«درود بر توانا
دل نوشته‌ای تقدیمتون می‌کنم،


درک مسئله امروز ایران

مسئله امروز، حمایت از یک قدرت خارجی نیست. نه کسی طرفدار اسرائیل است، و نه انتظار می‌رود این کشور برای ایران حکومت دموکراتیک برپا کند؛ تصوری که از مردم دردمند ایران در ذهن عامه عرازشه نقش بسته.

مسئله، حقیقتی تاریخی است: اگر به تاریخ بنگریم، دیکتاتورهایی چون هیتلر و قذافی، با توهم و خودبزرگ‌بینی، حتی سال‌ها پس از سقوط خود، ملتشان را به نابودی و خفت کشاندند.

اگر صفحات تاریخ را ورق بزنیم، می‌بینیم که ملت عراق زمانی به تباهی رسید که در برابر جنایات صدام - از تجاوز به ایران، کویت و اسرائیل تا قتل‌عام مردم خودش - سکوت اختیار کرد.
سقوط دیکتاتورهای متوهم، بخش جدایی‌ناپذیر تاریخ معاصر است.

اما همین تاریخ، درس مهم‌تری نیز در خود دارد:
تمام تحولات سرنوشت‌ساز جهان، با حرکاتی کوچک آغاز شده‌اند؛ حرکاتی که در زمان درست به وقوع پیوسته‌اند.

امروز، شاید آن زمان درست برای ایران ما باشد.

تلاشی که در سال‌های گذشته از سوی ملت ایران بارها و بارها صورت گرفت، هرچند پرارزش، اما هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است. امروز شاید فرصتی تاریخی برای تبدیل این تلاش‌های پراکنده به یک حرکت ملی مؤثر پیش روی ماست.

به امید ایرانی آزاد، برای هر ایرانی.
به امید پایان استبداد، و آغاز دوران عزت، عدالت و آزادی.»

#ج_ا_یعنی_جنگ #نه_به_جمهورى_اسلامى #دیکتاتور #یاری_مدنی_توانا

@Tavaana_TavaanaTech

نه خود خورَد، نه کَس دهد
گَنده کند، مگس دهد!
حکایت پیروان «عرزشی» نظام

کشور ایران قربانی نگاهی فرقه‌ای شد که شایسته‌سالاری را کنار گذاشت و همه‌چیز را فدای وفاداری ایدئولوژیک کرد.


- - - - - - - - - - - -

میهن ما، سرزمین و مردمی است با ظرفیت‌های عظیم انسانی، فرهنگی، و طبیعی — که می‌توانست در جایگاهی بسیار متفاوت ایستاده باشد. در سال‌های پیش از انقلاب، با گسترش آموزش عمومی، تأسیس دانشگاه‌ها، رشد صنعت چاپ، و نهادهایی مانند «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان»، جامعه ایران آماده‌ی پرورش نسلی آگاه و خلاق بود.

- - - - - - - - - - - -


بخش بزرگی از این تلاش‌ها توسط حکومت پادشاهی انجام شد که «ایران» را مقدم بر چیزهایی مانند وابستگی دینی یا ایلاتی گذاشته بود. اما حکومت در این مسیر تنها نبود. نباید فراموش کرد پیشرفت ایران در آن دوره هم‌چنین حاصل کار گروه‌ها، فعالان، و نهادهایی بود که آینده ایران را جدی می‌گرفتند، و از حمایت سیستم نیز برخوردار بودند. شاید برای نخستین بار پس از قرن‌ها، ایرانیان و حکومت دست به دست هم داده‌بودند تا کشور را از نو بنا کنند.

- - - - - - - - - - - -


مانند درختی که زمان لازم دارد تا به بار نشیند، بعضی از ثمرات این تلاش‌ها پس از انقلاب هم ادامه یافت. جوانان ایرانی مطالعه کردند، رشد کردند، شجاع شدند، و بسیاری از آن‌ها برای داشتن زندگی آزاد و شرافتمندانه فعالیت کردند و هزینه‌های بزرگی پرداختند. امروز، نسل جوان ایران بیش از همیشه اهل فکر، دغدغه‌مند، و در جستجوی راه چاره‌ای برای ایران و ایرانیان است. اما تلاش‌های آنان با سرکوب، زندان و دادگاه روبرو می‌شود.

- - - - - - - - - - - -


در دهه پنجاه خورشیدی، آن مسیر امیدبخش، با شورش‌هایی از سوی گروه‌های مذهبی و ایدئولوژیک جامعه و سکوت و بی‌برنامگی بخش‌های دیگر منحرف شد؛ و قدرت را به دست جریان‌هایی داد که نگاهی فرقه‌ای به قدرت داشتند. در این نگاه، آنچه اهمیت دارد نه کارآمدی، نه تخصص، نه دلسوزی برای مردم، بلکه فقط وفاداری به «رهبر» و ساختار فرقه‌ای‌ست. حالا هرکسی سلطه این فرقه را زیر سوال ببرد با سرکوب روبرو خواهد شد.

- - - - - - - - - - - -


نگاه فرقه‌ای و خرافی این گروه تا جاییست که  امروز، برخی از طرفداران این نظام از دخالت «اجنه» در عملیات دشمن سخن می‌گویند! این خرافه‌باوری و نادانی، خود را در مدیریت کشور نیز نشان داده است. این گروه و پیروان آنان از اداره‌ی کشور عاجز بوده‌اند و آن را به سراشیبی سقوط کشانده‌اند. فقط برای مثال، آنان با پروژه‌هایی مانند «مستعان ۱۱۰»، سریال‌های بی‌مخاطب تلویزیونی، و طرح‌های غیرکارشناسی، منابع ملت ما را هدر داده‌اند.
- - - - - - - - - - - -



و اکنون، پروژه‌ی هسته‌ای نیز عملاً نابود شده است. آن‌همه سرمایه‌گذاری، که می‌توانست صرف ساخت صدها مدرسه با کیفیت، تغذیه دانش‌آموزان، بیمارستان، نیروگاه، امکانات امدادی، آموزش، و حفاظت از محیط زیست و به طور کلی شادی و رفاه مردم شود، دود شد و رفت. سرمایه‌ای که حتی می‌توانست برای گسترش دوستی و روابط بین‌المللی مورد استفاده قرار گیرد، حالا به نماد بی‌فرجامی و انزوا تبدیل شده است.
- - - - - - - - - - - -

البته در این مسیر، بخشی از مسئولان نظام به ثروت‌های هنگفتی رسیدند. اما در کنار آن‌ها، بسیاری از حامیان ایدئولوژیک نظام (موسوم به عرزشی‌ها) نیز، با ناآگاهی، ناتوانی و نگاه متعصبانه‌شان ثروت ملی را به خاک سپردند. و مصداق این ضرب‌المثل شدند:

نه خود خورَد، نه کَس دهد
گَنده کند، مگس دهد

نتیجه روشن است: تا زمانی که وفاداری فرقه‌ای و اعتقادات خرافی جای شایستگی، عقلانیت و دلسوزی برای مردم را گرفته باشد، مسیر ایران مسیر تباهی‌ست.


ـ متن ارسالی مخاطبان توانا

#ج_ا_یعنی_جنگ #نه_به_جمهوری_اسلامی #خامنه_ای #استبداد #استبداد_دینی #دیکتاتور #یاری_مدنی_توانا

@Tavaana_TavaanaTech

چرا مفهوم ایدئولوژی در کتاب قدرت بی‌قدرتان امری منفی تلقی می‌شود؟

✍️حسین اکبری‌نسب

دلایل زیادی وجود دارد که هاول ایدئولوژی را امری منفی به‌حساب می‌آورد و اثرات آن را در پیش‌برد اهداف نظام‌های پساتوتالیتر مهم می‌داند. در این یادداشت کوتاه بعضی از این دلایل را برمی‌شماریم:
۱. ایدئولوژی معطوف به هدفی خاص است و برای رسیدن به آن هدف خاص، از هر روش و حربه‌ای ـ چه درست و چه نادرست ـ استفاده می‌کند. بنابراین، رسیدن به آن هدف، در عمل معیار قضاوت و ارزش‌گذاری بسیاری از امور می‌شود.
۲. ایدئولوژی گزینش‌گر است و از میان حقایق گوناگون در مورد یک امر، بخش دلخواهش را برمی‌گزیند و با بزرگ جلوه دادن آن، سعی می‌کند سایر بخش‌ها را به حاشیه رانده یا اصلاً نادیده بگیرد؛ این گزینش‌گری در همه‌ی عرصه‌ها رخ می‌دهد: از مذهب، هر آنچه که می‌خواهد را برمی‌گیرد؛ از فرهنگ، بخش‌های دلخواهش را گزینش می‌کند و بدتر از همه، از تاریخ فقط آنچه را که تمایل دارد و به کارش می‌آید، می‌بیند یا روایت می‌کند.
۳. ایدئولوژی حقیقت را تحریف می‌کند: هر جا که لازم باشد، اموری را برمی‌سازد و جعل می‌کند، به‌نام رخدادِ حقیقت تبلیغ می‌نماید و به نمایش می‌گذارد.
۴. ایدئولوژی به‌شدت وابسته به تبلیغ و نمایش است. بوق‌های تبلیغاتی بزرگی تدارک می‌بیند و تلاش می‌کند صدای رسای آن‌ها را به گوش جهان برساند و حتی اگر ممکن باشد، گوش جهان را کر کند تا صدای دیگری غیر از صدای او شنیده نشود.
۵. ایدئولوژی دیگری‌ستیز و دشمن‌تراش است. از دیگری‌ستیزی، تأیید خودش را مراد می‌کند و از دشمن‌تراشی، ترسی عمومی در دل همراهانش می‌افکند تا همواره ناچار باشند به او پناه بیاورند تا در امان باشند.
۶. ایدئولوژی یک دستگاه نشانه‌شناختی و سمبلیک برای خود تولید می‌کند و در درون این دستگاه، مفاهیم و اصطلاحات خاصی را خلق می‌کند و به گردش درمی‌آورد؛ این دستگاه نشانه‌شناختی بسته است و نشانه‌های آن مرتب تکرار می‌شوند و به هم ارجاع پیدا می‌کنند؛ مثلاً مفاهیمی مانند «مقاومت»، «مبارزه»، «فرودست»، «فرادست»، «مستضعف»، «مستکبر» و... مفاهیمی هستند که مرتب در نظام‌های ایدئولوژیک چپ، تکرار می‌شوند و مدام بر آن‌ها شرح نوشته می‌شود یا در بسط آن‌ها سخن سر داده می‌شود. این مفاهیم ممکن است در زندگی حقیقی، معانی جالب و جذابی داشته باشند اما در دستگاه نشانه‌شناختی ایدئولوژیک، جمود پیدا می‌کنند و فقط برای منظورهای خاصی به‌کار برده می‌شوند. بنابراین، ایدئولوژی در عمل سرچشمه‌ی جوشان زبان را می‌خشکاند و آن را به امری فاقد خلاقیت، با ظرفیت‌های معنایی اندک و بی‌خاصیت مبدل می‌سازد.
۷. ایدئولوژی سعی می‌کند خود را عمل‌گرا و متعهد معرفی کند؛ اما در حقیقت بر تعهداتی که تعریف می‌کند، نوعی آرمان‌گرایی واهی حاکم است که عملاً دستیابی به آن‌ها امکان‌پذیر نیست. بنابراین، مرتب تحقق وعده‌ها را به آینده موکول می‌کند و در نهایت دست به یک ظاهرسازی می‌زند. ظاهرسازی و فریب، در نهایت ایستگاه محتوم همه‌ی ایدئولوژی‌هاست. در این ایستگاه، همه‌ی نیروی ایدئولوژی‌ها در نهایت صرف نمایش‌های توخالی و عرض‌اندام‌های بیهوده می‌شود تا در نهایت، از فرط هزینه‌های بی‌بازگشت، کم می‌آورند و فرو می‌ریزند. بنابراین، ایستگاه ظاهرسازی، عملاً ایستگاه سقوط هم هست.
۸. هر ایدئولوژی تعدادی ایدئولوگ دارد که تلاش می‌کنند مفاهیم ایدئولوژیک را در حوزه‌های گوناگون مانند هنر، ادبیات، دین، فرهنگ و حتی حوزه‌ی زیست روزمره تولید و منتشر کنند.
۹. ایدئولوژی سعی می‌کند ساحت زندگی حقیقی را تصاحب کند و آن را ـ که پر از اتفاق، خلاقیت و تازگی است ـ به مناسک تعریف‌شده فروبکاهد. آن را پر از مرز و خط‌کشی نموده و بر اساس این مرزها و خط‌کشی‌ها، به دسته‌بندی‌های خودی و غیرخودی پرداخته و افراد خارج از مرزهای تعریف‌شده را به‌مثابه غریبه‌های ایدئولوژیک، نشانه‌گذاری کرده و در درون خاک خویش تبعید می‌گرداند؛ افراد زیادی در درون مرزهای ایدئولوژیک، تبعیدی محسوب می‌شوند و از بسیاری از منافع و آزادی‌ها محروم می‌گردند.
۱۰. ایدئولوژی فردیت‌کش و ضد خلاقیت است. ایدئولوژی تمایل دارد در وهله‌ی اول همه فکر نکنند، به روش خود عمل و حتی زندگی نکنند، بلکه با پذیرش دستورالعمل‌ها و آموزه‌های ایدئولوژیک، مطابق آن‌ها عمل کنند. بنابراین، توصیه‌ی اکید ایدئولوژی برای همگان تقلید است و اجرای بی‌چون‌وچرای دستورالعمل‌ها که عملاً ضد فردیت، خلاقیت و زندگی است.

ادامه در اسلایدها

نسخه شنیداری کتاب قدرت بی‌قدرتان را در سایت آموزشکده توانا بشنوید
https://www.tavaana.org/the_power_of_the_powerless/

#واتسلاو_هاول #ایدئولوژی #دیکتاتور #گفتگو_توانا

@Dialogue1402

‌
ظاهر مطیع و باطن پنهان؛
استبداد با روان ما چه می‌کند؟

استبداد فقط سیاست را نابود نمی‌کند؛ روان انسان را هم فرسوده می‌سازد. در جامعه‌ای که حقیقت سرکوب می‌شود و اطاعت کورکورانه فضیلت شمرده می‌شود، افراد برای بقا ناچار می‌شوند ظاهر و باطن خود را از هم جدا کنند: در ظاهر مطیع، در باطن پنهان.

این دوگانگی را همه‌جا می‌بینیم.
کارمند دولتی در راهپیمایی حکومتی شرکت می‌کند، پرچم به دست می‌گیرد، اما در دل با شعارها بیگانه است.
معلمی در کلاس، روایت رسمی تاریخ را تدریس می‌کند، اما در ذهن خود حقیقتی دیگر را باور دارد.
روزنامه‌نگاری خبر رسمی را منتشر می‌کند، اما در خلوت به دنبال یافتن زبانی برای رساندن واقعیت است.

چنین وضعی، آرام‌آرام ریاکاری و دروغ را به هنجار بدل می‌کند. صداقت و صمیمیت به حاشیه می‌روند، اعتماد اجتماعی فرومی‌ریزد، و جامعه گرفتار روابطی سطحی و دوپهلو می‌شود. نتیجه، چیزی جز گسیختگی روانی نیست؛ آدم‌ها به‌جای زیستن در حقیقت، به نمایشگری اجباری تن می‌دهند.

اما آیا راهی برای رهایی وجود دارد؟
راهکار کلیدی همان است که متفکرانی چون هانا آرنت و واتسلاو هاول بر آن تأکید کرده‌اند: شجاعت اخلاقی و زندگی در حقیقت. هر کس، هر جا که هست، می‌تواند انتخاب کند که میان ظاهر و باطنش فاصله کمتری بیندازد. گفتن حقیقت—حتی به‌صورت محدود و در جمع‌های امن—و تصمیم‌های مسئولانه در محیط کار یا اجتماع، هم سلامت روان فرد را حفظ می‌کند و هم چرخه ریاکاری را به چالش می‌کشد.

استبداد می‌خواهد ما را به موجوداتی با دو چهره تبدیل کند. اما هر گامی به‌سوی صداقت، تفکر انتقادی و شجاعت اخلاقی، فرصتی است برای بازسازی روان، اعتماد و آینده‌ای انسانی‌تر.

#استبداد #دیکتاتور #زندگی_در_حقیقت #گفتگو_توانا

@Dialogue1402

‌
چرا دیکتاتورها وفاداران را بر شایستگان ترجیح می‌دهند؟

در دربار استبداد، فضیلت نقطه‌ضعف است و چاپلوسی نقطه‌قوت

بخش ۱: منطق استبداد و اولویت وفاداری

در هر نظام استبدادی، معیار اصلی ارتقا وفاداری به رأس هرم قدرت است، نه شایستگی یا اخلاق. فرد اخلاق‌مدار یا مستقل می‌تواند مشروعیت دیکتاتور را به پرسش بکشد و به تهدیدی برای بقای او بدل شود. از همین رو، استبداد فضیلت و استقلال رأی را تحمل نمی‌کند و در عوض اطاعت بی‌چون‌وچرا را پاداش می‌دهد. حتی در ساختارهایی که نیاز به تخصص دارند، وفاداری همواره ضریب بالاتری دارد.

بخش ۲: نمونه‌های تاریخی و معاصر

این منطق در جمهوری اسلامی به روشنی دیده می‌شود:

مهندس مهدی بازرگان و آیت‌الله حسینعلی منتظری که در شایستگی و فضیلت شهره بودند، تاب آورده نشدند و کنار گذاشته شدند.

استادان دانشگاه که پس از جنبش «زن، زندگی، آزادی» بر استقلال علمی پافشاری کردند، اخراج یا تعلیق شدند.

نمایندگانی که استقلال رأی داشتند، در دوره‌های بعدی توسط شورای نگهبان ردصلاحیت شدند.
در عوض، فرصت‌طلبان و چاپلوسانی مانند ابراهیم رئیسی، که حتی در مهارت‌های پایه‌ای مانند سخن گفتن روان دچار مشکل بودند، به دلیل وفاداری مطلق به رأس قدرت، از دادستانی به ریاست قوه قضائیه و نهایتاً ریاست جمهوری ارتقا یافتند.


سازوکارهای رسمی گزینش در جمهوری اسلامی نیز این منطق را تقویت می‌کنند: برای مناصب حساس و کلیدی، هم وزارت اطلاعات و هم سازمان اطلاعات سپاه باید درباره افراد نظر دهند، تا مطمئن شوند کسانی که به مناصب عالی می‌رسند، پیش از هر چیز وفادار هستند و نه صرفاً شایسته یا اخلاق‌مدار.

بخش ۳: پیامدها و هشدار

نتیجه روشن است: جامعه‌ای که در آن وفاداری بر شایستگی برتری یابد، استعدادها سرکوب می‌شوند و رذیلت‌ها بر صدر می‌نشینند. این جامعه به‌ظاهر پابرجاست، اما از درون فرسوده می‌شود؛ چراکه موتور توسعه و اخلاق خاموش شده و میدان تنها به دست حسودان و فرصت‌طلبان سپرده می‌شود. دیکتاتور می‌تواند وفاداری بخرد، اما نمی‌تواند اعتماد و مشروعیت اجتماعی را حفظ کند. در بلندمدت، حذف شایستگان و ترجیح چاپلوسان، استبداد را از درون می‌پوساند و جامعه را به مرز فروپاشی می‌رساند.

پرسش نهایی این است: آیا می‌توان بر پایه تملق و سرسپردگی، جامعه‌ای زنده، پویا و اخلاق‌مدار را سر پا نگه داشت؟

مطالعه بیشتر در وبسایت
https://dialog.tavaana.org/dictators-choice-loyalty-merit/

#دیکتاتور #شایسته_سالاری #اخلاق #گفتگو_توانا

@Dialogue1402