ملائکه از سگ می‌گریزند!…

در گفتگویی در تلویزیون ترکیه، در مورد حکم شرعی نجس بودن سگ صحبت می‌شود. آنچه در این ویدئو جالب است نظر کارشناسی‌ست که اجماع علمای شافعی‌مذهب را به محک عقل می‌گذارد و در واقع در برابر آن یک استدلال عقلی ترتیب می‌دهد. او می‌گوید که اگر ملائکه به علت نجس بودن سگ، نزول نمی‌کنند، بنابراین در سراسر زمین امکان نزول ندارند چون سگ‌ها همه‌جا هستند!

او ادامه می‌دهد که اگر سگ، ملائکه را فراری می‌دهد، پس چه کسی اعمال ما را یادداشت می‌کند!؟

معلوم نیست که اگر قرار باشد همه محتوای سنت دینی به این شکل سنجیده شود، چه اتفاقی می‌افتد. اما این رویکرد که محتوای احادیث باید به محک عقل هم گذاشته شود در میان منتقدان دین در ایران، به ویژه منتقدان تشیع سابقه داشته است. حیدرعلی قلمداران و ابوالفضل برقعی دو تن از نویسندگان منتقد شیعه بوده‌اند که در آثار خود چنین می‌کرده‌اند.

برقعی - به عنوان نمونه - تاثیرات جادویی نسبت داده شده به دعای جوشن کبیر را با این استدلال که یاران پیامبر در جنگ‌ها شهید می‌شده‌اند رد می‌کند. برای مطالعه پرونده ابوالفضل برقعی به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:

https://dialog.tavaana.org/abolfazl-borghaei/

قلمداران - به عنوان نمونه - برای نشان دادن ماهیت غیراسلامی «زیارت» می‌گوید که قبر ابراهیم تنها فرزند پیامبر در دوران نبوت و قبر حمزه، عموی پیامبر، هرگز به مکانی برای زیارت تبدیل نشد. برای مطالعه پرونده حیدرعلی قلمداران به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:

https://dialog.tavaana.org/heydarali_ghalamdaran/

#عقلانیت #نقد_دین #دین #رواداری #گفتگو

@dialogue1402

داستان شیخ صنعان در ادبیات کلاسیک فارسی، داستان شیخ زاهدی‌ست که از عشق یک دختر مسیحی (ترسا)، هم دل می‌بازد و هم دین و برای اینکه نظر دختر را جلب کند اعمال خلاف اسلام مانند شراب‌نوشی و خوک‌چرانی مرتکب می‌شود. مایه اصلی این داستان می‌تواند در نسخه‌های جدیدتری از روایت به‌روز شود. این کاری‌ست که شادروان سعیدی سیرجانی در گتاب «شیخ صنعان» کرده است. دکتر حسن باقری‌نیا ضمن معرفی این کتاب در این فایل کوتاه، بخش‌هایی از آن را می‌خواند و رمزها و اشارات آن را توضیح می‌دهد.

شیخ صنعان در این اثر همان روح‌الله خمینی‌ست که به قدرت دلباخته می‌شود و اگرچه شیخ است اما تمامی آنچه که یک شیخ نمی‌بایست مرتکب شود را بر اثر این «قدرت‌دوستی» مرتکب می‌شود. کاراکترهای دیگر در این مجموعه با اشخاص واقعی سیاست ایران در دوران پس از پنجاه و هفت منطبق می‌شود.

شادروان سعیدی سیرجانی به بازخوانی داستان‌های کهن ایرانی با توجه به حوادث روز علاقه داشت و از او «ضحاک ماردوش» هم به مرحله طبع و انتشار رسیده است. برای مطالعه یادداشتی درباره کتاب ««ضحاک ماردوش» به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:


‏ https://dialog.tavaana.org/book-zahhak-mardosh/


#رواداری #گفتگو #سعیدی_سیرجانی
#نقد_دین
‏ @dialogue1402

«حسن نیت»

اثر سلمان رشدی
ترجمه: آموزشکده توانا

سال ۱۹۸۹ آیت‌الله خمینی، بنیانگذار و رهبر جمهوری اسلامی، فتوای قتل سلمان رشدی را صادر کرد؛ چون – به زعم او – در کتاب «آیه‌های شیطانی» به باورهای اسلامی توهین شده بود. این فراخوان سرنوشت کتاب و نویسنده را دستخوش حوادث بسیاری قرار داد؛ اجازه انتشار کتاب در بسیاری کشورها حتی چند کشور اروپایی داده نشد و چند کتابفروشی آمریکایی عرضه‌کننده آن هدف بمب‌گذاری تروریستی قرار گرفتند. در نتیجه عمده کتابفروشی‌ها از عرضه آن صرف نظر کردند.

سلمان رشدی، متولد ۱۹۴۷ در خانواده‌ای مسلمان در بمبئی و فارغ‌التحصیل دانشگاه کمبریج، پس از انتشار کتاب‌های «کودکان نیمه‌شب» و «شرم» به عنوان شخصیتی ادبی شناخته شد. انتشار «آيه‌های شیطانی» و تهدیدشدن به مرگ در پی فتوای خمینی، بالاجبار او را به زندگی مخفیانه کشانید. رشدی یک سال پس از آن‌که دور از ملاء عام به سر برد مقاله «حسن نیت» را درباره اثرش و آنچه در این مدت از سر گذرانیده بود نوشت و تاکید کرد: «بدون آزادی برای رنجاندن یا خشمگین‌کردن دیگری، آزادی مفهومی ندارد.»

«حسن نیت»، گزیده مقاله سلمان رشدی را با ترجمه آموزشکده توانا به فارسی به رایگان دانلود کنید و بخوانید!

برای دانلود به صفحه توانا رجوع کنید:

‏ https://tavaana.org/in_good_faith/

#گفتگو #رواداری #نقد_دین #ترور #تروریسم #گفتگو_توانا
‏ @dialogue1402

کاظم صدیقی که ماجرای زمین‌خواری مدتی پیش افشا شد و در میان خود مومنان اعتراضاتی برانگیخت، در نماز جمعه به عنوان امام جماعت حاضر شد و سخنان خشم‌آلودی گفت از جمله اینکه «در زمان شاه آمریکا مثل سگ به کشور ما حمله کرده بود… و شاه برای مردم ما شاه و برای آمریکا نه نوکر، بلکه کنیز بود…» این سخنان مضحک را زمانی می‌توانیم بهتر درک کنیم که دریابیم درباره نشر شایعه هم نصیحت کرده و از جمله گفته است: ««کار منافق شایعه‌سازی و نشر شایعات است. انسان [باید] در برابر شایعه‌پرکن‌ها موضع بگیرد. ریختن آبروی مومن نباید انجام شود..»

حمله به آمریکا، به شاه، به زنان، به ویژه وقتی شدت می‌گیرد که ابعاد فساد مقامات هم افزایش می‌یابد و یا از پرده بیرون می‌افتد.در واقع، نسبت مستقیمی وجود دارد میان هتاکی واعظان حکومتی به «دشمن» و افشا شدن انچه در خلوت می‌کنند!

کاظم صدیقی مناصب مختلفی از جمله ریاست بر ستاد امر به معروف و نهی از منکر هم دارد. او در فروردین‌ماه ۱۴۰۳ هم با اشاره به ماجرای زمین‌خواری‌اش در ازگل، فضای مجازی را «قتلگاه جوانان و مسلخ آبروها» نامیده بود و ادعا کرد که مردم بعد از نشر این «شایعه» وقتی او را می‌دیدند گریه می‌کردند!

#گفتگو #رواداری #اصلاح_دین #نقد_دین
@dialogue1402

ناصر امانی عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران است و گفتگوی او اخیرا با سایت دیده‌بان ایران مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است. این عضو شورای شهر در انتقاد از بودجه‌هایی که شهرداری تهران به ریاست زاکانی می‌گیرد و نحوه مصرف آن، نکات تاسف‌باری را فاش کرده است.

ناصر امانی از جمله گفته که «شهردای به حساب برخی از اشخاص بدون حساب و کتاب خاصی مبالغی در حدود ۱۰۰ یا ۲۰۰ میلیون تومان واریز کرده است!» اما این قید «بدون حساب و کتاب»، ظاهرا در ارتباط با بودجه‌های کلانی که برای مساجد می‌گیرند و یا برای گسترش حضور طلاب در مدارس می‌گیرند هم صادق است. به عنوان نمونه، امانی می‌گوید که برای اعضای شورای شهر که این بودجه‌ها را تصویب می‌کنند روشن نیست که بودجه به کدام مساجد می‌رسد. او در ارتباط با این نوع سوالات می‌گوید: «نمی‌دانیم این سوالاتی‌ست که ما هم داریم. می‌گویند برخی از مساجد را انتخاب کردیم. سوال ما این است که معیار شما برای انتخاب مساجد چیست؟ چه محورهایی را به بچه‌ها تعلیم می‌دهید؟ گفتند بچه‌ها را اردوی مشهد هم می‌برند. پول‌ها در همین زمینه هزینه می‌شود اما ما که تایید و مصوب‌کننده این پول‌ها هستیم از اقدامات آن اطلاعی نداریم!»

از قرار شهرداری تهران در قالب طرحی به نام «شهید آرمان علی‌وردی» ۴۰۰ میلیارد تومان پول خواسته و در متمم بودجه هم خواهان افزایش ۱۷۰ میلیارد تومانی شده که به گفته امانی ۱۵۰ میلیارد تومان آن مورد موافقت قرار گرفته است. آرمان علی‌وردی که از نیروهای سرکوب آزادی‌خواهان و وطن‌دوستان در جریان خیزش بزرگ مهسا بود، بنا به ادعای حکومت اسلامی توسط مردم کشته شده است و اکنون زاکانی به نام او بودجه‌های کلانی درخواست می‌کند که برای تصویب‌کنندگان محل مصرف آنها و شیوه آن معلوم نیست.

امانی می‌گوید که سقف یک مدرسه در جنوب تهران در حال ریزش بود، زمین‌اش این قدر چاله داشت که بچه‌ها مکرر زمین می‌خوردند و مدرسه دستشویی نداشت و فاقد امکانات ورزشی بود. او می‌پرسد: «اگر چیزی که آنها در این طرح می‌گویند درست است، چرا سقف مدرسه ما در حال ریزش است؟»

گفتنی‌ست که علیرضا زاکانی، شهردار تهران، از عناصر تندروی حکومت اسلامی، با سوابق عضویت در سپاه و بسیج است. آفتاب یزد گزارش کرده بود که مانند اغلب مقامات حکومت اسلامی، فرزند خود را به اروپا فرستاده است. دختر زاکانی دانشجوی دانشگاه اکول پلی‌تکنیک فدرال لوزان در سوییس بوده و دخترش (نوه زاکانی) را هم در سوییس به دنیا آورده است.

#حکومت_دینی #اسلام_گرایی #نقد_دین #گفتگو #زاکانی
‏@dialogue1402

‌
‌
اینها جملات علی‌اکبر حکمی‌زاده است. او مجموعه‌ای از جدلیات بی‌پرده و بی‌پروای خود علیه آنچه دین مسلط ایرانیان می‌نامید را در نشریه‌ی پرچم در سال ۱۳۲۲ منتشر کرد و سپس در قالب کتابی به نام «اسرار هزارساله» منتشر نمود.

«اسرار هزارساله» با واکنش خمینی جوان هم مواجه شد و رساله‌ی «کشف‌الاسرار» خمینی در پاسخ به آن نوشته شد. غم‌انگیز است که با فروپاشی نظام شاهنشاهی، ورق به نفع حامیان راست‌کیش شیعی‌گری برگشت. مطالعه‌ی کتاب «اسرار هزارساله» از حیث نکته‌سنجی‌های عقل‌گرایانه‌ای که می‌کند و به ویژه،‌ وقتی در بستر تاریخ غم‌بار صد سال. اخیر نگریسته شود، هنوز خواندنی‌ست. متن این کتاب به صورت رایگان و در قالب پی.‌دی.اف، به. آسانی قابل دانلود است.

https://dialog.tavaana.org/asrare-hezarsaleh/

#اسرار_هزرساله #علی_اکبر_حکمی_زاده #نقد_دین #گفتگو_توانا
@Dialogue1402

‌
واکنش امام جمعه قم به دست دادن مرضیه برومند و رضا بابک

جایی که مرز‌های الهی زیر پا گذاشته می‌شود، جای چشم پوشی نیست

اعرافی، امام جمعه قم و مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور: جشنواره فجر را به خاطر خوبی‌های آن تقدیر می‌کنیم، اما جایی که مرز‌های الهی زیر پا گذاشته می‌شود جای چشم پوشی نیست. در زمینه بی حجابی و شکسته شدن مرز‌ها باید واکنش نشان دهیم.

این سخنان نشان‌دهنده نگاه محدود و اولویت‌بندی نادرست در مدیریت فرهنگی و اجتماعی است. در حالی که جامعه با بحران‌های اقتصادی، تورم، و مشکلات معیشتی دست‌وپنجه نرم می‌کند، تمرکز بر یک دست دادن محترمانه بین دو هنرمند به‌عنوان «شکسته شدن مرزهای الهی» نشان‌دهنده برداشت گزینشی از ارزش‌های دینی است. چنین نگرشی، به‌جای پرداختن به اخلاق، عدالت و معضلات اساسی، آزادی‌های فردی را محدود کرده و اولویت‌های جامعه را به حاشیه می‌برد.

شما در این‌باره چطور فکر می‌کنید؟

#حکومت_ایدولوژیک #شیعه_گری #نقد_دین #گفتگو_توانا

@Dialogue1402

‌
میرزا محمد مهرابی، روحانی منتقد خامنه‌ای
در ویدئویی که نسخه ای از آن به ما رسیده است با نقل یک روایت از استاد خود حسینعلی منتظری، سیاست‌های ضد مردمی خامنه‌ای را مورد نقد قرار داده است.

#حسینعلی_منتظری #میرزا_محمد_مهرابی #خامنه_ای #نقد_دین #گفتگو_توانا

@Dialogue1402

‌

سلمان رشدی نویسنده‌ای هندی‌تبار و بریتانیا-آمریکایی است که در سال ۱۹۴۷ در بمبئی متولد شد. او به خاطر رمان‌هایش با مضامین پیچیده، طنز و استفاده از عناصر رئالیسم جادویی شناخته می‌شود. اثر برجسته او، بچه‌های نیمه‌شب (۱۹۸۱)، جایزه بوکر را برایش به ارمغان آورد و جایگاهش را در دنیای ادبیات جهانی تثبیت کرد. اما رشدی به دلیل انتشار کتاب آیات شیطانی (۱۹۸۸) به موضوع جنجال و دشمنی‌های گسترده تبدیل شد.

این کتاب که به مسائل دینی، قدرت و هویت می‌پردازد، از سوی برخی مسلمانان توهین‌آمیز تلقی شد. در ۱۴ ژانویه ۱۹۸۹، روح‌الله خمینی، رهبر وقت ایران، با صدور فتوایی، قتل رشدی را به دلیل آنچه توهین به اسلام و پیامبر آن خوانده شد، واجب اعلام کرد. این فتوا موجب شد رشدی سال‌ها تحت حفاظت شدید زندگی کند.

فتوای خمینی نقطه عطفی در بحث‌های جهانی پیرامون آزادی بیان، نقد دین و تنش‌های میان فرهنگ‌ها بود. رشدی علی‌رغم تهدیدها، به نوشتن ادامه داده و به نمادی از مقاومت در برابر افراط‌گرایی تبدیل شده است.

#سلمان_رشدی #خمینی #آیات_شیطانی #آزادی_بیان #نقد_دین #گفتگو_توانا
@Dialogue1402

‌
تسلیمه نسرین پزشک متولد بنگلادش که به نویسندگی و فمینیسم روی آورده‌است و به نقل از خودش، انسان‌گرایی سکولار است.

او برنده چندین جایزه‌  از جمله جایزه ساخاروف ۱۹۹۴، جایزه PEN سوئد ۱۹۹۴ و جایزه سیمون دوبووار ۲۰۰۸ است.
نسرین به خاطر نقد به اسلام، و به‌طور کلی به مذهب شهرت بیشتری پیدا کرد.
تجربیات شخصی تسلیمه نسرین از سوءاستفاده جنسی در دوران نوجوانی و کار به عنوان پزشک متخصص زنان که به‌طور روزمره دخترانی را معاینه می‌کرد که تحت تجاوز جنسی قرار گرفته بودند، در نوشته‌های او در نقد از وضعیت زنان در اسلام تجلی یافت.

#تسلیمه_نسرین #تبعیض_جنسیتی #نقد_دین #سکولاریسم #اسلام #زن #فمینیسم #انسان_گرایی #خرد_گرایی #گفت‌وگو_توانا
@Dialogue1402

‌
‌
@dialogue1402

ولتر (Voltaire) یکی از مهم‌ترین فیلسوفان و نویسندگان فرانسوی در عصر روشنگری بود که از ۲۱ نوامبر ۱۶۹۴ تا ۳۰ مه ۱۷۷۸ زندگی کرد.
او به دلیل نقدهای تند و هوشمندانه‌اش علیه کلیسای کاتولیک و دفاع از آزادی مذهب، آزادی بیان و جدایی دین از سیاست شهرت دارد.
ولتر با شجاعت نظرات خود را به‌صراحت بیان می‌کرد و به دلیل اندیشه‌های پیشرو و تأثیرگذار خود بر فضای فکری و فرهنگی آن زمان و حتی دوران پس از آن، همچنان به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین چهره‌های تاریخ فلسفه و ادبیات شناخته می‌شود.

#ولتر #نقد_دین #خرافات #جهل #گفتگو_توانا
@dialogue1402

‌
آین رند (Ayn Rand) فیلسوف، نویسنده و متفکر قرن بیستم بود که به دلیل ترویج فلسفه عینیت‌گرایی (Objectivism) شناخته می‌شود. او بر اهمیت عقل، فردگرایی و سرمایه‌داری آزاد تأکید داشت و در آثارش، مانند اطلس شورید و سرچشمه، قهرمانانی را به تصویر کشید که در برابر جبر اجتماعی و سنت‌های کهن مقاومت می‌کنند. رند از منتقدان سرسخت مذهب و ایمان بود و آن‌ها را در تضاد با عقل و منطق می‌دانست. اندیشه‌های او همچنان الهام‌بخش بسیاری از طرفداران آزادی فردی و بازار آزاد است.

#آین_رند #علم_گرایی #خردگرایی #نقد_دین #گفتگو_توانا

@Dialogue1402

‌
برده‌داری در جهان اسلام قرن‌ها یک واقعیت پذیرفته‌شده بود و بسیاری از فقیهان و علمای اسلامی آن را نه تنها مجاز، بلکه بخشی از نظام اجتماعی می‌دانستند. در دوران پیامبر اسلام، برده‌داری رایج بود و اسلام آن را لغو نکرد، گرچه برخی محدودیت‌ها بر آن اعمال کرد.

در قرون بعد، بسیاری از فقیهان بزرگ مانند ابن تیمیه و ابن قیم الجوزیه برده‌داری را شرعی و مجاز می‌دانستند. دستگاه خلافت اسلامی برده‌داری را مجاز می‌دانست و تجارت برده در دنیای اسلام تا قرن نوزدهم ادامه داشت.

اما در قرن بیستم، فشارهای بین‌المللی و تغییرات اجتماعی باعث شد که کشورهای اسلامی دیدگاه خود را نسبت به برده‌داری تغییر دهند. بسیاری از دولت‌ها و علمای معاصر شروع به بازنگری در متون دینی کردند و حتی ادعا کردند که اسلام همیشه مخالف برده‌داری بوده است! برای مثال:

در سال 1962، عربستان سعودی رسماً برده‌داری را لغو کرد، اما این تصمیم نه به دلیل اجماع مذهبی، بلکه به دلیل فشار سازمان ملل و ایالات متحده بود.
الازهر، یکی از بزرگ‌ترین نهادهای فقهی اسلامی، در قرن بیستم برده‌داری را غیراسلامی اعلام کرد، در حالی که فقهای پیشین آن را شرعی و حلال می‌دانستند. فقیه شیعه مصباح یزدی نیز برده‌داری را صحيح مى‌دانست و می‌گفت برده‌داری اسلامی کاملاً عقلانی است!

دولت‌های اسلامی دیگر با وجود تاریخ طولانی برده‌داری، بعدها آن را خلاف اسلام معرفی کردند، در حالی که اسناد تاریخی نشان می‌دهد که علما قرن‌ها آن را تأیید می‌کردند.

این روند نشان می‌دهد که مخالفت با برده‌داری در جهان اسلام بیشتر ناشی از فشارهای بین‌المللی و تغییرات اجتماعی بوده تا یک اصلاح درونی دینی. آیا می‌توان گفت که اسلام همیشه مخالف برده‌داری بوده است؟

تصویر: بازار بردگان در یمن، حدود قرن سیزدهم میلادی

#اسلام #نقد_دین #برده_داری #گفتگو_توانا

@Dialogue1402