«پیشرفت» در وهله‌ی نخست به معنی تغییر وضعیتی برای گذر به وضعیتی دیگر و دارای بار معنایی مثبت است. #پیشرفت و #نوگرایی به عنوان مکملی برای هم استفاده می‌شوند و در قطب مخالف #پسرفت و #کهنه‌گرایی قرار دارند. اندیشه‌ی پیشرفت بر تفسیر خاصی از تاریخ استوار است و تکامل تاریخی را «خطی» می‌بیند. در چنین تفسیری، وضعیت عمومی همواره بهتر می‌شود، حتی اگر رویدادهایی بطور مقطعی باعث توقف این روند شوند یا آن را موقتا به قهقرا ببرند. این تفسیر به تعالی فرد از گذرگاه رشد و روند آموزش باور دارد و معتقد است که پیشرفت در آموختن، از تغییر در وضعیت‌ها حاصل می‌گردد و به آن می‌انجامد که افراد با ارتقای توانایی‌های خود، همواره بر چالش‌هایی که وضعیت‌های تازه پدید می‌آورند، بهتر چیره می‌‌گردند.

اگر چه «آرمانشهر» مسلمانان در گذشته است، اما ادیان ابراهیمی دارای تصوراتی با ظاهر «آرمانشهری» هم هستند که بر «آینده» ناظر است. البته این تصورات به معنای دقیق کلمه «آرمانشهری» نیستند، بلکه جنبه‌ی «فرجام‌شناختی» دارند. موعودگرایی در یهودیت و مسیحیت و اسلام، و باورهایی چون «قیامت کبری»، «روز داوری نهایی» و «ظهور مهدی»، همگی در ظاهر دارای رگه‌هایی «آرمانشهری» هستند. اما تفاوت «آرمانشهرهای سیاسی» با «آرمانشهرهای دینی» در آنست که اولی قرار است به دست انسان‌ها تحقق یابد و دومی فقط به «اراده‌ی خداوند» ممکن است و انسان‌ها در آن نقشی ندارند!

بنابراین آنچه فعلا برای شهروندان جوامع اسلامی به عنوان معضلی باقی می‌ماند، نه رویداد قریب‌الوقوع «قیامت» یا «ظهور مهدی»، بلکه تلاش بیمارگونه‌ی اسلامگرایان برای تحقق جامعه‌ای است که الگوی آرمانی آن در صحرای حجاز ۱۴۰۰ سال پیش نهفته است!

🔚 پایان...

#تاریخ_اسلام #اسلام #آرمانشهر #گذشته_گرا #پیشرفت #پسرفت #کهنه‌_گرایی #عصر_روشنگری #تامس_مور #توماسو_کامپانلا #فرانسیس_بیکن #آرمانشهرهای_سیاسی #اوتوپوس #ناکجاآباد #صدر_اسلام #صحرای_حجاز #نقد_فرهنگ #نقد_دین #نقد_رفتارهای_اجتماعی #فرهنگ_دینی #آسیب‌_شناسی_فرهنگی #تجددمدرنیسم #مدرنیته #تاریک_‌اندیشی #نابالغی_روحی #روشنگری #یهودیت #مسیحیت
🗂 @AntiReligionArchives