🌿🍃 @AdabSar
🌱 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🌱 جشن امردادگان
(بریده‌هایی از یادداشت‌ها و سخنان)
🌼🌴
از نسک(کتاب) گات‌ها:
به یاری اهورا مزدا
کسی که در پرتو مینوی مقدس (سپنتا مینو) و اندیشه‌ی نیک (وهومن)، گفتار و کردارش نیک و با راستی و درستی (اشا) هماهنگ باشد، مزدا اهورا با توانایی (خشترا) و مهر (سپنتا آرمئیتی) خویش به او رسایی (هئوروتات/خرداد) و جاودانگی (امرتات/امرداد) خواهد بخشید.
🌳🌴
ابریحان بیرونی:
مرداد ماه که روز هفتم آن مرداد روز است و آن روز را به انگیزه‌ی پیش آمدن دو نام با هم جشن می‌گرفتند. معنای مرداد آن است که مرگ و نیستی نداشته باشد و مرداد فرشته‌ای است که به حفظ گیتی و اقامه‌ی غذاها و دوایی که اصل آن نبات است و مزید جوع و ضرر و امراض هستند، موکل است.
🌾🌻
نوروزنامه‌ی خیام:
مرداد ماه یعنی خاک، دادِ خویش بداد از بَرها ومیوهای پخته که در وی به کمال رسد و نیز هوا در وی مانند غبارِ خاک باشد و این ماه میانه تابستان بود و قسمت او از آفتاب، مر برج اسد را باشد.
☘🌱
«پژوهشی در اساتیر ایران»، گزارش مهرداد بهار از نیپیک(کتاب) پهلوی «بندهش» [با اندکی ویرایش]:
امُرداد بی‌مرگ، سَروَر گیاهان بی‌شمار است؛ زیرا او را به گیتی، گیاه، خویش است. گیاهان را رویانَد و رَمهِ گوسفندان را افزاید؛ زیرا همه دام‌ها از او خورند و زیست‌کنند. به فِرَشکردِ (نوگردانی جهان و زندگی در پایان کار جهان)، نیز «انوش»(خوراک بی‌مرگی) را از امرداد آرایند. اگر کسی گیاه را رامش بخشد یا بیازارد، آن گاه امُرداد از او آسوده یا آزَرده بُوَد...
goo.gl/lMU3tf
________________
درباره‌ی امردادگان بیشتر بخوانید:
t.me/AdabSar/14471
t.me/AdabSar/14479
#جشن_های_ایرانی #جشن_امردادگان #امردادگان
🌴🎋 @AdabSar
🌱 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🌱 جشن امردادگان
(بریده‌هایی از یادداشت‌ها و سخنان)
🌼🌴
از نسک(کتاب) گات‌ها:
به یاری اهورا مزدا
کسی که در پرتو مینوی مقدس (سپنتا مینو) و اندیشه‌ی نیک (وهومن)، گفتار و کردارش نیک و با راستی و درستی (اشا) هماهنگ باشد، مزدا اهورا با توانایی (خشترا) و مهر (سپنتا آرمئیتی) خویش به او رسایی (هئوروتات/خرداد) و جاودانگی (امرتات/امرداد) خواهد بخشید.
🌳🌴
ابریحان بیرونی:
مرداد ماه که روز هفتم آن مرداد روز است و آن روز را به انگیزه‌ی پیش آمدن دو نام با هم جشن می‌گرفتند. معنای مرداد آن است که مرگ و نیستی نداشته باشد و مرداد فرشته‌ای است که به حفظ گیتی و اقامه‌ی غذاها و دوایی که اصل آن نبات است و مزید جوع و ضرر و امراض هستند، موکل است.
🌾🌻
نوروزنامه‌ی خیام:
مرداد ماه یعنی خاک، دادِ خویش بداد از بَرها ومیوهای پخته که در وی به کمال رسد و نیز هوا در وی مانند غبارِ خاک باشد و این ماه میانه تابستان بود و قسمت او از آفتاب، مر برج اسد را باشد.
☘🌱
«پژوهشی در اساتیر ایران»، گزارش مهرداد بهار از نیپیک(کتاب) پهلوی «بندهش» [با اندکی ویرایش]:
امُرداد بی‌مرگ، سَروَر گیاهان بی‌شمار است؛ زیرا او را به گیتی، گیاه، خویش است. گیاهان را رویانَد و رَمهِ گوسفندان را افزاید؛ زیرا همه دام‌ها از او خورند و زیست‌کنند. به فِرَشکردِ (نوگردانی جهان و زندگی در پایان کار جهان)، نیز «انوش»(خوراک بی‌مرگی) را از امرداد آرایند. اگر کسی گیاه را رامش بخشد یا بیازارد، آن گاه امُرداد از او آسوده یا آزَرده بُوَد...
goo.gl/lMU3tf
________________
درباره‌ی امردادگان بیشتر بخوانید:
t.me/AdabSar/14471
t.me/AdabSar/14479
#جشن_های_ایرانی #جشن_امردادگان #امردادگان
🌴🎋 @AdabSar
☀️🌾 @AdabSar
🏝 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🏖 پایان چله‌ی تموز
☀️ «چله‌ی تموز» با جشن آب‌پاشونک در نخستین روز تیر در ایران باستان آغاز میشد و در آبان روز از امرداد برابر با دهم امرداد به پایان می‌رسید. چله‌ی تموز پایان‌بخش چندین جشن تابستانه بود که از دید چیستی و درون‌مایه به هم پیوسته بودند. جشن‌هایی در ستایش آب و آفتاب که با افسانه‌هایی برای ایستادگی در برابر خشکی و گرسنگی درآمیخته‌اند. در این افسانه‌ها ایزدان یا فرشتگان «رشن»، «اشتاد» و «زامیاد» با همکاری ایزدبانوی امرداد به نبرد با دیوهای گرسنگی و تشنگی یا «تئیری» و «زئیری» می‌رفتند.
🌻 در افسانه‌های ایرانی رشن به مانک درستی و دادگری است و امشاسپند رشن دشمن دزدان و رهزنان است. اشتاد به چم راستی و درستی است. این امشاسپند یا فرشته، راهنمای مینویان و زمینیان است. زامیاد نیز فرشته‌ی زمین است که با کنش نیک شناخته می‌شود.
🌾 «تموز» به چمار (معنی) گرمای فراوان است.
اکنون در نیمروز(جنوب) خراسان با آغاز تابستان، بزرگ‌ترین روز سال را گرامی داشته و به چهل روز نخست تابستان چله‌ی بزرگ می‌گویند. به بیست روز پس از آن نیز چله‌ی کوچک یا چله‌ی خرد گفته می‌شود. همچون چله‌ی بزرگ و کوچک زمستان که زمان سرما در آن دسته‌بندی میشد.
گویا در گذشته در پگاه این روز اسپند دود می‌کردند و خاکستر آن را در دالان خانه‌ها می‌ریختند.
درباره‌ی آیین‌های این جشن آگاهی بسیار اندکی به ما رسیده است.
🏵 سروده‌ی بومی خراسان برای چله‌ی تموز:
نه از شو مو منالم نه که از روز
نه از یلدا گیله درم نه چله تموز
هموقذر فهمیدم دمین ای دنیا
که آسونی د بعد سختی میه هنوز!
📜 با جشن آب‌پاشونک و آغاز چله‌ی تموز آشنا شوید:
t.me/AdabSar/14183
📜 نبرد افسانه‌ای ایزدبانوی امرداد و دیو گرسنگی و تشنگی را بخوانید:
t.me/AdabSar/14479
#جشن_های_ایرانی #چله_تموز #امردادگان
☀️🌾 @AdabSar
🏝 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🏖 پایان چله‌ی تموز
☀️ «چله‌ی تموز» با جشن آب‌پاشونک در نخستین روز تیر در ایران باستان آغاز میشد و در آبان روز از امرداد برابر با دهم امرداد به پایان می‌رسید. چله‌ی تموز پایان‌بخش چندین جشن تابستانه بود که از دید چیستی و درون‌مایه به هم پیوسته بودند. جشن‌هایی در ستایش آب و آفتاب که با افسانه‌هایی برای ایستادگی در برابر خشکی و گرسنگی درآمیخته‌اند. در این افسانه‌ها ایزدان یا فرشتگان «رشن»، «اشتاد» و «زامیاد» با همکاری ایزدبانوی امرداد به نبرد با دیوهای گرسنگی و تشنگی یا «تئیری» و «زئیری» می‌رفتند.
🌻 در افسانه‌های ایرانی رشن به مانک درستی و دادگری است و امشاسپند رشن دشمن دزدان و رهزنان است. اشتاد به چم راستی و درستی است. این امشاسپند یا فرشته، راهنمای مینویان و زمینیان است. زامیاد نیز فرشته‌ی زمین است که با کنش نیک شناخته می‌شود.
🌾 «تموز» به چمار (معنی) گرمای فراوان است.
اکنون در نیمروز(جنوب) خراسان با آغاز تابستان، بزرگ‌ترین روز سال را گرامی داشته و به چهل روز نخست تابستان چله‌ی بزرگ می‌گویند. به بیست روز پس از آن نیز چله‌ی کوچک یا چله‌ی خرد گفته می‌شود. همچون چله‌ی بزرگ و کوچک زمستان که زمان سرما در آن دسته‌بندی میشد.
گویا در گذشته در پگاه این روز اسپند دود می‌کردند و خاکستر آن را در دالان خانه‌ها می‌ریختند.
درباره‌ی آیین‌های این جشن آگاهی بسیار اندکی به ما رسیده است.
🏵 سروده‌ی بومی خراسان برای چله‌ی تموز:
نه از شو مو منالم نه که از روز
نه از یلدا گیله درم نه چله تموز
هموقذر فهمیدم دمین ای دنیا
که آسونی د بعد سختی میه هنوز!
📜 با جشن آب‌پاشونک و آغاز چله‌ی تموز آشنا شوید:
t.me/AdabSar/14183
📜 نبرد افسانه‌ای ایزدبانوی امرداد و دیو گرسنگی و تشنگی را بخوانید:
t.me/AdabSar/14479
#جشن_های_ایرانی #چله_تموز #امردادگان
☀️🌾 @AdabSar
🏖☀️ @AdabSar
🏖 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🏝 جشن میانه‌ی تابستان
🌴 ایرانیان در آغاز/پایان و میانه‌ی هر وَرشیم(فصل) جشنی برای بخش‌بندیِ سال و زمان کشت‌وکار برگزار می‌کردند که به آن‌ها جشنِ «گاهان‌باری» گفته می‌شود. در زمانی که هنوز گاهشماری هفته و ماه پدید نیامده بود، این جشن‌ها بهترین روش برای بخش‌بندیِ سال و برنامه‌ریزی برای کشاورزی بودند و افسانه‌ای از آفرینش در خود داشتند. بر پایه‌ی این افسانه‌ها در هر گاهانبار یک پدیده از پدیده‌های بزرگِ هستی آفریده شده است. گمان می‌رود گاهان‌بارها در سده‌ها و هزاره‌ها دستخوش دگرگونی شدند و اکنون ما آگاهی اندکی درباره‌ی شش گاهنبار داریم.
🌴 «مدیوشیم» دومین گاهانبار در ایران باستان بود. بر پایه‌ی آگاهی به ما رسیده ایرانیان باستان باور داشتند که خدا در یک سال هستی را آفرید و در هر گاهنبار یکی از شش پدیده‌ی آسمان، آب، زمین، گیاه، جانور و آدم را پدید آورد. زمان میان گاهنبار نخست تا گاهنبار دوم یا مدیوشیم زمان آفرینش آب در افسانه‌هاست. مدیوشیم در پارسی اوستایی به مانک(معنی) میانه‌ی تابستان بود(یشت‌ها، پورداود). هر یک از شش گاهنبار در گاهشماری کهن ایران در پنج روز از ماه به نام‌های خور، ماه، تیر، گوش و دی‌به‌مهر برگزار میشد و روز مِهادین(اصلی) جشن میانه‌ی ورشیم بود. مدیوشیم نیز در روز دی‌به‌مهر یا پانزدهم امرداد برگزار میشد. در ناظم‌الاطبا آمده که در باورهای کهن زمان میان گاهنبارها و آفرینش پدیده‌های ششگانه شست روز بود. چنانچه این دیدگاه درست باشد گاهنبارها از آغاز ششگانه بودند.
سرودخوانی، گفت‌وگو با یکدیگر، شادمانی و آموزش‌های نیک، آیین‌های جشن میانه‌ی تابستان بودند.
📜 بیشتر بخوانید:
t.me/AdabSar/14278
✍ #پریسا_امام_وردیلو
____________
📚 برگرفته از:
۱- گاهشماری گاهنباری، کهن‌ترین نظام گاهشماری شناخته‌شده در ایران #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
۲- گاهشماری و جشن‌های ایران #هاشم_رضی
۳- جشن‌های فراموش شده ایران باستان #مریم_نوذری و #بهروز_بیگوند
____________
#جشن_های_ایرانی #جشن_میانه_تابستان #امردادگان
☀️🏝 @AdabSar
🏖 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🏝 جشن میانه‌ی تابستان
🌴 ایرانیان در آغاز/پایان و میانه‌ی هر وَرشیم(فصل) جشنی برای بخش‌بندیِ سال و زمان کشت‌وکار برگزار می‌کردند که به آن‌ها جشنِ «گاهان‌باری» گفته می‌شود. در زمانی که هنوز گاهشماری هفته و ماه پدید نیامده بود، این جشن‌ها بهترین روش برای بخش‌بندیِ سال و برنامه‌ریزی برای کشاورزی بودند و افسانه‌ای از آفرینش در خود داشتند. بر پایه‌ی این افسانه‌ها در هر گاهانبار یک پدیده از پدیده‌های بزرگِ هستی آفریده شده است. گمان می‌رود گاهان‌بارها در سده‌ها و هزاره‌ها دستخوش دگرگونی شدند و اکنون ما آگاهی اندکی درباره‌ی شش گاهنبار داریم.
🌴 «مدیوشیم» دومین گاهانبار در ایران باستان بود. بر پایه‌ی آگاهی به ما رسیده ایرانیان باستان باور داشتند که خدا در یک سال هستی را آفرید و در هر گاهنبار یکی از شش پدیده‌ی آسمان، آب، زمین، گیاه، جانور و آدم را پدید آورد. زمان میان گاهنبار نخست تا گاهنبار دوم یا مدیوشیم زمان آفرینش آب در افسانه‌هاست. مدیوشیم در پارسی اوستایی به مانک(معنی) میانه‌ی تابستان بود(یشت‌ها، پورداود). هر یک از شش گاهنبار در گاهشماری کهن ایران در پنج روز از ماه به نام‌های خور، ماه، تیر، گوش و دی‌به‌مهر برگزار میشد و روز مِهادین(اصلی) جشن میانه‌ی ورشیم بود. مدیوشیم نیز در روز دی‌به‌مهر یا پانزدهم امرداد برگزار میشد. در ناظم‌الاطبا آمده که در باورهای کهن زمان میان گاهنبارها و آفرینش پدیده‌های ششگانه شست روز بود. چنانچه این دیدگاه درست باشد گاهنبارها از آغاز ششگانه بودند.
سرودخوانی، گفت‌وگو با یکدیگر، شادمانی و آموزش‌های نیک، آیین‌های جشن میانه‌ی تابستان بودند.
📜 بیشتر بخوانید:
t.me/AdabSar/14278
✍ #پریسا_امام_وردیلو
____________
📚 برگرفته از:
۱- گاهشماری گاهنباری، کهن‌ترین نظام گاهشماری شناخته‌شده در ایران #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
۲- گاهشماری و جشن‌های ایران #هاشم_رضی
۳- جشن‌های فراموش شده ایران باستان #مریم_نوذری و #بهروز_بیگوند
____________
#جشن_های_ایرانی #جشن_میانه_تابستان #امردادگان
☀️🏝 @AdabSar
🍷💃 @AdabSar
روز رشن است ای نگار دلربای
شاد بنشین و به جام می‌گرای
#مسعود_سعد_سلمان
🥂 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🍻 جشن می‌خواره
🍷 جشن «بابه‌خوره» که به آن «بامی‌خواره» و «می‌خواره» هم می‌گویند در هژده(هجده)مین روز ماه پنجم در گاهشماری سغد باستان و ورا رود(ماوراءالنهر) برگزار میشد. روز هژدهم در گاهشمار باستانی ایران یا گاهشمار یزدگردی «رَشَن‌روز» نام داشت. گاهشماری سُغدی و یزدگردی همگونی‌های فراوانی داشتند. «می‌خواره» از جشن‌های باستانی اپاختر خورآیی(شمال شرقی) ایران و سُغد باستان بود.
🍺 جشن بامی‌خواره ویژه‌ی آشامیدن می و افشره‌های گوناگون گیاهان بود ولی بیش از همه و به گفته‌ی ابوریحان بیرونی در این جشن افشره‌ی ناب گیاه «هوم»(عصیر) می‌نوشیدند. هوم، گیاهی ارزشمند و سپند(مقدس) در ایران باستان بود و به آن نوشیدنی جاودانگی یا بی‌مرگی یا اَمرتَه می‌گفتند. در هند باستان به آن «سوم/سئومه» می‌گفتند. در نسک(کتاب) هندی «ریگ‌ودا» این نوشیدنی و جام آن نماد جاودانگی بودند.
🍇 همچنین در همین روزها در میان ارمنیان و آشوریان جشن فرخندگی و گرامیداشت انگور برگزار می‌شود که پیشینه‌ای کهن دارد. این کار در میان ارمنیان به انگیزه‌ی یادبود آسمانی شدن «مریم» برگزار میشد. انگور برای آشوریان همچون گندم باارزش بود زیرا کار آنان کشت انگور بود و نوبرانه‌ی این میوه را با یک آیین دینی همراه می‌کردند. این آیین سده‌ها پیش از زایش مسیها(مسیح) در میان آشوریان رواگ(رواج) داشت.
آیین دینی گرامیداشت انگور نوبرانه در میان ارمنیان نیز همچنان دنبال می‌شود. کهن‌نگاران می‌گویند این آیین ویژه‌ی انگور است نه می(شراب)!
🍷 جشن انگور آشوریان و ارمنیان با جشن می‌خواره و جشن امردادگان و نوشیدن گیاه هوم هم‌ریشه است زیرا همه‌ی آن‌ها بر پاد(ضد) مرگ و نیستی بودند.
در آیین‌های گرامیداشت انگور باور بر این بود که می و انگور گندیدگی و نابودی نمی‌پذیرند پس ما هم نمی‌پذیریم.
اکنون "جشن بامی‌خواره" در شهرهایی از کشور تاجیکستان همچون شهر «دوشنبه» برگزار می‌شود.
🍻 شگفت آنکه نخستین آدینه‌ی ماه اوت یا آگوست روز جهانی آبجو است. گفته می‌شود که آبجو شش هزار سال پیش و برای نخستین‌بار در میان‌رودان(بین‌النهرین) ساخته شده است! در سده‌های میانی(قرون وسطا) کشیشان برای اینکه بتوانند روزه بگیرند آبجو می‌نوشیدند.
🍺 نگارند‌ه‌ی این نوشتار در بن‌مایه‌ای ندیده است که جشن آبجو را برآمده از جشن کهن می‌خواره دانسته باشند ولی با نگر(توجه) به هم‌زمانی و همانندی آنان، با نگر به ردپای فرهنگ و باورهای بسیار کهن هندوآریایی در پدید آمدن ترساگری(مسیحیت)، باور به پدید آمدن آبجو در میان‌رودان و نوشیدن آبجو به انگیزه‌ی تندرستی، تنها می‌توان گفت:
«آفتاب آمد دلیل آفتاب»
✍ #پریسا_امام_وردیلو
________________
📚 برگرفته از:
۱- آثارالباقیه #ابوریحان_بیرونی
۲- گاهشماری و جشن‌های ایران #هاشم_رضی
۳- جشن‌ها و آیین‌های ایرانی با تکیه بر استوره و مردم‌شناسی #حسام_الدین_مهدوی
________________
#جشن_های_ایرانی #جشن_بامی_خواره #جشن_می_خواره #امردادگان
🍇🍷 @AdabSar
روز رشن است ای نگار دلربای
شاد بنشین و به جام می‌گرای
#مسعود_سعد_سلمان
🥂 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🍻 جشن می‌خواره
🍷 جشن «بابه‌خوره» که به آن «بامی‌خواره» و «می‌خواره» هم می‌گویند در هژده(هجده)مین روز ماه پنجم در گاهشماری سغد باستان و ورا رود(ماوراءالنهر) برگزار میشد. روز هژدهم در گاهشمار باستانی ایران یا گاهشمار یزدگردی «رَشَن‌روز» نام داشت. گاهشماری سُغدی و یزدگردی همگونی‌های فراوانی داشتند. «می‌خواره» از جشن‌های باستانی اپاختر خورآیی(شمال شرقی) ایران و سُغد باستان بود.
🍺 جشن بامی‌خواره ویژه‌ی آشامیدن می و افشره‌های گوناگون گیاهان بود ولی بیش از همه و به گفته‌ی ابوریحان بیرونی در این جشن افشره‌ی ناب گیاه «هوم»(عصیر) می‌نوشیدند. هوم، گیاهی ارزشمند و سپند(مقدس) در ایران باستان بود و به آن نوشیدنی جاودانگی یا بی‌مرگی یا اَمرتَه می‌گفتند. در هند باستان به آن «سوم/سئومه» می‌گفتند. در نسک(کتاب) هندی «ریگ‌ودا» این نوشیدنی و جام آن نماد جاودانگی بودند.
🍇 همچنین در همین روزها در میان ارمنیان و آشوریان جشن فرخندگی و گرامیداشت انگور برگزار می‌شود که پیشینه‌ای کهن دارد. این کار در میان ارمنیان به انگیزه‌ی یادبود آسمانی شدن «مریم» برگزار میشد. انگور برای آشوریان همچون گندم باارزش بود زیرا کار آنان کشت انگور بود و نوبرانه‌ی این میوه را با یک آیین دینی همراه می‌کردند. این آیین سده‌ها پیش از زایش مسیها(مسیح) در میان آشوریان رواگ(رواج) داشت.
آیین دینی گرامیداشت انگور نوبرانه در میان ارمنیان نیز همچنان دنبال می‌شود. کهن‌نگاران می‌گویند این آیین ویژه‌ی انگور است نه می(شراب)!
🍷 جشن انگور آشوریان و ارمنیان با جشن می‌خواره و جشن امردادگان و نوشیدن گیاه هوم هم‌ریشه است زیرا همه‌ی آن‌ها بر پاد(ضد) مرگ و نیستی بودند.
در آیین‌های گرامیداشت انگور باور بر این بود که می و انگور گندیدگی و نابودی نمی‌پذیرند پس ما هم نمی‌پذیریم.
اکنون "جشن بامی‌خواره" در شهرهایی از کشور تاجیکستان همچون شهر «دوشنبه» برگزار می‌شود.
🍻 شگفت آنکه نخستین آدینه‌ی ماه اوت یا آگوست روز جهانی آبجو است. گفته می‌شود که آبجو شش هزار سال پیش و برای نخستین‌بار در میان‌رودان(بین‌النهرین) ساخته شده است! در سده‌های میانی(قرون وسطا) کشیشان برای اینکه بتوانند روزه بگیرند آبجو می‌نوشیدند.
🍺 نگارند‌ه‌ی این نوشتار در بن‌مایه‌ای ندیده است که جشن آبجو را برآمده از جشن کهن می‌خواره دانسته باشند ولی با نگر(توجه) به هم‌زمانی و همانندی آنان، با نگر به ردپای فرهنگ و باورهای بسیار کهن هندوآریایی در پدید آمدن ترساگری(مسیحیت)، باور به پدید آمدن آبجو در میان‌رودان و نوشیدن آبجو به انگیزه‌ی تندرستی، تنها می‌توان گفت:
«آفتاب آمد دلیل آفتاب»
✍ #پریسا_امام_وردیلو
________________
📚 برگرفته از:
۱- آثارالباقیه #ابوریحان_بیرونی
۲- گاهشماری و جشن‌های ایران #هاشم_رضی
۳- جشن‌ها و آیین‌های ایرانی با تکیه بر استوره و مردم‌شناسی #حسام_الدین_مهدوی
________________
#جشن_های_ایرانی #جشن_بامی_خواره #جشن_می_خواره #امردادگان
🍇🍷 @AdabSar
Forwarded from ادبسار
🍃🌸 @AdabSar 🍃
🌍 آشنایی با جشن‌های ایرانی
☀️ جشن‌های سال نو تپوری و دیلمی
🌏☀️ سال نو تپوری و دیلمی از جشن‌های دیرین سرزمین مازندران، گیلان و گلستان کنونی تا پای کوه دماوند است. این آیین که «چله‌ی تابستان» هم به آن می‌گویند و در پیوند با چله‌ی تموز است، پس از اسلام در زمان دیلمیان که خود را وامداران و بازماندگان هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان می‌دانستند، رواگ(رواج) بیشتری یافت و با نام «نوروز بـَل» شناخته شد. بَل دگردیس شده‌ی وَل در زبان بومی به مانک آتش است.
🌍☀️ گاهشمار تبری و دیلمی از گاهشمارهای کهن و یزدگردی بودند و داستانی خواندنی دارند که در فرهنگنامه‌ها در دسترس است. نوروز بل با نگر به سال‌های بهیزَگ(کبیسه) در یکی از روزهای سیزدهم تا هفدهم امرداد برگزار میشد. در تبرستان جشن سال نو دوازده روز زودتر در دوم امرداد برگزار میشد. آن‌ها سال نو را از خانه‌ی خورشید(امرداد ماه که گرم‌ترین ماه است) آغاز می‌کردند. در میان جشن‌های پرشمار ایرانی، این جشن جزو آیین‌های انگشت‌شماری است که در شماری از شهرها و روستاها همچون سوادکوه، بومیان آن را زنده نگه‌داشته‌اند و جوانان برای بازشناسی و برپایی دوباره‌اش کوشیده‌اند. این جشن در خرداد ۱۳۷۱ در پهرست(فهرست) برماندهای فرهنگی نابِسوده(ناملموس) ایرانی پایسته(ثبت) شد.
🌏☀️ درباره‌ی چرایی آغاز سال نو در نیمه‌ی امرداد گفته می‌شود که در این زمان کشاورزان توان پرداخت خراچ(مالیات) را داشته و می‌توانستند با فروش فرآورده‌ی کشاورزی خود زندگی‌شان را سامان دهند. آیین نوروزبل آیین خراچی بود و در زمانی که گالشان گندم خود را درو کرده، گل گاوزبان و پَندُک(فندق) را به بازار می‌بردند و از گوسپندان خود شیر، دوغ، کشک و... به دست می‌آوردند، زمان آن می‌رسید که خراچ خود را به فرماندار پرداخته و دانگ خود را برداشت کنند. در این زمان برداشت کِشته‌ها به پایان می‌رسید و برای کوچ از کوه به دشت آماده می‌شدند.
🌏☀️ در اسپندارما (واپسین روز سال)، پس از فروافتادن خورشید آتش افروخته میشد و تا پایان نوروزما(نخستین روز سال نو) روشن می‌ماند. به باور کهن، این آتش از سرمای زمستان می‌کاست و نشانه‌ی پایان یافتن اوگ(اوج) گرما و آغاز فرود خورشید بود. مردم زیباترین جامه‌ی خود را می‌پوشیدند و ۱۰ مرد با کلاه و شولای گالشی دورتادور آتش می‌چرخیدند و نوازندگان آهنگ‌های پرشوری می‌نواختند. هنگامی که آتش به اوگ می‌رسید، این دو ترانه بومی را می‌خواندند:
گروم گروم گروم بل (نوایی برای پرفروزی آتش)
نوروز ما و نوروز بل (نوروز ماه و شعله آتش نوروزی)
نو سال ببی، سال سو (سال تازه باشد و سال روشنایی)
نو بدی خؤنه واشو (تازه باشد و تازه شود و خانه آباد و فراوانی)
گروم، گَر گَر، گروم، گر آتشَ جیم (آوای فروزش آتش)
دریم دَم دَم، دریم دم دم، دریم دیم
لیباس تازه دئونین، گردَ گَردی (جامه‌ی تازه به تن کنید و دورهمی)
بئین نوروزبل وَرجه بَنیشیم (بیاید کنار نوروزبل بشینیم)
در این هنگام مردم پوشاک کهنه‌ی خود همچون نمد، شولا و چیزهایی را که نمی‌خواستند، در آتش می‌سوزاندند.
در گذشته آتش را ابزار پیام‌رسانی و یکی از سپندهای چهارگانه آفرینش می‌دانستند. آن‌ها در کنار آتش به ستایش اهورامزدا می‌پرداختند و برای سال نو، نیکی و فراوانی می‌خواستند.
🌏☀️ پس از آوازخوانی و شادباش‌گویی، دست به پیشگویی می‌زدند. چشم‌ها را به آتش می‌دوختند که با وزش باد به کدام سو می‌رود. مردم کوهستان باور داشتند که اگر دود آتش نوروزبل به سوی کوهستان‌ها و سردسیر برود، زمستان دشت و گرمسیر خوب خواهد بود و اگر به سوی دشت برود، زمستان سرد و پر برفی در پیش است.
🌍☀️ پیدایش نوروز بل افسانه‌ای هم دارد. می‌گویند این جشن رهایی مردم از آژی‌دهاک(ضحاک) به دست فریدون است. پس از آن که فریدون، آژی‌دهاک را شکست داد و پادشاه ایران شد، او را در کوه دماوند به بند کشید.
ابوریحان بیرونی نوشته است:
«...از این رو آتش می‌افروزند که بیوراسپ[آژی‌دهاک] مردم را ناگزیر کرده بود هر روز دو تن را به آشپزخانه‌اش دهند تا آن‌ها را کشته و از مغز سرشان به دو ماری که روی شانه‌هایش بودند، بخورانند...»
به نوشته‌ی ابوریحان بیرونی، این جشن در میان سغدیان و خوارزمیان با نام «اجغاد»(آتش افروخته) در نیمه‌ی امرداد برگزار میشد.
باستان‌شناسان با پیوند این افسانه و پیدایش نوروزبل چندان هم‌رای(موافق) نیستند.
🌍☀️ امروز زرتشتیان در روزهای ۱۲ تا ۱۶ امرداد به گونه‌ای دیگر این جشن را برپا می‌کنند و در یزد به زیارتگاه پیر نارکی یا پیر نیارکی می‌روند و اهورامزدا را برای بخشیدن مهر و زندگی می‌ستایند.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
________________
📚 برگرفته از:
۱- گاهشماری باستانی مردمان گیلان و مازندران #نصرالله_هومند
۲- فرهنگنامه‌ی مازندنومه
________________
#امردادگان #جشن_های_ایرانی #نوروزبل #نوروزما
🍃🌺 @AdabSar 🍃
🌍 آشنایی با جشن‌های ایرانی
☀️ جشن‌های سال نو تپوری و دیلمی
🌏☀️ سال نو تپوری و دیلمی از جشن‌های دیرین سرزمین مازندران، گیلان و گلستان کنونی تا پای کوه دماوند است. این آیین که «چله‌ی تابستان» هم به آن می‌گویند و در پیوند با چله‌ی تموز است، پس از اسلام در زمان دیلمیان که خود را وامداران و بازماندگان هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان می‌دانستند، رواگ(رواج) بیشتری یافت و با نام «نوروز بـَل» شناخته شد. بَل دگردیس شده‌ی وَل در زبان بومی به مانک آتش است.
🌍☀️ گاهشمار تبری و دیلمی از گاهشمارهای کهن و یزدگردی بودند و داستانی خواندنی دارند که در فرهنگنامه‌ها در دسترس است. نوروز بل با نگر به سال‌های بهیزَگ(کبیسه) در یکی از روزهای سیزدهم تا هفدهم امرداد برگزار میشد. در تبرستان جشن سال نو دوازده روز زودتر در دوم امرداد برگزار میشد. آن‌ها سال نو را از خانه‌ی خورشید(امرداد ماه که گرم‌ترین ماه است) آغاز می‌کردند. در میان جشن‌های پرشمار ایرانی، این جشن جزو آیین‌های انگشت‌شماری است که در شماری از شهرها و روستاها همچون سوادکوه، بومیان آن را زنده نگه‌داشته‌اند و جوانان برای بازشناسی و برپایی دوباره‌اش کوشیده‌اند. این جشن در خرداد ۱۳۷۱ در پهرست(فهرست) برماندهای فرهنگی نابِسوده(ناملموس) ایرانی پایسته(ثبت) شد.
🌏☀️ درباره‌ی چرایی آغاز سال نو در نیمه‌ی امرداد گفته می‌شود که در این زمان کشاورزان توان پرداخت خراچ(مالیات) را داشته و می‌توانستند با فروش فرآورده‌ی کشاورزی خود زندگی‌شان را سامان دهند. آیین نوروزبل آیین خراچی بود و در زمانی که گالشان گندم خود را درو کرده، گل گاوزبان و پَندُک(فندق) را به بازار می‌بردند و از گوسپندان خود شیر، دوغ، کشک و... به دست می‌آوردند، زمان آن می‌رسید که خراچ خود را به فرماندار پرداخته و دانگ خود را برداشت کنند. در این زمان برداشت کِشته‌ها به پایان می‌رسید و برای کوچ از کوه به دشت آماده می‌شدند.
🌏☀️ در اسپندارما (واپسین روز سال)، پس از فروافتادن خورشید آتش افروخته میشد و تا پایان نوروزما(نخستین روز سال نو) روشن می‌ماند. به باور کهن، این آتش از سرمای زمستان می‌کاست و نشانه‌ی پایان یافتن اوگ(اوج) گرما و آغاز فرود خورشید بود. مردم زیباترین جامه‌ی خود را می‌پوشیدند و ۱۰ مرد با کلاه و شولای گالشی دورتادور آتش می‌چرخیدند و نوازندگان آهنگ‌های پرشوری می‌نواختند. هنگامی که آتش به اوگ می‌رسید، این دو ترانه بومی را می‌خواندند:
گروم گروم گروم بل (نوایی برای پرفروزی آتش)
نوروز ما و نوروز بل (نوروز ماه و شعله آتش نوروزی)
نو سال ببی، سال سو (سال تازه باشد و سال روشنایی)
نو بدی خؤنه واشو (تازه باشد و تازه شود و خانه آباد و فراوانی)
گروم، گَر گَر، گروم، گر آتشَ جیم (آوای فروزش آتش)
دریم دَم دَم، دریم دم دم، دریم دیم
لیباس تازه دئونین، گردَ گَردی (جامه‌ی تازه به تن کنید و دورهمی)
بئین نوروزبل وَرجه بَنیشیم (بیاید کنار نوروزبل بشینیم)
در این هنگام مردم پوشاک کهنه‌ی خود همچون نمد، شولا و چیزهایی را که نمی‌خواستند، در آتش می‌سوزاندند.
در گذشته آتش را ابزار پیام‌رسانی و یکی از سپندهای چهارگانه آفرینش می‌دانستند. آن‌ها در کنار آتش به ستایش اهورامزدا می‌پرداختند و برای سال نو، نیکی و فراوانی می‌خواستند.
🌏☀️ پس از آوازخوانی و شادباش‌گویی، دست به پیشگویی می‌زدند. چشم‌ها را به آتش می‌دوختند که با وزش باد به کدام سو می‌رود. مردم کوهستان باور داشتند که اگر دود آتش نوروزبل به سوی کوهستان‌ها و سردسیر برود، زمستان دشت و گرمسیر خوب خواهد بود و اگر به سوی دشت برود، زمستان سرد و پر برفی در پیش است.
🌍☀️ پیدایش نوروز بل افسانه‌ای هم دارد. می‌گویند این جشن رهایی مردم از آژی‌دهاک(ضحاک) به دست فریدون است. پس از آن که فریدون، آژی‌دهاک را شکست داد و پادشاه ایران شد، او را در کوه دماوند به بند کشید.
ابوریحان بیرونی نوشته است:
«...از این رو آتش می‌افروزند که بیوراسپ[آژی‌دهاک] مردم را ناگزیر کرده بود هر روز دو تن را به آشپزخانه‌اش دهند تا آن‌ها را کشته و از مغز سرشان به دو ماری که روی شانه‌هایش بودند، بخورانند...»
به نوشته‌ی ابوریحان بیرونی، این جشن در میان سغدیان و خوارزمیان با نام «اجغاد»(آتش افروخته) در نیمه‌ی امرداد برگزار میشد.
باستان‌شناسان با پیوند این افسانه و پیدایش نوروزبل چندان هم‌رای(موافق) نیستند.
🌍☀️ امروز زرتشتیان در روزهای ۱۲ تا ۱۶ امرداد به گونه‌ای دیگر این جشن را برپا می‌کنند و در یزد به زیارتگاه پیر نارکی یا پیر نیارکی می‌روند و اهورامزدا را برای بخشیدن مهر و زندگی می‌ستایند.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
________________
📚 برگرفته از:
۱- گاهشماری باستانی مردمان گیلان و مازندران #نصرالله_هومند
۲- فرهنگنامه‌ی مازندنومه
________________
#امردادگان #جشن_های_ایرانی #نوروزبل #نوروزما
🍃🌺 @AdabSar 🍃
Forwarded from ادبسار
🌾🌱 @AdabSar
روز مرداد [اَمرداد] مُژده داد بدان
که جهان شد به طبع، باز جوان!
#مسعود_سعد
🌳 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🌳 جشن امردادگان
🌴🌴 «جشن امردادگان» نماد سرزندگی، نامیرایی، جوانی و باور به رویش دوباره است.
🌲🌲 جشن امردادگان در امرداد روز از امردادماه، روز هفتم ماه در ایران برگزار میشد. اين جشن از آن «فرشته‌ی امرتات» و نماد جاودانگی و تندرستی و دير زيستن است. در افسانه‌های ایرانی امشاسپند امرتات در جهان مینوی نماینده‌ی بخشش خداوند و در جهان ماتکیک(مادی) نگهبان گیاهان بود.
🎋🎋 اَمرتاتَـه یا اَمرَتات در اوستایی و اَمُردات در پهلوی به چم(معنی) بی‌مرگی است. مرداد هم‌ریشه با مردن است و «ا» در آغاز آن پیشوند نایی(منفی) است که چمار آن را به بی‌مرگی دگرگون می‌کند. امرداد، فرشته‌ی بی‌مرگی و جاودانگی و مرداد ديو نيستی و مرگ است.
🌵🌵 در باورهای ایران باستان فرشته‌ی امرداد نماد پاکی و نگهبان گیاهان است که به آبادی زمين و پاکیزگی می‌اندیشد. بر پایه‌ی باورهای کهن، این فرشته دشمن بیماری و گرسنگی است. فرشته‌ی جاودانگی در کنار فرشته‌ی رسایی(خورداد) نگهبان آب و گیاهان‌اند.
🌾🌾 امروز، آگاهی ما از این جشن ناچیز است. تنها می‌دانیم که جشن امردادگان در ایران باستان یکی از جشن‌های شاد بود. ایرانیان در اين روز تن پاکیزه می‌کردند، به گلستان‌ها، بوستان‌ها و کنار رودها می‌رفتند و پس از نيايش به درگاه اهورامزدا، اين جشن را با شادی و سرور در هوای پاک و دوستی با گیاهان برگزار می‌کردند و پاسدار زیست‌بوم (محیط زیست) بودند.
🌼🌼 در نیپیک (کتاب) «بندهش» گفته شده که گل چنبک/چمبک(زنبق) زرد از خانواده گل‌های سوسن که به آن زنبق رشتی هم می‌گویند، گل ویژه‌ی جشن امردادگان است. در بخش دیگر بندهش نوشته شده که امرداد بی‌مرگ، سرور گیاهان بی‌شمار است. زیرا او را به گیتی گیاه خویش است، گیاهان را رویانَد و رمه گوسفندان را افزاید. زیرا همه‌ی دام‌ها از او خورند و زیست کنند.
goo.gl/QGQJJ3
✍ #پریسا_امام_وردیلو
بیشتر بخوانید:
t.me/AdabSar/14479
t.me/AdabSar/14487
____________
📚 برگرفته از:
۱- گاهشماری و جشن‌های ایران باستان #هاشم_رضی
۲- بدانیم و سربلند باشیم #منوچهر_منوچهرپور
۳- از نوروز تا نوروز #کورش_نیکنام
۴- جشن‌ها و آیین‌های ایرانی با تکیه بر استوره و مردم‌شناسی #حسام_الدین_مهدوی
۵- گل زنبق، نماد جشن امردادگان #شاهین_سپنتا تارنمای ایران‌نامه
____________
#جشن_های_ایرانی #جشن_امردادگان #امردادگان
@AdabSar
🌱🌿☘🍀
روز مرداد [اَمرداد] مُژده داد بدان
که جهان شد به طبع، باز جوان!
#مسعود_سعد
🌳 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🌳 جشن امردادگان
🌴🌴 «جشن امردادگان» نماد سرزندگی، نامیرایی، جوانی و باور به رویش دوباره است.
🌲🌲 جشن امردادگان در امرداد روز از امردادماه، روز هفتم ماه در ایران برگزار میشد. اين جشن از آن «فرشته‌ی امرتات» و نماد جاودانگی و تندرستی و دير زيستن است. در افسانه‌های ایرانی امشاسپند امرتات در جهان مینوی نماینده‌ی بخشش خداوند و در جهان ماتکیک(مادی) نگهبان گیاهان بود.
🎋🎋 اَمرتاتَـه یا اَمرَتات در اوستایی و اَمُردات در پهلوی به چم(معنی) بی‌مرگی است. مرداد هم‌ریشه با مردن است و «ا» در آغاز آن پیشوند نایی(منفی) است که چمار آن را به بی‌مرگی دگرگون می‌کند. امرداد، فرشته‌ی بی‌مرگی و جاودانگی و مرداد ديو نيستی و مرگ است.
🌵🌵 در باورهای ایران باستان فرشته‌ی امرداد نماد پاکی و نگهبان گیاهان است که به آبادی زمين و پاکیزگی می‌اندیشد. بر پایه‌ی باورهای کهن، این فرشته دشمن بیماری و گرسنگی است. فرشته‌ی جاودانگی در کنار فرشته‌ی رسایی(خورداد) نگهبان آب و گیاهان‌اند.
🌾🌾 امروز، آگاهی ما از این جشن ناچیز است. تنها می‌دانیم که جشن امردادگان در ایران باستان یکی از جشن‌های شاد بود. ایرانیان در اين روز تن پاکیزه می‌کردند، به گلستان‌ها، بوستان‌ها و کنار رودها می‌رفتند و پس از نيايش به درگاه اهورامزدا، اين جشن را با شادی و سرور در هوای پاک و دوستی با گیاهان برگزار می‌کردند و پاسدار زیست‌بوم (محیط زیست) بودند.
🌼🌼 در نیپیک (کتاب) «بندهش» گفته شده که گل چنبک/چمبک(زنبق) زرد از خانواده گل‌های سوسن که به آن زنبق رشتی هم می‌گویند، گل ویژه‌ی جشن امردادگان است. در بخش دیگر بندهش نوشته شده که امرداد بی‌مرگ، سرور گیاهان بی‌شمار است. زیرا او را به گیتی گیاه خویش است، گیاهان را رویانَد و رمه گوسفندان را افزاید. زیرا همه‌ی دام‌ها از او خورند و زیست کنند.
goo.gl/QGQJJ3
✍ #پریسا_امام_وردیلو
بیشتر بخوانید:
t.me/AdabSar/14479
t.me/AdabSar/14487
____________
📚 برگرفته از:
۱- گاهشماری و جشن‌های ایران باستان #هاشم_رضی
۲- بدانیم و سربلند باشیم #منوچهر_منوچهرپور
۳- از نوروز تا نوروز #کورش_نیکنام
۴- جشن‌ها و آیین‌های ایرانی با تکیه بر استوره و مردم‌شناسی #حسام_الدین_مهدوی
۵- گل زنبق، نماد جشن امردادگان #شاهین_سپنتا تارنمای ایران‌نامه
____________
#جشن_های_ایرانی #جشن_امردادگان #امردادگان
@AdabSar
🌱🌿☘🍀
Forwarded from ادبسار
🌬🌾 @AdabSar
🍃 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🍃 افسانه‌ی امردادگان
🌱🌿 امرداد و خرداد، دو ایزدبانوی ایران باستان و امشاسپند/فرشته اهورامزدا پس از پیدایش کیش زرتشتی بودند. امشاسپندان نمودهای خداوند در جهان به شمار می‌آمدند. جاودانانی که در برابر آفرینشِ یک یا چند پدیده از هستی، بایستگی‌هایی(وظایفی) داشتند.
🌱☘ بر پایه‌ی افسانه‌ها، ایزدبانوان یا امشاسپندان امرداد و خرداد همواره در کنار هم بودند. امرداد گیاهان را می‌رویاند، گله‌ها و رمه‌ها را می‌افزود و می‌کوشید تا گیاهان پژمرده نشوند. او پشتیبان پاکیزگی بود و با بیماری‌سازها پیکار می‌کرد. خرداد نیز با یاری "تیشتر" یا ایزد باران و "واته" یا ایزد باد، نگهبان آب بود، آرامش را در زمین برپا می‌کرد و به گیاهان شادابی می‌بخشید. آن‌ها نمایندگان رویش و زندگی بودند.
🌱🌾 در افسانه‌های ایرانی آفرینش، زمانی که اهریمن به آفرینش نخستین در جهان تازید، ایزد امرداد از سرشت و هستی گیاهان نگهبانی کرد. او گیاهان خشک شده و آسیب دیده از سوی اهریمن را برگرفت، سایید و با یاری ایزدان باد و باران در جهان پراکند تا اینگونه رستنی‌های گوناگون دوباره در همه‌ی جهان سر از خاک بیرون آرند.
🌱🌻 بر پایه‌ی این افسانه‌ها، خرداد و امرداد دشمنی داشتند که گماشته‌ی اهریمن بود تا کارشکنی کند.
دشمن خرداد دیو گرسنگی بود و «تَئیری/تئرو» نام داشت. دشمن امرداد دیو تشنگی به نام «زئیری/زئیریچ/زاریچ» بود. کار زئیری این بود که زهر بسازد و تئیری گیاهان و جانواران را با این زهر آلوده کند و از میان ببرد. ولی خرداد و امرداد با همکاری هم از زهرآگین شدن جهان و پژمردن گیاهان پیشگیری کردند و سرزندگی در سرتاسر هستی نمایان شد.
🌱🌵 به هنگام جشن امردادگان، میان ایزدبانوی امرداد و تئیری یا دیو گرسنگی ستیز درمی‌گیرد. در این هنگام امرداد نیازمند بخشش(خیرات) و نیایش مردم به درگاه اهورامزدا است. زیرا با نیکی مردم در زمین و دَهِش آنان به درگاه خدا نیرومند می‌شود. او بر تئیری یا تئرو پیروز می‌شود تا گیاهان برویند، مردمان کشاورزی و خوراک داشته باشند و دیو گرسنگی از میان برود.
بهرام فره‌وشی هاروت و ماروت را با خرداد و امرداد هم‌ریشه می‌دانست ولی برای دیدگاه خود گواه (سند) نیاورده بود.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
بیشتر بخوانید:
t.me/AdabSar/14471
t.me/AdabSar/14487
____________
📚 برگرفته از:
۱- تارنمای ایران‌بوم، برداشت آزاد از یادداشت "امرداد، نامیرایی که مردنی شد" #سیمین_دخت_گودرزی
۲- تاریخ اساتیری ایران #ژاله_آموزگار
۳- جشن‌ها و آیین‌های ایرانی با تکیه بر استوره و مردم‌شناسی #حسام_الدین_مهدوی
____________
#جشن_های_ایرانی #جشن_امردادگان #امردادگان
🌬🌿 @AdabSar
🍃 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🍃 افسانه‌ی امردادگان
🌱🌿 امرداد و خرداد، دو ایزدبانوی ایران باستان و امشاسپند/فرشته اهورامزدا پس از پیدایش کیش زرتشتی بودند. امشاسپندان نمودهای خداوند در جهان به شمار می‌آمدند. جاودانانی که در برابر آفرینشِ یک یا چند پدیده از هستی، بایستگی‌هایی(وظایفی) داشتند.
🌱☘ بر پایه‌ی افسانه‌ها، ایزدبانوان یا امشاسپندان امرداد و خرداد همواره در کنار هم بودند. امرداد گیاهان را می‌رویاند، گله‌ها و رمه‌ها را می‌افزود و می‌کوشید تا گیاهان پژمرده نشوند. او پشتیبان پاکیزگی بود و با بیماری‌سازها پیکار می‌کرد. خرداد نیز با یاری "تیشتر" یا ایزد باران و "واته" یا ایزد باد، نگهبان آب بود، آرامش را در زمین برپا می‌کرد و به گیاهان شادابی می‌بخشید. آن‌ها نمایندگان رویش و زندگی بودند.
🌱🌾 در افسانه‌های ایرانی آفرینش، زمانی که اهریمن به آفرینش نخستین در جهان تازید، ایزد امرداد از سرشت و هستی گیاهان نگهبانی کرد. او گیاهان خشک شده و آسیب دیده از سوی اهریمن را برگرفت، سایید و با یاری ایزدان باد و باران در جهان پراکند تا اینگونه رستنی‌های گوناگون دوباره در همه‌ی جهان سر از خاک بیرون آرند.
🌱🌻 بر پایه‌ی این افسانه‌ها، خرداد و امرداد دشمنی داشتند که گماشته‌ی اهریمن بود تا کارشکنی کند.
دشمن خرداد دیو گرسنگی بود و «تَئیری/تئرو» نام داشت. دشمن امرداد دیو تشنگی به نام «زئیری/زئیریچ/زاریچ» بود. کار زئیری این بود که زهر بسازد و تئیری گیاهان و جانواران را با این زهر آلوده کند و از میان ببرد. ولی خرداد و امرداد با همکاری هم از زهرآگین شدن جهان و پژمردن گیاهان پیشگیری کردند و سرزندگی در سرتاسر هستی نمایان شد.
🌱🌵 به هنگام جشن امردادگان، میان ایزدبانوی امرداد و تئیری یا دیو گرسنگی ستیز درمی‌گیرد. در این هنگام امرداد نیازمند بخشش(خیرات) و نیایش مردم به درگاه اهورامزدا است. زیرا با نیکی مردم در زمین و دَهِش آنان به درگاه خدا نیرومند می‌شود. او بر تئیری یا تئرو پیروز می‌شود تا گیاهان برویند، مردمان کشاورزی و خوراک داشته باشند و دیو گرسنگی از میان برود.
بهرام فره‌وشی هاروت و ماروت را با خرداد و امرداد هم‌ریشه می‌دانست ولی برای دیدگاه خود گواه (سند) نیاورده بود.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
بیشتر بخوانید:
t.me/AdabSar/14471
t.me/AdabSar/14487
____________
📚 برگرفته از:
۱- تارنمای ایران‌بوم، برداشت آزاد از یادداشت "امرداد، نامیرایی که مردنی شد" #سیمین_دخت_گودرزی
۲- تاریخ اساتیری ایران #ژاله_آموزگار
۳- جشن‌ها و آیین‌های ایرانی با تکیه بر استوره و مردم‌شناسی #حسام_الدین_مهدوی
____________
#جشن_های_ایرانی #جشن_امردادگان #امردادگان
🌬🌿 @AdabSar
Forwarded from ادبسار
🌿🍃 @AdabSar
🌱 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🌱 جشن امردادگان
(بریده‌هایی از یادداشت‌ها و سخنان)
🌼🌴
از نسک(کتاب) گات‌ها:
به یاری اهورا مزدا
کسی که در پرتو مینوی مقدس (سپنتا مینو) و اندیشه‌ی نیک (وهومن)، گفتار و کردارش نیک و با راستی و درستی (اشا) هماهنگ باشد، مزدا اهورا با توانایی (خشترا) و مهر (سپنتا آرمئیتی) خویش به او رسایی (هئوروتات/خرداد) و جاودانگی (امرتات/امرداد) خواهد بخشید.
🌳🌴
ابریحان بیرونی:
مرداد ماه که روز هفتم آن مرداد روز است و آن روز را به انگیزه‌ی پیش آمدن دو نام با هم جشن می‌گرفتند. معنای مرداد آن است که مرگ و نیستی نداشته باشد و مرداد فرشته‌ای است که به حفظ گیتی و اقامه‌ی غذاها و دوایی که اصل آن نبات است و مزید جوع و ضرر و امراض هستند، موکل است.
🌾🌻
نوروزنامه‌ی خیام:
مرداد ماه یعنی خاک، دادِ خویش بداد از بَرها ومیوهای پخته که در وی به کمال رسد و نیز هوا در وی مانند غبارِ خاک باشد و این ماه میانه تابستان بود و قسمت او از آفتاب، مر برج اسد را باشد.
☘🌱
«پژوهشی در اساتیر ایران»، گزارش مهرداد بهار از نیپیک(کتاب) پهلوی «بندهش» [با اندکی ویرایش]:
امُرداد بی‌مرگ، سَروَر گیاهان بی‌شمار است؛ زیرا او را به گیتی، گیاه، خویش است. گیاهان را رویانَد و رَمهِ گوسفندان را افزاید؛ زیرا همه دام‌ها از او خورند و زیست‌کنند. به فِرَشکردِ (نوگردانی جهان و زندگی در پایان کار جهان)، نیز «انوش»(خوراک بی‌مرگی) را از امرداد آرایند. اگر کسی گیاه را رامش بخشد یا بیازارد، آن گاه امُرداد از او آسوده یا آزَرده بُوَد...
goo.gl/lMU3tf
________________
درباره‌ی امردادگان بیشتر بخوانید:
t.me/AdabSar/14471
t.me/AdabSar/14479
#جشن_های_ایرانی #جشن_امردادگان #امردادگان
🌴🎋 @AdabSar
🌱 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🌱 جشن امردادگان
(بریده‌هایی از یادداشت‌ها و سخنان)
🌼🌴
از نسک(کتاب) گات‌ها:
به یاری اهورا مزدا
کسی که در پرتو مینوی مقدس (سپنتا مینو) و اندیشه‌ی نیک (وهومن)، گفتار و کردارش نیک و با راستی و درستی (اشا) هماهنگ باشد، مزدا اهورا با توانایی (خشترا) و مهر (سپنتا آرمئیتی) خویش به او رسایی (هئوروتات/خرداد) و جاودانگی (امرتات/امرداد) خواهد بخشید.
🌳🌴
ابریحان بیرونی:
مرداد ماه که روز هفتم آن مرداد روز است و آن روز را به انگیزه‌ی پیش آمدن دو نام با هم جشن می‌گرفتند. معنای مرداد آن است که مرگ و نیستی نداشته باشد و مرداد فرشته‌ای است که به حفظ گیتی و اقامه‌ی غذاها و دوایی که اصل آن نبات است و مزید جوع و ضرر و امراض هستند، موکل است.
🌾🌻
نوروزنامه‌ی خیام:
مرداد ماه یعنی خاک، دادِ خویش بداد از بَرها ومیوهای پخته که در وی به کمال رسد و نیز هوا در وی مانند غبارِ خاک باشد و این ماه میانه تابستان بود و قسمت او از آفتاب، مر برج اسد را باشد.
☘🌱
«پژوهشی در اساتیر ایران»، گزارش مهرداد بهار از نیپیک(کتاب) پهلوی «بندهش» [با اندکی ویرایش]:
امُرداد بی‌مرگ، سَروَر گیاهان بی‌شمار است؛ زیرا او را به گیتی، گیاه، خویش است. گیاهان را رویانَد و رَمهِ گوسفندان را افزاید؛ زیرا همه دام‌ها از او خورند و زیست‌کنند. به فِرَشکردِ (نوگردانی جهان و زندگی در پایان کار جهان)، نیز «انوش»(خوراک بی‌مرگی) را از امرداد آرایند. اگر کسی گیاه را رامش بخشد یا بیازارد، آن گاه امُرداد از او آسوده یا آزَرده بُوَد...
goo.gl/lMU3tf
________________
درباره‌ی امردادگان بیشتر بخوانید:
t.me/AdabSar/14471
t.me/AdabSar/14479
#جشن_های_ایرانی #جشن_امردادگان #امردادگان
🌴🎋 @AdabSar
Forwarded from ادبسار
☀️🌾 @AdabSar
🏝 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🏖 پایان چله‌ی تموز
☀️ «چله‌ی تموز» با جشن آب‌پاشونک در نخستین روز تیر در ایران باستان آغاز میشد و در آبان روز از امرداد برابر با دهم امرداد به پایان می‌رسید. چله‌ی تموز پایان‌بخش چندین جشن تابستانه بود که از دید چیستی و درون‌مایه به هم پیوسته بودند. جشن‌هایی در ستایش آب و آفتاب که با افسانه‌هایی برای ایستادگی در برابر خشکی و گرسنگی درآمیخته‌اند. در این افسانه‌ها ایزدان یا فرشتگان «رشن»، «اشتاد» و «زامیاد» با همکاری ایزدبانوی امرداد به نبرد با دیوهای گرسنگی و تشنگی یا «تئیری» و «زئیری» می‌رفتند.
🌻 در افسانه‌های ایرانی رشن به مانک درستی و دادگری است و امشاسپند رشن دشمن دزدان و رهزنان است. اشتاد به چم راستی و درستی است. این امشاسپند یا فرشته، راهنمای مینویان و زمینیان است. زامیاد نیز فرشته‌ی زمین است که با کنش نیک شناخته می‌شود.
🌾 «تموز» به چمار (معنی) گرمای فراوان است.
اکنون در نیمروز(جنوب) خراسان با آغاز تابستان، بزرگ‌ترین روز سال را گرامی داشته و به چهل روز نخست تابستان چله‌ی بزرگ می‌گویند. به بیست روز پس از آن نیز چله‌ی کوچک یا چله‌ی خرد گفته می‌شود. همچون چله‌ی بزرگ و کوچک زمستان که زمان سرما در آن دسته‌بندی میشد.
گویا در گذشته در پگاه این روز اسپند دود می‌کردند و خاکستر آن را در دالان خانه‌ها می‌ریختند.
درباره‌ی آیین‌های این جشن آگاهی بسیار اندکی به ما رسیده است.
🏵 سروده‌ی بومی خراسان برای چله‌ی تموز:
نه از شو مو منالم نه که از روز
نه از یلدا گیله درم نه چله تموز
هموقذر فهمیدم دمین ای دنیا
که آسونی د بعد سختی میه هنوز!
📜 با جشن آب‌پاشونک و آغاز چله‌ی تموز آشنا شوید:
t.me/AdabSar/14183
📜 نبرد افسانه‌ای ایزدبانوی امرداد و دیو گرسنگی و تشنگی را بخوانید:
t.me/AdabSar/14479
#جشن_های_ایرانی #چله_تموز #امردادگان
☀️🌾 @AdabSar
🏝 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🏖 پایان چله‌ی تموز
☀️ «چله‌ی تموز» با جشن آب‌پاشونک در نخستین روز تیر در ایران باستان آغاز میشد و در آبان روز از امرداد برابر با دهم امرداد به پایان می‌رسید. چله‌ی تموز پایان‌بخش چندین جشن تابستانه بود که از دید چیستی و درون‌مایه به هم پیوسته بودند. جشن‌هایی در ستایش آب و آفتاب که با افسانه‌هایی برای ایستادگی در برابر خشکی و گرسنگی درآمیخته‌اند. در این افسانه‌ها ایزدان یا فرشتگان «رشن»، «اشتاد» و «زامیاد» با همکاری ایزدبانوی امرداد به نبرد با دیوهای گرسنگی و تشنگی یا «تئیری» و «زئیری» می‌رفتند.
🌻 در افسانه‌های ایرانی رشن به مانک درستی و دادگری است و امشاسپند رشن دشمن دزدان و رهزنان است. اشتاد به چم راستی و درستی است. این امشاسپند یا فرشته، راهنمای مینویان و زمینیان است. زامیاد نیز فرشته‌ی زمین است که با کنش نیک شناخته می‌شود.
🌾 «تموز» به چمار (معنی) گرمای فراوان است.
اکنون در نیمروز(جنوب) خراسان با آغاز تابستان، بزرگ‌ترین روز سال را گرامی داشته و به چهل روز نخست تابستان چله‌ی بزرگ می‌گویند. به بیست روز پس از آن نیز چله‌ی کوچک یا چله‌ی خرد گفته می‌شود. همچون چله‌ی بزرگ و کوچک زمستان که زمان سرما در آن دسته‌بندی میشد.
گویا در گذشته در پگاه این روز اسپند دود می‌کردند و خاکستر آن را در دالان خانه‌ها می‌ریختند.
درباره‌ی آیین‌های این جشن آگاهی بسیار اندکی به ما رسیده است.
🏵 سروده‌ی بومی خراسان برای چله‌ی تموز:
نه از شو مو منالم نه که از روز
نه از یلدا گیله درم نه چله تموز
هموقذر فهمیدم دمین ای دنیا
که آسونی د بعد سختی میه هنوز!
📜 با جشن آب‌پاشونک و آغاز چله‌ی تموز آشنا شوید:
t.me/AdabSar/14183
📜 نبرد افسانه‌ای ایزدبانوی امرداد و دیو گرسنگی و تشنگی را بخوانید:
t.me/AdabSar/14479
#جشن_های_ایرانی #چله_تموز #امردادگان
☀️🌾 @AdabSar
Forwarded from ادبسار
🍷💃 @AdabSar
روز رشن است ای نگار دلربای
شاد بنشین و به جام می‌گرای
#مسعود_سعد_سلمان
🥂 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🍻 جشن می‌خواره
🍷 جشن «بابه‌خوره» که به آن «بامی‌خواره» و «می‌خواره» هم می‌گویند در هژده(هجده)مین روز ماه پنجم در گاهشماری سغد باستان و ورا رود(ماوراءالنهر) برگزار میشد. روز هژدهم در گاهشمار باستانی ایران یا گاهشمار یزدگردی «رَشَن‌روز» نام داشت. گاهشماری سُغدی و یزدگردی همگونی‌های فراوانی داشتند. «می‌خواره» از جشن‌های باستانی اپاختر خورآیی(شمال شرقی) ایران و سُغد باستان بود.
🍺 جشن بامی‌خواره ویژه‌ی آشامیدن می و افشره‌های گوناگون گیاهان بود ولی بیش از همه و به گفته‌ی ابوریحان بیرونی در این جشن افشره‌ی ناب گیاه «هوم»(عصیر) می‌نوشیدند. هوم، گیاهی ارزشمند و سپند(مقدس) در ایران باستان بود و به آن نوشیدنی جاودانگی یا بی‌مرگی یا اَمرتَه می‌گفتند. در هند باستان به آن «سوم/سئومه» می‌گفتند. در نسک(کتاب) هندی «ریگ‌ودا» این نوشیدنی و جام آن نماد جاودانگی بودند.
🍇 همچنین در همین روزها در میان ارمنیان و آشوریان جشن فرخندگی و گرامیداشت انگور برگزار می‌شود که پیشینه‌ای کهن دارد. این کار در میان ارمنیان به انگیزه‌ی یادبود آسمانی شدن «مریم» برگزار میشد. انگور برای آشوریان همچون گندم باارزش بود زیرا کار آنان کشت انگور بود و نوبرانه‌ی این میوه را با یک آیین دینی همراه می‌کردند. این آیین سده‌ها پیش از زایش مسیها(مسیح) در میان آشوریان رواگ(رواج) داشت.
آیین دینی گرامیداشت انگور نوبرانه در میان ارمنیان نیز همچنان دنبال می‌شود. کهن‌نگاران می‌گویند این آیین ویژه‌ی انگور است نه می(شراب)!
🍷 جشن انگور آشوریان و ارمنیان با جشن می‌خواره و جشن امردادگان و نوشیدن گیاه هوم هم‌ریشه است زیرا همه‌ی آن‌ها بر پاد(ضد) مرگ و نیستی بودند.
در آیین‌های گرامیداشت انگور باور بر این بود که می و انگور گندیدگی و نابودی نمی‌پذیرند پس ما هم نمی‌پذیریم.
اکنون "جشن بامی‌خواره" در شهرهایی از کشور تاجیکستان همچون شهر «دوشنبه» برگزار می‌شود.
🍻 شگفت آنکه نخستین آدینه‌ی ماه اوت یا آگوست روز جهانی آبجو است. گفته می‌شود که آبجو شش هزار سال پیش و برای نخستین‌بار در میان‌رودان(بین‌النهرین) ساخته شده است! در سده‌های میانی(قرون وسطا) کشیشان برای اینکه بتوانند روزه بگیرند آبجو می‌نوشیدند.
🍺 نگارند‌ه‌ی این نوشتار در بن‌مایه‌ای ندیده است که جشن آبجو را برآمده از جشن کهن می‌خواره دانسته باشند ولی با نگر(توجه) به هم‌زمانی و همانندی آنان، با نگر به ردپای فرهنگ و باورهای بسیار کهن هندوآریایی در پدید آمدن ترساگری(مسیحیت)، باور به پدید آمدن آبجو در میان‌رودان و نوشیدن آبجو به انگیزه‌ی تندرستی، تنها می‌توان گفت:
«آفتاب آمد دلیل آفتاب»
✍ #پریسا_امام_وردیلو
________________
📚 برگرفته از:
۱- آثارالباقیه #ابوریحان_بیرونی
۲- گاهشماری و جشن‌های ایران #هاشم_رضی
۳- جشن‌ها و آیین‌های ایرانی با تکیه بر استوره و مردم‌شناسی #حسام_الدین_مهدوی
________________
#جشن_های_ایرانی #جشن_بامی_خواره #جشن_می_خواره #امردادگان
🍇🍷 @AdabSar
روز رشن است ای نگار دلربای
شاد بنشین و به جام می‌گرای
#مسعود_سعد_سلمان
🥂 آشنایی با جشن‌های ایرانی
🍻 جشن می‌خواره
🍷 جشن «بابه‌خوره» که به آن «بامی‌خواره» و «می‌خواره» هم می‌گویند در هژده(هجده)مین روز ماه پنجم در گاهشماری سغد باستان و ورا رود(ماوراءالنهر) برگزار میشد. روز هژدهم در گاهشمار باستانی ایران یا گاهشمار یزدگردی «رَشَن‌روز» نام داشت. گاهشماری سُغدی و یزدگردی همگونی‌های فراوانی داشتند. «می‌خواره» از جشن‌های باستانی اپاختر خورآیی(شمال شرقی) ایران و سُغد باستان بود.
🍺 جشن بامی‌خواره ویژه‌ی آشامیدن می و افشره‌های گوناگون گیاهان بود ولی بیش از همه و به گفته‌ی ابوریحان بیرونی در این جشن افشره‌ی ناب گیاه «هوم»(عصیر) می‌نوشیدند. هوم، گیاهی ارزشمند و سپند(مقدس) در ایران باستان بود و به آن نوشیدنی جاودانگی یا بی‌مرگی یا اَمرتَه می‌گفتند. در هند باستان به آن «سوم/سئومه» می‌گفتند. در نسک(کتاب) هندی «ریگ‌ودا» این نوشیدنی و جام آن نماد جاودانگی بودند.
🍇 همچنین در همین روزها در میان ارمنیان و آشوریان جشن فرخندگی و گرامیداشت انگور برگزار می‌شود که پیشینه‌ای کهن دارد. این کار در میان ارمنیان به انگیزه‌ی یادبود آسمانی شدن «مریم» برگزار میشد. انگور برای آشوریان همچون گندم باارزش بود زیرا کار آنان کشت انگور بود و نوبرانه‌ی این میوه را با یک آیین دینی همراه می‌کردند. این آیین سده‌ها پیش از زایش مسیها(مسیح) در میان آشوریان رواگ(رواج) داشت.
آیین دینی گرامیداشت انگور نوبرانه در میان ارمنیان نیز همچنان دنبال می‌شود. کهن‌نگاران می‌گویند این آیین ویژه‌ی انگور است نه می(شراب)!
🍷 جشن انگور آشوریان و ارمنیان با جشن می‌خواره و جشن امردادگان و نوشیدن گیاه هوم هم‌ریشه است زیرا همه‌ی آن‌ها بر پاد(ضد) مرگ و نیستی بودند.
در آیین‌های گرامیداشت انگور باور بر این بود که می و انگور گندیدگی و نابودی نمی‌پذیرند پس ما هم نمی‌پذیریم.
اکنون "جشن بامی‌خواره" در شهرهایی از کشور تاجیکستان همچون شهر «دوشنبه» برگزار می‌شود.
🍻 شگفت آنکه نخستین آدینه‌ی ماه اوت یا آگوست روز جهانی آبجو است. گفته می‌شود که آبجو شش هزار سال پیش و برای نخستین‌بار در میان‌رودان(بین‌النهرین) ساخته شده است! در سده‌های میانی(قرون وسطا) کشیشان برای اینکه بتوانند روزه بگیرند آبجو می‌نوشیدند.
🍺 نگارند‌ه‌ی این نوشتار در بن‌مایه‌ای ندیده است که جشن آبجو را برآمده از جشن کهن می‌خواره دانسته باشند ولی با نگر(توجه) به هم‌زمانی و همانندی آنان، با نگر به ردپای فرهنگ و باورهای بسیار کهن هندوآریایی در پدید آمدن ترساگری(مسیحیت)، باور به پدید آمدن آبجو در میان‌رودان و نوشیدن آبجو به انگیزه‌ی تندرستی، تنها می‌توان گفت:
«آفتاب آمد دلیل آفتاب»
✍ #پریسا_امام_وردیلو
________________
📚 برگرفته از:
۱- آثارالباقیه #ابوریحان_بیرونی
۲- گاهشماری و جشن‌های ایران #هاشم_رضی
۳- جشن‌ها و آیین‌های ایرانی با تکیه بر استوره و مردم‌شناسی #حسام_الدین_مهدوی
________________
#جشن_های_ایرانی #جشن_بامی_خواره #جشن_می_خواره #امردادگان
🍇🍷 @AdabSar
☘ امردادگان است. جشنی از جشن‌های دیرپای ایران کهن، جشنی که می‌تواند آموزه‌های آن هنوز و همیشه برای ایران جوان نیز کارآمد باشد، یادروزی که هم‌پایه‌ی دیگر رویدادهای خجسته روزگار شهریاران ایران‌ساز و مردمان فرهنگ‌مدار روزگاران دیرین هنوز می‌تواند برای روزگار کنونی و آیندگان سرزمین (و در سخن بهتر و شایسته‌تر، جهان) خجسته، آموزنده و گسترنده‌ی آبادی باشد. روزی که با نامیرایی، جاودانگی، سرسبزی و تندرستی در پیوند است و پاکسازی زمین، شادباشی و پایکوبی مردمان در زیست‌بوم را فرایاد می‌آورد.
بسیاری بر این باورند که یادکرد از جشن‌های کهن، ماندن در بالندگی‌های هیچ و پوچ باستان‌گرایی و دورافتادن از چرخه‌ی پر شتاب کار و کوشش‌های امروز جهان است، یا می‌پندارند اکنون که در همه جا اندوه، بیماری، مرگ، گرانی، نابسامانی، بیکاری و ده‌ها نگرانی دیگر پابند زندگی مردم شده است چه جای جشن و یادآوری از آیین‌های مرده و کهن گذشتگان است. و یا به روشنی می‌گویند که این رویکردها روایی دین‌های کهن و… است. ولی من بر این باور هستم که گرامیداشت این آیین‌ها و بهره بردن از آموزه‌های سودمند آن، راهنمای مردم است برای یادآوری شادی‌خواهی، آبادی‌گستری، آزاداندیشی و کوششی است برای نگاه داشت زیست‌بوم و زاستار (طبیعت)، برای زیستی شایسته.
باوری که اگرچه دوستانی مرا در گرامیداشت این جشن‌ها یاری کرده‌اند و همراهی می کنند ولی بوده‌اند و هستند کسانی که بر این باور خرده گرفته و می‌گیرند و می‌پندارند که گزافه‌کاری و بیهوده‌جویی است.
اکنون که هریک از ما در خانه‌های کوچک و در کوران بیماری و اندوه‌های همگانی و در میانه‌ای از خشم روزگار گرفتاریم باز هم این نام‌های پر و پیمان فرهنگ مانند: تیرگان، امردادگان، شهریورگان، مهرگان و… می‌توانند ما را با جهان پیرامون‌مان آشتی دهند. به یادمان آورد که آرمان آدمی داشتن زندگی شاد و جهانی آباد و آزاد است و باید برای به‌دست آوردن آن کوشید.
امردادگان و دیگر جشن‌های باستانی شاید رها کننده‌ی ما از اندوه‌های روزگار نباشد ولی بایستگی دانستن فرزندانمان است بنیادهای فرهنگ‌شان را.
پشتوانه‌های خجسته فرهنگ سرزمین را پاس بداریم. باشد که آبادی به جهان بازگردد؛ مردمان تندرست باشند و شاد بشوند؛ بردگی و خواری از جهان دور شود و آزادی پدیدار گردد که بی آزادی همه چیز بیهوده است.
✍ نویسنده و فرستنده: #مسعود_فرزانگان
سوم امرداد ۱۴۰۰
#پیام_پارسی #جشن_امردادگان #امردادگان
☘ @AdabSar
بسیاری بر این باورند که یادکرد از جشن‌های کهن، ماندن در بالندگی‌های هیچ و پوچ باستان‌گرایی و دورافتادن از چرخه‌ی پر شتاب کار و کوشش‌های امروز جهان است، یا می‌پندارند اکنون که در همه جا اندوه، بیماری، مرگ، گرانی، نابسامانی، بیکاری و ده‌ها نگرانی دیگر پابند زندگی مردم شده است چه جای جشن و یادآوری از آیین‌های مرده و کهن گذشتگان است. و یا به روشنی می‌گویند که این رویکردها روایی دین‌های کهن و… است. ولی من بر این باور هستم که گرامیداشت این آیین‌ها و بهره بردن از آموزه‌های سودمند آن، راهنمای مردم است برای یادآوری شادی‌خواهی، آبادی‌گستری، آزاداندیشی و کوششی است برای نگاه داشت زیست‌بوم و زاستار (طبیعت)، برای زیستی شایسته.
باوری که اگرچه دوستانی مرا در گرامیداشت این جشن‌ها یاری کرده‌اند و همراهی می کنند ولی بوده‌اند و هستند کسانی که بر این باور خرده گرفته و می‌گیرند و می‌پندارند که گزافه‌کاری و بیهوده‌جویی است.
اکنون که هریک از ما در خانه‌های کوچک و در کوران بیماری و اندوه‌های همگانی و در میانه‌ای از خشم روزگار گرفتاریم باز هم این نام‌های پر و پیمان فرهنگ مانند: تیرگان، امردادگان، شهریورگان، مهرگان و… می‌توانند ما را با جهان پیرامون‌مان آشتی دهند. به یادمان آورد که آرمان آدمی داشتن زندگی شاد و جهانی آباد و آزاد است و باید برای به‌دست آوردن آن کوشید.
امردادگان و دیگر جشن‌های باستانی شاید رها کننده‌ی ما از اندوه‌های روزگار نباشد ولی بایستگی دانستن فرزندانمان است بنیادهای فرهنگ‌شان را.
پشتوانه‌های خجسته فرهنگ سرزمین را پاس بداریم. باشد که آبادی به جهان بازگردد؛ مردمان تندرست باشند و شاد بشوند؛ بردگی و خواری از جهان دور شود و آزادی پدیدار گردد که بی آزادی همه چیز بیهوده است.
✍ نویسنده و فرستنده: #مسعود_فرزانگان
سوم امرداد ۱۴۰۰
#پیام_پارسی #جشن_امردادگان #امردادگان
☘ @AdabSar
🌳 جشن امردادگان فرا رسید. امید که اندکی روشنایی و شادی در ما مانده باشد. بر پایه‌ی گاهشماری باستانی ایران #جشن_امردادگان در روز امرداد از ماه امرداد یا روز هفتم این ماه برگزار میشد.
🌳 #امردادگان شاد بود. ایرانیان در اين روز تن پاکیزه می‌کردند، به دامن زیبایی‌ها می‌رفتند و به نيايش و شادی می‌پرداختند و همچون همیشه پاسدار زیست‌بوم بودند. درباره‌ی آیین‌ها بخوانید:
t.me/AdabSar/16789
🌳 این جشن ویژه‌ی «ایزدبانوی امرتات» بود. بر پایه‌ی افسانه‌ها، ایزدبانوان امرداد و خرداد در کنار هم بودند. امرداد گیاهان را می‌رویاند، گله‌ها و رمه‌ها را می‌افزود و با بیماری‌سازها پیکار می‌کرد. خرداد نیز با یاری «تیشتر» یا ایزد باران و «واته» یا ایزد باد، نگهبان آب و آرامش بود. درباره‌ی همکاری این دو ایزدبانو در زمین و نبردشان با دیو گرسنگی بخوانید:
t.me/AdabSar/16798
🌳 برشی از گزارش مهرداد بهار: به فِرَشکردِ (نوگردانی جهان و زندگی در پایان کار جهان)، نیز «انوش»(خوراک بی‌مرگی) را از امرداد آرایند...
خواندنی‌های کوتاه درباره‌ی امردادگان:
t.me/AdabSar/16807
🌳 ولی کارکرد یک جشن باستانی در زندگی امروز چیست:
t.me/AdabSar/18927
🌳 #امردادگان شاد بود. ایرانیان در اين روز تن پاکیزه می‌کردند، به دامن زیبایی‌ها می‌رفتند و به نيايش و شادی می‌پرداختند و همچون همیشه پاسدار زیست‌بوم بودند. درباره‌ی آیین‌ها بخوانید:
t.me/AdabSar/16789
🌳 این جشن ویژه‌ی «ایزدبانوی امرتات» بود. بر پایه‌ی افسانه‌ها، ایزدبانوان امرداد و خرداد در کنار هم بودند. امرداد گیاهان را می‌رویاند، گله‌ها و رمه‌ها را می‌افزود و با بیماری‌سازها پیکار می‌کرد. خرداد نیز با یاری «تیشتر» یا ایزد باران و «واته» یا ایزد باد، نگهبان آب و آرامش بود. درباره‌ی همکاری این دو ایزدبانو در زمین و نبردشان با دیو گرسنگی بخوانید:
t.me/AdabSar/16798
🌳 برشی از گزارش مهرداد بهار: به فِرَشکردِ (نوگردانی جهان و زندگی در پایان کار جهان)، نیز «انوش»(خوراک بی‌مرگی) را از امرداد آرایند...
خواندنی‌های کوتاه درباره‌ی امردادگان:
t.me/AdabSar/16807
🌳 ولی کارکرد یک جشن باستانی در زندگی امروز چیست:
t.me/AdabSar/18927
☀️ دهم امرداد جشن چله‌ی تابستان یا چله‌ی تموز در ایران بود. گرم‌ترین چله‌ی سال که با آغاز تیر و جشن آب‌پاشونک آغاز شده و در آبان روز(دهم) امرداد به پایان می‌رسید. چله‌ی تابستان نشانه‌ی آن بود که از این پس روزها کوتاه‌تر می‌شوند و از گرمای هوا آهسته‌آهسته کاسته می‌شود. چله‌ی تموز پایان‌بخش چندین جشن تابستانه بود. جشن‌هایی که همه در پیوند با آب بودند. جشن‌هایی در ستایش آب و آفتاب که با افسانه‌های نبرد با دیوهای تشنگی، گرسنگی و خشکسالی درآمیخته‌اند. در این افسانه‌ها ایزدان یا فرشتگان «رشن»، «اشتاد» و «زامیاد» با همکاری ایزدبانوی امرداد به نبرد با دیوهای گرسنگی و تشنگی یا «تئیری» و «زئیری» می‌رفتند.
🌴 درباره‌ی ویژگی این ایزدان و آیین‌های چله‌ی تابستان در خراسان بخوانید:
t.me/AdabSar/14522
#جشن_های_ایرانی #چله_تموز #امردادگان
🌻 @AdabSar
🌴 درباره‌ی ویژگی این ایزدان و آیین‌های چله‌ی تابستان در خراسان بخوانید:
t.me/AdabSar/14522
#جشن_های_ایرانی #چله_تموز #امردادگان
🌻 @AdabSar
🏝 جشن میانه‌ی تابستان و جشن به نیمه رسیدن روزهای گرم و بلند تابستان در ایران گرامی باد. جشن میانه‌ی تابستان آیینی برای بخش‌بندی زمان کشاورزی و کشت‌وکار بود. گفته شده که سرودخوانی، گفت‌وگو با یکدیگر، شادمانی و آموزش‌های نیک، آیین‌های جشن میانه‌ی تابستان بودند.
#امردادگان
🏕 @AdabSar
#امردادگان
🏕 @AdabSar
🍷 جشن می‌خواره یا بابه‌خوره، جشن نوشیدن افشره‌ی ناب گیاه هوم، گیاه بی‌مرگی در هژدهم امرداد در ایران برگزار میشد. گیاه هوم بسیار ارزشمند بود و مردمان ایران و هند کهن نوشیدن افشره‌ی آن را مایه‌ی جاودانگی می‌دانستند. آنان این نوشیدنی را با ایزدبانوی امرتات یا امرداد در پیوند می‌دانستند و گمان می‌رود که نوشیدن آن از آیین‌های جشن امردادگان نیز بوده است.
🍷 درباره‌ی شگفتی‌های جشن می‌خواره، جشن انگور در میان آشوریان و جشن آبجو در اروپا بیشتر بخوانید:
🍷 t.me/AdabSar/14586
🪘 هفدهم امردادگان نیز جشن سال نو دیلمی یا نوروز بَل بود. این زمان از سال برای کشاورزان زمان برداشت فراورده‌های کشاورزی و پایان یک سال پر کار بود. در کشورهای بسیاری همچون ایران باستان کشاورزان روزهای پایانی برداشت را جشن می‌گرفتند. جشن سال نو دیلمی در ایران آیین‌های دلچسبی داشت و خوشبختانه هنوز زنده است.
🪘 درباره‌ی پیدایش، پیشینه‌ی باستانی، آوازها و آیین‌های سال نو دیلمی و تبری بیشتر بخوانید:
🪘 t.me/AdabSar/14454
💃🏻 فرتور(عکس): جشن نوروزبَل در گیلان و مازندران
#امردادگان
💃🏻 @AdabSar
🍷 درباره‌ی شگفتی‌های جشن می‌خواره، جشن انگور در میان آشوریان و جشن آبجو در اروپا بیشتر بخوانید:
🍷 t.me/AdabSar/14586
🪘 هفدهم امردادگان نیز جشن سال نو دیلمی یا نوروز بَل بود. این زمان از سال برای کشاورزان زمان برداشت فراورده‌های کشاورزی و پایان یک سال پر کار بود. در کشورهای بسیاری همچون ایران باستان کشاورزان روزهای پایانی برداشت را جشن می‌گرفتند. جشن سال نو دیلمی در ایران آیین‌های دلچسبی داشت و خوشبختانه هنوز زنده است.
🪘 درباره‌ی پیدایش، پیشینه‌ی باستانی، آوازها و آیین‌های سال نو دیلمی و تبری بیشتر بخوانید:
🪘 t.me/AdabSar/14454
💃🏻 فرتور(عکس): جشن نوروزبَل در گیلان و مازندران
#امردادگان
💃🏻 @AdabSar
🌳 جشن امردادگان، امید و باور به تازه شدن جهان
🌴 «جشن امردادگان» نماد سرزندگی، نامیرایی، جوانی و باور به رویش دوباره است. امردادگان در امرداد روز از امردادماه یا روز هفتم امرداد در ایران باستان برگزار میشد. اين جشن از آن «فرشته‌ی امرتات» و نماد جاودانگی و تندرستی و دير زيستن (عمر طولانی) است. در افسانه‌های ایرانی، امشاسپند امرتات در جهان مینوی نماینده‌ی بخشش خداوند و در جهان ماتکیک (مادی) نگهبان گیاهان بود.
🌲 اَمرتاتَـه یا اَمرَتات در اوستایی و اَمُردات در پهلوی به چَم (معنی) جاودانگی و بی‌مرگی است و از این‌رو نماینده‌ی بالاترین رده‌ی فرهیختگی است. مرداد هم‌ریشه با مردن است و «ا» در آغاز آن پیشوند نایی (منفی) است که چمار (معنی) آن را به بی‌مرگی دگرگون می‌کند. امرداد فرشته‌ی بی‌مرگی و جاودانگی و مرداد ديو نيستی و مرگ است. بی‌مرگی از ویژگی‌های اهورامزدا است و امرداد نشانه‌ای جاودانگی روان آدمی و پیوستن او به سرشت اهورامزدا است.
🌵 در باورهای ایران باستان فرشته‌ی امرداد نماد پاکی و نگهبان گیاهان است که به آبادی زمين و پاکیزگی می‌اندیشد. بر پایه‌ی باورهای کهن، این فرشته دشمن بیماری و گرسنگی است. فرشته‌ی جاودانگی در کنار فرشته‌ی رسایی (خورداد) نگهبان آب و گیاهان‌اند. نشان اَمُرداد امشاسپند در گیتی درختان نَمیر و همیشه سبز است.
🌳 امروز آگاهی ما از این جشن ناچیز است. تنها می‌دانیم که جشن امردادگان از جشن‌های شاد بود. ایرانیان در اين روز تن پاکیزه می‌کردند، به گلستان‌ها، بوستان‌ها و کنار رودها می‌رفتند و پس از نيايش به درگاه اهورامزدا، اين جشن را با شادی و سرور در هوای پاک و دوستی با گیاهان برگزار می‌کردند و پاسدار زیست‌بوم (محیط زیست) بودند.
جشن امردادگان می‌تواند این پیام را داشته باشد که آدمی می‌تواند بهتر کردن جهان را در پیش گیرد و نامیرایی‌اش به‌جا گذاشتن نام نیک است.
🌴 در نیپیک (کتاب) «بندهش» گفته شده که گل چنبک/چمبک (زنبق) زرد از خانواده گل‌های سوسن که به آن زنبق رشتی هم می‌گویند گل ویژه‌ی جشن امردادگان است. در بخش دیگر بندهش نوشته شده که امرداد بی‌مرگ و سرور گیاهان بی‌شمار است. زیرا او را به گیتی گیاه خویش است، گیاهان را رویانَد و رمه گوسفندان را افزاید. زیرا همه‌ی دام‌ها از او خورند و زیست کنند.
goo.gl/QGQJJ3
✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #جشن_امردادگان #امردادگان
🌲 برگرفته از:
۱- گاهشماری و جشن‌های ایران باستان #هاشم_رضی
۲- بدانیم و سربلند باشیم #منوچهر_منوچهرپور
۳- از نوروز تا نوروز #کورش_نیکنام
۴- جشن‌ها و آیین‌های ایرانی با تکیه بر استوره و مردم‌شناسی #حسام_الدین_مهدوی
۵- گل زنبق، نماد جشن امردادگان #شاهین_سپنتا تارنمای ایران‌نامه
🌳 @AdabSar
🌴 «جشن امردادگان» نماد سرزندگی، نامیرایی، جوانی و باور به رویش دوباره است. امردادگان در امرداد روز از امردادماه یا روز هفتم امرداد در ایران باستان برگزار میشد. اين جشن از آن «فرشته‌ی امرتات» و نماد جاودانگی و تندرستی و دير زيستن (عمر طولانی) است. در افسانه‌های ایرانی، امشاسپند امرتات در جهان مینوی نماینده‌ی بخشش خداوند و در جهان ماتکیک (مادی) نگهبان گیاهان بود.
🌲 اَمرتاتَـه یا اَمرَتات در اوستایی و اَمُردات در پهلوی به چَم (معنی) جاودانگی و بی‌مرگی است و از این‌رو نماینده‌ی بالاترین رده‌ی فرهیختگی است. مرداد هم‌ریشه با مردن است و «ا» در آغاز آن پیشوند نایی (منفی) است که چمار (معنی) آن را به بی‌مرگی دگرگون می‌کند. امرداد فرشته‌ی بی‌مرگی و جاودانگی و مرداد ديو نيستی و مرگ است. بی‌مرگی از ویژگی‌های اهورامزدا است و امرداد نشانه‌ای جاودانگی روان آدمی و پیوستن او به سرشت اهورامزدا است.
🌵 در باورهای ایران باستان فرشته‌ی امرداد نماد پاکی و نگهبان گیاهان است که به آبادی زمين و پاکیزگی می‌اندیشد. بر پایه‌ی باورهای کهن، این فرشته دشمن بیماری و گرسنگی است. فرشته‌ی جاودانگی در کنار فرشته‌ی رسایی (خورداد) نگهبان آب و گیاهان‌اند. نشان اَمُرداد امشاسپند در گیتی درختان نَمیر و همیشه سبز است.
🌳 امروز آگاهی ما از این جشن ناچیز است. تنها می‌دانیم که جشن امردادگان از جشن‌های شاد بود. ایرانیان در اين روز تن پاکیزه می‌کردند، به گلستان‌ها، بوستان‌ها و کنار رودها می‌رفتند و پس از نيايش به درگاه اهورامزدا، اين جشن را با شادی و سرور در هوای پاک و دوستی با گیاهان برگزار می‌کردند و پاسدار زیست‌بوم (محیط زیست) بودند.
جشن امردادگان می‌تواند این پیام را داشته باشد که آدمی می‌تواند بهتر کردن جهان را در پیش گیرد و نامیرایی‌اش به‌جا گذاشتن نام نیک است.
🌴 در نیپیک (کتاب) «بندهش» گفته شده که گل چنبک/چمبک (زنبق) زرد از خانواده گل‌های سوسن که به آن زنبق رشتی هم می‌گویند گل ویژه‌ی جشن امردادگان است. در بخش دیگر بندهش نوشته شده که امرداد بی‌مرگ و سرور گیاهان بی‌شمار است. زیرا او را به گیتی گیاه خویش است، گیاهان را رویانَد و رمه گوسفندان را افزاید. زیرا همه‌ی دام‌ها از او خورند و زیست کنند.
goo.gl/QGQJJ3
✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #جشن_امردادگان #امردادگان
🌲 برگرفته از:
۱- گاهشماری و جشن‌های ایران باستان #هاشم_رضی
۲- بدانیم و سربلند باشیم #منوچهر_منوچهرپور
۳- از نوروز تا نوروز #کورش_نیکنام
۴- جشن‌ها و آیین‌های ایرانی با تکیه بر استوره و مردم‌شناسی #حسام_الدین_مهدوی
۵- گل زنبق، نماد جشن امردادگان #شاهین_سپنتا تارنمای ایران‌نامه
🌳 @AdabSar
ادبسار
🌳 جشن امردادگان، امید و باور به تازه شدن جهان 🌴 «جشن امردادگان» نماد سرزندگی، نامیرایی، جوانی و باور به رویش دوباره است. امردادگان در امرداد روز از امردادماه یا روز هفتم امرداد در ایران باستان برگزار میشد. اين جشن از آن «فرشته‌ی امرتات» و نماد جاودانگی…
🌳 امردادگان و افسانه‌ی ایزدبانوانی که گیاهان را باز رویاندند
🌳 امرداد و خرداد دو ایزدبانوی ایران باستان و امشاسپندان پس از پیدایش کیش زرتشتی بودند. امشاسپندان نمودهای خداوند در جهان به شمار می‌آمدند. جاودانانی که در برابر آفرینشِ یک یا چند پدیده از هستی بایستگی‌هایی(وظایفی) داشتند.
🌳 بر پایه‌ی افسانه‌ها ایزدبانوان یا امشاسپندان امرداد و خرداد همواره در کنار هم بودند. امرداد گیاهان را می‌رویاند، گله‌ها و رمه‌ها را می‌افزود و می‌کوشید تا گیاهان پژمرده نشوند. او پشتیبان پاکیزگی بود و با بیماری‌سازها پیکار می‌کرد. خرداد نیز با یاری «تیشتر» یا ایزد باران و «واتَه» یا ایزد باد نگهبان آب بود، آرامش را در زمین برپا می‌کرد و به گیاهان شادابی می‌بخشید. آن‌ها نمایندگان رویش و زندگی بودند.
🌳 در افسانه‌های ایرانی آفرینش زمانی که اهریمن به آفرینش نخستین در جهان تازید، ایزد امرداد از سرشت و هستی گیاهان نگهبانی کرد. او گیاهان خشک شده و آسیب دیده از سوی اهریمن را برگرفت، سایید و با یاری ایزدان باد و باران در جهان پراکند تا اینگونه رستنی‌های گوناگون دوباره در همه‌ی جهان سر از خاک بیرون آرند.
🌳 بر پایه‌ی این افسانه‌ها، خرداد و امرداد دشمنی داشتند که گماشته‌ی اهریمن بود تا کارشکنی کند.
دشمن خرداد دیو گرسنگی بود و «تَئیری/تئرو» نام داشت. دشمن امرداد دیو تشنگی به نام «زئیری/زئیریچ/زاریچ» بود. کار زئیری این بود که زهر بسازد و تئیری گیاهان و جانواران را با این زهر آلوده کند و از میان ببرد. ولی خرداد و امرداد با همکاری هم از زهرآگین شدن جهان و پژمردن گیاهان پیشگیری کردند و سرزندگی در سرتاسر هستی نمایان شد.
🌳 به هنگام جشن امردادگان میان ایزدبانوی امرداد و تئیری یا دیو گرسنگی ستیز درمی‌گیرد. در این هنگام امرداد نیازمند بخشش (خیرات) و نیایش مردم به درگاه اهورامزدا است. زیرا با نیکی مردم در زمین و دَهِش آنان به درگاه خدا نیرومند می‌شود. او بر تئیری یا تئرو پیروز می‌شود تا گیاهان برویند، مردمان کشاورزی و خوراک داشته باشند و دیو گرسنگی از میان برود.
«بهرام فره‌وشی» هاروت و ماروت را با خرداد و امرداد هم‌ریشه می‌دانست ولی برای دیدگاه خود گواه (سند) نیاورده بود.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #جشن_امردادگان #امردادگان
goo.gl/lMU3tf
📚 برگرفته از:
۱- تارنمای ایران‌بوم، برداشت آزاد از یادداشت «امرداد، نامیرایی که مردنی شد» #سیمین_دخت_گودرزی
۲- تاریخ اساتیری ایران #ژاله_آموزگار
۳- جشن‌ها و آیین‌های ایرانی با تکیه بر استوره و مردم‌شناسی #حسام_الدین_مهدوی
🌳 @AdabSar
🌳 امرداد و خرداد دو ایزدبانوی ایران باستان و امشاسپندان پس از پیدایش کیش زرتشتی بودند. امشاسپندان نمودهای خداوند در جهان به شمار می‌آمدند. جاودانانی که در برابر آفرینشِ یک یا چند پدیده از هستی بایستگی‌هایی(وظایفی) داشتند.
🌳 بر پایه‌ی افسانه‌ها ایزدبانوان یا امشاسپندان امرداد و خرداد همواره در کنار هم بودند. امرداد گیاهان را می‌رویاند، گله‌ها و رمه‌ها را می‌افزود و می‌کوشید تا گیاهان پژمرده نشوند. او پشتیبان پاکیزگی بود و با بیماری‌سازها پیکار می‌کرد. خرداد نیز با یاری «تیشتر» یا ایزد باران و «واتَه» یا ایزد باد نگهبان آب بود، آرامش را در زمین برپا می‌کرد و به گیاهان شادابی می‌بخشید. آن‌ها نمایندگان رویش و زندگی بودند.
🌳 در افسانه‌های ایرانی آفرینش زمانی که اهریمن به آفرینش نخستین در جهان تازید، ایزد امرداد از سرشت و هستی گیاهان نگهبانی کرد. او گیاهان خشک شده و آسیب دیده از سوی اهریمن را برگرفت، سایید و با یاری ایزدان باد و باران در جهان پراکند تا اینگونه رستنی‌های گوناگون دوباره در همه‌ی جهان سر از خاک بیرون آرند.
🌳 بر پایه‌ی این افسانه‌ها، خرداد و امرداد دشمنی داشتند که گماشته‌ی اهریمن بود تا کارشکنی کند.
دشمن خرداد دیو گرسنگی بود و «تَئیری/تئرو» نام داشت. دشمن امرداد دیو تشنگی به نام «زئیری/زئیریچ/زاریچ» بود. کار زئیری این بود که زهر بسازد و تئیری گیاهان و جانواران را با این زهر آلوده کند و از میان ببرد. ولی خرداد و امرداد با همکاری هم از زهرآگین شدن جهان و پژمردن گیاهان پیشگیری کردند و سرزندگی در سرتاسر هستی نمایان شد.
🌳 به هنگام جشن امردادگان میان ایزدبانوی امرداد و تئیری یا دیو گرسنگی ستیز درمی‌گیرد. در این هنگام امرداد نیازمند بخشش (خیرات) و نیایش مردم به درگاه اهورامزدا است. زیرا با نیکی مردم در زمین و دَهِش آنان به درگاه خدا نیرومند می‌شود. او بر تئیری یا تئرو پیروز می‌شود تا گیاهان برویند، مردمان کشاورزی و خوراک داشته باشند و دیو گرسنگی از میان برود.
«بهرام فره‌وشی» هاروت و ماروت را با خرداد و امرداد هم‌ریشه می‌دانست ولی برای دیدگاه خود گواه (سند) نیاورده بود.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #جشن_امردادگان #امردادگان
goo.gl/lMU3tf
📚 برگرفته از:
۱- تارنمای ایران‌بوم، برداشت آزاد از یادداشت «امرداد، نامیرایی که مردنی شد» #سیمین_دخت_گودرزی
۲- تاریخ اساتیری ایران #ژاله_آموزگار
۳- جشن‌ها و آیین‌های ایرانی با تکیه بر استوره و مردم‌شناسی #حسام_الدین_مهدوی
🌳 @AdabSar
ادبسار
🌳 امردادگان و افسانه‌ی ایزدبانوانی که گیاهان را باز رویاندند 🌳 امرداد و خرداد دو ایزدبانوی ایران باستان و امشاسپندان پس از پیدایش کیش زرتشتی بودند. امشاسپندان نمودهای خداوند در جهان به شمار می‌آمدند. جاودانانی که در برابر آفرینشِ یک یا چند پدیده از هستی…
🌳 جشن امردادگان
برش‌هایی از یادداشت‌ها، سروده‌ها و سخنان
🌳 گات‌ها:
به یاری اهورا مزدا
کسی که در پرتو مینوی مقدس (سپنتا مینو) و اندیشه‌ی نیک (وهومن)، گفتار و کردارش نیک و با راستی و درستی (اشا) هماهنگ باشد، مزدا اهورا با توانایی (خشترا) و مهر (سپنتا آرمئیتی) خویش به او رسایی (هئوروتات/خرداد) و جاودانگی (امرتات/امرداد) خواهد بخشید.
🌳 ابوریحان بیرونی:
مرداد ماه که روز هفتم آن مرداد روز است و آن روز را به انگیزه‌ی پیش آمدن دو نام با هم جشن می‌گرفتند. معنای مرداد آن است که مرگ و نیستی نداشته باشد و مرداد فرشته‌ای است که به حفظ گیتی و اقامه‌ی غذاها و دوایی که اصل آن نبات است و مزید جوع و ضرر و امراض هستند، موکل است.
🌳 نوروزنامه‌ی خیام:
مرداد ماه یعنی خاک، دادِ خویش بداد از بَرها ومیوهای پخته که در وی به کمال رسد و نیز هوا در وی مانند غبارِ خاک باشد و این ماه میانه تابستان بود و قسمت او از آفتاب، مر برج اسد را باشد.
🌳 «پژوهشی در اساتیر ایران»، گزارش مهرداد بهار از نیپیک(کتاب) پهلوی «بندهش» [با اندکی ویرایش]:
امُرداد بی‌مرگ، سَروَر گیاهان بی‌شمار است؛ زیرا او را به گیتی، گیاه، خویش است. گیاهان را رویانَد و رَمهِ گوسفندان را افزاید؛ زیرا همه دام‌ها از او خورند و زیست‌کنند. به فِرَشکردِ (نوگردانی جهان و زندگی در پایان کار جهان)، نیز «انوش»(خوراک بی‌مرگی) را از امرداد آرایند. اگر کسی گیاه را رامش بخشد یا بیازارد، آن گاه امُرداد از او آسوده یا آزَرده بُوَد…
🌳 مسعود سعد:
- روز مرداد مُژده داد بدان
که جهان شد به طبع باز جوان
- امرداد مه است سخت خرم
می نوش پیاپی و دمادم
🌳 منیژه ملکی‌ریزی:
چو هم روز و هم مه امرداد گشت
امردادگان شد دلم شاد گشت
🌳 زراتشت‌نامه:
چو گفتار خردادْش آمد به سر
همان گاه امرداد شد پیش‌تر
#جشن_امردادگان #جشن_های_ایرانی #امردادگان
🌳 @AdabSar
برش‌هایی از یادداشت‌ها، سروده‌ها و سخنان
🌳 گات‌ها:
به یاری اهورا مزدا
کسی که در پرتو مینوی مقدس (سپنتا مینو) و اندیشه‌ی نیک (وهومن)، گفتار و کردارش نیک و با راستی و درستی (اشا) هماهنگ باشد، مزدا اهورا با توانایی (خشترا) و مهر (سپنتا آرمئیتی) خویش به او رسایی (هئوروتات/خرداد) و جاودانگی (امرتات/امرداد) خواهد بخشید.
🌳 ابوریحان بیرونی:
مرداد ماه که روز هفتم آن مرداد روز است و آن روز را به انگیزه‌ی پیش آمدن دو نام با هم جشن می‌گرفتند. معنای مرداد آن است که مرگ و نیستی نداشته باشد و مرداد فرشته‌ای است که به حفظ گیتی و اقامه‌ی غذاها و دوایی که اصل آن نبات است و مزید جوع و ضرر و امراض هستند، موکل است.
🌳 نوروزنامه‌ی خیام:
مرداد ماه یعنی خاک، دادِ خویش بداد از بَرها ومیوهای پخته که در وی به کمال رسد و نیز هوا در وی مانند غبارِ خاک باشد و این ماه میانه تابستان بود و قسمت او از آفتاب، مر برج اسد را باشد.
🌳 «پژوهشی در اساتیر ایران»، گزارش مهرداد بهار از نیپیک(کتاب) پهلوی «بندهش» [با اندکی ویرایش]:
امُرداد بی‌مرگ، سَروَر گیاهان بی‌شمار است؛ زیرا او را به گیتی، گیاه، خویش است. گیاهان را رویانَد و رَمهِ گوسفندان را افزاید؛ زیرا همه دام‌ها از او خورند و زیست‌کنند. به فِرَشکردِ (نوگردانی جهان و زندگی در پایان کار جهان)، نیز «انوش»(خوراک بی‌مرگی) را از امرداد آرایند. اگر کسی گیاه را رامش بخشد یا بیازارد، آن گاه امُرداد از او آسوده یا آزَرده بُوَد…
🌳 مسعود سعد:
- روز مرداد مُژده داد بدان
که جهان شد به طبع باز جوان
- امرداد مه است سخت خرم
می نوش پیاپی و دمادم
🌳 منیژه ملکی‌ریزی:
چو هم روز و هم مه امرداد گشت
امردادگان شد دلم شاد گشت
🌳 زراتشت‌نامه:
چو گفتار خردادْش آمد به سر
همان گاه امرداد شد پیش‌تر
#جشن_امردادگان #جشن_های_ایرانی #امردادگان
🌳 @AdabSar
🌻 جشن پایان چله‌ی تموز و بدرود با بلندترین روزهای سال
🌻 بخندید تموز بر سرخ سیب
همی کرد با بار و برگش عتیب
#فردوسی
🌻 «چله‌ی تموز» با جشن آب‌پاشونک در نخستین روز تیر در ایران باستان آغاز میشد و در آبان روز از امرداد برابر با دهم امرداد به پایان می‌رسید. چله‌ی تموز پایان‌بخش چندین جشن تابستانه بود که از دید چیستی و درون‌مایه به هم پیوسته بودند. جشن‌هایی در ستایش آب و آفتاب که با افسانه‌هایی برای ایستادگی در برابر خشکی و گرسنگی درآمیخته‌اند. در این افسانه‌ها ایزدان یا فرشتگان «رشن»، «اشتاد» و «زامیاد» با همکاری ایزدبانوی امرداد به نبرد با دیوهای گرسنگی و تشنگی یا «تئیری» و «زئیری» می‌رفتند.
🌻 در افسانه‌های ایرانی رشن به مانک (معنی) درستی و دادگری است و امشاسپند رشن دشمن دزدان و رهزنان است. اشتاد به چَم (معنی) راستی و درستی است. این امشاسپند یا فرشته، راهنمای مینویان و زمینیان است. زامیاد نیز فرشته‌ی زمین است که با کنش نیک شناخته می‌شود.
🌻 «تموز» به چمار (معنی) گرمای فراوان است.
اکنون در نیمروز (جنوب) خراسان با آغاز تابستان، بزرگ‌ترین روز سال را گرامی داشته و به چهل روز نخست تابستان چله‌ی بزرگ می‌گویند. به بیست روز پس از آن نیز چله‌ی کوچک یا چله‌ی خرد گفته می‌شود. همچون چله‌ی بزرگ و کوچک زمستان که زمان سرما در آن دسته‌بندی میشد.
گویا در گذشته در پگاه این روز اسپند دود می‌کردند و خاکستر آن را در دالان خانه‌ها می‌ریختند.
درباره‌ی آیین‌های این جشن آگاهی بسیار اندکی به ما رسیده است.
🌻 سروده‌ی بومی خراسان برای چله‌ی تموز:
نه از شو مو منالم نه که از روز
نه از یلدا گیله درم نه چله تموز
هموقذر فهمیدم دمین ای دنیا
که آسونی د بعد سختی میه هنوز!
🌻 جشن آغاز چله‌ی تموز:
t.me/AdabSar/20872
t.me/AdabSar/20874
نبرد افسانه‌ای ایزدبانوی امرداد و دیو گرسنگی و تشنگی:
t.me/AdabSar/20943
🌻 #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #چله_تموز #امردادگان
🌻 @AdabSar
🌻 بخندید تموز بر سرخ سیب
همی کرد با بار و برگش عتیب
#فردوسی
🌻 «چله‌ی تموز» با جشن آب‌پاشونک در نخستین روز تیر در ایران باستان آغاز میشد و در آبان روز از امرداد برابر با دهم امرداد به پایان می‌رسید. چله‌ی تموز پایان‌بخش چندین جشن تابستانه بود که از دید چیستی و درون‌مایه به هم پیوسته بودند. جشن‌هایی در ستایش آب و آفتاب که با افسانه‌هایی برای ایستادگی در برابر خشکی و گرسنگی درآمیخته‌اند. در این افسانه‌ها ایزدان یا فرشتگان «رشن»، «اشتاد» و «زامیاد» با همکاری ایزدبانوی امرداد به نبرد با دیوهای گرسنگی و تشنگی یا «تئیری» و «زئیری» می‌رفتند.
🌻 در افسانه‌های ایرانی رشن به مانک (معنی) درستی و دادگری است و امشاسپند رشن دشمن دزدان و رهزنان است. اشتاد به چَم (معنی) راستی و درستی است. این امشاسپند یا فرشته، راهنمای مینویان و زمینیان است. زامیاد نیز فرشته‌ی زمین است که با کنش نیک شناخته می‌شود.
🌻 «تموز» به چمار (معنی) گرمای فراوان است.
اکنون در نیمروز (جنوب) خراسان با آغاز تابستان، بزرگ‌ترین روز سال را گرامی داشته و به چهل روز نخست تابستان چله‌ی بزرگ می‌گویند. به بیست روز پس از آن نیز چله‌ی کوچک یا چله‌ی خرد گفته می‌شود. همچون چله‌ی بزرگ و کوچک زمستان که زمان سرما در آن دسته‌بندی میشد.
گویا در گذشته در پگاه این روز اسپند دود می‌کردند و خاکستر آن را در دالان خانه‌ها می‌ریختند.
درباره‌ی آیین‌های این جشن آگاهی بسیار اندکی به ما رسیده است.
🌻 سروده‌ی بومی خراسان برای چله‌ی تموز:
نه از شو مو منالم نه که از روز
نه از یلدا گیله درم نه چله تموز
هموقذر فهمیدم دمین ای دنیا
که آسونی د بعد سختی میه هنوز!
🌻 جشن آغاز چله‌ی تموز:
t.me/AdabSar/20872
t.me/AdabSar/20874
نبرد افسانه‌ای ایزدبانوی امرداد و دیو گرسنگی و تشنگی:
t.me/AdabSar/20943
🌻 #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #چله_تموز #امردادگان
🌻 @AdabSar
🌼 جشن میانه‌ی تابستان
ایرانیان در آغاز، پایان و میانه‌ی هر ورشیم (فصل) جشنی برگزار می‌کردند و این جشن‌ها بیشتر به انگیزه‌ی بخش‌بندی سال و برنامه‌ریزی کشت‌وکار بود. گفته شده #جشن_میانه_تابستان دومین گاهنبار از شش گاهنبار باستانی بود. به باور آن‌ها خدا در یک سال هستی را آفرید و در هر گاهانبار یکی از شش پدیده‌ی آسمان، آب، زمین، گیاه، جانور و آدم را آفرید. زمان میان گاهانبار نخست تا گاهانبار دوم یا مدیوشهیم/مدیوشیم (در پارسی باستان به مانک میانه‌ی تابستان) زمان آفرینش آب در افسانه‌هاست. (یشت‌ها، پورداود)
هریک از شش گاهنبار در گاهشماری کهن در پنج روز از ماه (خور، ماه، تیر، گوش و دی‌به‌مهر) برگزار میشد. روز مِهادین (اصلی) جشن میانه تابستان، دی‌به‌مهر روز یا پانزدهم امرداد بود. در ناظم‌الاطبا آمده که در باورهای کهن، زمان میان گاهنبارها و آفرینش پدیده‌های ششگانه، شست روز بودند.
سرودخوانی، گپ و گفت، شادی و آموزش‌های نیک از آیین‌های این جشن بودند.
به گفته‌ی دیگر گاهنبار دوم در نیمه‌ی تیرماه برگزار میشد ولی در سالنمای بنیاد پژوهش‌های ایرانی زمان این جشن در نیمه‌ی امرداد است.
#جشن_های_ایرانی #امردادگان
🌼 @AdabSar
🌼 جشن میانه‌ی تابستان
ایرانیان در آغاز، پایان و میانه‌ی هر ورشیم (فصل) جشنی برگزار می‌کردند و این جشن‌ها بیشتر به انگیزه‌ی بخش‌بندی سال و برنامه‌ریزی کشت‌وکار بود. گفته شده #جشن_میانه_تابستان دومین گاهنبار از شش گاهنبار باستانی بود. به باور آن‌ها خدا در یک سال هستی را آفرید و در هر گاهانبار یکی از شش پدیده‌ی آسمان، آب، زمین، گیاه، جانور و آدم را آفرید. زمان میان گاهانبار نخست تا گاهانبار دوم یا مدیوشهیم/مدیوشیم (در پارسی باستان به مانک میانه‌ی تابستان) زمان آفرینش آب در افسانه‌هاست. (یشت‌ها، پورداود)
هریک از شش گاهنبار در گاهشماری کهن در پنج روز از ماه (خور، ماه، تیر، گوش و دی‌به‌مهر) برگزار میشد. روز مِهادین (اصلی) جشن میانه تابستان، دی‌به‌مهر روز یا پانزدهم امرداد بود. در ناظم‌الاطبا آمده که در باورهای کهن، زمان میان گاهنبارها و آفرینش پدیده‌های ششگانه، شست روز بودند.
سرودخوانی، گپ و گفت، شادی و آموزش‌های نیک از آیین‌های این جشن بودند.
به گفته‌ی دیگر گاهنبار دوم در نیمه‌ی تیرماه برگزار میشد ولی در سالنمای بنیاد پژوهش‌های ایرانی زمان این جشن در نیمه‌ی امرداد است.
#جشن_های_ایرانی #امردادگان
🌼 @AdabSar