📚 «آگاهی زبانی پارسی‌زبانان در راستایی است که خواهان بسامان کردن و منتیکی‌* کردن زبان خود هستند. این‌که ما می‌خواهیم واژه‌های عربی را در زبان پارسی نیاوریم، در دیده‌ی برخی آگاهی‌های دیگر خشک‌اندیشی می‌نماید؛ ولی در آگاهی کنونی ما، این گرایش نه نشانه‌ی خشک‌اندیشی نه نشانه‌ی دشمنی با زبان عربی، که نشانه‌ی گرایش ما به منتیکی ساختن زبان است. گرایش به این‌که دستگاه زبانی بسامان‌تر، منتیکی‌تر و یگانه‌تر باشد و استثنا در آن کمتر باشد. از آنجا که یک واژه‌ی عربی فرمان‌بردار دستگاه دستوری دیگری است، به‌کار بردن این واژه در پارسی به مانک آمیختن دستگاه‌های زبانی است و این پدیده زبان را به‌سوی بی‌سامانی، بی‌دستوری، بی‌منتیکی و آشوب می‌کشاند. زبان عربی نیز با کالبد و دستور ویژه‌ی خود برای خود زبانی منتیکی و بسامان است.»

✍ فرستنده: #بزرگمهر_صالحی

*پی‌نوشت: واژه‌ی منطق ریشه‌ای پهلوی دارد که دگرگون شده‌ی واژه مَنتیک به مانک اندیشه است که به نمای منطق در زبان تازی دگرگون شده و سپس دوباره به پارسی درون شده است.

📚 بر گرفته از «دیباچه‌ای بر فلسفه‌ی تاریخ ایران» نوشته‌ی زنده‌یاد #ارسلان_پوریا فیلسوف، نمایشنامه‌نویس و سراینده‌ی ایرانی و به کوشش «بزرگمهر لقمان»

📚 @AdabSar

📕📚 شماری از سره‌سرودگان سعدی:

📕نیک و بد چون همی بباید مُرد
خُنُک آن کس که گویِ نیکی برد

📚جهان ای برادر؛ نماند به کس
دل اندر جهان‌آفرین بند و بس

📕پادشاهی کو روا دارد ستم بر زیر دست
دوست‌دارش روزِ سختی، دشمنِ زورآورست

📚مرد باید که گیرد اندر گوش
ور نبشته‌ست پند بر دیوار

📕نور* گیتی‌فروز چشمه‌ی هور
زشت باشد به چشم موشک کور!

📚سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز
مرده آن است که نامش به نکویی نبرند!

* در این سرودگان، تنها واژه‌ی «نور» پارسی نیست.

به کوشش و گردآوری: #بلال_ریگی
#چکامه_پارسی #روز_سعدی

🍃🌸 @AdabSar

🌱 اردیبهشت با نام چامه‌سرایان بزرگ آغاز می‌شود.
روز بزرگداشت خداوندگار ادب و شهسوار سخن، «سعدی» جاودانه، روز پرواز «ملک‌الشعرای بهار»، سخن‌سرایی که مهر به میهن را به چامه کشید و روز پرواز «سهراب سپهری»، فرزند آب و خرد و روشنی و درگذشت «اقبال لاهوری» را گرامی می‌داریم و به روان مینوی‌شان درود می‌فرستیم.


🌸 نمونه‌هایی از چامه‌های پارسی سعدی، بهار، سهراب و اقبال:

دریغا که بی ما بسی روزگار
بروید گل و بشکفد نوبهار
بسی تیر و دی‌ماه و اردیبهشت
برآید که ما خاک باشیم و خشت
🦚 #سعدی


امروز نه کس ز عشق آگه چو من است
کز شکر عشقم همه شیرین‌سخن است
در هر مژه‌ی من به ره خسرو عشق
نیروی هزار تیشه‌ی کوهکن است
🌳 #بهار


پشت لبخندی پنهان هر چیز
روزنی دارد دیوار زمان
که از آن چهره‌ی من پیداست
چیزهایی هست که نمی‌دانم
می‌دانم سبزه‌ای را بکنم خواهم مرد
🪴 #سهراب_سپهری


گمان مبر که به پایان رسید کار مُغان
هزار باده‌ی ناخورده در رَگ تاک است
🍃 #اقبال_لاهوری

#چکامه_پارسی
🌿🌺 @AdabSar

🌺🌺🌺
🌺🌺
🌺
چنین است کردار این گَنده‌پیر
ستانَد ز فرزندْ پستانِ شیر

چو پیوسته شد مهرِ دل بر جهان
به خاک اندر آردهمی ناگهان

از او تو جز از شادْمانی مجوی
به باغِ جهان برگِ اندُه مبوی

اگر تاج داری و گر کفّ‌ِ تنگ
نبینم‌همی روزْگارِ درنگ
#فردوسی

امید آن‌که:
همه‌ساله پیروز بادی و شاد
سَرَت پُر ز دانشْ دلت پُر ز داد


گزینش #جعفر_جعفرزاده
#چکامه_پارسی
@AdabSar
🌺
🌺🌺
🌺🌺🌺

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅پالایش زبان پارسی


همانگونه که در کتاب «برابر پارسی واژگان پزشگی» هم آمده است، برابر «تزریق» «تن‌ریخت» یا «تن ریخ» می‌شود ← ریختن درون تن.

🔻تزریق = تن‌ریخت، تن‌ریخ به آرِش(معنی) ریختن درون تن

🔻تزریق وریدی = تن‌ریخ سیاهرگی، تن‌ریخت سیاهرگی

🔻تزریق عضلانی = تن‌ریخ ماهیچه‌ای، تن‌ریخت ماهیچه‌ای

#نادر_نوری
#پارسی_پاک
#تزریق
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🇮🇷☀️
دوباره شیهه‌ی اسبی‌ست در دشت خراسانم
صدای طبل می‌آید دوباره از بدخشانم

دوباره رودکی در من به ساز رود می‌رقصد
منی که کابلم، مثل دوشنبه،‌ مثل تهرانم

صدای ناصرِ خسرو میان کوه پیچیده است
میان دره‌ای تنها، میان من که یمگانم

دوباره رخش را در من، تهمتن باز گم کرده است
از آن دوران چراغانی‌ست بازار سمنگانم

از آن دوران کسی در من همیشه چای می‌نوشد
که قند پارسی دارد سرخس و بلخ و ختلانم

از آن دوران تمام روزهای هفته می‌دانند
که تا خورشید خواهد بود، می ماند خراسانم.


برای اهالی وطن پارسی
سراینده و فرستنده: #موسا_عصمتی
۲۶ فروردین ۱۴۰۱

☀️🇮🇷 @AdabSar

آن دخت پری‌وار که ایران من است
پیدا و نهان بر سر پیمان من است

هم نیست ولی نهفته در جان من است
هم هست ولی دور ز دامان من است


#چکامه_پارسی
#محمدعلی_اسلامی_ندوشن
یادش گرامی

🌳📗 @AdabSar

من از خود می‌پرسم اگر در سرزمین دیگری زاده می‌شدم، چه می‌شدم. بی‌شک جز این می‌شدم که هستم. نمی‌شناسم کشوری را که آنچه ایران به من داد، توانسته باشد بدهد. با همه‌ی آنکه «افتاد مشکل‌ها»، از این‌که در این خاک زاده شدم از بخت خویش سپاس‌گزارم. ایران مانند دلستان چامه‌ی پارسی است (معشوق غزل فارسی است) که هم همه‌ی سازوکارهای ستمگری را دارد و هم نمی‌توان از او دل برگرفت.

یاد باغ پر بار و ادبمند بزرگ ایران، #محمدعلی_اسلامی_ندوشن گرامی باد.

نوشته به پارسی پاک برگردان شده است.

🌳📗 @AdabSar

🍶 واژه‌های پارسی در زبان تازی

دوسَر = از پارسی دوسر، شتر دوکوهانه، یکی از گیاهان (جوی دوسر)
دوسری = از پارسی دوسری، ستبر و درشت
دوشاب = از پارسی دوشاب، شیره یا باده‌ی خرما، افشره یا شیره‌ی چیزی
دوشِرمه = از پارسی دوشرمه، بی‌شرم، بی‌پروا
دَوشَق، جوسَق = از پارسی جَوسه، خانه‌ی کوچکی در بالای خانه‌ی بزرگ مانند بهار خواب، در پارسی کوشک و بالاخانه، کاخ
دوشَک = از پارسی تُشک
دَوصَر = از پارسی دوسر، از گیاهان
دوغ، دوق = از پارسی دوغ
دوغباج = از پارسی دوغاج، آش دوغ
دوغَه = از پارسی دَغا، نادرست، تخم زنا، نارو
دوکاه = از پارسی دوگاه در خنیا(موسیقی)
دوکه = از پارسی دوگوشمال یا دو بار گوشمالی دادن کسی
دولاب = از پارسی دولاب (دول آب)، چرخ چاهِ آب
دولکِه = از پارسی دولچه‌ی آب.
دَوَله = از پارسی دُوله، ازدا (داهیه، نابغه)، در پارسی نیرنگ، گونه‌ای از قهوه
دَهبَبَرج = از پارسی دَه پَر

🍶 @AdabSar
دنباله دارد

📜 بازخن‌ها:
۱- فرهنگ دانشگاهی عربی-پارسی از المنجد الابجدی، نوشته‌ی لویس معلوف، برگردان احمد سیاح، چاپ پخش فرحان.
۲- معجم المعربات، محمد التنوجی
۳- واژه‌نامه‌ی دهخدا

✍ فرستنده: #بزرگمهر_صالحی
#واژه_های_پارسی_در_زبان_عربی

🍶 @AdabSar

🌸🌸🌸
🌸🌸
🌸
اگر تاج داری و گر کفّ‌ِ تنگ
نبینم‌همی روزْگارِ درنگ

مرنجان روانْ کین سرای تو نیست
جز از تنگ‌تابوتْ جای تو نیست

یکی را سرش برکشد تا به ماه
فرازآورَد زان سپس زیر‌ِ چاه

نِهادن نبایدْ به خوردن نشین
بر اومیدِ گنجِ جهان‌آفرین
#فردوسی

در این هفته آرزویم این‌که:
تو را خان و مان باید آبادتر
دلِ دوستداران تو شادتر


گزینش #جعفر_جعفرزاده
#چکامه_پارسی
@AdabSar
🌸
🌸🌸
🌸🌸🌸

و اينک اين منم
يكتا خليج فارس
هزاران‌ساله‌ی مانای تاريخم
كه تا خورشيد می‌تابد
و تا خون در رگِ فرزندِ ايران گرم می‌جوشد
مرا مزدا اهورا از برای ملک ايران پاس می‌دارد

نماهنگ #خلیج_فارس
سراینده و گوینده: #هما_ارژنگی

🇮🇷🌊 @AdabSar

خلیج پارس پهلو به پهلوی سرزمین پارس دارد. سرزمینی که نام از تیره‌های دیرینه‌ای می‌گیرد که روزگارانی درخشان از سرگذشت میهن را به نام خود زده‌اند. نام‌آوران و فرمانروایان پس از آن نیز هرگاه خواستند به خود ببالند، خود را از پشت و دنباله‌ی آنان نامیده‌اند. از این‌رو، این دریا و این سرزمین بخشی از کیستی ما است. شاید هیچ دریای دیگری از کهن‌ترین روزگاران تاکنون تا این اندازه نگاه تیره‌ها، کشورها و جهان را به خود خیره نکرده است و کمتر دریایی این‌همه رخداد شگرف را بر پهنه‌ی خود آزموده است. کیست که نداند این آب‌های نیلگون پارس سرگذشتی به دیرینگی زمین‌ها و آسمان‌ها دارد.

✍ #ژاله_آموزگار
برداشت آزاد از نوشتار «دریای پارس از دیرباز»

#خلیج_فارس #خلیج_پارس #شاخاب_پارس

🌊🌍🇮🇷 @AdabSar

«دریای پارس» درست‌ترین نام برای «خلیج فارس» است. یافته‌هایی از گذشته‌ها رسیده است که نام خلیج فارس دریای پارس بوده و بهترین نام همین است. از ۲هزار و ۵۰۰سال پیش و در زمان هخامنشیان، این دریا در جهان شناخته شده و نامدار بود. ولی اکنون کشورهای عربی پیرامون دریای پارس نگاه آزمندانه به دَهش‌های فراوان خدادادی این دریا دارند و از این نام نیمه عربی برای سود خود نارواگری(سوءاستفاده) می‌کنند.
در ایران باستان دریای پارس کانون دریانوردی جهان بوده و هم‌اکنون برماندهای(میراث) کهن بسیاری در نزدیکی بندر عسلویه به دست آمده که نشان می‌دهد بندر سیراف بزرگ‌ترین بندر جهان و پیوند خوربران و خورآیان(غرب و شرق) بوده است.

✍ برشی از گفت‌وگوی #فریدون_جنیدی با رسانه‌ها

📜 پی‌نوشت: به گواه تاریخ ۲۵۰۰ سال پیش و برای نخستین بار در جهان به دستور داریوش هخامنشی اَبَـرکشتی‌هایی ساخته شد و دریای پارس را درنوردید. به گفته‌ی بهتر پس از این کار بزرگ نام آن را «دریای پارس» گذاشتند.

#خلیج_فارس #خلیج_پارس #شاخاب_پارس
🌊🌍🇮🇷 @AdabSar

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅پالایش زبان پارسی


🔻کیفیت = چگونگی، چونی
🔻با کیفیت = دل‌نشان، پسندیده، آهْوَر، برازنده، برگزیده
🔻بی کیفیت = پست، ناپسند، وازده
🔻عدم کیفیت = بی چگونگی، ناپسندی

✍نمونه:
🔺از کیفیت عمل مرا مطلع کنید =
از چگونگی کار مرا آگاه کنید
از چونی کار مرا بیاگاهید

🔺از ورود اجناس بی‌کیفیت ممانعت نمی‌شود =
از درآمدن کالاهای وازده پیش‌گیری نمی‌شود

🔺دلایل عدم کیفیت آرد نانوایی‌ها چیست؟ =
شَوَندهای ناپسندی آرد نانوایی‌ها چیست؟

🔺عکس‌های باکیفیتی گرفت =
رُخش‌های پسندیده‌ای گرفت
فرتورهای برازنده‌ای گرفت

#مجید_دری
#پارسی_پاک
#کیفیت
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🌸🌱 @AdabSar

شیراز شهر راز
#هما_ارژنگی ۱۳۹۱
به انگیزه‌‌ی پانزدهم اردیبهشت روز پاسداشت شیراز

گاه بهار و وقت گل و فصل لاله شد
خون در گلوی لاله چو می در پیاله شد

روح شراب شعر به رگ‌های من دوید
الهام شاعرانه به جانم حواله شد

حالی به سوی شهر سخن می‌برم نیاز
شیراز و سرزمین غزل‌های دل‌نواز

خم‌خانه‌ای ز شیره‌ی شورآفرین شعر
گنجینه‌ای ز گوهر عشق و سرای راز

آنجا که شعر خواجه‌ام از کف برد قرار
خواند به بانگ چنگ و هم‌آوایی هَزار

(عشق است و مفلسی و جوانی و نوبهار)
ای ساقیِ فسونگر و گل‌چهره می بیار

نارنج‌ها شکوفه‌به‌تن ایستاده‌اند
عطارها به باغ دکان‌ها گشاده‌اند

گویا چنان‌که سعدی شیرین سخن سرود
(بر راه باد عود بر آتش نهاده‌اند)

این شهر دلربا بود از عهد باستان
دارد به روزگار ز استوره‌ها نشان

شهنامه گویدت که نخستین بنای آن
بنهاده شد به خواهشِ تهمورس جوان

با آن‌که شد فسرده به دورانِ بد کُنِشت
ویرانه شد به دستِ ستمکارِ سرنوشت

از عهد باستان تو ببینی به مهر و خشت
نام وِرا زمانه به پایندگی نوشت

چون ققنُسی که زنده شود از دلِ غبار
یا همچو مرده‌ای که بر آرد سر از مزار

بار دگر شکفته و زیبا چنان بهار
سر زد ز خاکِ غمزده شیرازِ گلعذار

زان پس نگینِ شعر و غزل در زمانه شد
بالید و چون عقابِ بلندآشیانه شد

شهبال زرنشان چو به ملک سخن گشود
در آسمان فضل و هنر جاودانه شد

آن‌دم که رو کنی به تماشای بوستان
یا بنگری جمالِ دل‌آرای گلسِتان

سعدی خدای معرفت و حکمت و بیان
گنجی ز شعر و شور و ادب سازدت عیان

حافظ رهی به عالمِ قدسی گشوده است
از مکر زاهدانِ ریایی سروده است

رمز نهفته در دلِ عرفان و جذبه را
در هر غزل به تیشه‌ی اندیشه سوده است

باری ز شهرِ راز توان بیش از این سرود
از مردمان نیک و هنرآفرین سرود

از خاتم و منبت و فرش و معرقش
یا باغ و دشت و قلعه و ارگِ وزین سرود

لیکن سخن به ملکِ سخن‌پروران خطاست
گفتِ مرا سروده‌ی نام‌آوران گواست

من طفلِ بی‌زبانم و درمانده از بیان
گر از زبانِ خواجه بگویم کنون رواست

(شهری‌ست پر کرشمه و خوبان ز شش جهت)
واندر میانه با دل من طرفه ماجراست!

🌸🌱 @AdabSar

🔸 شیراز شهر راز

سروده و آوای باشکوه #هما_ارژنگی
به انگیزه‌‌ی پانزدهم اردیبهشت «روز شیراز»

🌸🌱 @AdabSar

🌺🌺🌺
🌺🌺
🌺
یکی داستان زد بر این پیلتَن
که هر کس که سر برکشد زَانجمن

هنر باید و گوهرِ نامدار
خرد یار و فرهنگش آموزْگار

چُن این چار گوهر به جای آوَرَد
دلاور شودْ پَرّ و پای آوَرَد

از آتش نبینی جز افروختن
جَهانی چو پیش آیدش سوختن
#فردوسی

و در آغازین‌روز هفته امید دارم
که یزدان تو را زندگانی دهاد
هَمَت ْخوبی و کامرانی دهاد

گزینش: #جعفر_جعفرزاده
فرتور: #امیر_عنایتی
#چکامه_پارسی
@AdabSar
🌺
🌺🌺
🌺🌺🌺

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅پالایش زبان پارسی


🔻تخصص = سررشته، کاردانی، گرایش، ویژگی
🔻تخصص داشتن = کاردان بودن، سررشته داشتن
🔻تخصصی = کاری، کارشناسی، کاردانی
🔻فوق تخصص = فراستاد
🔻واژه‌های تخصصی = دانش‌واژه‌ها، واژه‌های دانشیک

✍نمونه:
🔺در رشته‌ی پزشکی، تخصص قلب قبول شد =
در رشته‌ی پزشکی، گرایش دل پذیرفته شد

🔺در باغبانی تخصص داشت =
در باغبانی سررشته داشت
در باغبانی کاردان بود

🔺دایرةالمعارف واژه‌های تخصصی کامپیوتر را ابتیاع کرد =
دانشنامه‌ی واژه‌های دانشیک رایانه را خرید

#مجید_دری
#پارسی_پاک
#تخصص
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

☘️🌹🍀
🌹🍀
🍀
کسی کو خرد جویَد و ایمنی
نیازد سوی کیشِ آهرمنی

چو فرزند باید که داری به ناز
ز رنج ایمِن از خواسته بی‌نیاز

تو بی‌رنج را رنج منمای هیچ
همی مردی و داددادن بسیچ

که گیتی سپنج‌ست و جاوید نیست
فَری برتر از فَرّ‌ِ جمشید نیست
#فردوسی

و آرزوی این هفته‌:
انوشه بزی تا بوَد روزْگار
همیشه خرد بادت آموزْگار


گزینش #جعفر_جعفرزاده
#چکامه_پارسی
@AdabSar
🍀
🌹🍀
☘️🌹🍀

...چو بر رخش اندیشه‌ها تاختی
درفش سخن را بر افراختی
نبشتی چو شهنامه‌ی شاهوار
همان خسروان نامه‌ی استوار
یکی گنج پر رنج آمد پدید
که دیگر چون او در جهان کس ندید...

نماهنگ درود فردوسی
سراینده و گوینده: #هما_ارژنگی
#روز_فردوسی

📚🇮🇷 @AdabSar