ادب‌سار
14.9K subscribers
4.97K photos
123 videos
21 files
866 links
آرمان ادب‌سار
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی

instagram.com/AdabSar

گردانندگان:
بابک
مجید دُری @MajidDorri
پریسا امام‌وردیلو @New_View

فروشگاه ادبسار: @AdabSar1
Download Telegram
June 22, 2017
August 12, 2017
June 24, 2018
Forwarded from ادب‌سار
August 1, 2018
June 21, 2019
August 1, 2019
June 21, 2020
بخندید تموز بر سرخ سیب
همی کرد با بار و برگش عتیب
#فردوسی

آغاز #چله_تموز و روزهای بلند، روشن و پر از جشن و شادی ایران گرامی باد.

☀️🌴 @AdabSar
June 21, 2020
Forwarded from ادب‌سار
July 30, 2020
🌞🌻 جشن آغاز تابستان

جشن آغاز تابستان همراه با واگشت(انقلاب) تابستانی و آغاز سال نو بر پایه‌ی گاهشمار گاهنباری در روزگاران بسیار کهن برگزار می‌شد. یکی از آیین‌های این جشن برپایی پُرسه(ختم) همگانی به یاد درگذشتگان یک سال گذشته و دیدار با خانواده‌های آنان بود. گفته شده که در چنین روزی ایرانیان بسیاری در راه میهن جان باختند.
یکی از آیین‌های این روز که خاستگاه آن میان‌رودان(بین‌النهرین) بود و در سرزمین خاورمیانه برگزار می‌شد، آب‌پاشونک و بزرگداشت ایزد تموز بود. ایزد تموز همتای ایزد رپیتون و خدای رویش گیاهان و زندگی بود. در افسانه‌های این سرزمین تموز با ایزدبانوی ایشتار که همتای ایزدبانوی آناهیتا است پیوند زناشویی بسته بود. ولی عشق سرسختانه‌ی ایشتار هر تابستان او را می‌میراند و به زیر زمین می‌فرستاد و به دنبال آن گرمای خشک‌کننده فرا می‌رسید. در میان‌رودان باستان سوگواری مرگ تموز در تابستان برگزار می‌شد زیرا گرمای سوزان این سرزمین گیاهان و سرسبزی را می‌خشکاند. سپس چندی بعد ایشتار به جهان زیر زمین می‌رفت و تموز را به زمین بازمی‌گرداند و سرسبزی و بهار فرا می‌رسید. یکی از آیین‌های سوگواری تموز در آغاز تابستان، آب‌پاشی برای پسواز(بدرقه) او بود که هنوز در میان آشوریان زنده است. تموز در پارسی به مانک (معنی) گرمای فراوان است.

#پریسا_امام_وردیلو
برگرفته از: ایرانیان ارمنی #اسماعیل_رائین
گاهشماری و جشن‌های ایران باستان #هاشم_رضی

درباره‌ی جشن آغاز تابستان بیشتر بخوانید: t.me/AdabSar/16522

#جشن_های_ایرانی #چله_تموز #تیرگان #جشن_آغاز_تابستان #آب_پاشونک

🌞🌻 @AdabSar
June 21, 2021
Forwarded from ادب‌سار
بخندید تموز بر سرخ سیب
همی کرد با بار و برگش عتیب
#فردوسی

آغاز #چله_تموز و روزهای بلند، روشن و پر از جشن و شادی ایران گرامی باد.

☀️🌴 @AdabSar
June 22, 2021
☀️ دهم امرداد جشن چله‌ی تابستان یا چله‌ی تموز در ایران بود. گرم‌ترین چله‌ی سال که با آغاز تیر و جشن آب‌پاشونک آغاز شده و در آبان روز(دهم) امرداد به پایان می‌رسید. چله‌ی تابستان نشانه‌ی آن بود که از این پس روزها کوتاه‌تر می‌شوند و از گرمای هوا آهسته‌آهسته کاسته می‌شود. چله‌ی تموز پایان‌بخش چندین جشن تابستانه بود. جشن‌هایی که همه در پیوند با آب بودند. جشن‌هایی در ستایش آب و آفتاب که با افسانه‌های نبرد با دیوهای تشنگی، گرسنگی و خشکسالی درآمیخته‌اند. در این افسانه‌ها ایزدان یا فرشتگان «رشن»، «اشتاد» و «زامیاد» با همکاری ایزدبانوی امرداد به نبرد با دیوهای گرسنگی و تشنگی یا «تئیری» و «زئیری» می‌رفتند.


🌴 درباره‌ی ویژگی این ایزدان و آیین‌های چله‌ی تابستان در خراسان بخوانید:
t.me/AdabSar/14522

#جشن_های_ایرانی #چله_تموز #امردادگان
🌻 @AdabSar
August 1, 2021
🌴☀️ جشن آغاز تابستان، جشن‌های گرامیداشت آب و آفتاب

🌴 با آغازیدن تابستان و ماه تیر، ماه آرش شیواتیر، این استوره‌ی کمانگیر، جشن‌های پرشمار تابستانی در ایران باستان آغاز می‌شد. جشن‌هایی در ستایش آب، ستایش آفتاب، روشنایی بیشتر و بلندترین روز سال، ستایش فرزانگی و جشن‌هایی برای شادی! در واپسین روز خرداد نیز جشن پیشواز جشن‌های تابستانی برپا می‌شد.

🌴 در ایران آغاز هر فَرشیم/وَرشیم(فصل) بهانه‌ای برای جشن بود و در گاهشماری گاهانباری ایران، آغاز سال نو با آغاز تابستان هم‌زمان بود. در این زمان چله‌ی تموز(تموز: گرمای سخت) نیز آغاز می‌شد و تا دهم امرداد دنباله داشت. جشن‌های این چله کم‌وبیش همسان و هم‌ریشه بودند.

🌴 در آغاز تابستان، خورشید بیش از هر زمان دیگری می‌تابد و روزها بلندند. از سویی مردم جهان باستان به پدیده‌های کیهانی دلبستگی بسیاری داشتند و رویدادهای کیهانی را با باورهایشان می‌آمیختند.
ایرانیان برای بازشناسی(تشخیص) روز نخست تابستان و دگرگونی تابستانی از سازه‌های خورشیدی و گاهشمار آفتابی همچون «چهارتاغی» بهره می‌بردند.هنوز یک نمونه از آن در نیاسر کاشان بهره‌برداری می‌شود.

🌴 در پگاه یکم تیر و همزمان با سر زدن خورشید، زنان اسپند دود می‌کردند و درآیه(ورودی) خانه را آب و جارو می‌کردند.
یکی از شناخته‌شده‌ترین آیین‌های یکم تیر برگزاری یادبودی برای گرامیداشت جان‌سپاران (شهیدان) میهن بود. به باور پیشینیان در این روز بسیاری از ایرانیان باستان در راه میهن جان سپردند. اکنون این آیین در میان زرتشتیان برگزار می‌شود.

🌴 امروز در یکم تیر گرامیداشت چله‌ی تموز در استان خراسان و جشن آب‌پاشونک در چند شهر میانی کشور همچون اراک و فراهان برگزار می‌شود. در جشن آب‌پاشونک، مردم در گردشگاه‌ها و دشت‌ها آب‌بازی می‌کنند. این آیین همسان و هم‌ریشه با جشن آبریزگان در میانه‌ی تیر است.

🌴 در نیمروز(جنوب) خراسان از یکم تیر تا دهم امرداد را چله‌ی تموز و از دهم امرداد تا آخر این ماه را «چله‌ی خُرد» می‌گویند. «جشن ۹۰روز» که هنوز در روستای «حوض‌ماهی» شهر مبارکه برگزار می‌شود، به جا مانده از جشن‌های چله‌ی تموز است.

🌴 جشن «روز زیادی» در واپسین روز خرداد برای پیشواز فرارسیدن بلندترین روز سال و آغاز تابستان برگزار می‌شد و گفته می‌شود که برای همین نام خرداد به مانَک(معنی) رسایی را برای این ماه برگزیدند.

🌴 در سال ۲۰۱۴ ترسایی(میلادی)، هندوستان توانست روز یکم تیر را با نام روز جهانی یوگا و با آیین‌های «درود بر خورشید» در سازمان کشورهای همبسته(ملل متحد) نیز آیینمَند(رسمی) کند. بسیار پیش از این، آیین‌های گرامیداشت خورشید و هماهنگی با آن در آیین مهرپرستی یا میتراگرایی پدید آمده بود.


#پریسا_امام_وردیلو

#جشن_های_ایرانی #چله_تموز #تیرگان #جشن_آغاز_تابستان #آب_پاشونک


📚 برداشت آزاد از:
- راهنمای زمان جشن‌ها و گردهمایی‌های ملی ایران باستان #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
- گاهشماری و جشن‌های ایران باستان #هاشم_رضی
- ایران‌نامه #شاهین_سپنتا

☀️🌴 @AdabSar
June 21, 2024
ادب‌سار
🌴☀️ جشن آغاز تابستان، جشن‌های گرامیداشت آب و آفتاب 🌴 با آغازیدن تابستان و ماه تیر، ماه آرش شیواتیر، این استوره‌ی کمانگیر، جشن‌های پرشمار تابستانی در ایران باستان آغاز می‌شد. جشن‌هایی در ستایش آب، ستایش آفتاب، روشنایی بیشتر و بلندترین روز سال، ستایش فرزانگی…
🌴☀️ آغاز تابستان و جشن واگشت تابستانی


🌴 جشن آغاز تابستان همراه با واگشت(انقلاب) تابستانی و آغاز سال نو بر پایه‌ی گاهشمار گاهنباری در روزگاران بسیار کهن برگزار می‌شد.
یکی از آیین‌های این جشن برپایی پُرسه(ختم) همگانی به یاد درگذشتگان یک سال گذشته و دیدار با خانواده‌های آنان بود. گفته شده که در چنین روزی ایرانیان بسیاری در راه میهن جان باختند.
از دیگر آیین‌های این روز که خاستگاه آن میان‌رودان(بین‌النهرین) بود و در خاورمیانه برگزار می‌شد، آب‌پاشونک و بزرگداشت «ایزد تموز» بود.

🌴 ایزد تموز همتای «ایزد ریپیتون» و خدای رویش گیاهان و زندگی بود. در افسانه‌های این سرزمین، تموز با ایزدبانوی «ایشتار» که همتای ایزدبانوی «آناهیتا» است، پیوند زناشویی بست. ولی دلباختگی سرسختانه‌ی ایشتار هر تابستان او را می‌میراند و به زیر زمین می‌فرستاد و به دنبال آن گرمای خشک‌کننده فرا می‌رسید.
در میان‌رودان باستان سوگواری مرگ تموز در تابستان برگزار می‌شد زیرا گرمای سوزان این سرزمین گیاهان و سرسبزی را می‌خشکاند. سپس چندی بعد ایشتار به جهان زیر زمین می‌رفت و تموز را به زمین بازمی‌گرداند و سرسبزی و بهار دوباره فرا می‌رسید.
از آیین‌های سوگواری تموز در آغاز تابستان، آب‌پاشی برای پسواز(بدرقه) او بود که هنوز در میان آشوریان زنده است. تموز در پارسی به مانک (معنی) گرمای فراوان است.


#پریسا_امام_وردیلو

#جشن_های_ایرانی #چله_تموز #تیرگان #جشن_آغاز_تابستان #آب_پاشونک

📚 برگرفته از:
- ایرانیان ارمنی #اسماعیل_رائین
- گاهشماری و جشن‌های ایران باستان #هاشم_رضی

☀️🌴 @AdabSar
June 22, 2024
🌻 جشن پایان چله‌ی تموز و بدرود با بلندترین روزهای سال


🌻 بخندید تموز بر سرخ سیب
همی کرد با بار و برگش عتیب
#فردوسی

🌻 «چله‌ی تموز» با جشن آب‌پاشونک در نخستین روز تیر در ایران باستان آغاز می‌شد و در آبان روز از امرداد برابر با دهم امرداد به پایان می‌رسید. چله‌ی تموز پایان‌بخش چندین جشن تابستانه بود که از دید چیستی و درون‌مایه به هم پیوسته بودند. جشن‌هایی در ستایش آب و آفتاب که با افسانه‌هایی برای ایستادگی در برابر خشکی و گرسنگی درآمیخته‌اند. در این افسانه‌ها ایزدان یا فرشتگان «رشن»، «اشتاد» و «زامیاد» با همکاری ایزدبانوی امرداد به نبرد با دیوهای گرسنگی و تشنگی یا «تئیری» و «زئیری» می‌رفتند.

🌻 در افسانه‌های ایرانی رشن به مانک (معنی) درستی و دادگری است و امشاسپند رشن دشمن دزدان و رهزنان است. اشتاد به چَم (معنی) راستی و درستی است. این امشاسپند یا فرشته، راهنمای مینویان و زمینیان است. زامیاد نیز فرشته‌ی زمین است که با کنش نیک شناخته می‌شود.

🌻 «تموز» به چمار (معنی) گرمای فراوان است.
اکنون در نیمروز (جنوب) خراسان با آغاز تابستان، بزرگ‌ترین روز سال را گرامی داشته و به چهل روز نخست تابستان چله‌ی بزرگ می‌گویند. به بیست روز پس از آن نیز چله‌ی کوچک یا چله‌ی خرد گفته می‌شود. همچون چله‌ی بزرگ و کوچک زمستان که زمان سرما در آن دسته‌بندی می‌شد.
گویا در گذشته در پگاه این روز اسپند دود می‌کردند و خاکستر آن را در دالان خانه‌ها می‌ریختند.
درباره‌ی آیین‌های این جشن آگاهی بسیار اندکی به ما رسیده است.

🌻 سروده‌ی بومی خراسان برای چله‌ی تموز:
نه از شو مو منالم نه که از روز
نه از یلدا گیله درم نه چله تموز
هموقذر فهمیدم دمین ای دنیا
که آسونی د بعد سختی میه هنوز!


🌻 جشن آغاز چله‌ی تموز:
t.me/AdabSar/20872
t.me/AdabSar/20874
نبرد افسانه‌ای ایزدبانوی امرداد و دیو گرسنگی و تشنگی:
t.me/AdabSar/20943


🌻 #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #چله_تموز #امردادگان

🌻 @AdabSar
July 31, 2024