📚 واژه‌پرداز وُرد 📚
4.07K subscribers
704 photos
437 videos
85 files
1K links
📚 سید مسعود هاشمی نجفی
📚 ویراستار فنی (صوری) و صفحه‌آرای وُرد
📚 سابقهٔ کار: انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد
.
‏‌‏📚‏تماس: ‎@WordPardaz

‌‏🌐‏ گروه پرسش‌وپاسخ وُردِ سید مسعود حسینی:
جهت دریافت لینک به روبات کمک‌آموزشی گروه مراجعه کنید.
🆔 @Masoudhosseini_Bot
Download Telegram
دوست عزیزم، آقای سیدمسعود هاشمی، دربارۀ #بازخورد محمد حیدری در اینجا، فرمودند: «در آخرین پست به‌جای وزارت، وزارث آمده است.»

بررسی که کردیم، مشخص شد علامت #سکون در #تلگرام گوشی، وقتی روی ت قرار می‌گیرد، مانند ث دیده می‌شود. اگر تلگرام گوشی دارید، شباهتشان را ببیند: ت و تْ و ث. روی تلگرام دسک‌تاپ این اشکال کمتر وجود دارد.

سلیقۀ #طراح_فونتِ تلگرام گوشی بوده که مشکل را ایجاد کرده.

☑️ این ماجرا فرصت خوبی است که یکی‌دو دقیقه دربارۀ شیوۀ #حرکت‌گذاری در #خط_فارسی سخن بگوییم. از ابتدا آغاز کنم. دستورخط می‌گوید ده نوع نشانۀ ثانوی در #خط فارسی وجود دارد:

نشانه‌هاى ثانوى
🔸 مدّ (روی الف): آرد، مآخذ
🔹 زبر (فتحه): گَرما، دَرَجات
🔸 پیش (ضمّه): گندُم، عُبُور
🔹 زیر (کسره): نِگاه، فِرستادن
🔸 سکون (جزم): دِلْ، گِرهْ
🔹 تشدید: معلّم، حقّ مطلب
🔸 یاى کوتاه (روى هاى غیرملفوظ): نامۀ من
🔹 تنوین نصب: ظاهراً، واقعاً، بناءًعلى‌هذا
🔸 تنوین رفع: مضافٌ‌الیه
🔹 تنوین جرّ: بعبارةٍ‌اُخرى

#دستورخط در ادامه می‌آورد که استعمال نشانه‌هاى زیر، پیش، زیر، سکون و تشدید الزامى نیست و این علائم را عمدتاً براى رفع ابهام به کار مى‌برند (نک: دستورخط فارسی، ص۲۰).

💡 پس تکلیفمان مشخص شد: فقط برای جلوگیری از بدخوانی و کژتابی حرکت‌گذاری می‌کنیم.
مثال:
◾️ مهر: مَهر، مِهر، مُهر
▫️ معین: معین،‌ معیّن
◾️ نفس: نفَس، نفْس
▫️ برد: بَرَد، بُرْد، بَرْد، بُرَد

دستورخط می‌گوید:
در بیشتر موارد، از سیاق عبارت یا معناى جمله باید تلفظ موردنظر را حدس زد:
◾️ برد (بُردِ) این تفنگ هزار متر است.
▫️ این کارد خوب نمى‌برد (بُرَد).
◾️ در فصل ربیع... که صولت برد (بَرْد) آرمیده بود و اوان دولت وَرْد رسیده (سعدى).

در بعضى موارد، به‌کارنگرفتن نشانۀ این مصوت‌ها در خط باعث #ابهام یا اشتباه مى‌شود؛ به‌خصوص در مواردى مثل اَعلام و کلمات دخیل فرنگى و لغات مهجور که تلفظ صحیح آن‌ها براى عامۀ خوانندگان روشن نیست. در چنین مواردى، صورت نوشتارى حتماً باید بسیار روشن‌ و خوانا و با حرکت‌گذارى باشد:
◾️ سارْتْرْ (sartre)
▫️ بکِت (Beckett)
◾️ کنِت (Kenneth)
▫️ سیر، سِیَر، سِیْر
◾️ دیر، دِیْر
▫️ عَبید، عُبِید (دستورخط فارسی، ص۱۳).

☑️ حالا برگردیم سر بحث دربارۀ جناب ساکن!
به‌نظر ما، نشانۀ #سکون با خط فارسی کمتر تناسب دارد و بیشتر به متن‌های #عربی می‌خورد. بنابراین تلاش می‌کنیم تا بشود، آن را به کار نبریم.

مثلاً اگر در جایی #بدخوانی وجود داشته باشد، ساکن درج نمی‌کنیم؛ بلکه #کاما می‌گذاریم یا ساختار جمله را تغییر می‌دهیم. این نمونه را ببینید:
◾️ این فرزند بزرگ خانواده است.

بسته به اینکه کدام معنا مدنظر باشد، می‌نویسیم:
◾️ این، فرزند بزرگ خانواده است.
▫️ این فرزند، بزرگ خانواده است.

البته دوستانی که معتقدند درج کاما بین #نهاد و #گزاره مطلقاً نارواست، برای معنای دوم، ساکن می‌گذارند و برای معنای اول، طور دیگری #حرکت‌گذاری می‌کنند یا ساختار جمله را تغییر می‌دهند:
◾️این فرزندِ بزرگ خانواده است / این پسر فرزندِ پزرگ خانواده است.
▫️ این فرزندْ بزرگ خانواده است.

این‌ها را گفتم که بگویم نمی‌دانم مرام محمد حیدری چیست: ساکن‌دوست یا ساکن‌گریز؛ ولی به هر حال، اینجا ترجیح داده ساکن را به کار اندازد تا کسی «وزارتِ ارشاد» نخواند: «بلی. اولین کارم که ترجمه بود و مشترک با یکی از دوستان، وزارتْ ارشادمان کرد که به‌جای «رهبران» واژهٔ دیگری را برگزینیم.»

من اگر به‌جای محمد حیدری می‌بودم، ساکن را نمی‌گذاشتم تا این #بازی_زبانی کامل شود و #خواننده با کشف آن، بیشتر لذت ببرد. می‌دانید، این‌طور بازی‌های زبانی در متن‌های #معیار بی‌اشکال است، به‌شرطی که مخل روان‌بودن متن نشود و به‌سرعت گره از آن‌ها باز شود. اینجا هم که «مان» در انتهای عبارت «وزارت ارشادمان کرد»، در نگاه اول گره را می‌گشاید.

ــــــــــــــــــــــــــــــــ
ممنون که به خانۀ ویراستار آمده‌اید. شما هم نظرتان دراین‌باره را برایم بنویسید. با ساکن چطور برخورد می‌کنید؟
@heydarisani_ir
virastaran-DastoorKhat.pdf
491.8 KB
📚 دستورخط فارسی
مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی

🔸فرهنگستان زبان و ادب فارسى، به‌حکم وظیفه‌اى که برحسب اساسنامهٔ خود در پاسدارى از زبان و خطّ فارسى برعهده دارد، از همان نخستین سال‌هاى تأسیس، درصدد گردآورى مجموع قواعد و ضوابط خط فارسى و بازنگرى و تنظیم و تدوین و تصویب آن‌ها برآمد و در این کار، راه میانه را برگزید و کوشید تا در تدوینِ «دستور خط فارسى» اعتدال را رعایت کند.

🔸نخستین بار به‌ابتکار مرحوم حسن حبیبی در سال ۱۳۷۲ کمیسیونی برای این منظور تشکیل شد. پس از برگزاری ۵۹ جلسه با صاحب‌نظران این عرصه، پیش‌نویس دستورخط فارسی منتشر شد. پس از گردآوری و بررسی و اعمال دیدگاه‌های صاحب‌نظران، دستورخط فارسی در ۳۰تیر۱۳۸۰ به تصویب و امضای اعضا و رئیس‌جمهور وقت رسید.

🔸#دستورخط در سال ۱۳۸۴ بازنگری شد. هم‌اکنون نیز کمیسیون بازنگری دستورخط مدتی است دوباره به بررسی پیشنهادها و نقدها مشغول شده است.

◽️برگرفته از: ویراستاران

#دستورخط #دستور_خط #فرهنگستان #رسم‌الخط #رسم_الخط #املا

🆔 @VajehPardaz واژه‌پرداز
✳️ #معرفی سامانهٔ 🌟

🌍 فرهنگ املایی «ویراستاران» 🌍

🔸 هدف ما این است که همهٔ فارسی‌زبانِ دست‌به‌قلم، بتوانند به‌راحتی صورت املایی واژه‌ها را بیابند؛ از این رو فرهنگ املایی «ویراسـتاران» را پی افکنده‌ایم. امید داریم به‌پشتوانهٔ #دستورخط #فرهنگستانِ زبان و ادب فارسی، شاهد پایان‌یافتن نایکدستی و آشفتگی در خط فارسی باشیم. از شما که از این سامانه استفاده می‌کنید، متشکریم. امیدواریم ما را یاری کنید که #فرهنگ_املایی «ویراستاران» را به کاربران بیشتری معرفی کنیم:
🌍 emla.virastaran.net 🌍
البته لازم نیست این نشانی را حفظ کنید.
هر بار خواستید بیاوریدش، کافی است در گوگل بنویسید فرهنگ املایی و همان نتیجهٔ نخست را باز کنید.

🔸درمورد سامانهٔ «فرهنگ املایی» 👈 بیشتر بدانید.

|#فرهنگ_املایی|#املا|#رسم‌الخط|#دستور_خط|#ویرایش|#ویراستاری|

🆔 @VajehPardaz ‎|#واژه‌پرداز🔹
دستورخط فرهنگستان، بازنگری ۱۴۰۰.pdf
4.6 MB
💠 فراخوان بازنگری در دستور خط فرهنگستان
▫️برگرفته از: انجمن ویرایش و درست‌نویسی
🆔 @viraiesh

🔸در پی تشکیل کارگروه بازبینی دستور خط فارسی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی، پیش‌نویس جدیدی برای دستور خط فارسی آماده شده است. انجمن فرهنگی‌آموزشی ویرایش و درست‌نویسی در جایگاه بازوی مردمی و مطالبه‌گر زبان فارسی، از تمام کارشناسان و صاحب‌نظران در این زمینه دعوت می‌کند ضمن مطالعۀ این پیش‌نویس، نقدها و نظرهای خود را تاریخ ۳۰بهمن۱۴۰۰ به‌صورت مکتوب به انجمن ارسال کنند.

🔻راه ارتباطی:
● ‏ viraiesh.ir@gmail.com
● در واتساپ: 09127388712
● در تلگرام: t.me/virastar

🔹متن کامل خبر و تاریخچه در:
t.me/viraiesh/410

|#دستورخط|#دستورخط_فارسی|#فرهنگستان|

🆔 @VajehPardaz ‎|#واژه‌پرداز🔹

راهنمای دستورخط عربی در فارسی
▫️برگرفته از: ویراستارباشی
▫️سیدمحمدحسین میرفخرائی

🔹شمارهٔ جدید #جهان_کتاب منتشر شد. چند خطی هم سهم من شد که دربارهٔ چندوچون عربی‌نویسی در فارسی نوشتم.

🔸توضیح اینکه در نگارش برخی متون، گاه ضروری است که ترکیب یا عبارت یا جمله‌ای عربی در متن فارسی درج شود، مثل آیات قرآن یا احادیث یا ابیات عربی شعرای فارسی‌زبان. دراین‌میان شباهت الفبای فارسی و عربی ممکن است رهزن شود و نگارنده را به خطا بیندازد، به‌گونه‌ای که گمان کند دستورخط این دو زبان یکی است. این در حالی است که عربی‌نویسیِ درست نیازمند رعایت دقیقه‌هایی است که بی‌توجهی به آن‌ها گاه خواندن و فهمیدن متن را برای خوانندۀ ناآشنا با این زبان، دشوار و حتی ناممکن می‌سازد.

🔸در این نوشتار کوشیده‌ام این نکات و ظرایف را تا آنجا که در نگارش متن‌های آمیخته به عربی لازم است، بررسی کنم.

◀️ متن یادداشت اینجا در دسترس است.

📁#یادداشت‌ها
ویراستارباشی | لفظ پاکیزه پروبال بود معنا را
🔗 t.me/virastarbashi

|#ویرایش|#دستورخط|#دستورخط_عربی|#عربی‌نویس|#قرآن‌نویسی|#حرکت‌گذاری_عربی|#صفحه‌کلید_استاندارد|#فاصله‌گذاری_عربی|#نشانه‌گذاری_عربی|#نویسه‌های_عربی|#ویراستارباشی|

🆔 @VajehPardaz ‎|#واژه‌پرداز🔹
✳️ دربارهٔ دستور خط - رادیو ویرایش
▫️ انجمن صنفی ویراستاران

🔹(قسمت اوّل)
با مهدی قنواتی (رئیس کمیسیون آموزش انجمن صنفی ویراستاران و پژوهشگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی) دربارهٔ مشکلات دستور خط فارسی صحبت کرده‌ایم و با الهه سوداچی (ویراستار و مدیر کاتالوگ‌های نرم‌افزار طاقچه) به مشکلات دستور خط فارسی در کتاب‌های الکترونیکی پرداخته‌ایم.

🔻پیوند کست‌باکس: B2n.ir/p34417
🔻پیوند شنوتو: B2n.ir/z94636

🔹(قسمت دوم)
با پژمان موسوی (سردبیر نشریهٔ تجربه و مروارید) دربارهٔ مشکلات اعمال دستور خط واحد در نشریات صحبت کرده‌ایم و با هومن عباسپور (نایب‌رئیس انجمن صنفی ویراستاران و سرویراستار نشر چشمه) به موضوع تشتت در دستور خط فارسی پرداخته‌ایم.

🔻پیوند کست‌باکس: B2n.ir/t63405
🔻پیوند شنوتو: B2n.ir/u06935

🌐 صفحۀ اینستاگرام رادیو ویرایش:
instagram.com/radio_virayesh

|#دستورخط|#ویرایش|

🆔 @VajehPardaz ‎|#واژه‌پرداز🔹

Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔸وقتی داری دو تا رفیقت را دعوت می‌کنی
که با یکی شکسته رفته‌ای جلو
و با دیگری کتابی! 😁


🔹ضمیرهای پیوسته را در شکسته‌نویسی چطور بنویسیم؟
یک بار برای همیشه به خاطر بسپارید
و به رفقایتان هم بگویید:

کتابی ← شکسته

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مهربانی‌ام ← مهربونی‌م
مهربانی‌ات ← مهربونی‌ت
مهربانی‌اش ← مهربونی‌ش
مهربانی‌مان ← مهربونی‌مون
مهربانی‌تان ← مهربونی‌تون
مهربانی‌شان ← مهربونی‌شون


🔻می‌دانید قاعدۀ اصلی در شکسته‌نویسی چیست؟ اینکه صورت املایی واژه در نزدیک‌ترین حالت به صورت غیرشکسته باشد. خب چرا؟ تا حافظۀ بصری خواننده مختل نشود؛ یعنی متن طوری نشود که خواننده مجبور باشد حدس بزند این کدام واژه بوده که شکسته نوشته شده و بخواهد معما حل کند.

🔸و اینکه این سؤال را از مهمانتان بپرسید.
شاید پرهیز غذایی داشته باشد.


#شکسته‌نویسی
#رسم‌الخط
#دستورخط
#ضمیر_پیوسته

💎خانهٔ ویراستار خانۀ خودتان است.
@heydarisani_ir
🔻شیوۀ نگارش ضمایر پیوسته

در تکمیل این فرسته، تمام حالت‌های نگارش ضمایر پیوسته و صورت شکسته‌شان را در ادامه آورده‌ام. این پیام را ذخیره کنید تا هرجا در املای ضمایر شک کردید، دم دستتان باشد.

کتابی ← شکسته
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔹صامت منفصل
یارم ← یارم
یارت ← یارت
یارش ← یارش
یارمان ← یارمون
یارتان ← یارتون
یارشان ← یارشون

🔸صامت متصل
دوستم ← دوستم
دوستت ← دوستت
دوستش ← دوستش
دوستمان ← دوستمون
دوستتان ← دوستتون
دوستشان ← دوستشون

راهم ← راهم
راهت ← راهت
راهش ← راهش
راهمان ← راهمون
راهتان ← راهتون
راهشان ← راهشون

رأیم ← رأیم
رأیت ← رأیت
رأیش ← رأیش
رأیمان ← رأیمون
رأیتان ← رأیتون
رأیشان ← رأیشون

🔹واو با صدای /ow/
قلمروم ← قلمروم
قلمروت ← قلمروت
قلمروش ← قلمروش
قلمرومان ← قلمرومون
قلمروتان ← قلمروتون
قلمروشان ← قلمروشون

🔸مصوت بلند ا
خدایم ← خدام
خدایت ← خدات
خدایش ← خداش
خدایمان ← خدامون
خدایتان ← خداتون
خدایشان ← خداشون

🔹و با صدای /u/
گردویم ← گردوم
گردویت ← گردوت
گردویش ← گردوش
گردویمان ← گردومون
گردویتان ← گردوتون
گردویشان ← گردوشون

🔸های غیرملفوظ
پسته‌ام ← پسته‌م
پسته‌ات ← پسته‌ت
پسته‌اش ← پسته‌ش
پسته‌مان ← پسته‌مون
پسته‌تان ← پسته‌تون
پسته‌شان ← پسته‌شون

🔹ی با صدای /i/
مهربانی‌ام ← مهربونی‌م
مهربانی‌ات ← مهربونی‌ت
مهربانی‌اش ← مهربونی‌ش
مهربانی‌مان ← مهربونی‌مون
مهربانی‌تان ← مهربونی‌تون
مهربانی‌شان ← مهربونی‌شون

🔸و با صدای /o/
پیانوام ← پیانوم
پیانوات ← پیانوت
پیانواش ← پیانوش
پیانومان ← پیانومون
پیانوتان ← پیانوتون
پیانوشان ← پیانوشون

🔹الف مقصوره
خنثایم ← خنثام
خنثایت ← خنثات
خنثایش ← خنثاش
خنثایمان ← خنثامون
خنثایتان ← خنثاتون
خنثایشان ← خنثاشون

🔸همزه روی کرسی الف
منشأم ← منشأم
منشأت ← منشأت
منشأش ← منشأش
منشأمان ← منشأمون
منشأتان ← منشأتون
منشأشان ← منشأشون

🔹همزۀ بدون کرسی
جزئم ← جزئم
جزئت ← جزئت
جزئش ← جزئش
جزئمان ← جزئمون
جزئتان ← جزئتون
جزئشان ← جزئشون

🔺صورت کتابی این فهرست براساس دستور خط فارسی، ص۴۴ و ۴۵ تنظیم شده است.


💎خانهٔ ویراستار خانۀ خودتان است.
@heydarisani_ir

| #سیدحمید_حیدری‌ثانی | #شکسته‌نویسی | #رسم‌الخط | #دستورخط | #ضمیر_پیوسته |#ویرایش |

🆔 @VajehPardaz ‎|#واژه‌پرداز🔹
📚 واژه‌پرداز وُرد 📚
🔻شیوۀ نگارش ضمایر پیوسته در تکمیل این فرسته، تمام حالت‌های نگارش ضمایر پیوسته و صورت شکسته‌شان را در ادامه آورده‌ام. این پیام را ذخیره کنید تا هرجا در املای ضمایر شک کردید، دم دستتان باشد. کتابی ← شکسته ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ…
حالا که بحثمان گل انداخته و شما هم خیلی لطف کردید به من، این را هم بگویم:

🔻شیوۀ نگارش ضمایر در کنار حرف اضافه

سالم ← شکسته
ــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔹با + ضمیر
با من ← باهام
با تو ← باهات
با او ← باهاش
با ما ← باهامون
با شما ← باهاتون
با ایشان ← باهاشون

🔸از + ضمیر
از من ← ازم
از تو ← ازت
از او ← ازش
از ما ← ازمون
از شما ← ازتون
از ایشان ← ازشون

🔹به + ضمیر
به من ← بهم
به تو ← بهت
به او ← بهش
به ما ← بهمون
به شما ← بهتون
به ایشان ← بهشون

🔸برای + ضمیر
برایم ← برام
برایت ← برات
برایش ← براش
برایمان ← برامون
برایتان ← براتون
برایشان ← براشون

🔹واسه + ضمیر
واسه‌ام (واسۀ من) ← واسه‌م
واسه‌ات (واسۀ تو) ← واسه‌ت
واسه‌اش (واسۀ او) ← واسه‌ش
واسه‌مان (واسۀ ما) ← واسه‌مون
واسه‌تان (واسۀ شما) ← واسه‌تون
واسه‌شان (واسۀ ایشان) ← واسه‌شون

| #سیدحمید_حیدری‌ثانی | #شکسته‌نویسی | #رسم‌الخط | #دستورخط | #ضمیر_پیوسته |#ویرایش |

💎خانهٔ ویراستار خانۀ خودتان است.
@heydarisani_ir