آداب ویراستاری
◽️برگرفته ار: خانهٔ ویراستار (سیدحمید حیدریثانی)
🔘 #سیاست_ویرایش
مرحلۀ ویرایش، با تحویل اثر به ویراستار آغاز میشود. این تحویلگیری باید بهمعنای اداری آن محقق شود. پس از این جریان، ویراستار به #مرور_اجمالی اثر میپردازد تا ببیند چهکارهایی باید برای ویرایش آن انجام دهد و به چه ابزاری نیاز دارد.
🔘 آغاز کار
ویرایش هر اثری را به دو بخش عمدۀ فنی و محتوایی میتوان تقسیم کرد. برخی از کارهای ویرایشی با توجه به نوع اثر، منتفی یا مطرح میشود. مثلاً برای رمان، عموماً فهرست راهنما تنظیم نمیشود؛ در عوض برای متنی قدیمی تهیۀ #واژهنامه، شرح اعلام و... مطرح میشود.
🔘 #ویرایش_فنی
عملیات ویرایش فنی متعدد و متنوعاند. اعمال قواعد #رسمالخط و نشانههای فصل و وصل، #پاراگرافبندی، تنظیم پانوشتها و ارجاعات، یکدستکردن ضبطها و اصطلاحات، مشخصکردن عناوین آثار یا پارهای واژهها یا عبارات، ضبط لاتینی نامها یا معادل خارجی اصطلاحات فنی و مفاهیم علمی، تعیین محل تصاویر و اشکال و نمودارها و جدولها، اجرای ضوابط #فرمولنویسی، تعیین سلسلهمراتب عنوانها و زیرعنوانها، #فاصلهبندی، اختیار شیوهای مناسب برای معرفی مشخصات #کتابشناسی، تهیۀ فهرست مندرجات، و فهرست تفصیلی و فهرست راهنما و واژهنامهها و شرح اعلام، تنظیم صفحات عنوان، حقوق و صفحۀ عنوان بهزبان خارجی، اصلاح عبارتی، وارسی «داده»ها نظیر سنوات و نقلقولها، اعرابگذاریهای لازم، تبدیل واحدهای مقیاس، توضیح برخی از اصطلاحات و... همه در حوزۀ ویرایش فنی قرار میگیرند.
🔘 روش #ویراستار
ویراستار برای اجرای عملیات گوناگون ویرایشی، روشِ مناسب برمیگزیند: یا صفحهبهصفحه همۀ عملیات را بهموازات هم انجام میدهد یا مرحلهبهمرحله عمل میکند. در هر حال، باید تصویر جامع از کارهایی که باید انجام دهد، مدنظر داشته باشد.
🔘 ویرایش محتوایی
ویراستار در اینجا آزادی چندانی ندارد. محدودیت اصلی ویراستار مربوط به تغییر #سبک اثر است که حریم صاحباثر شناخته میشود. علاوه بر این اگر ویراستار در این مورد اعمال #سلیقه و تفنّن کند، این خطر هست که همۀ ویراستههای او یکنواخت از کار در آید. دربارۀ متون مصحّح، تصرف در سبک از محرّمات است و در ترجمه، میزان تصرّف مجاز، تابع حرمت مترجم و شأن اوست.
🔘 پس از #ویرایش
بعد از اتمام عملیات ویرایشی که گاهی حجم آن از کار مترجم و مؤلف نیز بیشتر میشود، سرانجام کار به دستگاه تولید تحویل میشود. تحویل طبق شناسنامۀ کتاب انجام میگیرد. و بالااخره در فرایند تولید هم، ویراستار در جریان آنچه بر ویراسته میگذرد، خواهد بود.
🔘 پس از #نشر
علاقۀ ویراستار با ویراسته، پس از نشر نیز قطع نمیشود. در این مرحله ویراستار به اقبال خوانندگان و توجهِ جهان نقدِ کتاب حساس است.
ــــــــــــــــــــــــــــــ
چکیدهای از: احمد سمیعی، «آداب ویراستاری»، دوماهنامهٔ نشر دانش، س۳، ش۱۷، مرداد و شهریور۱۳۶۲، ص۳۱ تا ۳۹، چکیدهساز: امیر امانیپور.
🌐 @heydarisani_ir
🆔 @VajehPardaz واژهپرداز
◽️برگرفته ار: خانهٔ ویراستار (سیدحمید حیدریثانی)
🔘 #سیاست_ویرایش
مرحلۀ ویرایش، با تحویل اثر به ویراستار آغاز میشود. این تحویلگیری باید بهمعنای اداری آن محقق شود. پس از این جریان، ویراستار به #مرور_اجمالی اثر میپردازد تا ببیند چهکارهایی باید برای ویرایش آن انجام دهد و به چه ابزاری نیاز دارد.
🔘 آغاز کار
ویرایش هر اثری را به دو بخش عمدۀ فنی و محتوایی میتوان تقسیم کرد. برخی از کارهای ویرایشی با توجه به نوع اثر، منتفی یا مطرح میشود. مثلاً برای رمان، عموماً فهرست راهنما تنظیم نمیشود؛ در عوض برای متنی قدیمی تهیۀ #واژهنامه، شرح اعلام و... مطرح میشود.
🔘 #ویرایش_فنی
عملیات ویرایش فنی متعدد و متنوعاند. اعمال قواعد #رسمالخط و نشانههای فصل و وصل، #پاراگرافبندی، تنظیم پانوشتها و ارجاعات، یکدستکردن ضبطها و اصطلاحات، مشخصکردن عناوین آثار یا پارهای واژهها یا عبارات، ضبط لاتینی نامها یا معادل خارجی اصطلاحات فنی و مفاهیم علمی، تعیین محل تصاویر و اشکال و نمودارها و جدولها، اجرای ضوابط #فرمولنویسی، تعیین سلسلهمراتب عنوانها و زیرعنوانها، #فاصلهبندی، اختیار شیوهای مناسب برای معرفی مشخصات #کتابشناسی، تهیۀ فهرست مندرجات، و فهرست تفصیلی و فهرست راهنما و واژهنامهها و شرح اعلام، تنظیم صفحات عنوان، حقوق و صفحۀ عنوان بهزبان خارجی، اصلاح عبارتی، وارسی «داده»ها نظیر سنوات و نقلقولها، اعرابگذاریهای لازم، تبدیل واحدهای مقیاس، توضیح برخی از اصطلاحات و... همه در حوزۀ ویرایش فنی قرار میگیرند.
🔘 روش #ویراستار
ویراستار برای اجرای عملیات گوناگون ویرایشی، روشِ مناسب برمیگزیند: یا صفحهبهصفحه همۀ عملیات را بهموازات هم انجام میدهد یا مرحلهبهمرحله عمل میکند. در هر حال، باید تصویر جامع از کارهایی که باید انجام دهد، مدنظر داشته باشد.
🔘 ویرایش محتوایی
ویراستار در اینجا آزادی چندانی ندارد. محدودیت اصلی ویراستار مربوط به تغییر #سبک اثر است که حریم صاحباثر شناخته میشود. علاوه بر این اگر ویراستار در این مورد اعمال #سلیقه و تفنّن کند، این خطر هست که همۀ ویراستههای او یکنواخت از کار در آید. دربارۀ متون مصحّح، تصرف در سبک از محرّمات است و در ترجمه، میزان تصرّف مجاز، تابع حرمت مترجم و شأن اوست.
🔘 پس از #ویرایش
بعد از اتمام عملیات ویرایشی که گاهی حجم آن از کار مترجم و مؤلف نیز بیشتر میشود، سرانجام کار به دستگاه تولید تحویل میشود. تحویل طبق شناسنامۀ کتاب انجام میگیرد. و بالااخره در فرایند تولید هم، ویراستار در جریان آنچه بر ویراسته میگذرد، خواهد بود.
🔘 پس از #نشر
علاقۀ ویراستار با ویراسته، پس از نشر نیز قطع نمیشود. در این مرحله ویراستار به اقبال خوانندگان و توجهِ جهان نقدِ کتاب حساس است.
ــــــــــــــــــــــــــــــ
چکیدهای از: احمد سمیعی، «آداب ویراستاری»، دوماهنامهٔ نشر دانش، س۳، ش۱۷، مرداد و شهریور۱۳۶۲، ص۳۱ تا ۳۹، چکیدهساز: امیر امانیپور.
🌐 @heydarisani_ir
🆔 @VajehPardaz واژهپرداز