لوبون در روشنگری پیرامون این نظریه، نخست خصوصیات روانشناختی کل توده را برمیشمرد. یکی «هیجانزدگی» و «ناشکیبایی» است. توده با #تلقین پذیرگردانیدن افراد و سرایتدادن نظرات و خواستههای گروهی و یکدست خود به آنان همه را در وضعیتی هیجانزده قرار میدهد، به چنگ «توهمات دستجمعی» میسپرد، از این راه گرایشهای افراطی و کورکورانه در آنان برمیانگیزد، و همه را به هرکاری که بخواهد (از ارتکاب جنایت و ویرانگری گرفته تا مرگپراکنی) وامیدارد. به همین سبب توده بیشتر اهل عمل است تا اهل اندیشیدن!، و کل کوشش آن در جهت عملیکردن نظراتی به کار میافتد که #راهبر به آن #تلقین میکند.
ویژگی دیگر توده سستیگرفتن وجه اخلاق در آن است. نشانههای این مسئله را در تحملناپذیری، پرخاشجویی، و گرایش به ارتکاب جنایت و ویرانگری میبینیم. تنها امر اخلاقی قابل اعتنا در توده پایبندی آن به خط و مشی، رهنمودها، و مقاصد و اهداف تعیینشده در درون خود آن است، و این چیزی است که اعضای آن را تا مرتبۀ ازخودگذشتگی و فداکاری بیچون و چرا پیش میراند.
یکی دیگر از خصوصیات توده «خیالبافی» حاد و شدید آن است که با خردورزی بهویژه «استدلال منطقی» در تعارض آشکار قرار دارد. از اینرو تصویری که افراد توده از یک رویداد احتمالی، پیشآمد، و یا شخصیت خاص در ذهن و خیال خود دارند دارای همان قدرت و جنب و جوش ویژۀ امور واقع است. چنین است که در توده خیالبافی با واقعبینی یکی گرفته میشود، جای #اندیشیدن و #استدلال را میگیرد، و حتا از تشخیص درست امور نامحتمل و دور از حقیقت بازمیدارد.
ویژگی دیگر توده سستیگرفتن وجه اخلاق در آن است. نشانههای این مسئله را در تحملناپذیری، پرخاشجویی، و گرایش به ارتکاب جنایت و ویرانگری میبینیم. تنها امر اخلاقی قابل اعتنا در توده پایبندی آن به خط و مشی، رهنمودها، و مقاصد و اهداف تعیینشده در درون خود آن است، و این چیزی است که اعضای آن را تا مرتبۀ ازخودگذشتگی و فداکاری بیچون و چرا پیش میراند.
یکی دیگر از خصوصیات توده «خیالبافی» حاد و شدید آن است که با خردورزی بهویژه «استدلال منطقی» در تعارض آشکار قرار دارد. از اینرو تصویری که افراد توده از یک رویداد احتمالی، پیشآمد، و یا شخصیت خاص در ذهن و خیال خود دارند دارای همان قدرت و جنب و جوش ویژۀ امور واقع است. چنین است که در توده خیالبافی با واقعبینی یکی گرفته میشود، جای #اندیشیدن و #استدلال را میگیرد، و حتا از تشخیص درست امور نامحتمل و دور از حقیقت بازمیدارد.
#لوبون در بخش دیگری از روانشناسی تودهها به جایگاه #راهبر توده میپردازد. او با توجه به «ساختار ذهنی»، پیشزمینههای «وراثتی» و «غریزی» یا «فطری»، و خصوصیات #روانشناختی ویژهای که برای #توده قائل است مینویسد:
«همین که شماری از موجودات زنده، از یک رمۀ جانور گرفته تا یک تودۀ انسان، گردهم میآیند بهگونه فطری خود را زیر فرمان یک سرکرده جای میدهند… توده رمۀ فرمانبرداری است که هرگز بینیاز از یک سرور نیست.»
«همین که شماری از موجودات زنده، از یک رمۀ جانور گرفته تا یک تودۀ انسان، گردهم میآیند بهگونه فطری خود را زیر فرمان یک سرکرده جای میدهند… توده رمۀ فرمانبرداری است که هرگز بینیاز از یک سرور نیست.»
همین «آرمان من» سرانجام موجودیت خود را در سیمای تأثیرگذار #راهبر بازمییابد و بدینگونه در یگانگی و یکپارچگی گروه و مدیریت آن از سوی راهبر مؤثر میافتد. این در حالی است که تبارشناسی واقعیت جوهری توده (واقعیتی که در ورای نماد و نمودِ آراسته به مهرورزی و برابریجویی این توده نهفته است و اینکه دراصل برپایۀ رابطۀ نامنصفانۀ میان پیرو و راهبر یا فرمانبردار و فرمانفرما استوار است) سرانجام به وضعیت قبیله بدوی و روانشناسی افتتاحکنندۀ آن میرساند. و این چنین است که بنیانگذار روانکاوی نتیجه میگیرد:
«راهبر توده همیشه همان پدرـ رئیس هراسناک آغازین باقی میماند. توده پیوسته آمادۀ تنسپردن به سلطۀ یک قدرت بیکرانه هست. توده بهغایت خواهان و جویای یک مظهر قدرت میباشد، و بهگفتۀ لوبون تشنۀ فرمانبرداری است.»
🔚 پایان...
📎 #زیگومند_فروید #گوستاو_لوبون #روانشناسی_توده_ها #ناخودآگاه #وحشت #اندیشیدن #استدلال #نرینگی #اراده #توده #تقلید #تلقین #ترس #توتم_و_تابو #تبارشناسی #راهبر #ابرمن #قبیله_نخستین #پیروی #مهرورزی #همانندشدگی #آرمان #پدر #پسر
🗂 @AntiReligionArchives
«راهبر توده همیشه همان پدرـ رئیس هراسناک آغازین باقی میماند. توده پیوسته آمادۀ تنسپردن به سلطۀ یک قدرت بیکرانه هست. توده بهغایت خواهان و جویای یک مظهر قدرت میباشد، و بهگفتۀ لوبون تشنۀ فرمانبرداری است.»
🔚 پایان...
📎 #زیگومند_فروید #گوستاو_لوبون #روانشناسی_توده_ها #ناخودآگاه #وحشت #اندیشیدن #استدلال #نرینگی #اراده #توده #تقلید #تلقین #ترس #توتم_و_تابو #تبارشناسی #راهبر #ابرمن #قبیله_نخستین #پیروی #مهرورزی #همانندشدگی #آرمان #پدر #پسر
🗂 @AntiReligionArchives