#تامس_مور، متفکر انگلیسی در اوایل قرن شانزدهم رمانی نوشت به نام «آرمانشهر» (یوتوپیا) و در آن جامعه‌ای ایده‌آل را توصیف می‌کند که گویا در نقطه‌ا‌ی دورافتاده از کره‌ی زمین تحقق یافته است. بعدها متفکران دیگری مانند #توماسو_کامپانلا در کتاب «شهر خورشید» و #فرانسیس_بیکن در کتاب «آتلانتیس نو» ایده‌ی مشابهی را دستمایه‌‌ی تأملات خود قرار دادند. در بیشتر این آثار تلاش نویسندگان معطوف به آن بود که با نقد مناسبات سیاسی و اجتماعی زمانه‌ی خود، لزوم ایجاد جامعه‌ای بهتر را یادآور شوند و دستیابی به چنین جامعه‌ای را ممکن بدانند.
اگر چه «آرمانشهر» مسلمانان در گذشته است، اما ادیان ابراهیمی دارای تصوراتی با ظاهر «آرمانشهری» هم هستند که بر «آینده» ناظر است. البته این تصورات به معنای دقیق کلمه «آرمانشهری» نیستند، بلکه جنبه‌ی «فرجام‌شناختی» دارند. موعودگرایی در یهودیت و مسیحیت و اسلام، و باورهایی چون «قیامت کبری»، «روز داوری نهایی» و «ظهور مهدی»، همگی در ظاهر دارای رگه‌هایی «آرمانشهری» هستند. اما تفاوت «آرمانشهرهای سیاسی» با «آرمانشهرهای دینی» در آنست که اولی قرار است به دست انسان‌ها تحقق یابد و دومی فقط به «اراده‌ی خداوند» ممکن است و انسان‌ها در آن نقشی ندارند!
بنابراین آنچه فعلا برای شهروندان جوامع اسلامی به عنوان معضلی باقی می‌ماند، نه رویداد قریب‌الوقوع «قیامت» یا «ظهور مهدی»، بلکه تلاش بیمارگونه‌ی اسلامگرایان برای تحقق جامعه‌ای است که الگوی آرمانی آن در صحرای حجاز ۱۴۰۰ سال پیش نهفته است!
🔚 پایان...
#تاریخ_اسلام #اسلام #آرمانشهر #گذشته_گرا #پیشرفت #پسرفت #کهنه_گرایی #عصر_روشنگری #تامس_مور #توماسو_کامپانلا #فرانسیس_بیکن #آرمانشهرهای_سیاسی #اوتوپوس #ناکجاآباد #صدر_اسلام #صحرای_حجاز #نقد_فرهنگ #نقد_دین #نقد_رفتارهای_اجتماعی #فرهنگ_دینی #آسیب_شناسی_فرهنگی #تجددمدرنیسم #مدرنیته #تاریک_اندیشی #نابالغی_روحی #روشنگری #یهودیت #مسیحیت
🗂 @AntiReligionArchives
بنابراین آنچه فعلا برای شهروندان جوامع اسلامی به عنوان معضلی باقی می‌ماند، نه رویداد قریب‌الوقوع «قیامت» یا «ظهور مهدی»، بلکه تلاش بیمارگونه‌ی اسلامگرایان برای تحقق جامعه‌ای است که الگوی آرمانی آن در صحرای حجاز ۱۴۰۰ سال پیش نهفته است!
🔚 پایان...
#تاریخ_اسلام #اسلام #آرمانشهر #گذشته_گرا #پیشرفت #پسرفت #کهنه_گرایی #عصر_روشنگری #تامس_مور #توماسو_کامپانلا #فرانسیس_بیکن #آرمانشهرهای_سیاسی #اوتوپوس #ناکجاآباد #صدر_اسلام #صحرای_حجاز #نقد_فرهنگ #نقد_دین #نقد_رفتارهای_اجتماعی #فرهنگ_دینی #آسیب_شناسی_فرهنگی #تجددمدرنیسم #مدرنیته #تاریک_اندیشی #نابالغی_روحی #روشنگری #یهودیت #مسیحیت
🗂 @AntiReligionArchives
#نقد_پیشداوریها
شرط نخست روشن‌نگری کنار گذاشتن پیشداوریها و جزمیات سنتی است، کنار گذاشتن همه‌ی آن چیزهایی است که #فرانسیس_بیکن از پیشاهنگان روشنگری بر آنها نام «بُت» نهاده بود. بت ها چهار دسته‌اند: بت های طایفه‌ای، که نوع بشر به آنها گرایش دارد و از کاهلی عمومی فکری و شتابزدگی در نتیجه‌گیری برمی‌آیند، بت های شخصی که در خصلت فردی ریشه دارند و مانع تفکر می‌شوند، اگر به خود نگرش انتقادی نداشته باشیم، بتهای بازار، که در جریان رابطه‌های انسانی و بر بستر زبان به‌عنوانِ وسیله‌ی اصلی ارتباط در #جامعه شکل گرفته و #قداست می‌یابند و سر انجام بت های نمایشی، که خاستگاه و پرورشگاه آنها صحنه‌های بازیِ سنت های جهان‌بینی است.
شرط نخست روشن‌نگری کنار گذاشتن پیشداوریها و جزمیات سنتی است، کنار گذاشتن همه‌ی آن چیزهایی است که #فرانسیس_بیکن از پیشاهنگان روشنگری بر آنها نام «بُت» نهاده بود. بت ها چهار دسته‌اند: بت های طایفه‌ای، که نوع بشر به آنها گرایش دارد و از کاهلی عمومی فکری و شتابزدگی در نتیجه‌گیری برمی‌آیند، بت های شخصی که در خصلت فردی ریشه دارند و مانع تفکر می‌شوند، اگر به خود نگرش انتقادی نداشته باشیم، بتهای بازار، که در جریان رابطه‌های انسانی و بر بستر زبان به‌عنوانِ وسیله‌ی اصلی ارتباط در #جامعه شکل گرفته و #قداست می‌یابند و سر انجام بت های نمایشی، که خاستگاه و پرورشگاه آنها صحنه‌های بازیِ سنت های جهان‌بینی است.
#امتیاز_روشنگری
موضوعی که بدان اشاره شد، نمونه‌ی است بیانگر این که روشنگری، درست است که منتقد پیشداوریها بوده، اما خود نیز از یک نقطه‌ی صفر بی‌پیشداوری آغاز نکرده است. هر چه تاریخی است و در تاریخ است، فاقد نقطه‌ی صفر آغاز است، یعنی با پیشداوری شروع می‌شود.
امتیاز روشنگری در اندیشه‌ی دلیر آن برای ادراک این واقعیت و توانایی نگرش انتقادی به خود است.
روشنگری آن تلاش تاریخی‌ای است که حاصل آن روشن‌نگری افراد به خود، به اطرافیان، به جامعه و به جهان است. روشن‌نگر می‌پرسد: چرا چنین است؟ او به پاسخ‌هایی از نوع "همواره چنین بوده است"، "مقدر است که چنین باشد"، "این خواست خداست"، "در کتاب چنین آمده است" و "فطرت ما ایجاب می‌کند" خرسند نمی‌شود.
🔚 پایان...
📎 #روشنگری #عصر_روشنگری #قرن_هجدهم #کانت #نقد #پرسیدن #اندیشیدن #انتقاد #انقلاب #فرهنگ #فکر #گالیله #دکارت #مونتنی #هاینریش_هاینه #فرانسیس_بیکن #محمد_زکریای_رازی #پریکلس #دین #خرافه #خردستیزی #نابالغی_فکری #انسان #جامعه #طبیعت
🗂 @AntiReligionArchives
موضوعی که بدان اشاره شد، نمونه‌ی است بیانگر این که روشنگری، درست است که منتقد پیشداوریها بوده، اما خود نیز از یک نقطه‌ی صفر بی‌پیشداوری آغاز نکرده است. هر چه تاریخی است و در تاریخ است، فاقد نقطه‌ی صفر آغاز است، یعنی با پیشداوری شروع می‌شود.
امتیاز روشنگری در اندیشه‌ی دلیر آن برای ادراک این واقعیت و توانایی نگرش انتقادی به خود است.
روشنگری آن تلاش تاریخی‌ای است که حاصل آن روشن‌نگری افراد به خود، به اطرافیان، به جامعه و به جهان است. روشن‌نگر می‌پرسد: چرا چنین است؟ او به پاسخ‌هایی از نوع "همواره چنین بوده است"، "مقدر است که چنین باشد"، "این خواست خداست"، "در کتاب چنین آمده است" و "فطرت ما ایجاب می‌کند" خرسند نمی‌شود.
🔚 پایان...
📎 #روشنگری #عصر_روشنگری #قرن_هجدهم #کانت #نقد #پرسیدن #اندیشیدن #انتقاد #انقلاب #فرهنگ #فکر #گالیله #دکارت #مونتنی #هاینریش_هاینه #فرانسیس_بیکن #محمد_زکریای_رازی #پریکلس #دین #خرافه #خردستیزی #نابالغی_فکری #انسان #جامعه #طبیعت
🗂 @AntiReligionArchives