📗 انواع ویرایش:

🌿 ۱. ویرایش فنی
🌿 ۲. ویرایش ادبی (زبانی-ساختاری)
🌿 ۳. ویرایش علمی یا تخصصی یا محتوایی

#ویرایش_فنی #ویرایش_ادبی #ویرایش_علمی #ویرایش #واژه_پرداز

🆔 @VajehPardaz ‎|#واژه‌پرداز🔹🆔 @VajehPardaz

✅ ۱. ویرایش فنی

این نوع ویرایش، شامل کارهای زیر است:

۱.۱ یک‌دست‌کردن رسم‌الخط کلمات؛ به‌عنوان مثال، عبارت‌هایی مانند «میرساند»، «بسمه تعالی»، «اینجانب»، «بعرض» و «حضرتعالی» را به‌صورت درست آن‌ها، یعنی «می‌رساند»، «باسمه تعالی»، «این جانب»، «به عرض» و «حضرت عالی» بنویسیم.

۱.۲ اصلاح غلط‌های املایی؛ به‌عنوان مثال‌، کلمه‌هایی مانند «درخاست» و «استحظار» را به‌صورت «درخواست» و «استحضار» بنویسیم.

۱.۳ کنترل پاراگراف‌بندی؛ یعنی اینکه چه جمله‌هایی را در کنار هم و در یک پاراگراف قرار بدهیم. همان‌طورکه می‌دانیم در یک کتاب، جمله‌هایی که یک مفهوم یا مثال خاص را توضیح می‌دهند، باید پشت سر هم بیایند و یک پاراگراف را تشکیل بدهند. به‌عنوان مثال، قبل از عبارت‌هایی مثل «بنابراین»، «در این حالت»، «برای این منظور»، «به‌عبارت دیگر»، «یعنی» و غیره، نباید یک پاراگراف جدید ایجاد کنیم.

۱.۴ اصلاح یا اعمال نشانه‌گذاری‌های متن؛

۱.۵ یک‌دست‌کردن ضبط اعلام، اصطلاحات، آوانگاشت آن‌ها در‌صورت لزوم و آوردن معادل لاتین کلمات؛

۱.۶ اعمال قواعد عددنویسی، فرمول‌نویسی، اعراب‌گذاری و اختصارهای متنی؛

۱.۷ مشخص‌کردن حدود نقل‌قول‌ها، وارسی ارجاعات، درستی نشان مآخذ و پانوشت‌ها و یادداشت‌ها؛

۱.۸ بررسی کالبدشناسی اثر، شامل تمامی نمایه‌ها، جدول‌ها، نمودارها، تصاویر، عکس‌ها، فهرست مطالب، واژه‌نامه و غیره؛ جالب است بدانید که بعضی از انتشاراتی‌های معتبر دنیا مانند انتشارات دانشگاه کمبریج، کسانی را به‌عنوان Indexer به‌کار می‌گیرند که فقط کارشان، ایجاد قسمت «نمایه» یک کتاب است؛ هرچند مسئولیت نهایی این قسمت، به‌عهده نویسنده کتاب است.

۱.۹ کنترل اندازه و قلم حروف، عنوان فصل‌ها، بخش‌ها و زیربخش‌ها، سربرگ‌ها و نمونه‌خوانی. دقت داشته باشید که منظور از نمونه‌خوانی، غلط‌گیری تایپی است که با وجود اینکه بدیهی‌ترین کار لازم برای یک نوشته قبل از چاپ‌شدن است، خیلی از نویسندگان و ناشران ایرانی، آن‌را انجام نمی‌دهند. تعداد غلط‌های تایپی‌ای که در بین کتاب‌های انگلیسی‌ای که تا به‌حال خوانده‌ام، پیدا کرده‌ام، به‌اندازه تعداد انگشت‌های یک دست هم نرسیده است؛ اما درمقابل، متأسفانه کتاب‌های فارسی، پر از غلط‌های تایپی است.

نکته خیلی مهمی که در نمونه‌خوانی باید به آن توجه کرد، این‌است‌که بهتر است کار نمونه‌خوانی را شخص دیگری غیر از نویسنده کتاب انجام دهد. چون بارها این مطلب را از نویسندگان مختلف شنیده‌ام که چون خودشان، نویسنده متن بوده‌اند، بعضی از جمله‌های کتاب، به‌جای چشم‌شان، به‌طور ناخودآگاه با ذهن‌شان مرور می‌شود و بنابراین بسیاری از غلط‌های تایپی کتاب را نمی‌بینند.

منبع: «راهنمای ویراستاری و درست‌نویسی» نوشته حسن ذوالفقاری

|#ویرایش_فنی|#ویرایش|#رسم‌الخط|

🆔 @VajehPardaz ‎|#واژه‌پرداز🔹
.

آداب ویراستاری

◽️برگرفته ار: خانهٔ ویراستار (سیدحمید حیدری‌ثانی)

🔘 #سیاست_ویرایش
مرحلۀ ویرایش، با تحویل اثر به ویراستار آغاز می‌شود. این تحویل‌گیری باید به‌معنای اداری آن محقق‌ شود. پس از این جریان، ویراستار به #مرور_اجمالی اثر می‌پردازد تا ببیند چه‌کارهایی باید برای ویرایش آن انجام دهد و به چه ابزاری نیاز دارد.

🔘 آغاز کار
ویرایش هر اثری را به دو بخش عمدۀ فنی و محتوایی می‌توان تقسیم کرد. برخی از کارهای ویرایشی با توجه به نوع اثر، منتفی یا مطرح می‌شود. مثلاً برای رمان، عموماً فهرست راهنما تنظیم نمی‌شود؛ در عوض برای متنی قدیمی‌ تهیۀ #واژه‌نامه، شرح اعلام و... مطرح می‌شود.

🔘 #ویرایش_فنی
عملیات ویرایش فنی متعدد و متنوع‌اند. اعمال قواعد #رسم‌الخط و نشانه‌های فصل و وصل،‌ #پاراگراف‌بندی‌، تنظیم پانوشت‌ها و ارجاعات، یکدست‌کردن ضبط‌ها و اصطلاحات، مشخص‌کردن عناوین آثار یا پاره‌ای واژه‌ها یا عبارات، ضبط لاتینی نام‌ها یا معادل خارجی اصطلاحات فنی و مفاهیم علمی، تعیین محل تصاویر و اشکال و نمودارها و جدول‌ها، اجرای ضوابط #فرمول‌نویسی، تعیین سلسله‌مراتب عنوان‌ها و زیرعنوان‌ها، #فاصله‌بندی، اختیار شیوه‌ای مناسب برای معرفی مشخصات #کتاب‌شناسی، تهیۀ فهرست مندرجات، و فهرست تفصیلی و فهرست راهنما و واژه‌نامه‌ها و شرح اعلام، تنظیم صفحات عنوان، حقوق و صفحۀ عنوان به‌زبان خارجی، اصلاح عبارتی، وارسی «داده»ها نظیر سنوات و نقل‌قول‌ها، اعراب‌گذاری‌های لازم، تبدیل واحدهای مقیاس، توضیح برخی از اصطلاحات و... همه در حوزۀ ویرایش فنی قرار می‌گیرند.

🔘 روش #ویراستار
ویراستار برای اجرای عملیات گوناگون ویرایشی، روشِ مناسب برمی‌گزیند: یا صفحه‌به‌صفحه همۀ عملیات را به‌موازات هم انجام‌ می‌دهد یا مرحله‌به‌مرحله عمل‌ می‌کند. در هر حال، باید تصویر جامع از کارهایی که باید انجام دهد، مدنظر داشته‌ باشد.

🔘 ویرایش محتوایی
ویراستار در اینجا آزادی چندانی ندارد. محدودیت اصلی ویراستار مربوط به تغییر #سبک اثر است که حریم صاحب‌اثر شناخته می‌شود. علاوه‌ بر این اگر ویراستار در این مورد اعمال #سلیقه و تفنّن کند، این خطر هست که همۀ ویراسته‌های او یکنواخت از کار در آید. دربارۀ متون مصحّح، تصرف در سبک از محرّمات است و در ترجمه، میزان تصرّف مجاز، تابع حرمت مترجم و شأن اوست.

🔘 پس از #ویرایش
بعد از اتمام عملیات ویرایشی که گاهی حجم آن از کار مترجم و مؤلف نیز بیشتر می‌شود، سرانجام کار به دستگاه تولید تحویل می‌شود. تحویل طبق شناسنامۀ کتاب انجام می‌گیرد. و بالااخره در فرایند تولید هم، ویراستار در جریان آنچه بر ویراسته می‌گذرد، خواهد بود.

🔘 پس از #نشر
علاقۀ ویراستار با ویراسته، پس از نشر نیز قطع نمی‌شود. در این مرحله ویراستار به اقبال خوانندگان و توجهِ جهان نقدِ کتاب حساس است.

ــــــــــــــــــــــــــــــ
چکیده‌ای از: احمد سمیعی، «آداب ویراستاری»، دوماهنامهٔ نشر دانش، س۳، ش۱۷، مرداد و شهریور۱۳۶۲، ص۳۱ تا ۳۹، چکیده‌ساز: امیر امانی‌پور.
🌐 @heydarisani_ir

🆔 @VajehPardaz واژه‌پرداز

✳️ قوانین دستورخط (رسم‌الخط)

🔸شیوه‌نامهٔ خط فارسی را فرهنگستان تولید و منتشر کرده است: «دستورخط فارسی». همه تابع این شیوه‌نامه هستیم.
... وقتی به بخش ویرایش صوری می‌رسیم، نخستین بحث، «دستورخط» است.
◽️برگرفته از: قوانین دستورخط | مؤسسه ویراستاران

دانلود: 📚 دستورخط فارسی
دانلود: 📚فرهنگ املایی خط فارسی

#رسم‌الخط #دستورخط #شیوه‌نامه #ویرایش_صوری #ویرایش_فنی #ویرایش #ویراستاری
🆔 @VajehPardaz واژه‌پرداز

📌متن کامل در اینستنت ویو 👇
.