@dialogue1402

«برای ما یهودیان که قرن‌ها به عنوان اقلیت در کشورهای مسلمان زندگی کردیم، باورش کمی سخت است که ببینیم حدود ۲میلیون فلسطینی در اسراییل زندگی می‌کنند و در حالی که اقلیت هستند، اما به‌راحتی از همه حقوق شهروندی برخوردارند».

این بخشی از سخنان هما سرشار، چهره فرهنگی پیش‌کسوت در میان ایرانیان با گفت‌وشنود است. سرشار که خود از یهودیان شیراز بوده است از زندگی خود و خانواده‌اش پیش از انقلاب اسلامی در ایران می‌گوید. برای تماشای کل این مصاحبه از لینک زیر استفاده کنید:

لینک کامل برنامه:
‏ dialog.tavaana.org/the-others-homa-sarshar/

#یهودیان_ایران #آپارتاید #اسرائیل
#رواداری #مدارا #دیگری_نامه

@dialogue1402

‏ @Dialogue1402

اوپنهایمر؛ پرومته‌ی مدرن؟
درباره‌ی فیلم «اوپنهایمر»

مقام نظامی مستقر در سایت هسته‌ای که برای آزمایش اولین انفجار هسته‌ای در کنار اوپنهایمر حاضر شده بود، درست کمی کمتر از دو ساعت مانده به آزمایش می‌پرسد آیا ممکن است که زنجیره‌ واکنش‌ها متوقف نشود و تمامی دنیا بر اثر این انفجار نابود شود؟!

اوپنهایمر، متخصص فیزیک هسته‌ای و عالی‌ترین مقام علمی مستقر در سایت، می‌گوید بله! افسر نظامی با تعجب می‌پرسد احتمالش چقدر است!؟ اوپنهایمر جواب می‌دهد نزدیک به صفر! تئوری می‌گوید نزدیک به صفر. اما نه صفر! و ما کم‌تر از دو ساعت دیگر جواب این سوال را خواهیم دانست!

اوپنهایمر کتاب مشهور «سرمایه»، اثر کارل مارکس، را به زبان اصلی خوانده بود. او مانند بسیاری از نخبگان و از جمله علاقه‌مندان ادبیات فلسفی، جذب اندیشه‌های مارکسیستی و کمونیستی شده بود. همسر آینده‌ی او و خانمی که پنهانی با او رابطه داشت، هر دو مانند خود او شیفته‌ کمونیسم بودند.

روابطی این چنینی به ویژه وقتی سرویس امنیتی ایالات متحده آمریکا دریافت که دست‌کم یکی از گماشتگان اوپنهایمر در پروژه‌ی تحقیقاتی، جاسوس شوروی از آب درآمده است، برای او دردسر بسیاری درست کرد. او ناچار شد در جلسات کمیسیون تحقیق حاضر شود و در مورد نسبت‌اش با کمونیسم، روابط گذشته و فعلی‌اش توضیح دهد؛ سوالاتی که طبیعتاً پاسخ صادقانه به بعضی از آن‌ها، همسر فعلی‌اش را هم دلخور می‌کرد.

اما تمام فیلم «اوپنهایمر» نوشته‌ کریستوفر نولان و به کارگردانی خود او، چندان بر محور وفاداری صادقانه‌ او به آمریکا و یا روابط خارج از ازدواجش با رفقای سابق کمونیست نمی‌گردد!

اوپنهایمر که در این فیلم بیش از یک بار با پرومته، اسطوره‌ی مشهور یونانی مقایسه می‌شود، تا آخر عمر درگیر این سوال می‌ماند که آیا با ساخت بمب هسته‌ای، زنجیره‌ای از واکنش‌ها را موجب نشده که در نهایت به نابودی دنیا منجر خواهد شد!؟ اما البته این بار این سوال را با نظر به تمامی واکنش‌های زنجیره‌ای که چنین سلاحی می‌تواند در حیات اجتماعی انسانی ایجاد کند مطمح‌نظر دارد، نه فقط آنچه فیزیک هسته‌ای قادر به توضیح آن است. روایت فیلم با شگرد آغاز از زمان حال، وقتی اوپنهایمر در برابر پرسش‌های امنیتی مقامات قرار دارد آغاز می‌شود و با رجوع مکرر به گذشته (flash back) پیش می‌رود…

برای مطالعه‌ی ادامه‌ی یادداشت به صفحه‌ی گفت‌وشنود مراجعه کنید در:

‏ https://dialog.tavaana.org/movie-4-oppenheimer/

در اپیزود هجدهم از پادکست دیگری‌نامه با نام «پرومته در زنجیر» رد این درونمایه‌ی اسطوره‌ای را در تمدن‌های کهن بشری گرفته و از زوایای مختلف سنجیده بودیم.

تیم پژوهشی گفت‌وشنود، تماشاگران علاقه‌مند به مضامین اسطوره‌ای و دینی را به تماشای فیلم اوپنهایمر تشویق می‌کند. این فیلم در مراسم اسکار امسال برنده‌ی جوایز متعددی از جمله بهترین فیلم، و بهترین بازیگر نقش اول (مرد) و بهترین بازیگر نقش مکمل شد.

#اوپنهایمر #فیلم #دیگری‌_نامه #پرومته #منجی #نجات_دهنده #گفتگو #رواداری

‏ @Dialogue1402

‏@dialogue1402

«بلاگردان»
دیگری‌نامه
اپیزود بیست و هفتم

خطر هیجانات جمعی و از دست رفتن نظم، به قدری به انسان نزدیک است که می‌توان دید غالب سنت‌های دینی و آیینی برای آن تمهیداتی دارند.

بخش بزرگی از این تمهیدات را در آنچه جیمز فریزر، انسان‌شناس اسکاتلندی، «انتقال شر» می‌نامد و با مفهوم بلاگردان توصیف می‌کند، می‌توانیم بفهمیم. فریزر در اثر مشهور خود «شاخه‌ زرین» داده‌های آیینی بسیاری را در سراسر زمین جمع‌آوری می‌کند که در تمامی آن‌ها روش‌هایی برای انتقال شر دیده می‌شود.

هیچ‌کدام از این روش‌ها را نمی‌توان روشی علمی یا در معنای متعارف کلمه، مبتنی بر تجربه نامید. اما گستردگی وجود روش‌های انتقال شر نشان می‌دهد که انسان دست‌کم به لحاظ روانشناختی به کنترل وجه پیش‌بینی‌ناپذیر خود، نیاز مبرمی دارد.

در بیست‌وهفتمین اپیزود از پادکست دیگری‌نامه، به مفهوم «انتقال شر» یا به‌عبارت‌دیگر، به مفهوم بلاگردان‌ها می‌پردازیم.

برای مطالعه متن این اپیزود به صفحه گفت‌وشنود مراجعه بفرمایید:

‏ https://dialog.tavaana.org/others-27/

برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در یوتیوب به:

‏ https://youtu.be/CSSGS9U3Xc8?si=7S_Jr3otv-_PQDFD

و برای شنیدن نسخه کامل در ساندکلود به:

‏ https://on.soundcloud.com/jYh1GnN5xgimoEUv9

و برای شنیدن نسخه کامل در کست‌باکس به:

‏https://castbox.fm/vb/740894885

رجوع کنید.

#دیگری_نامه #ادیپ #ادیپوس #ادیپ_شهریار #بلاگردان #انتقال_شر #آیین_انتقال_شر #جیمز_فریزر #شاخه_زرین #دیگری_ستیزی #دیگری_دشمن

@dialogue1402

‏dialogue1402@

‏«آقامون هیتلر بیاد، شما زن‌های یهودی رو بین خودمون تقسیم می‌کنیم!»

‏هما سرشار، چهره فرنگی پیش‌کسوت و از یهودی‌تباران شیراز از قول نسل قبل خود از احساسات منفی علیه یهودیان در جامعه ایرانی می‌گوید.

‏این برنامه در چهارچوب پروژه گفت‌وشنود و در ارتباط با پادکست دیگری‌نامه اجرا شده است. برای تماشای این گفتگوی کامل از لینک زیر استفاده کنید:

https://youtu.be/GgpNLFSa0-U?si=x0WOC7bmbk_JJzwf ⁩

‏⁧ #دیگری_نامه⁩ ⁧ #رواداری⁩ ⁧ #مدارا⁩ ⁧ #گفتگو⁩ ⁧ #دیگری⁩ ⁧ #دیگری_ستیزی⁩ ⁧ #دیگری_دشمن⁩ ⁧ #یهودی⁩ ⁧ #یهودیان_ایران⁩

‏⁦ @dialogue1402⁩

معرفی کتاب: شاخه زرین
اثر سر جیمز فریزر

«انتقال شر» یا «تبدیل شر» که در انگلیسی با اصطلاح Scapegoating یعنی بز بلاگردان به آن اشاره می‌شود، در مطالعات مذهبی و انسان‌شناسی، به فرآیندی اطلاق می‌شود که در آن یک شخص، حیوان یا شیء به نمایندگی از جامعه برای حمل بار گناهان، بیماری‌ها یا شرور دیگر انتخاب می‌شود. این عمل معمولا به منظور پاک‌سازی یا تطهیر اجتماعی انجام می‌پذیرد. در بسیاری از فرهنگ‌ها، مراسمی وجود داشته که طی آن شر و بدبختی‌ها به یک فرد یا حیوان (که به عنوان قربانی گناه برگزیده می‌شد) منتقل می‌شد و سپس آن قربانی از اجتماع دور می‌شد یا کشته می‌شد تا شر با آن‌ها از جامعه خارج شود.

«بلاگردان» هم به فرآیند مشابه اشاره دارد که در آن شر و بدی‌ها به نحوی دیگر دور ریخته یا منحرف می‌شوند تا از بلایای طبیعی یا ارواح شرور دفع شود. این عمل می‌تواند شامل آیین‌هایی باشد که در آن‌ها اشیاء یا نمادهایی به عنوان نماینده شر در آب رها شده، یا به آتش انداخته می‌شوند، یا به روش‌های دیگری دور ریخته می‌شوند.

جیمز فریزر در «شاخه زرین» خود، این مفاهیم را به عنوان بخشی از بررسی‌های خود درباره مذهب و آیین‌های باستانی تحلیل می‌کند. فریزر تلاش می‌کند تا نشان دهد چگونه این مراسم و عقاید نه تنها در ادیان باستانی بلکه در فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف سراسر جهان نمود دارند. وقتی یک الگوی رفتاری در سراسر سیاره و در تمامی ادوار دیده می‌شود، کم‌ترین استنباطی که می‌توان کرد این است که از واقعیتی ریشه‌دار در جان آدمیزاد نشأت می‌گیرد…

برای مطالعه‌ی ادامه‌ی این یادداشت به صفحه‌ی گفت‌وشنود مراجعه کنید:

‏ https://dialog.tavaana.org/book-9-the-golden-bough/

در اپیزود بیست‌و‌هفتم از دیگری‌نامه با نام «بلاگردان» از این اثر کلاسیک در حیطه‌ی انسان‌شناسی استفاده کرده‌ایم و بخشی را در توضیح مفهوم «انتقال شر» از طریق بلاگردان‌سازی، نقل نموده‌ایم. برای دسترسی به این اپیزود در دو نسخه نوشتاری و صوتی از لینک زیر استفاده کنید:

https://dialog.tavaana.org/others-27/

تیم پژوهشی گفت‌وشنود مطالعه‌ شاخه‌ی زرین را به علاقه‌مندان به انسان‌شناسی، اسطوره‌شناسی و مطالعات آیینی توصیه می‌کند.
این اثر سال‌ها پیش توسط کاظم فیروزمند به فارسی ترجمه و به همت نشر آگاه منتشر شده است.

#دیگری_نامه #جیمز_فریزر #شاخه_زرین #انسان_شناسی #بلاگردان #بز_بلاگردان #انتقال_شر

‏ @Dialogue1402

@dialogue1402

می‌توانید حدس بزنید که بسیاری از این بلاگردان‌های حرفه‌ای که داوطلب گرفتن درد و مرض دیگران می‌شدند، برای کار خود پول دریافت می‌کنند. از آنجا که هیچ شری واقعاً این طوری منتقل نمی‌شود، می‌توان حدس زد که این بلاگردانی، شغل ساده و کم‌دردسری‌ست که احیاناً، دست‌کم گاهی اوقات، پول خوبی هم از آن به دست می‌آید. نمازخوان‌های حرفه‌ای که پول می‌گیرند و برای نمازهای نخوانده‌ی فرد درگذشته‌ی خانواده، نماز می‌خوانند، در حقیقت به نوعی بلاگردانی می‌کنند. از دید آدم ناباورمند، کار آنها شبیه دعانویس‌ها و رمال‌هایی‌ست که برای دفع بلا یا شری، نمایشی بازی می‌کنند و مبلغی می‌گیرند و از این راه امرار معاش می‌کنند.

اما قضیه خیلی جدی‌ست! چون حتی در سنت‌های بزرگ دینی هم ردّ این بلاگردانی را می‌توان پیدا کرد؛ آن هم نه در زرنگی بعضی آدم‌های ناقلا که داوطلبانه، انتقال شری را به عهده می‌گیرند تا پولی به جیب بزنند، بلکه حتی در داستان‌های مقدس آنها در متون مرجع دینی‌شان.

در اپیزود بعدی دیگری‌نامه با نام «شستن گناهان با آب» که فردا منتشر خواهد شد، در ادامه مضمون «بلاگردان» به آیین شستن گناهان با آب که در سراسر سیاره نمونه دارد، خواهیم پرداخت.

#دیگری_نامه #دیگری_دشمن #دیگری_بلاگردان #آیین #بلاگردان #آیین_انتقال_شر #رواداری #گفتگو

@dialogue1402

‏ @dialogue1402

«شستن گناهان با آب»
دیگری‌نامه
اپیزود بیست و هشتم

یونانیان باستان تصور می‌کردند که درد عشق را با آب‌تنی در رود سلمنوس (Selemnos) مداوا  می‌توان کرد. بومیان پرو، با فرو بردن سر در رودخانه‌ای گناهانشان را می‌شویند و پاک می‌شوند… وقتی بومی تی‌پی‌هوکان سانتیاگو بیمار است گاهی سعی می‌کند با پختن سه دسته نان شیرینی هفت تایی، خود را از شر بیماری راحت کند. هفت تا از نان‌شیرینی‌ها را بر بالای بلندترین درخت کاج جنگل قرار می‌دهد، هفت تای دیگر را پای آن درخت خاک می‌کند و هفت‌تای دیگر را توی چاهی می‌اندازد و سپس با آب آن چاه خود را می‌شوید. به‌این‌وسیله بیماری را به آب چاه می‌سپارد و راحت می‌شود…

کاهنه‌های دایاک بدبختی را با زدن و روبیدن و کوبیدن هوا با شمشیرهای چوبی از خانه‌ها می‌رانند و شمشیر را سپس در رودخانه می‌شویند تا شومی و بدبختی با آب برود. گاهی بدبختی و بدشگونی را با جاروهای ساخته از برگ خاصی و آغشته به آب برنج و خون از خانه جارو می‌کنند. پس از پاک شدن اتاق‌های خانه، آن را به خانه‌ بازیچه‌ای ساخته از نی انتقال می‌دهند و خانه‌ کوچک پر از بدشگونی و بدبختی را توی رودخانه می‌اندازند رودخانه آن را به سوی دریا می‌برد و بار شوم و نحس‌اش را به کشتی کتری‌مانندی می‌دهد که وسط دریاها شناور است و همه‌ بدختی‌ها و درد و رنج آدمیان را در درون پروسعت خود جای می‌دهد.

این نمونه‌ها جنبه‌ کاملا سودمند انتقال شر را می‌نمایانند؛ نشان می‌دهند که انسان چگونه بر آن است که با منتقل کردن درد و محنت‌اش به اشیای مادی به آسودگی دست یابد و سپس آن اشیاء را به دور اندازد یا به صورتی درآورد که دیگر بی‌گزند باشند. با این حال، غالبا انتقال شر به اشیای مادی فقط گامی‌ست به سوی انداختن آن به دوش انسان زنده‌ دیگر.

این جنبه‌ تبهکارانه‌ این انتقال است…

برای مطالعه ادامه یادداشت رجوع کنید به صفحه گفت‌وشنود:

‏ https://dialog.tavaana.org/others-28/

برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در یوتیوب به:

‏ https://youtu.be/0LYO7aqRY-E?si=sf9vO7X87F39h3kn

و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در ساند کلود به:

‏ https://on.soundcloud.com/3ixzphk27ey78DTm8

و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در کست‌باکس به:

‏ https://castbox.fm/vb/745487118


رجوع بفرمایید.

#دیگری_نامه #آیین #آیین_انتقال_شر #شاخه_زرین #جیمز_فریزر #دیگری_دشمن #دیگری_بلاگردان

‏ @dialogue1402
 

‏ @dialogue1402

«از جادو تا دین»
دیگری‌نامه
اپیزود ۲۹

…این ایده که انسان مدرن سکولار از جهات مختلف هنوز به شیوه‌ای دینی می‌اندیشد و به شیوه‌ای دینی رفتار می‌کند، ذهن بسیاری از دین‌پژوهان از جمله میرچا الیاده را اشغال کرده بوده است. اینکه حتی در جوامعی با چند صد سال سوابق سکولاریسم، انسان غیر دینی خالص به ندرت یافت می‌شود، مستند الیاده قرار گرفت تا اهمیت پژوهش‌های خود در لایه‌های زیرین و بسیار کهن ذهن مذهبی بشر را جا بیندازد.

الیاده در کتاب مقدس و نامقدس در خصوص انسان غیردینی مدرن می‌نویسد: «او خود را با مجموعه‌ای از انکاریات و ردیات شکل می‌دهد؛ لیکن وی شکار واقعیاتی‌ست که رد و انکار کرده است.» چنین ذهنیتی هنوز هم انگیزش خیلی از پژوهشگران برای مطالعه‌ تاریخ کهن و به‌ویژه مطالعه‌ اسطوره‌هاست. برای بسیاری از آن‌ها سلبریتی‌های موزیک پاپ، به‌عنوان نمونه، با آن هواداران پرشور و حتی دیوانه‌یشان، با آن نورپردازی‌ها و دکورسازی‌های پرخرجی که در اجراهای بزرگ‌شان می‌کنند، در حقیقت خدایان یا نیم‌خدایان دوران کهن‌اند که با سر و شکلی تازه، همان مجموعه اعمال کهن، یعنی اعمال آیینی را بازسازی و بازتولید کرده‌اند.

این ذهنیت که انسان مانند عروسکی کوک‌شده، روی خط «الگوهای کهن» پیش می‌رود و کم‌تر از آن الگوهای کهن تخطی می‌کند، در سریال تلویزیونی «خدایان آمریکایی»، دستمایه‌ داستان‌پردازی قرار گرفته است. در این سریال، کاراکترهای اصلی داستان، در حقیقت موجودات افسانه‌ای اعصار کهن‌اند…

برای مطالعه ادامه این یادداشت به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:

‏ https://dialog.tavaana.org/others-29/

برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در یوتیوب به:

‏ https://youtu.be/mKMNRmqS1IA

و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در ساند کلود به:

‏ https://soundcloud.com/tavaana/38d27820-d45c-448b-9576-efaf64c7d586

و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در کست‌باکس به:

‏ https://castbox.fm/vb/747579939

مراجعه بفرمایید.

#دیگری_نامه #دیگری #جادو #دین #نقد_دین #بلاگردان #آیین_انتقال_شر #جیمز_فریزر #ادیپ #ادیپوس #سوفوکل

‏ @dialogue1402

‏@dialogue1402

«… به خاطر آنکه علماء و دولت ایران، حضرت بهاءالله را از ایران تبعید کردند و ایشان را به مملکت عثمانی سرگون نمودند، مزار حضرت بهاءالله و حضرت عبدالبهاء در داخل کشور عثمانی یعنی در عکّا و حیفاء قرار گرفت و عکّا و حیفا مرکز روحانی و اداری جامعه‌ی جهانی بهایی گردید.

۲۷ سال پس از وفات حضرت عبدالبهاء بود که با تشکیل دولت اسرائیل، عکا و حیفا جزئی از خاک این کشور گشت. مخالفان امر بهایی که از انصاف و خرد بویی نبرده‌اند بهائیان ایران را به عنوان جاسوسان صهیونیزم مورد زجر و آزار قرار داده‌اند و حقوق اولیه ایشان را مسلوب کرده‌اند. دلیل اصلی این افراد برای توجیه افعال ضدانسانی و ضدخدایی‌شان این است که مرکز اداری و روحانی بهائیان در اسرائیل قرار دارد و بهاییان برای مخارج این مرکز، تبرُّعاتی به مرکز اداری بهایی در حیفاء می‌فرستند. آیا بی‌انصافی و بی‌رحمی و خشونت بیش از این هم می‌شود؟

نابردباری همین افراد بود که به سرگونی و تبعید حضرت بهاءالله از وطن خود به کشور عثمانی منجر گردید. این دولت ناشکیبا و علماء تنگ‌نظر و نابردبار بودند که به آزار و اذیت بهائیان پرداختند؛ حقوق اولیه‌ی ایشان را مسلوب نمودند؛ به قتل و غارت و کشتار ایشان پرداخته و شارع بهایی را از ایران اخراج کرده و بالاخره به زندان عکا تبعید نمودند. آنگاه بهاییان ایران را متهم به جاسوسی اسرائیل می‌سازند چرا که پیامبر بهایی در عکا وفات می‌کند و لذا مرکز اداری و روحانی بهایی در فلسطین قرار می‌گیرد؛ جایی که بیش از نیم قرن بعد مبدل به دولت اسرائیل می‌شود.»  

آنچه خواندید از مقاله‌ی بلند «آیین جهانی بهایی» نوشته‌ی نادر سعیدی بود. در اپیزود بیست و نهم از دیگری‌نامه با نام «از جادو تا دین» به جنبه تبهکارانه آیین‌های «انتقال شر» پرداختیم. برای دسترسی به این اپیزود از لینک زیر استفاده کنید:

‏https://dialog.tavaana.org/others-29/

#دیگری_نامه #رواداری #بهاییان #ایمان_بهایی #بلاگردان #آیین_انتقال_شر

‏@dialogue1402

واپسین اپیزود
«دیگری‌های دیگری‌نامه»

مخاطبان گرامی پادکست دیگری‌نامه

در طول ۲۹ اپیزود این پادکست، با هم سفری فکری و فرهنگی را طی کردیم که در آن مفاهیم و اصطلاحات متعددی طرح شد. این مفاهیم نه تنها به فهم بهتری از روابط بین انسان‌ها و «دیگری» در جوامع مختلف کمک می‌کنند، بلکه درک ما از ساختارهای اجتماعی، دینی و روان‌شناختی را نیز عمق می‌بخشند.
در ادامه، ۱۵ اصطلاح کلیدی که در پادکست دیگری‌نامه به آن‌ها پرداخته شد را معرفی می‌کنیم…

برای مطالعه متن این اپیزود به صفحه گفت‌وشنود مراجعه بفرمایید:

‏ https://dialog.tavaana.org/others-30/

و برای شنیدن این قسمت در یوتیوب به:

‏ https://www.youtube.com/watch?v=DrlBwejc4cU&t=4s

و برای شنیدن آن در کست‌باکس به:

‏ https://castbox.fm/vb/753797112

و برای شنیدن ان در ساندکلود به:

‏ https://soundcloud.com/tavaana/7c4f4c8f-c456-417a-9d8b-01ec9c0979a0

مراجعه کنید.

#دیگری_نامه #اصطلاحات #اصطلاح_شناسی #دیگری
‏ @dialogue1402

«به هر حال همان‌طوری که قره‌العین پیش‌گویی کرده بود فردای همان روز او را به نیاوران بردند و در حضور شاهزادگان و اعیان و کارمندان عالی‌رتبه دولتی و محبوسین و مردم متفرقه با کمال ملایمت و بدون آزار از او خواستار شدند که فقط بگوید من بابی نیستم. اما او به طوری که از پیش خبر داده بود بجای انکار به اعتراف پرداخت و آنچه را که دلخواه او بود به زبان آورد. بنابراین او را به ارک تهران آوردند و روبندی که مدتی بود از به کار بردن آن دست کشیده بود به صورتش آویختند و چون وارد ارک دولتی شدند او را در روی خرمنی از حصیر که در خانه‌ها در زیر قالی می‌اندازند قراردادند و قبل از اینکه آن خرمن را آتش زنند میرغضبان پارچه‌ی کهنه‌ای به گلوی او فرو برده، خفه‌اش کردند و جسد او را طعمه‌ی آتش نمودند و خاکسترهای آن را به باد دادند.»  

ادیان و آراء فلسفی در آسیای مرکزی- فصل یازدهم: سوءقصد نسبت به شخص شاه/ کنت دو گوبینو صفحه‌ی ۲۵۲ مترجم همایون فره‌ وشی 

کنت دو گوبینو، وزیر مختار فرانسه در سالهای ۱۲۷۱-۱۲۷۴

ژوزف آرتور کنت دو گوبینو در سال ۱۸۱۶ متولد شد و در سال ۱۸۸۲ درگذشت. او نویسنده، دیپلمات و نظریه‌پرداز فرانسوی بود که در کتاب «ادیان و آراء فلسفی در آسیای مرکزی» به بررسی باورها و فلسفه‌های مذهبی آسیای میانه پرداخت و این اثر به دلیل ارائه تصویری از ادیان و فلسفه‌های شرقی در ارتباط با فرهنگ غرب اهمیت دارد. با این حال گوبینو به خاطر نظریات نژادپرستانه خود و کتاب جنجالی‌اش «رساله‌ای درباره نابرابری نژادهای انسانی» نیز شناخته می‌شود که در آن به برتری نژاد سفید و انحطاط تمدن‌ها از طریق اختلاط نژادی پرداخته است.

در اپیزود دوم از پادکست دیگری‌نامه، با نام «دگرباشی ایرانی» که ظهور جنبش بابیه را روایت کردیم، به گزارش او از قتل فجیع طاهره قره‌العین به جرم دگرباشی دینی پرداختیم. برای دسترسی به این اپیزود به صفحه گفت‌وشنود بروید:

https://dialog.tavaana.org/podcast_others_2/

#رواداری #گفتگو #باورمندان #ناباورمندان #دگرباشی #دگرآیینی #دیگری_نامه
@dialogue1402

آغاز بت‌پرستی با طمع جنسی پدر به دخترش بود!

«…در واقع داستان تمایلِ کوش پیل‌دندان به دختر خویش و امتناع دختر از همبستری با او نقطه‌ی شروع نمایش بد دینی اوست. دختر کوش نه تنها به پیشنهاد او جواب رد می‌دهد، بلکه پنهانی معشوقی به نام کَنیاش برمی‌گزیند که شاهزاده‌ی قندهار است. هنگامی که کوش پیل‌دندان از این موضوع مطلع می‌شود، در بحبوحه‌ی خشم و جنون ناشی از حسادت، دخترش را می‌کشد. اما اندک زمانی پس از آن از کار خود پشیمان می‌شود و این‌جاست که دستور می‌دهد مجسمه‌هایی از دخترش بسازند و به اطراف و اکناف ممالک شرقی بفرستند. در کوش‌نامه آمده است که این رویداد منشأ بت‌پرستی در سرزمین‌های شرقی بوده است.»

ساقی گازرانی در پژوهش خود با نام کوش پیل دندان که نقلی از آن را ملاحظه کردید، نکته‌سنجی‌های بیشتری در خصوص شگردهای روایی ساخت کاراکتر مثبت و منفی در جهان ایرانی می‌کند. کوش پیل‌دندان نام یک ضدقهرمان است که روایتی منظوم از داستان او را مدیون شاعری به نام ایرانشاه در دربار سلجوقیان هستیم. داستان کوش پیل‌دندان اصالتاً می‌بایست داستانی مربوط به دوره‌ی ساسانی بوده باشد. این کاراکتر، که فرزند پادشاهی به نام کوش است و در مجموع نماینده‌ی سلسله‌ای به نام کوشانیان که ابتدا به مرکزیت بلخ و سپس به مرکزیت شهری به نام کوش در شرق ایران حکومت می‌کردند، با ساسانیان زد و خوردهای نظامی داشتند. کوشانیان بنا به قرائن تاریخی، نهایتاً از ساسانیان شکست می‌خورند و پادشاهانی دست‌نشانده‌ی ساسانیان بر آنها مسلط می‌شوند. اما به نظر می‌رسد سازندگان داستان کوش پیل دندان در دوره‌ی ساسانیان، تلاش می‌کردند که با خلق یک ضدقهرمان به نام کوش پیل دندان، از کوشانیان یک «دیگری متخاصم» یا دشمن بسازند که نهایتاً تسلیم شده و به بخشی از جهان ایرانی مبدل می‌شود.

نشانه‌ی اینکه کوش پیل دندان یک ضدقهرمان است از دندان‌های نیش بزرگ او پیداست! او دندان‌های بزرگی شبیه فیل دارد و از این حیث واجد صفتی غیرانسانی‌ست. اما از آن مهم‌تر اینکه کوش پیل‌دندان، برادرزاده‌ی ضحاک وانموده می‌شود!…

برای مطالعه بیشتر در این مورد به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:

‏ https://dialog.tavaana.org/book-kushe-pildandan-saghi-gazerani/

#ساقی_گازرانی #کوش_پیل_دندان #ادبیات_فارسی #سنت_شاهنامه_نگاري #روایت #روایت_شناسی #روایت_شناسی_شعر #دیگری_نامه

‏ @dialogue1402