🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

🔅آشنایی با نام‌های ایرانی

«اَوِستا»، «وُستا»، «ویستا» و «آبستا»
بخش نخست

📜📜 "اوستا"، نام نَسک سپند(کتاب مقدس) زرتشتیان است که امروز برای نام‌گذاری دختران و پسران نیز کاربرد دارد. برای شناخت این نام باید به دریایی از دیدگاه‌های گوناگون درباره‌ی این واژه و سرگذشت این نیایش‌نامه سر بزنیم.

📜📜 نام‌های "وُستا"(دخترانه)، "آبِستا" یا "اَبِستا"(پسرانه) و "ویستا"(دخترانه) گونه‌های دیگر "اَوِستا"(پسرانه) هستند. دخترانه یا پسرانه بودن این نام‌ها بر پایه‌ی فراوانی امروز آن‌هاست.
در چندین نیپیک فرهنگ نام و در سازمان زادنگاری(ثبت‌احوال) آن را پایه، بنیاد، پناه و یاوری چمیده‌اند(معنی کرده‌اند). اکنون از آن نسک آغازین، "گات‌ها" که تنها یک‌پنجم "اوستا" است، بجا مانده.
"اوستا" در گذشته دارای پنج بخش یسنا، یشتا، ویسپَرد، وندیداد و خرده‌اوستا بود.
"اوستا" در پهلوی اویستاک و اَپَستاک بود.(عمید)
در نوشتارهای نخستین پس از پیدایش اسلام آن را ابستا، استا، وِستا، ستا، اوستاک، آبستا و... نیز نوشته‌اند.(دهخدا)
"اوستا" بر روی ۱۲هزار پوست گاو نوشته شده بود که اسکندر در تازش به ایران آن‌ها را سوزاند و خاکسترش را به دریا ریخت!(ارداویرافنامه)

📜📜 هاشم رضی در پژوهش‌نامه‌ای به نام "اوستا" نوشته است:
واژه‌ی اوستا هنوز ناشناخته است و اوستاشناسان هنوز درباره‌ی چمار آن به یک رای و دیدگاه نرسیده‌اند. زیرا واژه‌ی اوستا، نه در نسک اوستا، نه در زبان ایران باستان که به نام زبان اوستایی می‌شناسیم و نه در هیچ زبان و گویش هند و آریایی دیده نشده و نیست. برای همین هم دانشمندان برای شناخت این نام از واژگان همسان بهره برده‌اند.
"جلیل دوستخواه" نیز بر این باور است که شاید موبدان و بزرگانِ نخستینِ کیش زرتشتی، از این واژه برای نام بردن از نوشته‌های آیین زرتشتی بهره می‌بردند که سپس نامی ماندگار برای این نسک شد.

📜📜 "محمد مقدم" این واژه را با نگر(توجه) به کارکرد نسک اوستا چمیده است:
اوستا، نوید رهایی از زشتی، خشم و منش بد، شکست دروغ، کاستی و تباهی، پیروز شدن نیکی و راستی است.

📜📜 در نسک بزرگ "دینکرد" که دانشنامه‌ی اوستایی است، به واژه‌ی پهلوی "اپستاک" برمی‌خوریم که به چم پایه، بنیاد و نوشتار مِهادین(اصلی) است.

📜📜 دانشمندان زرتشتی می‌گویند:
"اوستا"، از ریشه‌ی واژه‌ی سانسکریت "اَوِس"(آشکار) و "اوشتیا" به مانی سخن خدا(وحی) است و "اوستا" به دانش، آگاهی و شناخت درونی(بصیرت) گفته می‌شود.

📜📜 "بارتولومه"، اوستاشناس آلمانی و "ویکاندر" می‌گویند:
"اوستا"، از واژه‌ی "اوپستاوَک" و از ریشه‌ی "ستاو"(ستودن) است.
"ویکاندر" آن را به مانک "با ادب و آزرم نزدیک‌شدن" نیز دانسته و گفته است در زبان هندی باستان، واژه‌ی "اوپَست‌هانه" یا "آگنی اوپَست‌هانه" به چم درود و نیایش آتش بود.
"جهانگیر تاوادیا" باور دارد که این واژه‌ی آمیخته، نمایانگر ساز و کار و سازمان آموزش دینی است.
"اوپِرت" نیز تنها گفته است که "اوستا" برگرفته از واژه‌ی "اَبَشْتام" است که در سنگ‌نبشه‌های ایران باستان دیده شده.

📜📜 "گلدنر" و "آندرآس" گفته‌اند:
اوستای پارسی یا اَویستاک پهلوی از واژه‌ی "اوپَستا" به آرِش(معنی) بنیاد، پی و نوشتار مهادین است.
"بارتولومه" و "ویسباخ" همین "اوپَستا" را به مانک پناه و یاور می‌دانند.

📜📜 دنباله‌ی نوشتار را در این پیوند بخوانید:
t.me/AdabSar/7699

#پریسا_امام_وردی
#نام_پسرانه_ایرانی
#نام_دخترانه_ایرانی
#اوستا #وستا #ویستا #آبستا
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

🔅آشنایی با نام‌های ایرانی

«اَوِستا»، «وُستا»، «ویستا» و «آبستا»
بخش دوم و پایانی

📜📜 نام "اوستا" و نام‌هایی که بهره از آن دارند، در جهان واژگان کهن از پیچیده‌ترین واژگان هستند که چمار آن با سرگذشت واژه درآمیخته است.

📜📜 "کیخسرو شاهرخ" نوشته است که "اوستا" از این دو واژه بهره دارد:
۱← واژه‌ی "افِسمان" به چم سخن سرودگونه
۲← واژه‌ی "پِدان" به چم نوشته‌ها یا نشانه‌های پاک
او می‌گوید "اَ" پیشوند نایی(منفی) + وستا(دانسته و آشکار) و "اوستا" به چمار چیزی است که تاکنون نادانسته بود و آشکار شد!‌

📜📜 "بهرام فره‌وشی" می‌گوید:
واژه‌ی "اوستا" ریشه در پارسی پهلوی "اَفْدِستا" دارد. "افد" به ماناک شگفتی‌آور و ستایش‌کننده و "افدستا" به مانی ستایش شگفت‌انگیز و نیکوترین ستایش است.
در "صحاح‌الفرس" نیز نوشته شده که "اوستا" از واژه‌ی پهلوی "اَفْدِستا" است.

📜📜 دیدگاه "فریدون جنیدی" با بهره از رویکرد "احسان بهرامی"، هواداران فراوانی دارد:
پس از اینکه اسکندر "اوستا" را که بر پوست گاو نوشته شده بود، سوزاند، مردم و موبدان آنچه را که بجا مانده بود برای چهار سده پنهان کردند تا نابود نشود. پس از چهار سده، بلاش اشکانی از مردم و موبدان خواست تا آنچه در دست دارند از سراسر کشور گرد آورند و آنچه بجا مانده است را سامان دهند و چیزی که گردآوری شد یک پنجم آن بود.
واژه‌ی پهلوی "پستاک" گونه‌ای دیگر از "پیتاک" به ماناک پیدا است و "اَ" پیشوند نایی است که این واژه را به ناپیدا دگرگون کرده. "اَپستاک"(ناپیدا، پنهان، ریشه‌ی واژه‌ی پستو) نامی بود که ایرانیان چهار سده بر این نسک گذاشته بودند.
در نسک دینکرت یا دینکرد نیز از نهفته بودن اوستا یاد شده، پس اوستا ریشه‌ی باستانی ندارد.

📜📜 محسن ابوالقاسمی و جلیل دوستخواه نوشته‌اند:
شــایــد "اوستا" با "ودا"، کهن‌ترین نسک دینی هندوان به چم دانش‌نامه و آگاهی‌نامه هم‌ریشه باشد.
علی اکبر جعفری نیز می‌گوید "اوستا" آمیخته از "اَ" پیشوند نایی + ویستَه از ریشه‌ی وید یا ودا[ریشه‌ی نام دخترانه‌ی ویدا] به مانک دانستن، شناختن و آگاهی است که با پیشوند نایی به چمار سخن سربسته، راز نهان و گوهر نهفته است.

📜📜 چند دیدگاه:
1⃣ اوستا زاییده‌ی این دو واژه است:
۱← "اوستا"، آمیخته از "افس" (سرود)+ستا (ستایش) به مانک سروده‌ی شگفت‌انگیز است.
۲← "اوستا" از "اَوَ-ستا" به مانی چرم‌نوشته یا نشاندن به روی چرم است.

2⃣ "اوستا" زاییده‌ی این دو واژه است:
۱← "آویستی" در اوستایی به مانک دانش و آگاهی
۲← "اوپستی" در سانسکریت به چم ستایش و پرستش

3⃣ "اوستا" واژه‌ای پهلوی و آمیخته از "اوپَه" (بر)+اِستا (ایستادن) به چمار "آنچه بر آن باید ایستاد"، است.

📜📜 نام‌های "وُستا" را به چم ستایش خدا و "ویستا" را دانش، فرهنگ(فرهنگ سخن)، آگاه و آشنا(احسان بهرامی) دانسته‌اند.
"ویستا"(فرهنگ نام‌های ایرانشهری) از ریشه‌ی "وید" اوستایی[ریشه‌ی نام دخترانه‌ی ویدا] به مانی پیدا کردن و دانستن یا "ویستَه" به چم آگاه و آشنا است. (بهرامی)

👈🏼👈🏼 آشکار است که این نوشتار چکیده‌ای کوتاه از دیدگاه‌های دانشیک و برجسته‌ی نویسندگان بود. دوستداران می‌توانند برای شناخت بیشتر به خوانش و پژوهش در نیپیک‌های اندیشه‌ورزان و ایران‌شناسان بپردازند.

📜📜 بخش نخست یادداشت را در این پیوند بخوانید:
t.me/AdabSar/7698

🇮🇷🇮🇷 چند نام ایرانی دخترانه و پسرانه‌ی هم‌آوا:
👧🏻 آبنوس، آوِنا، آوند، آویژه، آویش، سپیتا، وَسنا و...
👦🏻 آستود، آورنا، ابرسام، سپنتا و...

✨برای فرزندانمان نام‌های زیبا و برازنده‌ی ایرانی برگزینیم✨

#پریسا_امام_وردی
#نام_پسرانه_ایرانی
#نام_دخترانه_ایرانی
#اوستا #وستا #ویستا #آبستا
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

🔅آشنایی با نام‌های ایرانی

«کامبیز»، «کامبوزیا» و «کمبوجیه»

🔆🔆 دو نام پسرانه‌ی "کامبیز" و "کامبوزیا" از ریشه‌ی نام کمبوجیه هستند که در فرانسوی یا یونانی "کامبیز" و "کابوزیا" شده و به ایران بازگشته‌اند.

🔆🔆 برای نخستین‌بار "دیودور"، کهن‌نگار(مورخ) ایتالیایی، ماتیکانی به زبان یونانی نگاشت که در آن نام "کمبوجیه"، "کامبیز" نوشته شده است.(حسن پیرنیا) کهن‌نگاران امروز نوشته‌ها و بررسی‌های او را بی‌پایه و نادرست می‌دانند.(دهخدا)

🔆🔆 "کمبوجیه" نام پدر و پسر "کوروش" و نام شماری چند از شاهزادگان و فرمانروایان هخامنشی بود. پدر کوروش شاه انشان بود. به باور کهن‌نگاران امروز، به وارون(برخلاف) آنچه که برای کوچک شمردن "کمبوجیه" فرزند "کاساندان" و "کوروش" گفته می‌شود، او نه تنها مردی تندخو و خودکامه(دیکتاتور) نبود، ونکه(بلکه) برای سامانمندی(منظم کردن) کشور و دیوان‌سالاری بسیار کوشید. یکی از برجسته‌ترین کوشش‌‌های او کشورگشایی و گرفتن مسر(مصر) بود.

🔆🔆 درباره‌ی نام "کمبوجیه" در جایی سخنی گفته نشده و هیچ سنگ‌نبشته‌ای از زمان کمبوجیه بجا نمانده است. شماری از ایران‌شناسان اروپایی درباره‌ی پیشینه‌ی این نام دیدگاه‌هایی دارند.

🔆🔆 هرتسفلد، فردریش فون اشپیگل و مولتن این نام را با افسانه‌ها و داستان‌های بومی سانسکریت زبان اَپاختَـر باختری(شمال غربی) کشور هند در پیوند می‌دانند.
ولی "ریچارد فرای" در "تاریخ باستانی ایران" با این دیدگاه هم‌رای(موافق) نبود و نام "کمبوجیه" را برآمده از سرزمین‌های خاوری(شرقی) ایران نمی‌دانست.

🔆🔆 "آرنولد تویین‌بی" نوشته است که کمبوجیه(کمبوجَه، کامبوجَه، کمبوجا یا کامبوجا) از نام‌های کوچ‌نشینان اوراسیایی است که در زبان سانسکریت هم از آن یاد شده است.
به گفته‌ی او کشورگشایی‌ها به دست شاخه‌ی بزرگتر دودمان هخامنشی و با دلاوری کوچ‌نشینانی به نام "کامبوجه" و "کورو" انجام شد و همین مایه‌ی آن شد که در خاندان هخامنشی نام شاهزادگان بسیاری را کمبوجیه و کوروش بگذارند. بیشتر پژوهشگران در این باره با تویین‌بی همداستان هستند.

🔆🔆 یکی دیگر از گمانزد‌ها این است که "کمبوجیه" ریشه‌ی ایلامی* دارد و در گذشته "کنبوزیه" خوانده می‌شد. در زبان اَکدی* "کمبوزیه" و در زبان آرامی* "کنبوزی" بود. در نوشته‌های مسر(مصر)ی "کنبوت" و "کمبات" و در تازی و نوشته‌های ابوریحان بیرونی "قمبوزس" و "قمبسوس" است. ابن خلدون نام او را "کیکوس" نوشته است.

🔆🔆 گفته می‌شود ← شاید "کبوج" همان "کبود" و کمبوجیه به ماناک(معنی) "جوانی که جامه‌ی کبود پوشیده"، باشد.
گفته می‌شود ← "کمبوجیه" به چمار "خوشبختی دو جهان" و در سانسکریت به چم "شاه مردمان این سرزمین" است.
ادبسار درباره‌ی درستی این گفته‌ها داوری نمی‌کند.

🔆🔆 برای آشنایی با نام "کوروش" به این پیوند بنگرید:
t.me/AdabSar/4943

✍🏻✍🏻 پی‌نوشت: زبان ایلامی در سرزمین خوزستان باستان زبانی رواگ‌دار(رایج) بود و در زمان هخامنشیان جایگاه ویژه‌ای داشت.
زبان‌های اَکدی و آرامی از زبان‌های وابسته و پشتیبان زبان سامی در سرزمین میان‌رودان(بین‌النهرین) بودند.


🇮🇷🇮🇷 چند نام ایرانی دخترانه و پسرانه‌ی هم‌آوا:
👧🏻 کامه، کارین، کاسان، کَتی(در اوستایی سرور و بزرگ خانه)، کَنوکا و...
👦🏻 کامکار، کارن، کامبد، کادوس و...

✨برای فرزندانمان نام‌های زیبا و برازنده‌ی ایرانی برگزینیم✨

#پریسا_امام_وردی
#نام_پسرانه_ایرانی
#کامبیز #کامبوزیا #کمبوجیه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

🔅آشنایی با نام‌های ایرانی

«کامیار»
💭💭 نام پسرانه‌ی "کامیار" به چمار پشتیبان آرزو، یار و یاور خواهش، کامیاب، به آرزو رسیده و بهره‌مند، نام آمیخته از کام+یار است.

💭💭 "کامیار" یکی از نام‌هایی است که با گذر زمان و سده‌ها در دیسه(شکل) آن دگرگونی چندانی رخ نداده است. از سویی درباره‌ی آن دگرسانی(تفاوت) دیدگاه‌ها دیده نمی‌شود.

💭💭 بخش نخست این نام بهره از واژه‌ی "کام" در پارسی پهلوی به مانک خواسته و خواهش(فره‌وشی) و بخش دوم نام، دگرگون شده‌ی واژه‌ی پهلوی "اَدیار" به چم یار و دوست و پشتیبان در پارسی پهلوی(فره‌وشی) است.(نام‌های ایرانشهری)

💭💭 "کامیار"، نام یکی از فرمانروایان اردشیر ساسانی در زمانی بود که اردشیر برای جنگ به سرزمین کادوسیان(گیلان و تالش کنونی) رفت.(حسن پیرنیا، ایران باستان)

💭💭 "کامیار"، نام یکی از اندیشمندان و فرزانگان و شاگرد شهاب‌الدین سهروردی بود.(دهخدا)


🇮🇷🇮🇷 چند نام ایرانی دخترانه و پسرانه‌ی هم‌آوا:
👧🏻 کامه، کارین، کاسان، کاساندان، کیانا، کاویش، کَنوکا و...
👦🏻 کوشا، کوشیار، کامین، کوشان، کارنگ، سامیار، ساتیار و...

✨برای فرزندانمان نام‌های زیبا و برازنده‌ی ایرانی برگزینیم✨

#پریسا_امام_وردی
#نام_پسرانه_ایرانی
#کامیار
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

🔅آشنایی با نام‌های ایرانی

«مارتیا» یا «مرتیا»
☘ نام پسرانه‌ی "مارتیا" یا "مرتیا" نامی پهلوی و به چم(معنی) آدمی، جوانمرد، مردانه و فرمانروا است.

🍀 "مارتیا"/"مرتیا" آمیخته از مارت یا مرت+یا(پسوند بستگی و نام‌ساز) است.

☘ "مرت" در زبان اوستایی "مَرَتَن" به مانی(معنی) مرد و میرنده است که در زبان پهلوی به "مَرت" و در پارسی امروز به "مَرد" دگریده(تبدیل) شده است. این بخش در نامی همانند "کیومرس" نیز آمده که از "گیومَرَتَن" اوستایی به "گیومرت" پهلوی و "کیومرس" امروز رسیده است.

🍀 بر پایه‌ی سنگ‌نبشته‌های بیستون که به دید می‌رسد به زمان داریوش نخست هخامنشی برمی‌گردد، "مارتیا" نام رهبر شورشیان ایلام بود که گویا به دستور پادشاه کشته شد.

🇮🇷برخی از نام‌های ایرانی دخترانه و پسرانه‌ی هم‌آوا:
👧🏻 ماهرو، ماهدیس، ماهتیسا، ماهتا، ماهبد و...
👦🏻 مادیار، ماتیار، مازیار، ماهیار، ماهداد، ماهور و...


#پریسا_امام_وردی
#نام_پسرانه_ایرانی
#مارتیا #مرتیا
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

🔅آشنایی با نام‌های ایرانی

«پژمان»
"پژمان" واژه‌ای ایرانی است که در این چند دهه برای نام‌گذاری پسران به‌کار می‌رود و به چند مانی(معنی) کوهستان، ژاله و شبنم، افسرده، اندوهگین، نومید، نژند، بیزار، پژمرده و پشیمان است. "پژمان" همچنین نام بخش بزرگی از سرزمین "دیلمان" است.

⛰ نام "پِژمان" که در گذشته "پَژمان" خوانده می‌شد، آمیخته از پَژم+ان(پسوند وابستگی) است.

🏔 "پَژم" به چم کوه، ژاله، شبنم و دل‌خستگی و "پَژ" به چم دل‌چرکین و نژند است. "پژمان" و "پژمرده" از یک ریشه هستند. شماری از نویسندگان نیز "پژمان" را دگرگون شده‌ی "پشیمان" می‌دانند.

📚 "پژمان" در ادبسار ایران نیز به چم پژمرده، خسته و نومید به‌کار رفته است:
از این هر زمان نو فرستم کسی
تو با درد "پژمان" مباش اندکی

چنان چون فرستاده "پژمان" شود
ز دیدارتان سخت ترسان شود
#شاهنامه #فردوسی

در بخارا دلی مدان امروز
که نه در فرقت تو پژمان است
#سوزنی

🇮🇷 شماری از نام‌های ایرانی دخترانه و پسرانه‌ی هم‌آوا:
👧🏻 گلمان، هیران، چمان و...
👦🏻 سپنتمان، بارمان، روژمان، نریمان، اورامان، آرمان، پیمان و...


#پریسا_امام_وردی
#نام_پسرانه_ایرانی
#پژمان
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

🔅آشنایی با نام‌های ایرانی

«آراکس»
"آراکس" نام پسرانه و دخترانه‌ی ارمنی است. "آراکس" نام رودخانه‌ای بود که در گذشته‌های دور از کنار تخت جمشید می‌گذشت و به شاخاب پارس(خلیج فارس) می‌ریخت ولی اکنون خشکیده است.

همچنین "آراکس" واگویش(تلفظ) ارمنی نام پارسی "اَرَس" به چم تیزرو، پاک، گوارا و رودی است که از کوه‌های پاک سرچشمه گرفته است.
"اَرَس" در آذری "آراز"، در مادی "اَرَخس"، در یونانی "آراکسِس" است.
"اَرَس" نام دودمان بزرگی در آسیا بود.


🎨درباره‌ی این نام چند دیدگاه داریم:

← "اَرَس"(آراکس) نامی آمیخته از را "اَر+راس/رس" به مانی "سر ایران" است. "اَرْس" نیز در پهلوی به چم اشک چشم بود.

← "آراکس" یا "آراک" آمیخته از "آ+راک" به مانی کوهستان است.

← "آراکس" ریشه ارمنی دارد و از نام "آراست" نوه‌ی بزرگ خاندان افسانه‌ای ارمنی "هایک" برآمده است.

← در برخی بن‌مایه‌های آذری گفته شده که "آراکس" آمیخته از واژگان آذری "آرا+که‌سه‌ن" به چم دو نیم کننده است و به رود ارس گفته می‌شد که سرزمین آذربادگان را به دو نیم کرده است.(این دیدگاه سست و بی‌پایه به دید می‌رسد و درباره درستی آن نمی‌توان داوری کرد.)

برای آشنایی با نام "آراز" بنگرید به:
Telegram.me/AdabSar/5082

🇮🇷 شماری از نام‌های ایرانی دخترانه و پسرانه‌ی هم‌آوا:
👧🏻 آرام، آرشین، آرشیدا، آرنوش، آریانا و...
👦🏻 آراد، آراز، آریا، آرش، آرشان، آرشاک و...


#پریسا_امام_وردی
#نام_پسرانه_ایرانی
#نام_دخترانه_ایرانی
#آراکس
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

🔅آشنایی با نام‌های ایرانی

«آریا» و «آریامهر» / بخش نخست
"آریا" یکی از کهن‌ترین واژگان و نامی تبارمند است که امروز بر پسران گذاشته می‌شود و نام "ایران" نیز از آن گرفته شده است. "آریا" به چم آزاده، والاتبار، دوست، هم‌پیمان و گروهی از سپیدپوستان است که در ایران، هند و اروپا ماندگار شدند.

🌍🌏 با برجسته‌ترین دیدگاه‌های ایران‌شناسان درباره‌ی این نام آشنا شویم:

1⃣ واژه‌ی «آریا» در زبان‌ اوستایی «اَیریَه» (airya)، در پارسی باستان «اَریَه» (āriya) و در سنسکریت «آریَه» (arya) است. در زبان پهلوی و پارسی دَری به «ایر» (ēr) دگرگون شده است. «ایر» در واژه به چم «آزاده» و چندینه(جمع) آن «ایران» به‌چم «آزادگان» است. این نام در زبان اوستایی به مانی سرزمین و مردم ایران بود.
ایرانیان در نوشته‌های پهلوی ساسانی، خود را به این نام و میهن خود را «ایران» (ērān) نامیدند. (فریدون جنیدی)

2⃣ "آریا" آمیخته از آری+ا است. "آری" به مانی فراوانی و فرگشت(تکامل) است. (دهخدا)

3⃣ "آریا" در اوستایی "اَیریه"، در پارسی باستان "آریَه" یا "اَریَه" و در سنسکریت "اَریا" بود. در اوستا به گونه‌ی "اَئیرینه" و "اَئیرین" است. (پورداود)

همچنین گفته می‌شود که "آریا" نام آمیخته از "آ" پیشوند نایی(منفی)+ری(ریا) و به چم پاک و بی‌ریا است. درباره‌ی درستی این دیدگاه نمی‌توان داوری کرد.
پیشینه‌شناسی واژه‌ی "آریا" چندین دیدگاه دیگر نیز دارد که در نیپیک‌ها، نوشتارها و تارنماهای ایران‌شناسی می‌توانید بخوانید.

⛰⛰ واژه‌ی "آریا" در سنگ‌نبشته‌های باستانی برای نخستین‌بار در سنگ‌نبشته‌ی بیستون و در زمان داریوش یکم هخامنشی به‌کار رفته است.(...من داریوش شاه بزرگ، […]، پسر یک پارسی، یک آریایی، از نیای آریایی...)
واژه‌ی "آریا" در سنگ‌نبشته‌های نخش رستم پارس، کاخ آپادانای شوش و پرسپولیس به چم دودمان آریایی به‌کار رفته و در سنگ‌نبشته‌ی ایلامی بیستون در ستایش اهورامزدا، خدای مردم آریایی آمده است.

📡📡 "آریا" در دیگر زبان‌ها:
← سانسکریت: والا، کیا، خواستنی، ارزشمند، خردمند، آزاده، فروتن، ادبمند، نیک‌نهاد، جان‌سپار، دوست و هم‌پیمان
← در ایرلندی: بزرگ‌منش، سرشناس
← در کشورهای اسکاندیناوی: بزرگمرد

⚗⚗ "ایریان"(ایریه+ان) یا "ایریا" نامی است که مردم این سرزمین خود را به این نام می‌نامیدند و نام "ایران" به چم سرزمین آریایی‌ها از آن مانده است. در اینجا "ان" نشان چندینه(جمع) است. واژه‌ی "ایران" از زمان ساسانیان بر کشور نهاده شد.
بخش نخست نام‌‌های "ایرلند" و "ایرج" ریشه در این واژه دارند.

⏳⌛️ نام آریا با گذر زمان با واژگان دیگری درآمیخت و نام‌های زیبایی پدید آمدند. چم این نام‌ها وابسته به نام آریاست. برای نمونه:
آریابد: بزرگ دودمان آریا
آریارمن: نام نیای داریوش هخامنشی
آریافر: شکوه آریایی
آریادخت: دختر آریایی
آریاراد: جوانمرد آریایی، آریایی جوانمرد
آریاگیو: سخنور آریایی
آریانا: سرزمین بزرگی از افغانستان کنونی
آریانوش: شادی آریایی‌ها
آریابان: نگهبان آریایی‌ها
آریاچهر: از نژاد آریایی
آریاناز: سربلندی آریایی، آریایی سربلند
و...


#پریسا_امام_وردی
#نام_پسرانه_ایرانی
#آریا #آریامهر
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

🔅آشنایی با نام‌های ایرانی

«آریا» و «آریامهر» / بخش دوم
نام پسرانه‌ی "آریامهر"، آمیخته از آریا+مهر، نامی نوین از دو واژه‌ی کهن است.
"آریامهر" به چم:
-خورشید آریایی
-کسی که مهر آریایی دارد
-دوستدار آریایی
-کسی که آریایی‌ها دوستش دارند
-پیمان و دوستی استوار آریایی است.

برای آشنایی با نام آریا به این پیوند بنگرید:
t.me/AdabSar/6643

و برای آشنایی با واژه‌ی "مهر" به این پیوندها بنگرید:
t.me/AdabSar/5259
t.me/AdabSar/5273
t.me/AdabSar/5700

با آنکه گفته می‌شود "آریامهر" نام سرداری در روزگار داریوش مخامنشی است، ولی گمان می‌رود که این سخن نادرست بوده و "آریامهر" نامی نوساخته باشد. زیرا واژگان این نام در آن زمان اینگونه نبودند.
"آریامهر"، برنامی(لقبی) است که در شهریور ۱۳۴۴ خورشیدی و در بیست‌وپنجمین سالگرد پادشاهی "محمدرضا پهلوی" از سوی انجمن رایزنی(مجلس شورای ملی) و مِهِستان(مجلس سنا) به او داده شد.
گفته می‌شود "محمدرضا پهلوی" از "صادق رضازاده شفق" که اندیشمندی برجسته و نامدار در زبان و ادب پارسی بود، خواست تا برنام(لقب) درخوری برای او پیشنهاد دهد و وی پس از چندی این نام را برگزید که از سوی خاندان پهلوی پسندیده شد. سپس "صادق کیا"، سرپرست آن‌هنگام فرهنگستان زبان ایران، برای نخستین‌بار در ادب‌نامه‌ی "هنر و مردم" درباره‌ی این نام یادداشتی نوشت.
سرگذشت این نام چندان روشن نیست و بسیاری از پژوهشگران گمان می‌کنند که "رضازاده شفق" این نام را با آمیختن دو واژه‌ی کهن ساخته باشد. برخی هم می‌گویند "صادق کیا" آن را ساخته است.
به گمان آن‌ها نام "آریامهر" برآمده از آرمانمَندی(ایدئولوژی) ایران‌باستان‌گرایی پهلوی‌ها است که سودای بازسازی روزگار زرین و کهن ایران و ساخت آرمانشهری به سیاگ(سیاق) گذشته را داشتند.

اکنون این نام در سازمان زادنِگاری(ثبت احوال) کشور پذیرفته شده ولی در شماری از نهادهای وابسته به آن شاید خودسرانه از پذیرش آن خودداری کنند.

#پریسا_امام_وردی
#نام_پسرانه_ایرانی
#آریا #آریامهر
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

🔅آشنایی با نام‌های ایرانی

«فرشید»
نام پسرانه‌ی "فرشید"، نامی مِهادین(اصیل)، ریشه‌دار و کهن است.

🐎🐎 "فرشید" در زبان اوستایی "فرشهَم‌وَرِتَ" یا "فَرشاموَرِت"، آمیخته از
فَرش+هَم+وَرِتَ بود.
فَرشَ: پیشتاز، نو
هَم: همراه با، با
وَرِتَ: گردونه، ارابه
و آرِش(معنی) کهن این نام گردونه‌سوار، ارابه‌ران و پیش‌رونده با گردونه بود.
این نام در پارسی میانه به "فَرشاوَرت" و در پارسی دَری به "فرشیدوَرد"، "فرشیدوَر"، "فرشیدوَرت"، "فرشوَرت" و هتا(حتا) "فرشاورد" دگردیس(تبدیل) شد.

☀️☀️ همچنین گفته می‌شود "فرشید" آمیخته از فر(خَورِنَ)+شید(خَشیئتَ) به ماناک(معنی) شکوهمند، روشنایی و شکوه خورشید است. هرچند که این برداشت نیز درست به دید می‌رسد، ولی پیروان دیدگاه نخست این برداشت را ساده‌انگارانه می‌دانند که در آن به دگرگونی‌های واژه نگریسته نشده است.

📚📚 "فرشید" در شاهنامه‌ی فردوسی نام سه‌تن بود و به گونه‌ی "فرشیدورد" آمده است.

۱← نام پسر گشتاسب، پادشاه کیانی و برادر اسفندیار؛ "فرشیدورد" چندی فرمانروای خراسان بود:
چو بستور گردنکش پاکتن
چو "فرشیدورد" آن یل لیغزن

۲← نام دلاور تورانی و برادران پیران ویسه:
به نزدیک لهاک و فرشیدورد
سراسر سخن‌ها همه یاد کرد

۳← نام پیرمردی تهی‌دست و بی‌باک در زمان بهرام گور بود و هنگامی که بهرام‌گور به خانه‌ی ویران او رفت، از تنگدستی خود ناله‌ها کرد و به بهرام‌گور آب هم نداد:
چه نامی بدو گفت "فرشیدورد"
نه بوم و نه پوشش، نه خواب و نه خورد!
#شاهنامه #فردوسی

🔍🔎 در زبان کردی "فرشید" را فه+ر+شید به چمار(معنی) کهن و ریشه‌دار دانسته‌اند.

✨✨ گفتنی است نام دخترانه‌ی "فرشیده" از پایه نادرست است. زیرا "ه" مادینگی(مونث) تازی به نام پارسی نمی‌چسبد.

🇮🇷 شماری از نام‌های ایرانی دخترانه و پسرانه‌ی هم‌آوا:
👧🏻 آفشید، ماهشید، آراشید، هورشید، مهشید، مهرشید و...
👦🏻 فرشاد، فرهنگ، فرهود، فرنود، فرهمند، فرود و...


#پریسا_امام_وردی
#نام_پسرانه_ایرانی
#فرشید
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

🔅آشنایی با نام‌های ایرانی
«چیدا»

«"چیدا" čédá از نام‌های پسرانه‌ی بلوچی است. چودا čūdá، جودا jūdá، jódá ، چوتا čūtá چیدگ čédag هم می‌گویندش.»
(بنگرید به فرهنگ نام‌های بلوچی، عبدالعزیز دولتی‌بخشان)

واژه‌نامه‌های سیدگنج و بلوچی لبزبلد(جان‌محمد دشتی)، «چیدگ» را به چم «گزیده، برگزیده، ویژه و نشان» شناسانده‌اند.
فرهنگ نام‌های بلوچی، «چوتا» را به «اندیش‌مند» چمانده‌اند(معنی کرده‌اند) و «جودا» را به «کسی که خیلی مرد است.» برگردانده‌اند، شاید به این رایَن(دلیل) که در بلوچی «جود jód» به چمِ «مردِ خانه» است.‌

«چیدا» در زبان لری برابر است با چودا به چمِ «مانند مادر» یا «مادرانه». (واژه‌نامه‌ی آزاد). آن را «مهربان همچون مادر» نیز دانسته‌اند. "دا" در لری به چم مادر است. شاید بتوان گفت نوزادی که مانستگی‌اش به مادر بیش‌تر است، به این نامش خوانند.
میان مردمان هند «جودا» jūdá نامی‌ست پرآوازه و دخترانه.


🇮🇷🇮🇷 چند نام ایرانی هم‌آوا:
👧🏻 چامه، چکامه، چیستا، چمان، چمانه، چکاوک، چشمه و...
👦🏻 چابک، چلیپا، چینود، چهرآذر، چهربرزین و...

✨برای فرزندانمان نام‌های زیبا و برازنده‌ی ایرانی برگزینیم✨

فرستنده: #بلال_ریگی
#نام_دخترانه_ایرانی
#نام_پسرانه_ایرانی
#چیدا
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

🔅آشنایی با نام‌های ایرانی
«کیان» و «کیانا»، بخش نخست

👑 "کیان"، نام پسرانه‌ی ایرانی، خوش‌آوا، کهن و کهنگی‌ناپذیر است.


🌳🌳 تبارشناسی نام:
👑 "کی" ریشه‌ی این نام است که در اوستایی "کاوی/کَوی"(شهیدی مازندرانی و برهان قاطع)، در پهلوی "کَی"(عمید) و در پارسی امروز "کِی" و پیشوند نام پادشاهان کیانی بود. پادشاهان کیانی کی‌کُواد یا کی‌غباد(کی‌قباد)، کی‌کاووس، کی‌خسرو و کی‌لهراسب بودند. برخی کیومرس را هم از پادشاهان کیانی می‌دانند. کیانیان به پهلوانی و سواره جنگیدن نامور بودند.

👑 به باور بیشتر کهن‌نگاران(مورخان)، کیانیان پس از پیشدادیان به پادشاهی رسیدند و از آن‌رو که در زمان آن‌ها کهن‌نگاری(تاریخ‌نویسی) نبود، داستان آن‌ها با افسانه درآمیخت. شماری گمان می‌کنند کیانیان همان مادها بودند ولی از آن‌جا که پایتخت کیانیان شهری در تبرستان بود، درباره‌ی درستی این گمان نمی‌توان داوری کرد.


📖📖 آرِش‌ها(معانی):
🤴🏻 "کیان" به مانَـک(معنی) پادشاهان، آمیخته از کی+ان نشانه‌ی چندینه(جمع) است. "کی" به ماناک پادشاه است. (نام‌های ایرانشهری)

🤴🏻 "کیان" در پارسی پهلوی "کَیان" بود.(عمید) این نام را "در خور پادشاهی" نیز چمیده‌اند(معنی کرده‌اند).(فرهنگ نام‌ها)

👨🏻‍🏫 #مهرداد_بهار "کی" و "کیان" را فرزانه و دانشمند چمید.

🇮🇷 "کیان" امروز به چم مرز و بوم، آب و خاک، سرزمین و یکپارچگی کشوری است.

🏕 "کیانی" امروز نام یکی از دودمان‌های بزرگ بختیاری است.

🤴🏻 "کی" به چمار(معنی) شاه شاهان و برترین شاهان بود و به پادشاهی که در زمان خود از دیگر شاهان تواناتر بود، گفته می‌شد.(برهان قاطع)
#نظامی نیز با شاه شاهان هم‌رای(موافق) است:
- رفتند "کیان" و دین‌پرستان
مانده‌ست جهان به زیردستان!

💫 #دهخدا نوشته است این نام در بلندی و ارج از کیوان که نام بلندترین ستاره است، گرفته شد.

✨ برنام(لقب) "کی" را "زال"، پدر "رستم" به "غباد" داد که به چم تبارمند(اصیل) است.(مجمل التواریخ، برهان قاطع، القصص)

🌟 #عطار نیز در جایی "کی" را به چم "مهادین"(اصیل) آورده:
- خوشستی زندگانی و کی استی
اگرنه مرگ ناخوش در پی استی!

✨ در برهان قاطع، آنندراج، رشیدی و سروده‌ای از #زرتشت_بهرام "کی" به چم پاک آمده:
- شدستم بی‌شک و بی‌شبهه بر وی
پذیرفتم مر او را از دل "کی"!

☄ در سروده‌ای از #خاقانی "کیان" به آرِش(معنی) بزرگان، مهتران و سروران است:
- در خاک خفته‌اند "کیان" گر نه مرد و زن
کردندی از پرستش، تو ملک را شعار!

🌲 در "روضه‌الصفا" گفته شده "کی" در پهلوی به ماناک "چنار نیز بود.

💎 "دمشقی" نیز "کی را درخشان و پر بها می‌داند.


📚📚 شاهنامه چه می‌گوید؟
💎 #فردوسی در #شاهنامه "کی" را به چم(معنی) شاه آورده:
- بزرگی من از پارس آرم به ری
نمانم کس این پس بود نام "کی"!

💎 "کیان" به ماناک پادشاهان بزرگ:
- بپرسیدشان از "کیان" جهان
وز آن نامداران و فرخ‌مهان!
فردوسی

💎 "کیان" به مانک فر و شکوه:
- چنین تا برآمد بر این سالیان
همی تافت از شاه فر "کیان"!
فردوسی

💎 "کیان" به چمار تاگ(تاج) پادشاهی:
- به سر برنهادش کلاه "کیان"
ببستش کیانی کمر بر میان!
فردوسی


👑👑 تاگ(تاج) کیانی، تاگ ویژه‌ی پادشاهان قاجار بود که به دستور فتحعلی شاه ساخته شد. این تاگ از آبگین(الماس)، اوزمبورت(زمرد)، یاکند(یاقوت) و مروارید ساخته شده و اکنون در گنجینه‌ی گوهرهای نَـفانی(موزه جواهرات ملی) تهران نگهداری می‌شود. در فرتور(عکس) پیوست، تاگ کیانی(راست)، محمدعلی شاه قاجار(چپ بالا) و مظفرالدین‌شاه قاجار(چپ پایین) با تاگ کیانی دیده می‌شوند.
goo.gl/dCGHDi

👸🏻👸🏻 نام زیبا و دخترانه‌ی "کیانا"، وابسته به "کیان" و نامی درخور برای دختران(نام‌های ایرانشهری) و به مانک وابسته به پادشاهان یا دودمان کیانی است. همچنین می‌توان آن را کیان+ا(پسوند نام‌ساز) دانست.

👸🏻👸🏻 "کیان" و "کیانا" در زبان سریانی به ماناک پرهام(طبیعت)، سرشت و گوهر هر چیز، هریک از آخشیج(عنصر)های چهارگانه(آب، باد، خاک و آتش) است که در سروده‌ای از #خسروی بازنمایی شده است:
- همه آزادگی و همت تو
قهر کرده است مر "کیانا" را!


🇮🇷🇮🇷 چند نام ایرانی هم‌آوا:
👧🏻 کی‌ناز، کیان‌دخت، کیادخت، کی‌دخت، کیان‌رخ، کیارخ، کی‌رخ، کیاچهر، کیان‌چهر، کیابانو، کیان‌بانو، و...
👦🏻 کیافر، کی‌بد، کیازاد، کیارش، کیان‌فر، کیانوش، کی‌منش، کیامهر، کیان‌مهر و...

✨برای فرزندانمان نام‌های زیبا و برازنده‌ی ایرانی برگزینیم✨
گردآوری و نگارش: #پریسا_امام_وردی

#نام_پسرانه_ایرانی #کیان
#نام_دخترانه_ایرانی #کیانا
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

🔅آشنایی با نام‌های ایرانی
«کیان» و «کیانا»

✍🏼 بخش دوم،
چند دیدگاه درباره‌ی نام و دودمان کیانی

📚📚 درباره‌ی نام و واژه‌ی "کی" و "کیان" سخن فراوان است که در اینجا به دو دیدگاه کوتاه می‌پردازیم.

📖📖 #دهخدا نوشته است: «در اوستا، "کوی" یاد شده، از گات‌ها برمی‌آید که "کوی" به معنی پادشاه و امیر و فرمانده است. بسا این کلمه در گات‌ها در مورد شهریاران و امیران دیویسنا (مخالف آیین زرتشت) نیز به کار رفته و هم این عنوان به شهریار معاصر و حامی زرتشت یعنی گشتاسب داده شده. در دیگر قسمت‌های اوستا، گاهی به معنی امیر ستمکار و گمراه‌کننده استعمال شده و گاه نیز عنوان یکی از پادشاهان کیانی است. در "ودای" هندوان این کلمه در مورد ستایشگران دیوان (خدایان هند) به کار رفته است. و نیز "کوی" در اوستا نام طایفه‌ای است از پیشوایان کیش آریایی که آیین آنان غیر آیین زرتشتی بود و زرتشت از ایشان گله می‌کند. بنابر آنچه گفته شد "کوی" اساسا عنوان و لقبی بوده و بعد به عنوان اطلاق عام به خاص به یک سلسله مخصوص (که در داستان‌های ایرانی پس از سلسله پیشدادی ذکر می‌شود) اطلاق گردید. از برخی موارد اوستا مستفاد می‌شود که این عنوان از همان عهد باستانی به خاندان مخصوص (کیانی) تخصیص یافته، چه در بند ۷۱ زامیادیشت از کیقباد، کی‌اپیوه، کی‌کاوس، کی‌آرش، کی‌پشین ، کی‌ویارش، کی‌سیاوش یاد شده و در بند بعد آمده که کیانیان همه چالاک و پهلوان و پرهیزکار و بزرگ‌منش و بی‌باکند.»

📖📖 #مهرداد_بهار در "جستاری چند به فرهنگ ایران" نوشته است: «کیانیان در اوستا نام خانوادگی سلسله‌ای سلطنتی نیست، اما در عهد ادبیات میانه ایرانی، در متن‌های پهلوی، افراد این خاندان پادشاهانی شمرده می‌شوند که بعد از پیشدادیان به فرمانروایی ایران رسیده‌اند. کیانیان (در اصل کَیان یا کَویان) جمع واژه "کَی"، به معنای حکیم و دانشمند می‌باشد.»

✨برای فرزندانمان نام‌های زیبا و برازنده‌ی ایرانی برگزینیم✨

#نام_پسرانه_ایرانی #کیان
#نام_دخترانه_ایرانی #کیانا
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

به "نیکی" بباید تن آراستن
که "نیکی" نشاید ز کس ساختن!
#شاهنامه #فردوسی


🔅آشنایی با نام‌های ایرانی
«نیکی»، «نیکو»، «نیکان»، «نیک‌داد»، «نیک‌دل»، «نیک‌ناز»، «نیک‌فر»، «نیکا»، «نیکوناز» و «نیک‌راد»


☔️☔️ در نام‌های ایرانی، خانواده‌هایی از نام‌های دخترانه و پسرانه داریم که بر پایه‌ی یک واژه پدید آمده و چمار(معنای) آن‌ها وابسته به واژه‌ی بنیادین آن‌هاست. همچون نام‌های وابسته به واژه‌ی "مهر"، "به"، "داد" و...
گروهی از نام‌ها وابسته به واژه‌ی "نیک" هستند که در اینجا بیش از ۱۰ نام از این خانواده را بررسی می‌کنیم.

☔️☔️ "نیک" به مانک(معنی) خوب، مهربان، نیکوکار، نیکو، سودمند، سزاوار، درست، خوش، پسندیده، بخت، فرخندگی، ستوده، زیبا و شایسته است.(دهخدا)
- از او دیدم اندر جهان نام "نیک"
ز گیتی ورا باد فرجام "نیک"!
فردوسی

☔️☔️ واژه‌ی "نیک" در پارسی پهلوی "نیک" و "نِـوَک"(فره‌وشی و عمید)
این واژه به گمان بالا در پارسی باستان آمیخته از "نَـیْـبَ+اَکَـه" بود. "نَیبَ" به چم(معنی) زیبا، خوب، پسندیده و دلیر بود. پسوند "اَکَ/اَکَه" برای ساختن نام و زاب(صفت) به کار می‌رفت.(نام‌های ایرانشهری و ابوالقاسمی)
گفته می‌شود نام‌های "نیو" و "نیوان" به ماناک پهلوان و دلیر، با "نیک" و "نیکان" هم‌ریشه است.

۱- نیکی ← دخترانه
نگاه کنید به مانک "نیک"
- به نیکی گرای و میازار کس
ره رستگاری همین است و بس!
فردوسی

۲- نیکو ← دخترانه
خوب و نیک، نگاه کنید به چمار "نیک"
- به است از روی نیکو نام نیکو
تو آن کن کت بود فرجام نیکو!
#فخرالدین_اسعد

۳- نیکان ← پسرانه
وابسته به نیک(فرهنگ سخن)
نیک + ان(پسوند بستگی)
- به کردار "نیکان" ستایش کنیم
چو آتش‌پرستان نیایش کنیم!
فردوسی

۴- نیک‌داد و نیک‌زاد ← پسرانه
داده‌ی نیک(نام‌های ایرانشهری)
نیک + داد/زاد ← برخی "داد" و "زاد" را هم‌ریشه می‌دانند. برای آشنایی بیشتر با "داد" و "زاد" بنگرید به:
t.me/AdabSar/7635

۵- نیک‌دل ← پسرانه
خوشدل و مهربان(فرهنگ سخن)
نیک + دل ← برای آشنایی با "دل" بنگرید به:
t.me/AdabSar/7846

۶- نیک‌ناز و نیکوناز ← دخترانه
کسی که رفتار نرم و نیکو دارد.(فرهنگ سخن)
سربلند به نیکی، ویژگی دختری که زیبا و خوب است.(فرهنگ نام‌ها)
نیک + ناز ← برای آشنایی با ناز به این پیوند بنگرید:
t.me/AdabSar/7516

۷- نیکا ← دخترانه
خوشا، چه خوب(دهخدا)
نیک + ا ← بخش دوم پسوند ندا

۸- نیک‌فر ← پسرانه
شکوه خوب(نام‌های ایرانشهری)
آراسته به خوبی و نیکی، شکوه نیکی کردن(فرهنگ نام‌ها)
نیک + فر ← برای آشنایی با "فَر" به این پیوند بنگرید:
t.me/AdabSar/7516

۹- نیک‌راد ← پسرانه
جوانمرد نیک، جوانمرد شایسته و بخشنده، جوانمردی که ویژگی‌های نیک دارد.(فرهنگ نام‌ها)
نیک + راد ← احسان بهرامی می‌گوید "راد" واژه‌ای باستانی است و از آغاز "راد" بود. در برهان قاطع آمده که "راد" در پارسی اوستایی "اَرایتی" و در پارسی پهلوی "رات" است که در ارمنی "آرات" شده است. برای آشنایی بیشتر به این پیوند بنگرید:
t.me/AdabSar/5176


🇮🇷🇮🇷 چند نام ایرانی هم‌آوا:
👧🏻 نوشید، نگین، نیایش و...
👦🏻 نوید، نیما، نیوان و...

✨برای فرزندانمان نام‌های زیبا و برازنده‌ی ایرانی برگزینیم✨
گردآوری و نگارش: #پریسا_امام_وردی

#نام_دخترانه_ایرانی
#نام_پسرانه_ایرانی
#نیکی #نیکو #نیکا #نیکان #نیکدل #نیکداد #نیکزاد #نیکناز #نیکفر #نیکوناز #نیکراد
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅آشنایی با نام‌های ایرانی


«سینا»

«سینا» نامی ایرانی و پسرانه، به چم(معنی) گشایش‌دهنده‌ی دل و مرد دانشمند و فرزانه است.
در گذشته به خانواده‌های دانشمند، سینا می‌گفتند. شاید از همین رو پدر «پورسینا»(ابن سینا)، پزشک و دانشمند نامدار ایرانی، «سینا» نام گرفته بود.
برخی «سینا» را هم‌ریشه با Science نیز می‌دانند.
«سینا» نام یکی از پیروان زرتشت در اوستا نیز هست.
«سینار، سنباد» از چهره‌های شاهنامه، نام یکی از بزرگان ایرانی در زمان خسرو پرویز پادشاه ساسانی و از سرداران سپاه بهرام چوبینه.
«سیناک» نام یکی از بزرگان پارسی در زمان اشک هژدهم(هجدهم) پادشاه اشکانی

بهره از #ویکی‌پدیا، #واژه_نامه_آزاد

#مجید_دری
#نام_پسرانه_ایرانی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🇮🇷 @AdabSar

با درود؛
در این روزها که تندآبه‌ی فرهنگ‌‌های بیگانه به‌سوی سرزمین‌مان سرازیر شده، تنها یک جنبش همگانی برای پاسداری از زبان و فرهنگ پارسی و پالایش آن از تازش بیگانه می‌تواند به این نابسامانی پایان دهد.

در سرای «ادب‌سار» كوشيده‌ايم برای واژگان بيگانه، برابرهای پارسى آن‌ها را بنمايانيم تا پارسى‌گويان بتوانند در گفتار و نوشتار روزانه‌ی خود، از آن بهره گيرند.

همچنین امید داریم با نگاه پژوهشی به فرهنگ نژاده و نوین ایرانی در زمینه‌های جشن‌ها و آیین‌های کهن و فراموش شده‌ی ایرانی و پارسی‌سرودگان، گامی هرچند کوچک در شناساندن و والایش فرهنگ ایرانی برداشته باشیم.

شما نیز می‌توانید برای پاسداری از فرهنگ ایرانی و زبان پارسی، همدوش با دیگر فرزانگان و با برانگیختن دیگران برای پیوستن به سرای «ادب‌سار»، درفش والای فرهنگ و ادب ایران را به دوش بگیرید.

🔻برای آشنایی با جایگزینِ پارسیِ واژگانِ بیگانه برچسب(هشتگ) #پارسی_پاک
🔺برای آشنایی با جشن‌های کهن ایرانی برچسب #جشن_های_ایرانی و #فرهنگ_ایران
🔻برای خواندن سره‌سرودگان برچسب #چکامه_پارسی
🔺برای خواندن یادداشت‌های پارسی سره برچسب #پیام_پارسی
🔻برای آشنایی با برخی از نام‌های ایرانی برچسب #نام_دخترانه_ایرانی و #نام_پسرانه_ایرانی
🔺برای خواندن نوشتارهای برگردان شده به پارسی برچسب #برگردان_به_پارسی را دنبال کنید.
🔻همچنین دیدگاه بزرگان پارسی‌گرا را با برچسب نام‌شان بجویید. برای نمونه: #میرجلال_الدین_کزازی

🇮🇷 @AdabSar

🇮🇷 @AdabSar

با درود؛
در این روزها که تندآبه‌ی فرهنگ‌‌های بیگانه به‌سوی سرزمین‌مان سرازیر شده، تنها یک جنبش همگانی برای پاسداری از زبان و فرهنگ پارسی و پالایش آن از تازش بیگانه می‌تواند به این نابسامانی پایان دهد.

در سرای «ادب‌سار» كوشيده‌ايم برای واژگان بيگانه، برابرهای پارسى آن‌ها را بنمايانيم تا پارسى‌گويان بتوانند در گفتار و نوشتار روزانه‌ی خود، از آن بهره گيرند.

همچنین امید داریم با نگاه پژوهشی به فرهنگ نژاده و نوین ایرانی در زمینه‌های جشن‌ها و آیین‌های کهن و فراموش شده‌ی ایرانی و پارسی‌سرودگان، گامی هرچند کوچک در شناساندن و والایش فرهنگ ایرانی برداشته باشیم.

شما نیز می‌توانید برای پاسداری از فرهنگ ایرانی و زبان پارسی، همدوش با دیگر فرزانگان و با برانگیختن دیگران برای پیوستن به سرای «ادب‌سار»، درفش والای فرهنگ و ادب ایران را به دوش بگیرید.

🔻برای آشنایی با جایگزینِ پارسیِ واژگانِ بیگانه برچسب(هشتگ) #پارسی_پاک
🔺برای آشنایی با جشن‌های کهن ایرانی برچسب #جشن_های_ایرانی
🔻برای خواندن سره‌سرودگان برچسب #چکامه_پارسی
🔺برای خواندن یادداشت‌های پارسی سره برچسب #پیام_پارسی
🔻برای آشنایی با برخی از نام‌های ایرانی برچسب #نام_دخترانه_ایرانی و #نام_پسرانه_ایرانی
🔺برای خواندن نوشتارهای برگردان شده به پارسی برچسب #برگردان_به_پارسی
🔺برای دیدن چهار فَرُخشار (فیلم بلند) با زیرنویس پارسی برچسب #توژ را دنبال کنید.
🔻همچنین دیدگاه بزرگان پارسی‌گرا را با برچسب نام‌شان بجویید. برای نمونه: #میرجلال_الدین_کزازی

🇮🇷 @AdabSar

🇮🇷 @AdabSar

با درود؛
دوستان تازه‌پیوسته، به ادب‌سار خوش آمدید🌷

در این روزها که تندآبه‌ی فرهنگ‌‌های بیگانه به‌سوی سرزمین‌مان سرازیر شده، تنها یک جنبش همگانی برای پاسداری از زبان و فرهنگ پارسی و پالایش آن از تازش بیگانه می‌تواند به این نابسامانی پایان دهد.

در سرای «ادب‌سار» كوشيده‌ايم برای واژگان بيگانه، برابرهای پارسى آن‌ها را بنمايانيم تا پارسى‌گويان بتوانند در گفتار و نوشتار روزانه‌ی خود، از آن بهره گيرند.

همچنین امید داریم با نگاه پژوهشی به فرهنگ نژاده و نوین ایرانی در زمینه‌های جشن‌ها و آیین‌های کهن و فراموش شده‌ی ایرانی و پارسی‌سرودگان، گامی هرچند کوچک در شناساندن و والایش فرهنگ ایرانی برداشته باشیم.

شما نیز می‌توانید برای پاسداری از فرهنگ ایرانی و زبان پارسی، همدوش با دیگر فرزانگان و با برانگیختن دیگران برای پیوستن به سرای «ادب‌سار»، درفش والای فرهنگ و ادب ایران را به دوش بگیرید.

🔻برای آشنایی با جایگزینِ پارسیِ واژگانِ بیگانه برچسب(هشتگ) #پارسی_پاک
🔺برای آشنایی با جشن‌های کهن ایرانی برچسب #جشن_های_ایرانی
🔻برای خواندن سره‌سرودگان برچسب #چکامه_پارسی
🔺برای خواندن یادداشت‌های پارسی سره برچسب #پیام_پارسی
🔻برای آشنایی با واژه‌های پارسی راه یافته به زبان تازی برچسب #واژه_های_پارسی_در_زبان_عربی
🔺برای آشنایی با برخی از نام‌های ایرانی برچسب #نام_دخترانه_ایرانی و #نام_پسرانه_ایرانی
🔻برای خواندن نوشتارهای برگردان شده به پارسی برچسب #برگردان_به_پارسی
🔺برای دیدن چهار فَرُخشار (فیلم بلند) با زیرنویس پارسی برچسب #توژ را دنبال کنید.
🔻همچنین دیدگاه بزرگان پارسی‌گرا را با برچسب نام‌شان بجویید. برای نمونه: #میرجلال_الدین_کزازی

🇮🇷 @AdabSar

@AdabSar

باغبان‌ها به روی گل‌هاشان
نام‌هایی قشنگ بگذارند
نامی از جنس آفتاب و بهار
نام خوش آب و رنگ بگذارند

تا شبت را سپیده گل بزند
نام مهتاب و ژاله را بنویس
شور شهناز تا دلارام است
نسترن را و لاله را بنویس

عشق هنگامه می‌کند بر پا
با نگار و نگین و رکسانا
با همای و شراره و نوشین
با پریسا و هستی و مینا

با پریا و مهری و مینو
مهرناز و مهستی و مهشید
با دل‌افروز و نازنین و بهار
باز نوش‌آفرین شود خورشید

مانده طرحی قشنگ در یادم
روی دستان آب نیلوفر
بیشتر از شکوفه بنویسیم
از زری از فرشته از زیور

روشنک را به پرنیان بسپار
تا به دریا به آرزو برسی
نام آزاده را رها بنویس
تا به گل‌ها به عطر و بو برسی

ارغوان و ستایش و مهناز
شهرزاد و بهاره و مهسا
نام سودابه خوب و خوش آواست
همچو لبخند یار خوش‌سیما

ماهرخسار و ماهرخ زیباست
نام‌هایی قشنگ و پر شورند
شهربانو و مهرنوش و پری
همچو فیروزه‌ی نشابورند

همچنان مانده است در یادم
شاهرخ پارسا و گوهرشاد
مهربانو به نازگل می‌گفت
نام ایران ما گرامی باد

بنویسید هومن و فرشید
یا کیان و کیارش و نیما
آرمین آریا سروش ارژنگ
مهرزاد و سپهر یا سینا

داریوش این گل هخامنشی
شهریار بزرگ ایران است
باربد بردیا نکیسا، حال
نوبت آرمان و اشکان است

مانی و ماهیار با مزدک
از گذرگاه جاده می‌آیند
شاه انوشیروان و شروین
با آبتین هم پیاده می‌آیند

روی گلدختران آبادی
بگذارید نام بارانی
چون فروغ و فرانک و پوران
نام‌هایی همیشه ایرانی

نام رودابه و کتایون را
نام سارا و مریم و سیمین
شهرناز و انوشه و سیندخت
یاسمین و ستاره و نسرین

غصه دارد هنوز تهمینه
داغ سهراب در دلش جاری‌ست
با فرنگیس مهربان باشید
یاد آن‌ها نشان بیداری‌ست

تا به یاد منیژه می‌افتم
بیژن آزاد می‌شود از چاه
نام جمشید و ایرج و هوشنگ
می‌شود با بهار و گل همراه

شاه تهمورث و سیامک و سام
رنگ و بوی گل وطن دارند
گیو و بهرام و آرش و مهران
ریشه در کشوری کهن دارند

یاد فرهاد و بیستون باشید
بلکه شیرین شود روان شما
با کیومرثِ جان قدم بزنید
گل کند باز باغ جان شما

به منوچهرِ عشق دل بدهیم
نام او هم‌ردیف باران است
سورنا را به یاد بسپاریم
آبرودار خاک ایران است

نام کوروش ز یادمان نرود
با خشایار هم‌عنان باشیم
با فرامرز و اردشیر و قباد
زیر چتری از آسمان باشیم

باید از مازیار بنویسیم
از فریدون و بهمن و سامان
از فریبرز و بابک و شاپور
از رهام و سیامک و ساسان

آریوبرزن این شهید وطن
قهرمان همیشه‌ی ایران
رستم و یزدگرد و فیروزان
نام‌شان سربلند و جاویدان

بنویسید کاوه را با شوق
نام کسرا و نام آرش را
نام افشین و بابک و خسرو
نگذارید جا سیاوش را

پارسی این زبان ایرانی
مظهر اتحادمان باشد
نام این سرزمین جاویدان
تا همیشه به یادمان باشد

سراینده #ناشناس
#نام_دخترانه_ایرانی
#نام_پسرانه_ایرانی
@AdabSar

☀️ @AdabSar

با درود؛
دوستان تازه‌پیوسته، به ادب‌سار خوش آمدید🌷

در این روزها که تندآبه‌ی فرهنگ‌‌های بیگانه به‌سوی سرزمین‌مان سرازیر شده، تنها یک جنبش همگانی برای پاسداری از زبان و فرهنگ پارسی و پالایش آن از تازش بیگانه می‌تواند به این نابسامانی پایان دهد.

در سرای «ادب‌سار» كوشيده‌ايم برای واژگان بيگانه برابرِ پارسى آن‌ها را بنمايانيم تا پارسى‌گويان بتوانند در گفتار و نوشتار روزانه‌ی خود از آن بهره گيرند.

همچنین امید داریم با نگاه پژوهشی به فرهنگ نژاده و نوین ایرانی در زمینه‌ی جشن‌ها و آیین‌های کهن و فراموش شده‌ی ایرانی و پارسی‌سرودگان، گامی هرچند کوچک در شناساندن و والایش فرهنگ ایرانی برداشته باشیم.

شما نیز می‌توانید برای پاسداری از فرهنگ ایرانی و زبان پارسی، همدوش با دیگر فرزانگان و با برانگیختن دیگران برای پیوستن به سرای «ادب‌سار» درفش والای فرهنگ و ادب ایران را به دوش بگیرید.

🔻برای آشنایی با جایگزینِ پارسیِ واژگانِ بیگانه برچسب(هشتگ) #پارسی_پاک
🔺برای آشنایی با جشن‌های کهن ایرانی برچسب #جشن_های_ایرانی
🔻برای خواندن سره‌سرودگان برچسب #چکامه_پارسی
🔺برای خواندن یادداشت‌های پارسی سره برچسب #پیام_پارسی
🔻برای آشنایی با برخی از نام‌های ایرانی برچسب #نام_دخترانه_ایرانی و #نام_پسرانه_ایرانی
🔺برای خواندن نوشتارهای برگردان شده به پارسی برچسب #برگردان_به_پارسی
🔻برای دیدن چهار فَرُخشار (فیلم بلند) با زیرنویس پارسی برچسب #توژ
🔺برای آشنایی با واژگان پارسی در زبان عربی برچسب #واژه_های_پارسی_در_زبان_عربی را دنبال کنید.
🔻همچنین دیدگاه بزرگان پارسی‌گرا را با برچسب نام‌شان بجویید. برای نمونه: #میرجلال_الدین_کزازی

☀️ @AdabSar