میان رفته و آنچه میدانیم ناچیز است که شاید هم کمی دستخوش دگرگونی شده باشد.
افسانهی شهریورگان با اندکی دگرگونی به کیش مانوی نیز راه یافت.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
____________
📚 برگرفته از:
۱- تارنمای ایرانبوم
۲- جشنها و آیینهای شادمانی در ایران #ابوالقاسم_آخته
۳- اوستا به گزارش #جلیل_دوستخواه
۴- بندهش به گزارش #مهرداد_بهار
___________
#جشن_های_ایرانی #جشن_شهریورگان #شهریورگان #آذرجشن
🔥🔱 @AdabSar
🍂🍃 شهریورگان، جشن پر شور و سور با رنگ و بوی پاییز
🍂🍃 یک رشته از جشنهای باستانی ایران جشنهای آتش بودند و جشن شهریورگان یکی از آنها بود. جشنهای آتش در میان تیرههای هند و ایرانی و هند و اروپایی ریشهدار و فراگیر بودند. سده، سوری، شهریورگان و آذرگان بزرگترین جشنهای آتش بودند.
🍂🍃 پژوهشگران گفتهاند که روشن نیست که چرا شهریورگان در دستهی جشنهای آتش است. زیرا در چنین روزی کسی گرمای آتش را نمیخواهد. پس شاید زمان آن با گذر سدهها و هزارهها جابجا شده و شاید پیشترها جشنی در ماههای سرد سال بود. در این باره ابوریحان بیرونی، موبد خورشید، زادویه، گردیزی، خلف تبریزی، ابوعلی مرزوقی اصفهانی و دیگران دیدگاههای گوناگونی داشتند و برخی آن را با آذرجشن در پاییز یکی میدانستند.
🍂🍃 جشن شهریورگان را آذرجشن نخست و جشن خانگی و جشن آتشهای خانگی نامیدهاند. هر کس در خانهاش آتش کوچکی میافروخت و نیایش میکرد. شبهنگام نیز در بام آتش میافروختند. برپایی مهمانی، شبنشینی و پخت خوراکهای گوناگون در این جشن پررنگ بود. برپایی چنین آیینهایی به انگیزهی فرا رسیدن نشانههای پاییز بود.
🍂🍃 امشاسپند یا فرشتهی خشَترَوَئیریَه یا شهریور در میان امشاسپندان پس از وَهومَنَه یا بهمن در جایگاه دوم بود. مانک(معنی) سرشتین واژهی شهریور شهریاری اهورامزدا است. امشاسپند شهریور در جهان ماتکیک(مادی) نگهبان توپالها(فلزات) و جنگابزارها است.
🍂🍃 گفتهاند شهریورگان جشن زادروز داراب هم بود. هرودوت نوشته بود که ایرانیان جشن زادروز (تولد) را با سور و سرور برگزار میکردند. اگرچه که بیشک جشن زادروز در میان همهی ایرانیان شناخته شده نبود و شاید درباریان چنین جشنی برگزار میکردند.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
فرتور(عکس): نگارهی نمادین امشاسپند شهریور
https://1ea.ir/ABo4CBk
〰〰〰〰〰〰〰
بیشتر بخوانید:
افسانهی شهریورگان و فرشتهای با گوهرهای هفتگانه
t.me/AdabSar/17007
داراب چه کسی بود که در این روز زاده شد
t.me/AdabSar/17014
ریشهی پیدایش شهریورگان و پاسخ به اینکه چرا شهریورگان را روز پدر نامیدند
t.me/AdabSar/16997
ایرانیان در جشن شهریورگان چه میکردند
t.me/AdabSar/17001
〰〰〰〰〰〰〰
#جشن_های_ایرانی #جشن_شهریورگان #شهریورگان
🍂🍃@AdabSar
🍂🍃 یک رشته از جشنهای باستانی ایران جشنهای آتش بودند و جشن شهریورگان یکی از آنها بود. جشنهای آتش در میان تیرههای هند و ایرانی و هند و اروپایی ریشهدار و فراگیر بودند. سده، سوری، شهریورگان و آذرگان بزرگترین جشنهای آتش بودند.
🍂🍃 پژوهشگران گفتهاند که روشن نیست که چرا شهریورگان در دستهی جشنهای آتش است. زیرا در چنین روزی کسی گرمای آتش را نمیخواهد. پس شاید زمان آن با گذر سدهها و هزارهها جابجا شده و شاید پیشترها جشنی در ماههای سرد سال بود. در این باره ابوریحان بیرونی، موبد خورشید، زادویه، گردیزی، خلف تبریزی، ابوعلی مرزوقی اصفهانی و دیگران دیدگاههای گوناگونی داشتند و برخی آن را با آذرجشن در پاییز یکی میدانستند.
🍂🍃 جشن شهریورگان را آذرجشن نخست و جشن خانگی و جشن آتشهای خانگی نامیدهاند. هر کس در خانهاش آتش کوچکی میافروخت و نیایش میکرد. شبهنگام نیز در بام آتش میافروختند. برپایی مهمانی، شبنشینی و پخت خوراکهای گوناگون در این جشن پررنگ بود. برپایی چنین آیینهایی به انگیزهی فرا رسیدن نشانههای پاییز بود.
🍂🍃 امشاسپند یا فرشتهی خشَترَوَئیریَه یا شهریور در میان امشاسپندان پس از وَهومَنَه یا بهمن در جایگاه دوم بود. مانک(معنی) سرشتین واژهی شهریور شهریاری اهورامزدا است. امشاسپند شهریور در جهان ماتکیک(مادی) نگهبان توپالها(فلزات) و جنگابزارها است.
🍂🍃 گفتهاند شهریورگان جشن زادروز داراب هم بود. هرودوت نوشته بود که ایرانیان جشن زادروز (تولد) را با سور و سرور برگزار میکردند. اگرچه که بیشک جشن زادروز در میان همهی ایرانیان شناخته شده نبود و شاید درباریان چنین جشنی برگزار میکردند.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
فرتور(عکس): نگارهی نمادین امشاسپند شهریور
https://1ea.ir/ABo4CBk
〰〰〰〰〰〰〰
بیشتر بخوانید:
افسانهی شهریورگان و فرشتهای با گوهرهای هفتگانه
t.me/AdabSar/17007
داراب چه کسی بود که در این روز زاده شد
t.me/AdabSar/17014
ریشهی پیدایش شهریورگان و پاسخ به اینکه چرا شهریورگان را روز پدر نامیدند
t.me/AdabSar/16997
ایرانیان در جشن شهریورگان چه میکردند
t.me/AdabSar/17001
〰〰〰〰〰〰〰
#جشن_های_ایرانی #جشن_شهریورگان #شهریورگان
🍂🍃@AdabSar
🔥 شهریورگان، جشن بزرگداشت شهریاران دانا
🍃🍂 شهریورگان یکی از جشنهای بسیار کهن ده روز نخست شهریور و از دستهی جشنهای دوازدگانهی سال در ایران باستان بود که پس از پیدایش کیش زرتشتی ریخت دینی یافت. این جشن در گاهشمار کهن ایرانی برابر با روز چهارم شهریور(شهریور روز از شهریور ماه) برگزار میشد.
واژهی شهریور برگرفته از واژهی اوستایی «خشَترَه وَئیریَه» (کشور یا شهریاری + آرزو) به چمار (معنی) شهر و شهریاری شایسته، آرزو شده و نیرومند و همچنین آرمانشهر داری است. این واژه در پارسی پهلوی «خشتریور» بود.
🍃🍂 شهریور نام یکی از امشاسپندان است که در جهان مینوی نمایندهی شهریاری نیرومند و باشکوه خدا بود که بخت و دارایی به مردم ارزانی میداشت و در جهان گیتایی یا زمین نگاهبان توپالها (فلزات) و جنگابزارها بود و سیم و زر را چنان در میان آدمیان بخش (تقسیم) میکرد که دیو فتنه و آشوب نتواند بر زمین رخنه کند. در افسانهها او خواهان فرّ و بزرگی و نیرومندی برای مردمان و دستگیری از نیازمندان است.
شهریور میان ایزدان که با پیدایش کیش زرتشتی امشاسپند یا فرشته نامیده شدند پس از بهمن جایگاه دوم را دارد. او نمود توانایی و شکوه خدا است.
🍃🍂 «بیرونی» شهریورگان را که روز دستگیری از تهیدستان بود روز دوستی و آرزو نامید و آن را آذرجشن یا جشن آتش خواند. جشنهای آذرگان، سده و سوری شماری دیگر از جشنهای آتش هستند. هرچند که آتشافروزی آیین بیشتر جشنها در ایران بود.
بیرونی از زبان «زادویه» (موبد زرتشتی که آگاهی بسیاری از آیینهای ایرانی به بیرونی داده) نوشته که شهریورگان جشنی خانگی است. این جشن در گذشته آغازگر زمستان و سرما بود که آتشهای بزرگ در خانهها میافروختند و خدا را میستودند و برای خوردن خوراک و برپایی جشن و شادمانی گرد هم میآمدند. آنها باور داشتند این آتش سرمای زمستان و چیزهایی را که برای گیاهان زیانآور است از میان میبرد.
🍃🍂 در گذشتههای دور سال دو بخش تابستان بزرگ و زمستان بزرگ داشت. بهار و پاییز هم بیش از سه هزار سال درازا ندارند. یک گمان این است که شهریورگان همان آذرگان است که در پایان تابستان بزرگ برگزار میشد و با دگرگونی در گاهشماری(تقویم) به چهار وَرشیم(فصل)، به دو جشن بخش شده است.
🍃🍂 و شهریورت باد پیروزگر
به نام و بزرگی و فرّ و هنر
در شاهنامه دو جا از شهریور نام برده شده؛ یکی آنجا که رستم نزد کیخسرو میرود و آغاز به بزرگداشت و ارجمند شمردن شاه میکند.
دیگری داستان رفتن بهرام گور به شکارگاه و کشتن شیران است که بر پایهی شاهنامه روزی بود که «ابر شهریور» برآمد و همهجا پر از سیاهی شد.
🍃🍂 شهریور نماد سروری آرمانی خرد است که رها و آزاد از روش و کیش است.
در گاتها پس از ستایش شهریور از شهریاری مینویی و ویژگیهای آن سخن رفته است:
«مرتو(انسان) از میان آن دو همچون راستکردار و پیشرفتدهنده و افزاینده منش پاک را برای خود برمیگزیند. ای مزدا پس هیچگاه پاسبان و رهبر دروغین و فریبکار با خودنمایی و مردم فریبی به پاکی از برای نام نیک و یاد نیک بهرهمند نگردد.»
در نسک (کتاب) دینکرد آمده که بدترین پادشاه آن بددین و بدکنشی است که کُشندهی بیگناهان باشد و پاداَفرَه (مجازات) یا کیفر، سزای آن کسی است که چنین دروغگویی را پادشاه کند.
🍃🍂 در نسک پهلوی بندهش آمده که گیاه شاهسپرغم یا شاهسپرم (ریحان) گیاه ویژهی شهریور و آرامشبخش روان اندوهناک آدمی است. بوی شادیآفرین آن اندوه روان را میپالاید و چونان بوی پادشاهی است.
ابوالقاسم آخته نوشته است که شهریورگان جشن کشاورزان بود. در پایان تابستان و هنگام برداشت فراوردههای کشاورزی، کشاورزان دسترنج خود را میدیدند و شاد میشدند. از سویی برای کشت پاییزه آماده میشدند که با نیایش و آیینهای شاد همراه بود.
🍃🍂 امشاسپند شهریور در افسانهها نرینه بود و امروز زرتشتیان روز شهریورگان را به شوند (دلیل) نماد شهریاری بر درون، خرد و رفتار، روز پدر نامیدهاند. در ایران باستان روز نخست دیماه روز خواهر و برادر(پیوند خواهر و برادری پادشاهان با مردم)، جشن بهمنگان در بهمنماه روز مردان نیکاندیش و اسپندگان (سپندارمذگان) روز زن و زمین بود.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #جشن_شهریورگان #شهریورگان #آذرجشن
📚 بنمایهها:
۱- جشنها و آیینهای ایرانی #منصوره_میرفتاح
۲- گاهشماری و جشن های ایران باستان #هاشم_رضی
۳- جشنها و آیینهای شادمانی در ایران #ابوالقاسم_آخته
🔥🔥 @AdabSar 🔥
🍃🍂 شهریورگان یکی از جشنهای بسیار کهن ده روز نخست شهریور و از دستهی جشنهای دوازدگانهی سال در ایران باستان بود که پس از پیدایش کیش زرتشتی ریخت دینی یافت. این جشن در گاهشمار کهن ایرانی برابر با روز چهارم شهریور(شهریور روز از شهریور ماه) برگزار میشد.
واژهی شهریور برگرفته از واژهی اوستایی «خشَترَه وَئیریَه» (کشور یا شهریاری + آرزو) به چمار (معنی) شهر و شهریاری شایسته، آرزو شده و نیرومند و همچنین آرمانشهر داری است. این واژه در پارسی پهلوی «خشتریور» بود.
🍃🍂 شهریور نام یکی از امشاسپندان است که در جهان مینوی نمایندهی شهریاری نیرومند و باشکوه خدا بود که بخت و دارایی به مردم ارزانی میداشت و در جهان گیتایی یا زمین نگاهبان توپالها (فلزات) و جنگابزارها بود و سیم و زر را چنان در میان آدمیان بخش (تقسیم) میکرد که دیو فتنه و آشوب نتواند بر زمین رخنه کند. در افسانهها او خواهان فرّ و بزرگی و نیرومندی برای مردمان و دستگیری از نیازمندان است.
شهریور میان ایزدان که با پیدایش کیش زرتشتی امشاسپند یا فرشته نامیده شدند پس از بهمن جایگاه دوم را دارد. او نمود توانایی و شکوه خدا است.
🍃🍂 «بیرونی» شهریورگان را که روز دستگیری از تهیدستان بود روز دوستی و آرزو نامید و آن را آذرجشن یا جشن آتش خواند. جشنهای آذرگان، سده و سوری شماری دیگر از جشنهای آتش هستند. هرچند که آتشافروزی آیین بیشتر جشنها در ایران بود.
بیرونی از زبان «زادویه» (موبد زرتشتی که آگاهی بسیاری از آیینهای ایرانی به بیرونی داده) نوشته که شهریورگان جشنی خانگی است. این جشن در گذشته آغازگر زمستان و سرما بود که آتشهای بزرگ در خانهها میافروختند و خدا را میستودند و برای خوردن خوراک و برپایی جشن و شادمانی گرد هم میآمدند. آنها باور داشتند این آتش سرمای زمستان و چیزهایی را که برای گیاهان زیانآور است از میان میبرد.
🍃🍂 در گذشتههای دور سال دو بخش تابستان بزرگ و زمستان بزرگ داشت. بهار و پاییز هم بیش از سه هزار سال درازا ندارند. یک گمان این است که شهریورگان همان آذرگان است که در پایان تابستان بزرگ برگزار میشد و با دگرگونی در گاهشماری(تقویم) به چهار وَرشیم(فصل)، به دو جشن بخش شده است.
🍃🍂 و شهریورت باد پیروزگر
به نام و بزرگی و فرّ و هنر
در شاهنامه دو جا از شهریور نام برده شده؛ یکی آنجا که رستم نزد کیخسرو میرود و آغاز به بزرگداشت و ارجمند شمردن شاه میکند.
دیگری داستان رفتن بهرام گور به شکارگاه و کشتن شیران است که بر پایهی شاهنامه روزی بود که «ابر شهریور» برآمد و همهجا پر از سیاهی شد.
🍃🍂 شهریور نماد سروری آرمانی خرد است که رها و آزاد از روش و کیش است.
در گاتها پس از ستایش شهریور از شهریاری مینویی و ویژگیهای آن سخن رفته است:
«مرتو(انسان) از میان آن دو همچون راستکردار و پیشرفتدهنده و افزاینده منش پاک را برای خود برمیگزیند. ای مزدا پس هیچگاه پاسبان و رهبر دروغین و فریبکار با خودنمایی و مردم فریبی به پاکی از برای نام نیک و یاد نیک بهرهمند نگردد.»
در نسک (کتاب) دینکرد آمده که بدترین پادشاه آن بددین و بدکنشی است که کُشندهی بیگناهان باشد و پاداَفرَه (مجازات) یا کیفر، سزای آن کسی است که چنین دروغگویی را پادشاه کند.
🍃🍂 در نسک پهلوی بندهش آمده که گیاه شاهسپرغم یا شاهسپرم (ریحان) گیاه ویژهی شهریور و آرامشبخش روان اندوهناک آدمی است. بوی شادیآفرین آن اندوه روان را میپالاید و چونان بوی پادشاهی است.
ابوالقاسم آخته نوشته است که شهریورگان جشن کشاورزان بود. در پایان تابستان و هنگام برداشت فراوردههای کشاورزی، کشاورزان دسترنج خود را میدیدند و شاد میشدند. از سویی برای کشت پاییزه آماده میشدند که با نیایش و آیینهای شاد همراه بود.
🍃🍂 امشاسپند شهریور در افسانهها نرینه بود و امروز زرتشتیان روز شهریورگان را به شوند (دلیل) نماد شهریاری بر درون، خرد و رفتار، روز پدر نامیدهاند. در ایران باستان روز نخست دیماه روز خواهر و برادر(پیوند خواهر و برادری پادشاهان با مردم)، جشن بهمنگان در بهمنماه روز مردان نیکاندیش و اسپندگان (سپندارمذگان) روز زن و زمین بود.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #جشن_شهریورگان #شهریورگان #آذرجشن
📚 بنمایهها:
۱- جشنها و آیینهای ایرانی #منصوره_میرفتاح
۲- گاهشماری و جشن های ایران باستان #هاشم_رضی
۳- جشنها و آیینهای شادمانی در ایران #ابوالقاسم_آخته
🔥🔥 @AdabSar 🔥
ادبسار
🔥 شهریورگان، جشن بزرگداشت شهریاران دانا 🍃🍂 شهریورگان یکی از جشنهای بسیار کهن ده روز نخست شهریور و از دستهی جشنهای دوازدگانهی سال در ایران باستان بود که پس از پیدایش کیش زرتشتی ریخت دینی یافت. این جشن در گاهشمار کهن ایرانی برابر با روز چهارم شهریور(شهریور…
🔥 شهریورگان و افسانهی پایان یافتن پادشاهی اهریمن بر زمین
🔱 افسانهی شهریورگان بازگوی نبرد نخستین آدم روی زمین «گیومرت/گیومرتن» (کیومرث) با اهریمن است. در این افسانه گیومرت با یاری امشاسپند شهریور بر اهریمن پیروز شده و دوران پیروزی و شهریاری آدمیان بر زمین آغاز میشود.
🔱 گیومرت در اوستا «گیهمرتن» و در پهلوی «گیومرت/گیومرد» به چمار(معنای) «زندهی میرا» یا «جان نیستیپذیر» است. گیومرت نخستین کسی است که اندیشید و آموزش و منش اهورامزدا را دریافت و از این روی با نام «نخستاندیش» از وی یاد شده است. درباره او در فروردینیشت از نیپیک (کتاب) یشتها نوشته شده: «فَرَوَشی گیومرت اَشَون را میستاییم، نخستین کسی که به گفتار و آموزش اهورهمزدا گوش فرا داد و از او خانواده و سرزمینهای ایرانی و نژاد ایرانیان پدید آمد.»
🔱 در بخش چهارم نیپیک «بندهش» میخوانیم: «اهورامزدا همهی فرشتگان را به همکاری در نبرد آفریدگان چنان گمارَد و ایستانَد که چون اهریمن آید هرکس آن دشمن خویش را به نبرد فراز گیرد»!
سپس به خویشکاری (وظیفه) هر یک از فرشتگان در این نبرد مینوی پرداخته و دربارهی شهریور نوشته: «چهارم از مینویان شهریور است. او از آفرینش ماتکیک (مادی)، توپال (فلز) را به خویش گرفت.[…] توپال را استواری از آسمان است.[…] اهریمن را توانِ از میان بردنِ توپال نباشد.»
در بخش پنجم به تازش اهریمن بر آفرینش و چگونگی نبرد گیومرت با اهریمن پرداخته و در بخش هشتم ناراسته (غیرمستقیم) دربارهی نبرد آفریدگان گیتی با اهریمن و پیوند شهریور با شهریاری گیومرت سخن گفته است: «ششم نبرد را گیومرت کرد. از آن جا که بر سپهر گیومرت پیدا بود، در تازش اهریمن به نبرد اختران و اباختران سی سال زیست». ولی نبرد گیومرت و اهریمن با مرگ گیومرت به پایان نرسید و پس از مرگ او فرزندانش با اهریمن جنگیدند که به نابودی دیوان و از کار افتادگی اهریمن انجامید. این آغاز شهریاری مردمان بر جهان بود. از آن جا که تن گیومرت از توپال (فلز) ساخته شده بود از تن او هفت گونه توپال پدید آمد.
🔱 نشان این هفت گونه توپال را که در بندهش از آنها و پیوندشان با گیومرت سخن رفته میتوان در نوشتهی «ابوریحان بیرونی» یافت. بیرونی نوشته است که شهریور روز چهارم از شهریورماه است و برای همزمان شدن دو نام جشن است و آن را شهریورگان گویند. شهریور فرشتهای است که به گوهر هفتگانه مانند زر یا تلا (طلا)، سیم (نقره) و دیگر توپالها که ساختاوری (صنعت) و پایداری جهان و مردم به آنها بستگی دارد نگهبان است.
🔱 در داستان هوشنگ پیشدادی و دومین پادشاه افسانهای ایران پس از گیومرس/گیومرت بخش پیدایش آهن در پیوند با شهریورگان است:
هوشنگ نخستین مرتوی (انسان) زمین بود که با دانش خود آهن را از دل سنگ بیرون آورد و با شناخت آن پیشهی آهنگری بنیاد نهاد و بدان تبر، اره و تیشه ساخت. سپس با ساختن جویها بر سر دریاها آنها را به دشتها کشاند و کشاورزی را پدید آورد شد. پس زندگی کوچی نیز به یکجانشینی و شهرنشینی دگرگون شد.
🔱 با نگر (توجه) به این داستانهای افسانهای گفته میشود جشن شهریورگان در ایران باستان ویژهی سپاهیان بوده و در آن زمان جشن شهریورگان را در پادگانها و دژها برگزار میکردند و برای ارزشی که توپالها داشتند ابزار جنگی را پاک نگه میداشتند.
🔱 بر پایهی آگاهیهای بهجا مانده از ساسانیان پاک نگاه نداشتن توپال و رها کردن آنها در جای نمناک گناه شمرده میشد.
«داراب پالتن» در «فرضیاتنامه» نوشته است که شادی کردن، روزی دادن به لشکریان، بخشودن گنهکاران، دَهِشمندی به نیازمندان، دیدار با بزرگان و فرماندهان از آیینهای شهریورگان است.
🔱 با اینهمه گفتنی است بخش بزرگی از آگاهی ما دربارهی جشن شهریورگان با گذر زمان و تازشهای پیدرپی از میان رفته و آنچه میدانیم ناچیز است که شاید هم کمی دستخوش دگرگونی شده باشد.
افسانهی شهریورگان با اندکی دگرگونی به کیش مانوی نیز راه یافت.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #جشن_شهریورگان #شهریورگان #آذرجشن
1ea.ir/ABo4CBk
📚 برگرفته از:
۱- تارنمای ایرانبوم
۲- جشنها و آیینهای شادمانی در ایران #ابوالقاسم_آخته
۳- اوستا به گزارش #جلیل_دوستخواه
۴- بندهش به گزارش #مهرداد_بهار
🔥 @AdabSar
🔱 افسانهی شهریورگان بازگوی نبرد نخستین آدم روی زمین «گیومرت/گیومرتن» (کیومرث) با اهریمن است. در این افسانه گیومرت با یاری امشاسپند شهریور بر اهریمن پیروز شده و دوران پیروزی و شهریاری آدمیان بر زمین آغاز میشود.
🔱 گیومرت در اوستا «گیهمرتن» و در پهلوی «گیومرت/گیومرد» به چمار(معنای) «زندهی میرا» یا «جان نیستیپذیر» است. گیومرت نخستین کسی است که اندیشید و آموزش و منش اهورامزدا را دریافت و از این روی با نام «نخستاندیش» از وی یاد شده است. درباره او در فروردینیشت از نیپیک (کتاب) یشتها نوشته شده: «فَرَوَشی گیومرت اَشَون را میستاییم، نخستین کسی که به گفتار و آموزش اهورهمزدا گوش فرا داد و از او خانواده و سرزمینهای ایرانی و نژاد ایرانیان پدید آمد.»
🔱 در بخش چهارم نیپیک «بندهش» میخوانیم: «اهورامزدا همهی فرشتگان را به همکاری در نبرد آفریدگان چنان گمارَد و ایستانَد که چون اهریمن آید هرکس آن دشمن خویش را به نبرد فراز گیرد»!
سپس به خویشکاری (وظیفه) هر یک از فرشتگان در این نبرد مینوی پرداخته و دربارهی شهریور نوشته: «چهارم از مینویان شهریور است. او از آفرینش ماتکیک (مادی)، توپال (فلز) را به خویش گرفت.[…] توپال را استواری از آسمان است.[…] اهریمن را توانِ از میان بردنِ توپال نباشد.»
در بخش پنجم به تازش اهریمن بر آفرینش و چگونگی نبرد گیومرت با اهریمن پرداخته و در بخش هشتم ناراسته (غیرمستقیم) دربارهی نبرد آفریدگان گیتی با اهریمن و پیوند شهریور با شهریاری گیومرت سخن گفته است: «ششم نبرد را گیومرت کرد. از آن جا که بر سپهر گیومرت پیدا بود، در تازش اهریمن به نبرد اختران و اباختران سی سال زیست». ولی نبرد گیومرت و اهریمن با مرگ گیومرت به پایان نرسید و پس از مرگ او فرزندانش با اهریمن جنگیدند که به نابودی دیوان و از کار افتادگی اهریمن انجامید. این آغاز شهریاری مردمان بر جهان بود. از آن جا که تن گیومرت از توپال (فلز) ساخته شده بود از تن او هفت گونه توپال پدید آمد.
🔱 نشان این هفت گونه توپال را که در بندهش از آنها و پیوندشان با گیومرت سخن رفته میتوان در نوشتهی «ابوریحان بیرونی» یافت. بیرونی نوشته است که شهریور روز چهارم از شهریورماه است و برای همزمان شدن دو نام جشن است و آن را شهریورگان گویند. شهریور فرشتهای است که به گوهر هفتگانه مانند زر یا تلا (طلا)، سیم (نقره) و دیگر توپالها که ساختاوری (صنعت) و پایداری جهان و مردم به آنها بستگی دارد نگهبان است.
🔱 در داستان هوشنگ پیشدادی و دومین پادشاه افسانهای ایران پس از گیومرس/گیومرت بخش پیدایش آهن در پیوند با شهریورگان است:
هوشنگ نخستین مرتوی (انسان) زمین بود که با دانش خود آهن را از دل سنگ بیرون آورد و با شناخت آن پیشهی آهنگری بنیاد نهاد و بدان تبر، اره و تیشه ساخت. سپس با ساختن جویها بر سر دریاها آنها را به دشتها کشاند و کشاورزی را پدید آورد شد. پس زندگی کوچی نیز به یکجانشینی و شهرنشینی دگرگون شد.
🔱 با نگر (توجه) به این داستانهای افسانهای گفته میشود جشن شهریورگان در ایران باستان ویژهی سپاهیان بوده و در آن زمان جشن شهریورگان را در پادگانها و دژها برگزار میکردند و برای ارزشی که توپالها داشتند ابزار جنگی را پاک نگه میداشتند.
🔱 بر پایهی آگاهیهای بهجا مانده از ساسانیان پاک نگاه نداشتن توپال و رها کردن آنها در جای نمناک گناه شمرده میشد.
«داراب پالتن» در «فرضیاتنامه» نوشته است که شادی کردن، روزی دادن به لشکریان، بخشودن گنهکاران، دَهِشمندی به نیازمندان، دیدار با بزرگان و فرماندهان از آیینهای شهریورگان است.
🔱 با اینهمه گفتنی است بخش بزرگی از آگاهی ما دربارهی جشن شهریورگان با گذر زمان و تازشهای پیدرپی از میان رفته و آنچه میدانیم ناچیز است که شاید هم کمی دستخوش دگرگونی شده باشد.
افسانهی شهریورگان با اندکی دگرگونی به کیش مانوی نیز راه یافت.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #جشن_شهریورگان #شهریورگان #آذرجشن
1ea.ir/ABo4CBk
📚 برگرفته از:
۱- تارنمای ایرانبوم
۲- جشنها و آیینهای شادمانی در ایران #ابوالقاسم_آخته
۳- اوستا به گزارش #جلیل_دوستخواه
۴- بندهش به گزارش #مهرداد_بهار
🔥 @AdabSar
ادبسار
🔥 شهریورگان و افسانهی پایان یافتن پادشاهی اهریمن بر زمین 🔱 افسانهی شهریورگان بازگوی نبرد نخستین آدم روی زمین «گیومرت/گیومرتن» (کیومرث) با اهریمن است. در این افسانه گیومرت با یاری امشاسپند شهریور بر اهریمن پیروز شده و دوران پیروزی و شهریاری آدمیان بر زمین…
🔥 شهریورگان جشنی در ستایش داد و دهش
🍃🍂 شهریورگان در افسانهها زمانی است که امشاسپند شهریور یا شهریاری شایسته با «سروَه» یا «سئوروَ» که دیو شهریاری بد و ستمکار بود به ستیز برخاست. شهریورگان با کشاورزی نیز در پیوند بود و با آغاز برداشت پاییزی فراوردههای کشاورزی همزمان میشد. از اینرو گمان میرود که یکی از آیینهای شهریورگان، داد و دَهِش میان مردم بود.
🍃🍂 #فردوسی در #شاهنامه دربارهی داد و دهش سروده است:
فریدون فرخ فرشته نبود
ز مشک و ز انبر سرشته نبود
به داد و دهش یافت آن نیکویی
تو داد و دهش کن فریدون تویی
🍃🍂 ایرانیان در جشن شهریورگان پس از نیایش اهورامزدا و دادن خوراک به تهیدستان، برای شادباشگویی نزد پادشاه میرفتند. همچنین توپال(فلز)های کهنه را از انبارها بیرون آورده و سپید و نو میکردند. سپس به شادی و پایکوبی میپرداختند. از آنجا که شهریورگان یکی از جشنهای آتش در ایران بود، آتشافروختن نیز از آیینهای همیشگی آن بود.
🍃🍂 در سدههای دیرتر زنان ایرانی نیمتنه(جلیقه)هایی داشتند که روی آن دانگ (سکه) دوخته و آذین شده بود و در این روز آن را بر تن میکردند. گفته میشود دانگ در هفتسین نوروزی برای «سین» داشتن سکه نیست. دانگ نماد امشاسپند شهریور در هفتسین است، چرا که این امشاسپند نگهبان توپالهای جهان بود.
🍃🍂 همزمان با روز شهریورگان روز جشن بمو و گرامیداشت جان سپردن مانی پیامبر کیش مزدیسنا در میان مانویان برگزار میشد.
🍃🍂 امروز در برخی از شهرهای کویری و گرم چون یزد و کرمان جشن شهریورگان را گرامی میدارند.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #جشن_شهریورگان #شهریورگان #آذرجشن
📚 بنمایهها:
۱- جشنها و آیینهای ایرانی با تکیه بر استوره و مردمشناسی #حسام_الدین_مهدوی
۲- جشنها و آیینهای ایرانی #منصوره_میرفتاح
🔥 @AdabSar
🍃🍂 شهریورگان در افسانهها زمانی است که امشاسپند شهریور یا شهریاری شایسته با «سروَه» یا «سئوروَ» که دیو شهریاری بد و ستمکار بود به ستیز برخاست. شهریورگان با کشاورزی نیز در پیوند بود و با آغاز برداشت پاییزی فراوردههای کشاورزی همزمان میشد. از اینرو گمان میرود که یکی از آیینهای شهریورگان، داد و دَهِش میان مردم بود.
🍃🍂 #فردوسی در #شاهنامه دربارهی داد و دهش سروده است:
فریدون فرخ فرشته نبود
ز مشک و ز انبر سرشته نبود
به داد و دهش یافت آن نیکویی
تو داد و دهش کن فریدون تویی
🍃🍂 ایرانیان در جشن شهریورگان پس از نیایش اهورامزدا و دادن خوراک به تهیدستان، برای شادباشگویی نزد پادشاه میرفتند. همچنین توپال(فلز)های کهنه را از انبارها بیرون آورده و سپید و نو میکردند. سپس به شادی و پایکوبی میپرداختند. از آنجا که شهریورگان یکی از جشنهای آتش در ایران بود، آتشافروختن نیز از آیینهای همیشگی آن بود.
🍃🍂 در سدههای دیرتر زنان ایرانی نیمتنه(جلیقه)هایی داشتند که روی آن دانگ (سکه) دوخته و آذین شده بود و در این روز آن را بر تن میکردند. گفته میشود دانگ در هفتسین نوروزی برای «سین» داشتن سکه نیست. دانگ نماد امشاسپند شهریور در هفتسین است، چرا که این امشاسپند نگهبان توپالهای جهان بود.
🍃🍂 همزمان با روز شهریورگان روز جشن بمو و گرامیداشت جان سپردن مانی پیامبر کیش مزدیسنا در میان مانویان برگزار میشد.
🍃🍂 امروز در برخی از شهرهای کویری و گرم چون یزد و کرمان جشن شهریورگان را گرامی میدارند.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #جشن_شهریورگان #شهریورگان #آذرجشن
📚 بنمایهها:
۱- جشنها و آیینهای ایرانی با تکیه بر استوره و مردمشناسی #حسام_الدین_مهدوی
۲- جشنها و آیینهای ایرانی #منصوره_میرفتاح
🔥 @AdabSar
ادبسار
🔥 شهریورگان جشنی در ستایش داد و دهش 🍃🍂 شهریورگان در افسانهها زمانی است که امشاسپند شهریور یا شهریاری شایسته با «سروَه» یا «سئوروَ» که دیو شهریاری بد و ستمکار بود به ستیز برخاست. شهریورگان با کشاورزی نیز در پیوند بود و با آغاز برداشت پاییزی فراوردههای کشاورزی…
🍂🍃 شهریورگان جشن پر شور و سور با رنگ و بوی پاییز
🍂🍃 یک رشته از جشنهای باستانی ایران جشنهای آتش بودند و جشن شهریورگان یکی از آنها بود. جشنهای آتش در میان تیرههای هند و ایرانی و هند و اروپایی ریشهدار و فراگیر بودند. سده، سوری، شهریورگان و آذرگان بزرگترین جشنهای آتش بودند.
🍂🍃 پژوهشگران گفتهاند که روشن نیست که چرا شهریورگان در دستهی جشنهای آتش است. زیرا در چنین روزهای گرمی، کسی گرمای آتش را نمیخواهد. پس شاید زمان آن با گذر سدهها و هزارهها جابجا شده و شاید پیشترها جشنی در ماههای سرد سال بود. در این باره ابوریحان بیرونی، موبد خورشید، زادویه، گردیزی، خلف تبریزی، ابوعلی مرزوقی اصفهانی و دیگران دیدگاههای گوناگونی داشتند و برخی آن را با آذرجشن در پاییز یکی میدانستند.
🍂🍃 جشن شهریورگان را آذرجشن نخست و جشن خانگی و جشن آتشهای خانگی نامیدهاند. هر کس در خانهاش آتش کوچکی میافروخت و نیایش میکرد. شبهنگام نیز در بام آتش میافروختند. برپایی مهمانی، شبنشینی و پخت خوراکهای گوناگون در این جشن پررنگ بود. برپایی چنین آیینهایی به انگیزهی فرا رسیدن نشانههای پاییز بود.
🍂🍃 امشاسپند یا فرشتهی خشَترَوَئیریَه یا شهریور در میان امشاسپندان پس از وَهومَنَه یا بهمن در جایگاه دوم بود. مانک(معنی) سرشتین واژهی شهریور شهریاری اهورامزدا است. امشاسپند شهریور در جهان ماتکیک(مادی) نگهبان توپالها(فلزات) و جنگابزارها است.
🍂🍃 گفتهاند شهریورگان جشن زادروز داراب هم بود. هرودوت نوشته بود که ایرانیان جشن زادروز (تولد) را با سور و سرور برگزار میکردند. اگرچه که بیشک جشن زادروز در میان همهی ایرانیان شناخته شده نبود و شاید درباریان چنین جشنی برگزار میکردند.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #جشن_شهریورگان #شهریورگان #آذرجشن
🍂🍃@AdabSar
🍂🍃 یک رشته از جشنهای باستانی ایران جشنهای آتش بودند و جشن شهریورگان یکی از آنها بود. جشنهای آتش در میان تیرههای هند و ایرانی و هند و اروپایی ریشهدار و فراگیر بودند. سده، سوری، شهریورگان و آذرگان بزرگترین جشنهای آتش بودند.
🍂🍃 پژوهشگران گفتهاند که روشن نیست که چرا شهریورگان در دستهی جشنهای آتش است. زیرا در چنین روزهای گرمی، کسی گرمای آتش را نمیخواهد. پس شاید زمان آن با گذر سدهها و هزارهها جابجا شده و شاید پیشترها جشنی در ماههای سرد سال بود. در این باره ابوریحان بیرونی، موبد خورشید، زادویه، گردیزی، خلف تبریزی، ابوعلی مرزوقی اصفهانی و دیگران دیدگاههای گوناگونی داشتند و برخی آن را با آذرجشن در پاییز یکی میدانستند.
🍂🍃 جشن شهریورگان را آذرجشن نخست و جشن خانگی و جشن آتشهای خانگی نامیدهاند. هر کس در خانهاش آتش کوچکی میافروخت و نیایش میکرد. شبهنگام نیز در بام آتش میافروختند. برپایی مهمانی، شبنشینی و پخت خوراکهای گوناگون در این جشن پررنگ بود. برپایی چنین آیینهایی به انگیزهی فرا رسیدن نشانههای پاییز بود.
🍂🍃 امشاسپند یا فرشتهی خشَترَوَئیریَه یا شهریور در میان امشاسپندان پس از وَهومَنَه یا بهمن در جایگاه دوم بود. مانک(معنی) سرشتین واژهی شهریور شهریاری اهورامزدا است. امشاسپند شهریور در جهان ماتکیک(مادی) نگهبان توپالها(فلزات) و جنگابزارها است.
🍂🍃 گفتهاند شهریورگان جشن زادروز داراب هم بود. هرودوت نوشته بود که ایرانیان جشن زادروز (تولد) را با سور و سرور برگزار میکردند. اگرچه که بیشک جشن زادروز در میان همهی ایرانیان شناخته شده نبود و شاید درباریان چنین جشنی برگزار میکردند.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #جشن_شهریورگان #شهریورگان #آذرجشن
🍂🍃@AdabSar
ادبسار
🍂🍃 شهریورگان جشن پر شور و سور با رنگ و بوی پاییز 🍂🍃 یک رشته از جشنهای باستانی ایران جشنهای آتش بودند و جشن شهریورگان یکی از آنها بود. جشنهای آتش در میان تیرههای هند و ایرانی و هند و اروپایی ریشهدار و فراگیر بودند. سده، سوری، شهریورگان و آذرگان بزرگترین…
👑 شهریورگان همزمان با زادروز کدام پادشاه باستانی است؟
👑 بر پایهی شاهنامهی فردوسی، چهارم شهریور و همزمان با جشن شهریورگان زادروز «داراب» یکی از پادشاهان داستانی ایران است. برخی از شاهنامهپژوهان داراب را همان کوروش هخامنشی و چهارم شهریور را زادروز کوروش میدانند.
به گمان آنها زمان زندگی داراب در داستانهای ایرانی نزدیک به کوروش است و شاید یافتههای تازهای دربارهی زندگی کوروش به دست دهد.
👑 از سویی در افسانهها و بر پایهی شاهنامه نشانههای «کیخسرو» نزدیک به کوروش هخامنشی است. «فریدون» هم بیپیوند با کوروش نیست و همسانی بسیاری با او دارد.
ولی باور روشنی که در میان پژوهندگان پیروان بیشتری دارد این است که داراب بیشترین همسانی را با داریوش هخامنشی دارد.
👑 شاید از آنجایی زادروز کوروش همزمان با جشن شهریورگان دانسته شده که شهریورگان روز شهریار آرمانی، پادشاه نیرومند و دادگر است.
👑 آنچه باید بدانیم این است که روز بزرگداشت کوروش در هفتم آبان، زادروز این پادشاه خوشنام نیست.
هفتم آبان روز گام نهادن کوروش به بابِـل است. بر پایهی سنگنبشتهی باستانی «رویدادنامهی نبونئید» (ستون ۳، بند ۱۸) روز سوم ماه Arahsamna بابلی، کوروش به شهر بابِل رسید و مردم بابِل با شادی به پیشواز او رفتند. این روز برابر با ۲۹ اکتبر و هفتم آبان است.
👑 بر پایهی آگاهی به دست آمده از دو تخته(لوح) گِلی در بابل، گمان میرود که درگذشت کوروش ۵۳۰ سال پیش از زایش (میلاد) و در نهمین سال از فرمانرواییاش روزی میان ۲۲ امرداد تا دهم شهریور باشد. در این تختههای گلی روز بابلی برابر با ۲۲ امرداد آغاز نهمین سال فرمانروایی کوروش و دهم شهریور همان سال آغاز فرمانروایی کمبوجیه است.
✍ #مجید_خالقیان
تارنمای خردگان
#جشن_های_ایرانی #جشن_شهریورگان #شهریورگان #آذرجشن #کوروش
👑 @AdabSar
👑 بر پایهی شاهنامهی فردوسی، چهارم شهریور و همزمان با جشن شهریورگان زادروز «داراب» یکی از پادشاهان داستانی ایران است. برخی از شاهنامهپژوهان داراب را همان کوروش هخامنشی و چهارم شهریور را زادروز کوروش میدانند.
به گمان آنها زمان زندگی داراب در داستانهای ایرانی نزدیک به کوروش است و شاید یافتههای تازهای دربارهی زندگی کوروش به دست دهد.
👑 از سویی در افسانهها و بر پایهی شاهنامه نشانههای «کیخسرو» نزدیک به کوروش هخامنشی است. «فریدون» هم بیپیوند با کوروش نیست و همسانی بسیاری با او دارد.
ولی باور روشنی که در میان پژوهندگان پیروان بیشتری دارد این است که داراب بیشترین همسانی را با داریوش هخامنشی دارد.
👑 شاید از آنجایی زادروز کوروش همزمان با جشن شهریورگان دانسته شده که شهریورگان روز شهریار آرمانی، پادشاه نیرومند و دادگر است.
👑 آنچه باید بدانیم این است که روز بزرگداشت کوروش در هفتم آبان، زادروز این پادشاه خوشنام نیست.
هفتم آبان روز گام نهادن کوروش به بابِـل است. بر پایهی سنگنبشتهی باستانی «رویدادنامهی نبونئید» (ستون ۳، بند ۱۸) روز سوم ماه Arahsamna بابلی، کوروش به شهر بابِل رسید و مردم بابِل با شادی به پیشواز او رفتند. این روز برابر با ۲۹ اکتبر و هفتم آبان است.
👑 بر پایهی آگاهی به دست آمده از دو تخته(لوح) گِلی در بابل، گمان میرود که درگذشت کوروش ۵۳۰ سال پیش از زایش (میلاد) و در نهمین سال از فرمانرواییاش روزی میان ۲۲ امرداد تا دهم شهریور باشد. در این تختههای گلی روز بابلی برابر با ۲۲ امرداد آغاز نهمین سال فرمانروایی کوروش و دهم شهریور همان سال آغاز فرمانروایی کمبوجیه است.
✍ #مجید_خالقیان
تارنمای خردگان
#جشن_های_ایرانی #جشن_شهریورگان #شهریورگان #آذرجشن #کوروش
👑 @AdabSar